Konspekt lekcji języka polskiego w klasie I c
Data:10.09.2009r.
Przedmiot: język polski
Klasa: I c IX LO im Mikołaja Kopernika w Lublinie
Temat: Słowa nas wyrażają. O ekspresywnej funkcji języka.
Cele:
ogólne: - ćwiczenie w rozpoznawaniu ekspresywnej funkcji języka
szczegółowe: uczeń - potrafi własnymi słowami zdefiniować funkcję ekspresywną,
- wymienia środki służące wyrażaniu ekspresji,
- przyporządkowuje uczuciom, emocjom odpowiednie środki wyrazu,
- podaje przykłady oraz cel użycia funkcji ekspresywnej w tekście,
- samodzielnie redaguje tekst nacechowany ekspresywnie.
Metody: wiodąca - metoda praktyczna - ćwiczeniowa, wspomagające - praca z tekstem
Formy: zbiorowa, indywidualna
Środki dydaktyczne: podręcznik, materiały przygotowane przez nauczyciela
Przebieg lekcji:
Etapy lekcji |
Czas |
Czynności nauczyciela |
Czynności uczniów |
Uwagi |
Czynności wstępne |
3 min |
- powitanie uczniów -sprawdzenie listy obecności - zapisanie tematu
|
|
|
Faza orientacyjna
|
10 min |
N wybiera dwie chętne uczennice, prosi o odczytanie dialogu (załącznik 1) N pyta pozostałych U: Jak myślicie, jaka funkcja komunikacyjna została tu zaprezentowana? N prosi o zapisanie tematu
|
U czytają: U: funkcja ekspresywna U piszą |
|
Faza operacyjna |
25 min |
N: Przypomnijcie, czym charakteryzuje się funkcja ekspresywna i do czego służy?
N rozdaje karty pracy (załącznik 2), prosi o wykonanie zadania 1- przyporządkowanie wypowiedziom uczuć/emocji, jakie wyrażają
N: Zmieniając intonacją oraz barwę głosu przeczytajcie zapisane w zadaniu 2 zdania tak, aby wyrażały konkretne uczucia. N: Teraz usłyszycie kilka wypowiedzi. Spróbujcie nazwać zjawisko, które można wykorzystać do wyrażenia ekspresji. N mówi: - To okrrropne!; - Złowiłem taaaaką rybę!; Tyyy, tyyy…
N prosi o przeczytanie fragmentu „Dziennika” W. Gombrowicza (podręcznik, str. 22) oraz o zaznaczenie elementów językowych oddających uczucia i przeżycia wewnętrzne autora. N: Co oprócz słów może być wyznacznikiem ekspresywności? |
U funkcja nakierowana na nadawcę wypowiedzi, służy ukazaniu jego uczuć, emocji wobec tematu wypowiedzi lub jej odbiorcy
U dopisują odpowiednie nazwy uczuć, emocji; U wskazani przez N odczytują zdania zgodnie ze wskazówkami
U: iloczas U czytają, wskazują zaznaczone elementy
U podają np.: półgłówek, włóczyć się, ryczeć, U: składnia krótkie zdania, równoważniki, wykrzyknienia, elementy prozodyczne |
|
Synteza |
7 min |
Językowe: …….., np.: …… i ………, np.: ……..
Brzmieniowe -prozodyczne:………..
Praca domowa: Ćwiczenia pod tekstem W. Gombrowicza, str. 23-24.
|
U: wyrazowe, np. wykrzykniki, zdrobnienia, zgrubienia, wyrazy nacechowane ekspresywnie i składniowe, np. zdania wykrzyknikowe, pytające, równoważniki zdań U: intonacja, akcent, iloczas |
|
Załącznik 1 - dialog
A: Nie uwierzysz, co mnie wczoraj spotkało.
B: Co takiego?
A: Prawie ukradziono mi torebkę!
B: Ojej! Jak to się stało?
A: Czekałam na przystanku na autobus. Nie było wokół żywej duszy, tylko ten chłopak… Przechodził obok, jakby nigdy nic, a tu - co? W pewnym momencie poczułam, jak wyrywa mi torebkę i chce uciekać!
B: No co ty?!
A: No tak! Zaczęłam krzyczeć : „stój, oddawaj mi too!” i takie tam, ale on ani myślał! Już miałam biec za nim, a ten - wyrzucił ją ot tak! I uciekł!
B: Co za smarkacz!
A: Myslałam, że szczeniak zabrał mi portfel czy telefon i nawiał z nimi. Bo na co mu damska torebka? Ale nie - wszystko jest na miejscu.
B: Ooo! Naprawdę? To czemu to zrobił?
A: Nie mam pojęcia! Może z nudów? Dla zabawy? Wstrętne chłopaczysko! Niech ja go jeszcze spotkam!
Załącznik 2
Zadanie 1. Do podanych zdań dopisz uczucia / emocje, jakie wyrażają:
1) Jaki słodziutki bobasek! ……………
2) Ojej! Jak to możliwe? ……………
3) No wiesz! Jak mogłeś… ……………
4) Aaaa! Zabierz to ode mnie! ……………
5) Hurrra! ……………
6) Potworne psisko! ……………
Zadanie 2. Przeczytaj poniższe zdania tak, by oddawały poszczególne uczucia.
1) Jak ja uwielbiam szkołę! - a) radość, b) złość
2) To mój wymarzony prezent! - a) zachwyt, b) ironia
3) Milutki pieseczek… - a) strach, b) zaskoczenie
2