Konspekt dla studentów - Iwonna Rapałło
Temat: Pacjent jako osoba. Poszanowanie autonomii pacjenta. Etyka zgody.
Problemy: Definicja pojęcia autonomii, kompetencji (w sensie prawnym i psychologicznym).
Obowiązek informowania pacjenta. Treść i sposób komunikowania.
Warunki zgody skutecznej: świadomej (poinformowanej, objaśnionej) i dobrowolnej (niewymuszonej). Zgoda wadliwa.
Rodzaje zgody: zgoda własna (wyrażona wprost), zgoda odrębna, pro futuro, blankietowa, dorozumiana (konkludentna), zgoda zastępcza, równoległa (kumulatywna).
Osoby uprawnione do podejmowania decyzji medycznych.
Prymat obowiązku udzielania pomocy lekarskiej czy poszanowania autonomii pacjenta?
Granice autonomii pacjenta Kazus Janusza Świtaja
Regulacje bioetyczne i prawne chroniące autonomię i prawa pacjenta.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej wobec Zastosowań Biologii i Medycyny, (Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie) 1996, „Prawo i Medycyna” 3, (vol. 1), 1999,
w: http://www.coe.org.pl/re_konw/ETS_164.pdf
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 o zawodach lekarza i lekarza dentysty, (1997 r. Dz. U. Nr 28, poz. 152), tekst ujednolicony z dnia 2 listopada 2005 r. (Dz. U. Nr 226, poz. 1943, załącznik).
Kodeks Etyki Lekarskiej, tekst jednolity z dnia 2 stycznia 2004, Warszawa 2004.
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Do przemyślenia:
Świadoma zgoda, red. Prof. Amnon Carmi, Katedra Bioetyki UNESCO, Międzynarodowe Centrum Zdrowia, Prawa i Etyki, MedPharm Polska, Wrocław 2007.
http://medlaw.haifa.ac.il/index/main/4/InformedPolish.pdf
Link do kazusów:
2 Temat: Tajemnica lekarska. Definicja, zakres.
Problemy: Konflikt obowiązków: zachowania tajemnicy lekarskiej czy prawny i moralny obowiązek zawiadomienia o czynach zabronionych prawem.
Co ma nadrzędne znaczenie: dobro prywatne czy interes publiczny?
Literatura:
Ustawa o zawodach lekarza...Art. 40.
KEL, rozdz. Tajemnica Lekarska, art. 23 - 32
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz innych niektórych ustaw, 1 sierpnia 2010 r., Dz. U. Nr 125, poz. 842
Art. 12
Odpowiednie artykuły Kodeksu cywilnego, Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego:
Bezprawne naruszenie tajemnicy lekarskiej:
Art.266 par.1 K.k.
Art.488 K.c.
Ustawa o ochronie danych osobowych 1997
Obowiązek denuncjacji:
Art. 304 par.1 i 2 K.pk.
Art. 240 K.k.
Tajemnica psychiatryczna:
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego. Test jednolity. (Dz. U. z dnia 20 października 1994 r.). Data modyfikacji: 29 lipca 2005 r.
Rozdz. 6 Ochrona Tajemnicy, Art. 50, 51, 52
Tajemnica lekarska dotycząca pacjentów zakażonych/chorych chorobami przenoszonymi drogą płciową:
Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych...2008
Art. 26, 27, 41.
Temat: Moralne problemy w psychiatrii.
Problemy: Ochrona autonomii pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.
Zgoda, przymus, usprawiedliwiony paternalizm, tajemnica lekarska.
Problem zagrożenia ze strony osób z zaburzeniami psychicznymi.
Interpretacja obowiązującego prawodawstwa.
Analiza casusów: casus Tatiany Tarasoff
Literatura:
Deklaracja Hawajska. Dokument przyjęty przez Światową Federację Psychiatryczną 7 października 1997 roku, w: K. Szewczyk, Etyka i deontologia lekarska, PAU, Kraków 1994.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego. Test jednolity. (Dz. U. z dnia 20 października 1994 r.). Data modyfikacji: 29 lipca 2005 r.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 23 sierpnia 1995 r. w sprawie sposobu stosowania przymusu bezpośredniego. (Dz. U. z dnia 8 września 1995 r.)
Temat: Moralne i prawne zagadnienia stosowania przymusu wobec osób będącymi zagrożeniem dla zdrowia publicznego - choroby zakaźne.
Problemy: Moralny problem konfliktu między poszanowaniem prawa do samostanowienia a bezpieczeństwem publicznym. Społeczna zasada całości, stanowisko liberalne, pojęcie wyższej konieczności.
Moralna problematyka HIV/AIDS .
Zasady postępowania wobec osób będącymi nosicielami (lub będącymi podejrzewanymi o nosicielstwo) HIV i chorymi na AIDS.
Literatura:
Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, 2008
Stanowisko Naczelnej Rady Lekarskiej w sprawie postępowania lekarza przy zalecaniu testu wykrywającego zakażenie HIV. (Panaceum 2/13 1992)
D. Rogowska-Szadkowska: Postępowanie po kontakcie z HIV. Profilaktyka poekspozycyjna., marzec 2007, Krajowe Centrum Ds. AIDS
Krajowe Centrum ds. AIDS - www.aids.gov.pl/
www.hiv.pl/