Kilka zadań z rachunku PKB.

Zadanie 1.

W roku 1873, podczas gorączki złota w Kaliforni miały miejsce następujące wydarzenia:

1. kopalnia złota wypłaciła swoim pracownikom pensje w łącznej wysokości $ 200.000

2. pracownicy wydobyli 100 ton złota

3. kopalnia sprzedała złoto fabryce biżuterii za $ 300.000

4. fabryka biżuterii zapłaciła swoim pracownikom $ 250.000 za wykonanie ze złota naszyjników

5. naszyjniki zostały sprzedane konsumentom za $ 1.000.000

1. Policz PKB Kalifornii jako wartość wyprodukowanych w gospodarce dóbr finalnych i usług

2. Ile wynosi wartość dodana na każdym etapie produkcji? Jaka jest wartość PKB liczonego jako suma wartości dodanych w gospodarce?

3. Jaka jest suma płac i zysków w gospodarce?

Zadanie 2.

Wyjaśnij jakie skutki dla PNB Polski mogą mieć następujące wydarzenia:

1. Boeing kupuje polskie silniki samolotowe za 100 mln PLN a następnie sprzedaja 3 samoloty polskim liniom lotniczym za 100 mln PLN każdy. Jak zmieni się odpowiedź na to pytanie, jeżeli 50% fabryki silników w polsce jest w rękach francusko-brytyjskiego konsorcjum, natomiast 10% fabryki Boeinga należy do emigranta z Polski, legitymującego się polskim paszportem?

2. Steffen Möller (niemiecki aktor mieszkający i grający w Polsce) dostanie polskie obywatelstwo

3. Jan Kulczyk wyeksportuje do Niemiec 100 tys. litrów piwa Żywiec po cenie 2 zł za litr, które kupi pub we Frankfurcie nad Menem należący do jego kolegi - Jana Kowalskiego. Jan Kowalski z kolei na każdym litrze piwa sprzedawanego lokalnym piwoszom zarobi 10%.

4. Polska Żegluga Bałtycka kupi w stoczni Hyundai'a trzy nowe promy do żeglugi między Gdańskiem a Sztokholmem o wartości 300 mln USD. Dzięki temu wytworzy wartość dodaną w wysokości 400 tys. PLN

5. Anna Dymna zagra w najnowszym filmie Romana Polańskiego pod tytułem „Obłęd” i dostanie wynagrodzenie w wysokości 1 mln USD. Film jest produkowany przez Heritage-Films, Francuski Komitet Kinematografii oraz przez Romana Polańskiego (udziały po 33,3(3)%). Dochody z filmu szacowane są na 33 mln USD. Roman Polański jako reżyser dostaje wynagrodzenie w wysokości 5 mln USD. Pozostali pracownicy i aktorzy są z Francji.

6. Air-Polonia kupi samolot Boeinga za 200 mln USD. Dzięki otwarciu połączenia z Londynem wytworzy VA w wysokości 50 mln USD. Jeszcze w tym samym roku samolot sprzeda Janowi Kulczykowi za 175 mln USD.

Zadanie 3.

Urząd Statystyczny w pewnym kraju podał następujące wartości wskaźników makroekonomicznych:

Produkt Narodowy Brutto	4 800
Inwestycje brutto	800
Inwestycje netto	300
Konsumpcja	3 000
Wydatki rządu na dobra i usługi	960
Nadwyżka budżetowa	30

Niestety urzędnicy zgubili gdzieś wartości pozostałych zmiennych. Czy możesz im powiedzieć jaka była wartość:

1. Produktu Narodowego Netto

2. Eksportu netto

3. różnicy między transferami i podatkami

4. dochódu do dyspozycji

5. oszczędności prywatnych

Zadanie 4.

Odwołując się do równania
, wyjaśnij w jaki sposób rząd może finansować deficyt budżetowy (DB)? Jakie mogą być długookresowe skutki wysokiego deficytu w budżecie państwa?

Zadanie 5.

Co się stanie z wartością mierzonego PKB jeżeli dwie przyjaciółki, które zajmują się swoimi małymi dziećmi, zatrudnią się nawzajem do opieki nad dzieckiem i wypłacą sobie wzajemnie taką samą pensję? (oczywiście wszystko jest zarejestrowane i odbywa się legalnie). Czy „prawdziwy” PKB zmieni się? Pytanie dodatkowe: czy to im się opłaca?

Zadanie 6.

Wyspy Bahama są rajem dla turystów. Turyści szczególnie upodobali sobie pewien drink, a mianowicie Cuba Libre (rum z Coca-Colą). Na wyspach działają trzy przedsiębiorstwa - restauracja, fabryka napojów oraz producent stolików. Przypuśćmy, że jedynym napojem produkowanym na Wyspach Bahama jest właśnie Cuba Libre. Oto co wiemy o procesie produkcji:

1. Fabryka napojów importuje Coca-Colą o łącznej wartości 1000 USD. Wartość sprzedaży napojów wytworzonych przez fabrykę to 2000 USD.

2. Fabryka wypłaca swoim pracownikom łączne pensje w wysokości 600 USD.

3. Restauracja importuje rum oraz Coca-Colę o łącznej wartości 2000 USD. Oprócz tego, restauracja kupuje co roku nowe stoliki od lokalnego przedsiębiorcy za 500 USD. Obroty restauracji to 4000 USD.

4. Restauracja wypłaca swoim pracownikom łączne pensje w wysokości 1000 USD.

5. Producent stolików płaci swoim pracownikom 300 USD.

Pytania:

1. Jaka jest wartość dodana na każdym etapie produkcji? Jaka jest wartość PKB?

2. Jaka jest łączna wartość dóbr finalnych wyprodukowanych w gospodarce? Porównaj tę wartość z sumą wartości dodanych otrzymaną w punkcie a). Wyjaśnij dlaczego te wielkości się różnią. Czy obala to tezę o równoważności trzech sposobów mierzenia PKB?

3. Jakie jest wynagrodzenie czynników produkcji w gospodarce?

4. Rząd Wysp Bahama postanowił nałożyć podatek od wartości dodanej w wysokości 10%. Zakładając, że popyt na dobra w gospodarce jest sztywny wyjaśnij w jaki sposób wprowadzenie VAT wpłynie na: (i) PKB w cenach rynkowych, (ii) PKB w cenach czynników produkcji. Omów zmiany na poszczególnych etapach produkcji.

Zadanie 7.

Masz następujące informacje na temat PKB krajów A i B:

Kraj A		Kraj B
PKB	10 000	PKB	20 000
Konsumpcja	6 000	Konsumpcja	12 000
Inwestycje	2 500	Inwestycje	5 000
Wydatki rządowe	1 000	Wydatki rządowe	2 000
Eksport netto	500	Eksport netto	1 000

Przyjmując słuszne założenie, że inwestycje służą zwiększeniu przyszłej produkcji, co możesz powiedzieć o perspektywach wzrostu gospodarczego w każdym z tych krajów? (zakładamy, że liczba ludności w kraju B jest dwukrotnie większa) Jak zmieni się Twoja odpowiedź na to pytanie jeżeli dane zostaną w następujący sposób uszczegółowione:

Kraj A		Kraj B
PKB	10 000	PKB	20 000
Konsumpcja	6 000	Konsumpcja	12 000
edukacja	3 000	edukacja	3 000
inne	3 000	inne	9 000
Inwestycje	2 500	Inwestycje	5 000
Wydatki rządowe	1 000	Wydatki rządowe	2 000
Eksport netto	500	Eksport netto	1 000

Literatura:

[1] - Rozdz. 20; [2] - Rozdz. 19

Wg Dornbusch & Fischer (1990)

---