Prawo cywilne
reguluje przede wszystkim stosunki majątkowe oraz niektóre stosunki niemajątkowe (tzw. osobiste).
Stosunki majątkowe
wynikają one na przykład z :
umów,
prawa własności,
użytkowania wieczystego,
otwarcia spadku.
Stosunki niemajątkowe
dotyczą przede wszystkim ochrony dóbr osobistych.
Ochronie podlega m.in.:
- nazwisko, pseudonim, wolność,
-wizerunek, swoboda sumienia
- tajemnica korespondencji.
Zasada autonomii woli stron
pozwalana na swobodne kształtowanie stosunków prawnych w granicach zakreślonych przez prawo.
Zasada równorzędności stron
oznacza, że żadna ze stron stosunku cywilnoprawnego nie może władczo nakładać na drugą stronę obowiązków i zmuszać ją do określonego zachowania.
Systematyka prawa cywilnego
Część ogólna art. 1-125 k.c.
Prawo rzeczowe art. 140-352 k.c.
Prawo zobowiązań art. 353-921 16 k.c.
Prawo spadkowe art. 922-1087 k.c.
Prawo rodzinne i opiekuńcze 1-91 k.r.o.
Źródła prawa cywilnego
Konstytucja
Ustawy
Ratyfikowane umowy międzynarodowe
Rozporządzenia
Zwyczaje
Stosunek prawny
Stosunek prawny to szczególna odmiana, typ szeroko rozumianego stosunku społecznego.
Od innych stosunków prawnych różni się tym, iż zachowania podmiotów w nim uczestniczących są wyznaczone przez treść norm prawnych.
Elementy stosunku prawnego:
Podmiot
Przedmiot
Treść.
Powstanie stosunku prawnego
Powstanie, zmiana lub ustanie stosunku prawnego następuje w wyniku tzw. zdarzeń prawnych.
Zdarzenia prawne dzielą się na:
fakty tzn. takie zdarzenia prawne, które są niezależne od woli podmiotu prawa,
działania tzn. są to pozostałe zdarzenia prawne z tym, że są one zależne od woli podmiotu.
Podmioty stosunku cywilnoprawnego:
osoby fizyczne,
osoby prawne,
jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi.
Zdolność prawna
to zdolność do bycia podmiotem praw
i obowiązków.
Zdolność do czynności prawnych
oznacza taką kwalifikację osoby fizycznej, że może ona przez własne działanie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.
Brak zdolności do czynności prawnych
dotyczy osób fizycznych, które:
nie ukończyły lat trzynastu
oraz
osób ubezwłasnowolnionych całkowicie.
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiadają:
małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, ale nie ukończyli jeszcze osiemnastu lat
oraz
-osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
Pełną zdolność do czynności prawnych
mają pełnoletni czyli osoby, które ukończyły lat osiemnaście.
Osobami prawnymi są:
- Skarb Państwa oraz
-jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi
Są to takie jednostki, którym ustawa przyznaje zdolność prawną i do których stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
Przedmiot stosunku cywilnoprawnego
To określone zachowanie podmiotów oparte na wzorcu postępowania
zawartym w normie prawa cywilnego.
Przedmiotem mogą być także obiekty materialne i niematerialne, których zachowanie podmiotów dotyczy.
Treść stosunku
cywilnoprawnego
tworzą wzajemne prawa i obowiązki podmiotów wynikające z przepisów prawa.
Rzecz
w rozumieniu kodeksu cywilnego
to tylko przedmiot materialny, wyodrębniony z przyrody.
to tylko przedmiot materialny, wyodrębniony z przyrody.
Podział rzeczy
Nieruchomości:
- gruntowe (rolne, nierolne)
- budynkowe
lokalowe.
Ruchomości.
Nieruchomości są to:
części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty),
jak również budynki trwale z gruntem związane lub
części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Majątek i mienie
Majątek - w węższym znaczeniu- to ogół aktywów majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi.
Majątek - w szerszym znaczeniu- to ogół aktywów i pasywów przysługujących określonemu podmiotowi.
Mienie - to ogół aktywów.
Czynność prawna
to czynność składająca się z przynajmniej jednego oświadczenia woli, zmierzająca do wywołania określonych skutków prawnych w postaci powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego.
Oświadczenie woli
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej
Chwila złożenia oświadczenia woli
Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.
Chwila złożenia oświadczenia woli c.d.
Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Odwołanie oświadczenia woli
oświadczenia, które ma być złożone innej osobie, jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.