WYKŁAD 5 09.11.2009r.

INWENTARYZACJA ELEMENTÓW KRAJOBRAZU

Przykładowe definicje

Krajobraz

- przestrzenny i materialny wymiar rzeczywistości ziemskiej, oznaczający … system składający się z form rzeźby i wód, roślinności i gleb, skał i atmosfery.

- pełna, ale heterogeniczna całość funkcjonująca zgodnie z prawami przyrody, obdarzona zdolnością do samoregulacji i char. się pewnym indywidualizmem

- suma typowych cech, właściwych danemu fragmentowi pow. ziemi, którego poszczeg. el. - rzeźba, gleby, klimat, wody, świat roślin i zwierząt, człowiek i jego działalność gosp. łączą się w jedną współzależną całość odróżniającą od otaczających obszarów.

Cechy krajobrazu:

1. Zajmuje wycinek przestrzeni i można go przedstawić na mapie

2. Char. się określoną fizjonomią, którą można przedst. na rys/ foto

3. System dynamiczny, o sposobie funkcjonowania zależnym od jego części składowych, powiązań między nimi i rodz. dominujących procesów

4. Podlega ewolucji - ma swoją historię

Ekologia krajobrazu

• Nowa, b.dynamicz.rozwijająca się dziedzina nauk przyrodniczych

• Zajmuje się analizą funkcjonalną treści krajobrazu i wyjaśnieniem jego wielostronnych i zmieniających się zależności

• Geografia+biologia

• W PL działania koordynowane przez PAEK - członek IALE

Termin krajobrazu używany jest w różnym znaczeniu przez geografów, biologów, architektów, urbanistów, techników, planistów, artystów oraz w jęz. potocznym.

Można też podzielić ten termin na taki który używa się w znacz. terytorialnym oraz widzianego otoczenia.

KLASYFIKACJA KRAJOBRAZÓW

1. Wg poziomu rozwoju

• prymitywne, złożone tylko z komponentów abiotycznych

• przyrodnicze, złożone z komponentów biot. i abiot.

• zantropogenizowane, z różnymi formami gosp. ludzkiej

2. Wg warstw

• materialna

• fizjonomiczna

Klasyfikacja kraj. obszarów wiejskich

• Genetyczna (rozwój cywilizacyjny)

• okres wspólnoty pierwotnej do VII w. n.e.

• okres gosp. feudalnej VII-XV

• o. gosp. folwarczno-pańszczyźnianej XV-XVIII

• o. gosp. kapitalistycznej XVIII-1944r.

• o. gosp. socjalnej 1945 - 1989

• Klasyfikacja funkcjonalno-strukturalna

• rolniczy

• leśny

• rybacki (jeziorowy, stawowy)

• rekreacyjno-turystyczny

• przemysłowy

• komunikacyjny

• usługowy

• Klasyfikacja fizjonomiczna

• nizinne

• wyżynne

• górskie

Główne typy krajobrazowe w PL:

1. Pobrzeża Południowobałtyckie

2. Pojezierza Połudnuowobałtyckie

3. Niziny Środkowopolskie

4. Wyżyny Środkowopolskie

5. Góry

Metodyka inwentaryzacji użytków ekologicznych w krajobrazie rolniczym

Badania wg tej metodyki wykonano w KOKŚ w latach 1990-1997 w 10. zróżnicowanych obiektach na łącznej pow. 4,323 ha.

1. Założenia metodyki

O walorach ekologicznych i estetycznych krajobrazu rolniczego decydują wybrane elementy, są to:

• Cieki wodne dzielone na jednolite odc.

• Zbiorniki wodne

• Zadrzewienia (dzielone na rodzaje)

Każdy element winien być w sposób jednolity opisany (formularze protokołów), co umożliwi następnie dokonywanie waloryzacji i wzajemnych porównań wybranych obszarów.

2. Możliwe kierunki przemian w krajobrazie:

pierwotny ekokulturowy

naturalny

kulturowy

zdegradowany

3. Fragmentacja krajobrazu a bioróżnorodność

(podział pól wpływa na życie i rozwój zwierząt np. zajęcy)

---