Zasada ta wynika z :
Zasady równości obywateli wobec prawa (art. 32 Konstytucji) ;
Zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) ;
Art. 107 §1, art. 107 §3, art. 238 §1, art.247 Kodeksu Postępowania Administracyjnego ;
Komunikatu Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 14. marca 2006 r.
Jest to jedna z zasad postępowania administracyjnego. Została stworzona po to, aby zachowanie się organów administracji publicznej i ich pracowników było zawsze na należytym poziomie.
Zasada ta polega na tym, że organ ma obowiązek prawny udzielenia stronie informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie uprawnień lub obowiązków stron, które występują w swojej sprawie w danym postępowaniu administracyjnym.
Podmiotem uprawnionym do uzyskiwania takiej informacji jest strona, a organ administracji publicznej udziela takich informacji z urzędu, jeżeli informacja ta wiąże się ze sprawą i ma wpływ na istotę jej rozstrzygnięcia.
Aby pogłębiać zaufanie obywateli, organ administracji musi wydawać przejrzyste decyzje, zawierające dokładne dane- oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji i pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi. W uzasadnieniu powinny być udowodnione fakty, dowody na których się oparł, przyczyny odrzucenia innych dowodów i podstawy prawne z przytoczeniem przepisów prawa.
Dzięki istnieniu takiej zasady obywatel ma zapewnione bezpieczeństwo prawne. Ma możliwość określenia konsekwencji swoich zachowań w oparciu o istniejące prawo bo wie, że organ nie zmieni go nagle i samodzielnie.
Zaufaniem obywateli zajęła się też Unia Europejska. Dowodem na to jest wydanie komunikatu Komisji Wspólnot Europejskich z Brukseli z dnia 14. marca. 2006 roku.
Stwierdzono, że zaufanie zależy od działań, jakie Unia podejmuje, więc należy działać na zasadzie prawdziwego partnerstwa i zgody politycznej. Ważne jest wyjście naprzeciw Europejczyków, a więc informowanie o sprawach europejskich, autentyczny dialog z obywatelami, zapoznanie z celami Unii Europejskiej, zapewnienie dobrobytu, solidarności i bezpieczeństwa.
Ponadto, w komunikacie przewidziano też rolę administracji w zdobywaniu zaufania obywatela. Ma ona być nowoczesna, wydajna i odpowiedzialna oraz powinna realizować politykę Unii, a proces decyzyjny ma być przejrzysty i zrozumiały dla zwykłych obywateli państw europejskich.
WYROK
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26. kwietnia 2010 r., V SA/Wa 1403/09
WSA w Warszawie rozstrzygnął sprawę ze skargi Cudzoziemca Iwana G., który złożył wniosek o nadanie mu statusu uchodźcy.
Iwan G. złożył wniosek o nadanie mu statusu uchodźcy, wniosek jednak oddalono, stwierdzając brak przesłanek przemawiających za niedopuszczalnością wydalenia cudzoziemca do kraju pochodzenia. Posiadanie dzieci z obywatelką Ukrainy przebywającą na terenie Polski na podstawie zezwolenia zamieszkania na czas oznaczony z którą wnioskodawca nie przebywa w związku małżeńskim od listopada 2008 roku nie stanowi przesłanki do rozpatrzenia jego wniosku.
Rozpatrując skargę WSA stwierdził, że organ naruszył w toku postępowania zasady: dążenia do prawdy obiektywnej, pozyskiwania zaufania obywateli oraz wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, i zarządził ponowne rozpatrzenie sprawy.
„... Wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść obywatela, jeśli nie stoi temu na przeszkodzie ważny interes społeczny; tylko takie, bowiem postępowanie może pogłębić zaufanie obywateli”