Wykład 2

Temat: Chód i wyznaczniki chodu

Receptory

1. Mechanoreceptory I, II, III rzędu - w zewnętrznej warstwie torebki stawowej, czas reakcji 60 ms. Kilkanaście receptorów pobudzonych w skórze daje odpowiedź 300 receptorów w korze mózgu.
   W środkowej warstwie II rzędu - czas odp. 80-90 ms.
   W wewnętrznej warstwie III rzędu w więzadłach, ścięgnach czas reakcji 120 ms.

2. Nocyceptory - receptory bólowe

3. Prioprioreceptory - w mięśniach, ścięgnach, torebce stawowej. Każdy ruch zapoczątkowany jest głową (gałką oczną). Prawidłowy chód kształtuje się na połowie 6-7 roku życia i mamy wówczas wszystkie krzywizny.

Środek ciężkości u osoby dorosłej przebiega sinusoidalnie do boku, musimy chodzić po linii prostej.

Wyznaczniki chodu:

1. Czynnik chodu typu „ruch cyrkla”

Każdy ruch końca nogi jest poprzedzony obrotem i przesunięciem się stawu biodrowego. Cała noga traktowana jest jako człon sztywny. Miednica przesuwa się po trajektorii złożonej z łuków koła
o promieniu równym długości nóg.

2. Obroty miednicą

Wielkość obrotów względem osi pionowej jest rzędu ±3˚ w czasie chodu z przeciętną prędkością 5km/h
i rośnie wraz ze wzrostem prędkości. Obroty te powodują wydłużenie długości kroku.

3. Przechyły miednicy

Biodro w czasie przenoszenia nogi znajduje się niżej niż w fazie podparcia. Obroty te powodują „spłaszczenie” łuków trajektorii ruchu środka miednicy.

4. Przemieszczanie kolana nogi opierającej się o podłoże

Ruch ten dodaje się do ruchów wymienionych uprzednio i powoduje dalsze „spłaszczanie” łuków trajektorii ruchu miednicy.

5. Przemieszczanie się kostki w fazie podparcia

Przed oderwaniem palców od podłoża kostka przemieszcza się do przodu i ku górze. Ten składnik ruchu nogi powoduje płynne przejście z fazy podparcia do fazy przenoszenia; udo i podudzie uzyskują prędkość początkową fazy przenoszenia.

6. Boczne ruchy miednicy

Ruchy te są spowodowane przenoszeniem ciężaru ciała przy stąpaniu z nogi na nogę. Częstotliwość ruchów jest równa połowie częstotliwości przemieszczeń pionowych miednicy.
W efekcie środek miednicy przemieszcza się w kierunku ruchu po torze sinusoidalnym.

Wyznaczniki chodu wg Degi:

1 - Ruch miednicy w pł. poprzecznej - dochodzi do obniżenia miednicy w nodze wykrocznej i w tył w nodze zakrocznej.

2 - Opadanie miednicy po stronie zakrocznej w pł. czołowej

3 - Ruch kolana, kolano wyprostowane, kontakt pięty z podłożem, przy pełnym obciążeniu stopy występuje 15^o zgięcia w kolanie. Staw skokowy, biodrowy i kolanowy w jednej linii.

4 - Ruch w stawie skokowym, obrót w osi kostek bocznych i stawach Choparta oraz stawach Listrfanka. Odbicie stopy (przodostopia i palucha) nazywamy propulsją stopy.

5 - Drugi wyznacznik kolana - gdy noga zostaje z tyłu znowu zginamy kolano nogi zakrocznej do 15^o - 20^o

6 - 3 wyznacznik miednicy - przemieszczanie miednicy w pł. czołowej

Wyznaczniki chodu wg Pery:

1. Faza podporowa (60% czasu jednego cyklu) - kontakt pięty z podłożem.
   - ekscentryczne hamowanie
   - ekscentryczne opuszczanie stopy aż do momentu zetknięcia się całej linii powierzchni z podłożem z jednoczesnym hamowaniem zgięcia stawu kolanowego amortyzującym chód
   - pełne obciążenie, staw biodrowy, kolanowy i skokowy znajdują się w jednej osi pionowej
   - przetaczanie stopy - ciężar ciała zostaje przejęty przez przodostopie

2. Faza przenoszenia (40% czasu jednego cyklu)
   - odbicie - stopa traci kontakt z podłożem i jednocześnie zaczyna się przenosić
   - przyspieszenie - kończyna zakroczna (znajdująca się z tyłu w stosunku do tułowia) przemieszcza się do przodu
   - przenoszenie właściwe - podudzie ustawione jest prostopadle do podłoża, a poszczególne stawy kończyny są w zgięciu
   - hamowanie - po wyprzedzeniu tułowia noga wykroczna prostuje się w stawie kolanowym przygotowując się do zetknięcia pięty z podłożem i przejęcia masy ciała w następnej fazie

Analiza chodu:

- Ruchy miednicy 4^o w przód i tył

- rotacja na zewnątrz nogi wykrocznej - 8^o

- obie stopy są lekko na zewnątrz - 5^o

- czworobok podparcia - środek ciężkości pada na czworobok podparcia

---