Scenariusz uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Rozpoczyna CHÓREK piosenką: "Witaj, majowa jutrzenko..."

Narrator I: Po pierwszym rozbiorze Polski dążenie do reform stawało się coraz silniejsze. Obóz propagujący reformy, zwany patriotycznym, dążył do przeprowadzenia pewnych reform, zniesienia kurateli caratu, poprawy stanu obronności państwa drogą powiększenia armii. Przeciwny tym reformom obóz opozycji magnackiej był wrogi wszelkim reformom i zamierzał nadal opierać się na protekcji rosyjskiej. Król i stronnictwo dworskie dążyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił zbrojnych, ale w oparciu o carat. Walka między tymi stronnictwami miała się rozegrać na sejmie, który rozpoczął obrady w 1788 roku.

I recytator:
Ojczyzno moja, na końcuś upadła!
Zamożna kiedyś i w sławę, i w siłę!...
Ta, co od morza do morza władała
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę...
Jakże ten wielki trup do żalu wzrusza!
W tym ciele była milijonów dusza...

II narrator: Prace Sejmu Czteroletniego uwieńczyło uchwalenie nowej Konstytucji w dniu 3 maja. Choć połowiczna w kwestiach społecznych, stanowiła poważny krok naprzód w dziele reformy państwa. Wiele jej postanowień, znoszących wolne elekcje, konfederacje, rokosze i liberum veto, było zdecydowanie postępowych.

CHÓREK śpiewa pieśń pt. "polonez Trzeciego Maja".

II recytator:
Staliśmy ongiś na rozstaju,
Wielu minionych, błędnych dróg -
Tyś wywiódł nas, o Trzeci Maju,
Na prawy próg.
Myśl nasza rwała się w rozterce,
W zamęcie chceń, w chaosie prób-
Tyś zbudził prawe, wielkie serce,
Złu wyrwał łup.
I dusza polska dzięki tobie
Rozkwitła pięknem wiernych tchnień...
Więc zawsze, w szczęściu czy w żałobie
Ten pomnisz dzień.

III recytator:
Więc, gdy oto zajaśniał
Blask promienny, majowy,
Niechaj wszystkie czczą serca
Ten dzień wielki, godowy.
Niechaj okrzyk narodu
W świat daleko poleci:
-Wolność, równość niech żyją,
Niech żyje maj trzeci!

III narrator: Konstytucja było ratunkiem dla Polski, nic więc dziwnego, że mocarstwa zaborcze postanowiły zareagować. Ustawę zwalczała też opozycja magnacka w kraju, gdyż ograniczała poważnie jej wpływy na rządy w państwie.

IV narrator: 27 kwietnia 1792 roku przedstawiciele opozycji magnackiej podpisali w Petersburgu akt konfederacji, który potem ogłosili w miasteczku Targowica na Ukrainie pod fałszywą datą 14 maja.
Akt ten unieważniał Konstytucję 3 Maja i całą działalność Sejmu oraz oficjalnie wzywał cara do interwencji zbrojnej.

V narrator: 18 maja 1792 roku wojska carskie przekroczyły granice Korony i Litwy. Pomimo stawienia oporu, zostaliśmy pokonani. Niestety, król wkrótce przystąpił do konfederacji targowickiej i nakazał zaprzestanie działań wojennych. Konsekwencją był II rozbiór polski w 1793 roku, a następnie w 1795 III rozbiór, który zlikwidował niepodległe państwo na 123 lata..

IV recytator:
Oj, Targowiczanie
Dobrze się nazwali!
Jak Judasza za srebrniki,
Polskę stargowali.
Stargowali Polskę
I tę wolność bratnią!
Zagasili nad Ojczyzną
Gwiazdę jej ostatnią.

VI narrator: Dzieło Konstytucji 3 Maja nie zgasło. Przeszła ona do historii jako druga na świecie, po konstytucji amerykańskiej, a pierwsza w Europie przed konstytucją francuską, demokratyczna ustawa zasadnicza.

Na zakończenie wszyscy śpiewają hymn

 Opracowanie: Hanna Hnat

---