Polityka regionalna
Wykład z 05.05.2006
Za prowadzeniem polityki regionalnej wspólnoty opowiadał się parlament europejski. Komisja Europejska opracowała raport, z którego wynikała potrzeba prowadzenia wspólnej polityki regionalnej. Pierwsze państwa wspólnoty /było ich 6: Francja, Włochy, Niemcy, Belgia, Holandia, Luksemburg/ Nie wyrażały wspólnie zgody na prowadzenie wspólnej polityki regionalnej.
Pierwszym krokiem było utworzenie w 1968 w łonie Komisji Europejskiej Generalnej Dyrekcji Polityki Regionalnej W połowie lat 60 nastąpiło utworzenie dyrekcji przy okazji połączenia organów wspólnotowych i utworzenia jednej rady i jednej Komisji Europejskiej DG XVI. Pierwsze działania Dyrekcji Generalnej skierowane zostały na koordynowanie polityk regionalnych krajów członkowskich poprzez kontrolę pomocy przyznawanej przez nie na rzecz rozwoju regionalnego, każdego państwa na swoim terenie. Od 1971 kontrolą objęte zostały centralne regiony wspólnot, w których na początku łączna wysokość przyznawanych subwencji nie mogła przekroczyć 20% kosztów realizowanych inwestycji. Zasad ta została zmodyfikowana w 1979r. kiedy to kontrolą objęto cały obszar wspólnoty i określono górne granice dla innych regionów, a mianowicie:
Dla tzw. regionów „ultra lub super peryferyjnych” dozwolono przyznawanie pomocy do 75% nakładów inwestycyjnych /Martynika, Gujana, Gwadelupa, Wyspa Reunio, Hiszpańskie Wyspy Kanaryjskie, Portugalskie Azory i Madera/
Do 35% dozwolono w tzw. peryferyjnych regionach /Wyspy Greckie na Morzu Śródziemnym, Wyspy Szkockie/
Do 25% na obszarach położonych między regionami centralnymi a peryferyjnymi tzw. obszary przejściowe
Do 20% w regionach centralnych
Była to kontrola tzw. antydopingowa.
Pierwsze środki finansowe /pierwsza decyzja/ ukierunkowane regionalnie zostały przeznaczone z budżetu wspólnot dopiero w 1972, a mianowicie wtedy to podjęto decyzję o przeznaczeniu minimum 60% z funduszy wspólnotowego budżetu na cele rozwoju regionalnego ,środków EFS na walkę z bezrobociem w tzw. regionach schyłkowych /rekonwersji przemysłu/ lub opóźnionych w rozwoju. Europejski Fundusz Społeczny powstał w 1960r. i utworzony został na mocy traktatu rzymskiego.
Druga decyzja dotyczyła /Europejskiego Funduszu Rolnego/ - Sekcji Orientacji
Sekcja orientacji służy np. zmianie struktury gospodarstw rolnych
W 1972 podjęto decyzję o przeznaczeniu 65% sekcji orientacji funduszu rolnego na poprawę struktury rolnictwa w regionach rolniczych, miejskich o niskim wskaźniku PKB na mieszkańca. Rozmiary środków były bardzo ograniczone gdyż EFS nie przekraczał 5% budżetu wspólnot, .
Wyróżniamy 3 fundusze strukturalne:
Europejski Fundusz Rolny
Europejski Fundusz Ukierunkowania
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Finansowy Instrument Ukierunkowania Rybołówstwa / najnowszy/(1993)
W 1975 roku utworzono Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego .Jest to najważniejszy fundusz strukturalny finansujący rozwój polityki regionalnej
O powstaniu Europejskiego Funduszu Regionalnego przesądziło poszerzenie wspólnoty a konkretnie wstąpienie Wielkiej Brytanii do wspólnot, w 1973, która w ten sposób chciała odzyskać część swoich dużych wpłat do budżetu wspólnotowego.
O powstaniu EFRR przesadziły względy polityczne ,a nie merytoryczne.
Zasada preferencyjna - kraje członkowskie są zobowiązane do zaopatrywania się w produkty pochodzenia rolniczego w pierwszej kolejności na obszarze wspólnoty.
Wielka Brytania utrzymując stosunki handlowe z dawnymi swoimi koloniami i ogromną część importu rolno-spożywczego sprowadzając z tych krajów musiała płacić ogromne kwoty z cła ,którymi są obłożone produkty z poza wspólnoty. Kwoty te zasilają budżet wspólnotowy ,a koszt ich obciążał brytyjskiego konsumenta. Z tego powodu udział Wielkiej Brytanii w finansowaniu budżetu wspólnotowego stał się bardzo wysoki co było żle widziane przez władze WB , wynegocjowała dla siebie od 1984 tzw.” rabat brytyjski „ ulgę w płatach do budżetu europejskiego, cześć tych wpłat jest umarzana ,na ten rabat muszą składać się wszystkie pozostałe państwa członkowskie.
1