04.03.2006
SUROWCE I PREPARATY WYKORZYSTYWANE W CHOROBACH SERCA I UKŁADU KRĄŻENIA
Szybkie działanie, brak kumulacji w organizmie.
1) Naparstnica wełniasta (Digitalis lanata L)
2) Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea L)
3) Olszoch morski/cebula morska (Urginea maritima Bak)
4) Miłek wiosenny (Adonis vernalis L)
5) Głóg dwuszyjkowy (Gretagus oxyacantha L)
6) Głóg jednoszyjkowy (Gretagus mongyna Jacq)
7) Konwalia majowa (Convallaria mailis L)
8) Serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca)
9) Wiesiołek dwuletni (Olenothera biennis L)
10) Wiesiołek dziwny (Oenothera paradoxa)
11) Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L)
Naparstnica wełniasta (Digitalis lanata L) -roślina 2letnia należąca do roślin trydowatych, dostarcza surowca w postaci liści, które zbiera się w czasie suchej, bezdeszczowej pogody, następnie suszy w temp 30 lub 100* przez 1 godz. Zachowuje zieloną barwę po wysuszeniu.
Liść naparstnicy wełnistej (Digitalis lanatae folium):
glikozydy nasercowe 0,4-1,0 %
kardenolidowe
↓
glikozydy pierwotne: lanatozyd A,B,C,D,E
glikozydy wtórne: digoksyna acetylodigoksyna (decyduje o właściwościach preparatów)
Preparaty: Digoxin, Digoxinum, Lanatosid C, Deslanosidum, Acetyloligitoxinum, Lanacard, Lanoxin
Działanie glikozydów: zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego, powodują spadek ciśnienia żylnego i ustąpienie obrzęków i zastojów żylnych, zwalniają czynność serca, stosowane w leczeniu niewydolności krążenia pochodzenia sercowego, w nadciśnieniu i zaburzeniach rytmu.
Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea L)-również gatunek ozdobny, surowcem jest liść zbierany w czasie suchej, bezdeszczowej pogody, następnie suszony w temp 30 lub 100* przez 1 godz. Nie zachowuje zielonego koloru po wysuszeniu.
Liść naparstnicy purpurowej (Digitalis purpureae folium):
glikozydy nasercowe 0,1-0,3 %
kardenolidowe
glikozydy pierwotne: purpurea glikozydy A,B
glikozydy wtórne: digitoksyna, gliotoksyna
Działanie: stosowane w leczeniu niewydolności krążenia pochodzenia sercowego, obecnie rzadko, większe znaczenie mają glikozydy z naparstnicy wełnistej
Olszoch morski/cebula morska (Urginea maritima Bak)-rodzina Hiacyntowate, surowiec cebule (poskręcane, żółtawobiałe, przeźroczyste kawałki o śluzowatym i gorzkim smaku, pęczniejące w wodzie) pozyskuje się jesienią.
Cebula morska (Scillae bulbus):
glikozydy nasercowe bufadienolidowe
↓
glikozydy pierwotne: glukoscylaren A
glikozydy wtórne: scylaren A, proscylarydyn A
Preparaty: Talusin, Proscilaridin.
Działanie: wzmacniają siłę mięśnia sercowego, słabo kumulują się w organizmie, działają moczopędnie.
Miłek wiosenny (Adonis vernalis L)-bylina z rodziny Jaskrowatych, surowcem jest ziele zbierane w okresie kwitnienia lub owocowania i suszy w warunkach naturalnych.
Ziele miłka wiosennego (Adonis vernalis herba):
glikozydy nasercowe do 0,8 % (głównie: adonitoksyna, cymaryna, adonitoksol)
Preparaty: wyciągi alkoholowe z ziela, Tinatura Adonis Vernalis (nalewka), Pulvis Adonis Vernalis titrada (proszek).
Działanie: zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego, działają szybko, słabo, nie kumulują się w organizmie (szybko rozkładają się), wykazują też działanie moczopędne. Stosowane są w niewydolności mięśnia sercowego, w obrzękach na tle krążeniowym, w nerwicach sercowych.
Głóg dwuszyjkowy (Gretagus oxyacantha L), Głóg jednoszyjkowy (Gretagus mongyna Jacq)-surowiec kwiatostan i owoce, kwiatostany zbiera się w początkowym okresie kwitnienia i suszy w warunkach naturalnych, owoce zbiera się w pełni dojrzałe i suszy w warunkach naturalnych lub w suszarni w temp 60*.
Kwiatostan głogu (Crataegi inflorescentia)
Owoc głogu (Crataegi fructus):
flawonoidy do 2 % [w owocach mniej] (witeksyna i jej pochodne, hiperozyd, rutyna, apigenina).
Preparaty: Cardiosan, Sclerosan, Alliorut, Neocardina, Cravisol, Melisal, Herbaton.
Działanie: leki nasercowe stosowane w przewlekłej niewydolności mięśnia sercowego oraz w chorobie miażdżycowej. Związki flawonoidowe zawarte w tym surowcu działają rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, zwiększają przepływ krwi, wykazują działanie słabokurczące na mięsień sercowy.
Konwalia majowa (Convallaria mailis L)-bylina, surowcem jest kwiatostan i ziele, zbiór przeprowadza się na początku kwitnienia, suszy się w warunkach naturalnych lub w suszarni w temp 80-100*.
Kwiatostan konwalii (Convallariae inflorescentia)
Ziele konwalii (Convallariae herba):
glikozydy nasercowe do 0,4 % (konwalatoksyna, konwaloryd, konwalatoksol)
Preparaty: Tincture Convallariae (nalewka), Intractum Convallariae (wyciąg), Cardiosan, Cardiol, Neocardina.
Działanie: glikozydy konwalii wzmacniają siłę skurczu mięśnia sercowego, nie kumuluja sie w organizmie, działają też moczopędnie. Stosowane są w początkowych stadiach niewydolności krążenia, stosowane u osób starszych i nadwrażliwych na glikozyd naparstnicy.
Serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca)-surowcem jest ziele zbierane na początku kwitnienia i suszone w warunkach naturalnych lub w suszarni w temp do 35*.
Ziele serdecznika (Leonuri herba):
flawonoidy (pochodne kwercetyny, kemferolu i apigeniny).
Preparaty: Cardiosan, Species cardiacae, Cardiogran.
Działanie: łagodnie uspokajająco i kardiotonicznie (tonizująco na mięsień sercowy),ogólnie wzmacniające pracę serca. Stosowane w nerwicach sercowo-naczyniowych oraz w chorobie nadciśnieniowej.
Wiesiołek dwuletni (Olenothera biennis L), Wiesiołek dziwny (Oenothera paradoxa)-surowcem są nasiona, zbierane dojrzałe, z których na zimno tłoczony jest olej.
Olej z nasion wiesiołka (Oenotherae oleum):
glicerydy nienasycone ponad 80 % (70 % kwas linolowy, 8-14 % kwas gammalinolenowy [niezbędne, biorą udział w przemianach tłuszczowych], 3,5 % kwasu olejowego).
Preparaty: Ebfanol, Emolarol, Eumol, Oeparol, Vitapol.
Działanie: stosowane w leczeniu i profilaktyce choroby miażdżycowej (obniżanie cholesterolu, ciśnienia krwi), wspomagająco w leczeniu chorób pochodzenia sercowo-naczyniowego.
Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L)-rodzina Ogórecznikowate, świeży sok z liści ma charakterystyczny zapach ogórka, surowcem są nasiona zbierane w pełni dojrzałe, z których pozyskuje się olej tłoczony na zimno.
Olej z nasion ogórecznika (Boraginis oleum):
niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) do 20 % GAL.
Preparaty: Boragoglandyna, Neoglandyna, Borage oil.
Działanie: przeciwzakrzepowo, obniża cisnienie i zawartość cholesterolu we krwi.
18.03.2006
SUROWCE I PREPARATY WPŁYWAJĄCE KORZYSTNIE NA NACZYNIA ŻYLNE I KRWIONOŚNE
1) Kasztanowiec zwyczajny (Asculus hippocastanum L.)
2) Arnika górska (Arnica montana L.)
3) Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana L.)
4) Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis L.)
5) Miłorząb dwuklapowy (Ginko biloba L.)
6) Ruta zwyczajna (Ruta graveolens L.)
7) Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.)
Kasztanowiec zwyczajny (Asculus hippocastanum L.) -drzewo z rodz Kasztanowatych, dostarcza 3 rodz surowca-nasiona, kora, kwiat. Nasiona zbiera się w pełni dojrzałe jesienią, wstępnie suszy rozłożone w cienkiej warstwie w warunkach naturalnych następnie rozdrabnia i suszy w suszarni w temp 60*C. Korę zbiera się wiosną z młodych pędów i suszy w war natur. Kwiaty zbiera się w pełni rozwoju i suszy w war natur lub w suszarni w 60*.
Nasienie kasztanowca (Hippocastani semen)
saponiny triterpenowe (beta-escyna); flawonoidy.
Kora kasztanowca (Hippocastani cortex)
saponiny triterpenowe (beta-escyna); kumaryny.
Kwiat kasztanowca (Hippocastani flos)
saponiny triterpenowe (beta-escyna); flawonoidy; kumaryny.
Preparaty (w postaci żeli, toników, maści): Esceven, Rectosan, Hemoroflon, Toniven żel, Venitan, maść kasztanowa.
Działanie: uszczelniająco na ściany naczyń krwionośnych, przeciwdziała stanom zapalnym i zastojom żylnym.
Nasiona są surowcem do otrzymywania betaescyny stosowanej do produkcji preparatów, dział uszczelniająco na naczynia krwionośne, przeciwzakrzepowo. Wyciąg ze świeżych kwiatów kasztanowca jest składnikiem preparatów stosowanych w stanach zapalnych, chemoroidach.
Arnika górska (Arnica montana L.)-bylina z rodz Astrowate, podlegająca ochronie gatunkowej. Surowcem jest kwiat koszyczek, który zbiera się w początkowym okresie kwitnienia i suszy w war natur.
Kwiat arniki (Arnicae flos)
Koszyczek arniki (Arnicae anthodium)
laktony seskwiterpenowe (arnikolidy A, B, C, D, helenalina); olejek eteryczny do 3 %; flawonoidy do 6 %.
Preparaty: maść arnikowa, Arnical, Tinctura Arnicae (nalewka), Arnisol (płyn), Arcolen.
Działanie: wyciągi alkoholowe z surowca stosowane są zewnętrznie jako leki przeciwzapalne w stłuczeniach, obrzękach, pobudzają ukrwienie, przyspieszają gojenie, działają przeciwbólowo; stosowane w postaci okładów, nacierań i maści w kontuzjach.
Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana L.)-krzew lub małe drzewo z rodz Oczarowate, surowcem jest liść.
Liść oczaru (Hamamelidis folium)
garbniki, flawonoidy, olejek eteryczny.
Preparaty: Phloderm.
Działanie: wyciągi działają ściągająco, przeciwzapalnie, przeciwkrwotocznie, stosowane w postaci maści w różnych dolegliwościach skórnych.
Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis L.)-roślina zielna 2letnia lub 1roczna z rodz Bobowate, uprawiana również na nawóz zielony, surowcem jest ziele zbierane w czasie kwitnienia w VII, suszone w war natur lub suszarniach w 35*.
Ziele nostrzyku (Meliloti herba)
związki kumarynowe, flawonoidy, garbniki.
Preparaty: Emplastrum, tabletki tonizujące, Species advulnantes-zioła przyspieszające gojenie.
Działanie: zmniejsza krzepliwość krwi przez co poprawia jej przepływ przez naczynia żylne i włosowate, ponadto działa przeciwzapalnie, stosowany głównie zewnętrznie jako środek zmiękczający skórę i jako środek przyspieszający gojenie ran.
Miłorząb dwuklapowy (Ginko biloba L.)-nagonasienne drzewo z rodz Miłorząbowate, surowcem jest liść wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym (antyutleniacze), zbierany jesienią gdy zaczyna żółknąć, następnie suszony w war natur.
Liść miłorzębu dwuklapowego (Ginko bilobae folium)
laktony diterpenowe (ginkgolidy A, B, C, J, H), laktony seskwterpenowe (bilobalid A, elemol, endesmol), flawonoidy.
Preparaty: Tinctura Ginko bilobae (nalewka z liści), Venoforton.
Działanie: wyciągi mają wielokierunkowe działanie; usprawniają krążenie krwi zwłaszcza mózgowe i kończyn dolnych, uelastyczniają naczynia krwionośne; wyciągi oraz preparaty z liści stosowane są w leczeniu chorób naczyń krwionośnych tj zapaleniu naczyń, osłabieniu napięcia i odporności naczyń żylnych, stosowane w leczeniu zaburzeń krążenia krwi, w bólach zawrotowych głowy, niedokrwieniu kończyn dolnych.
Ruta zwyczajna (Ruta graveolens L.)-bylina z rodz Rutowate, surowcem jest ziele i liść, które zbiera się w okresie pełnego kwitnienia i pod koniec VI, służy do sporządzania wyciągów..
Ziele ruty (Rutae herba)
Liść ruty (Rutae folium)
alkaloidy, flawonoidy, furanokumaryny, olejek eteryczny.
Preparaty: Intractum Rutae (wyciąg).
Działanie: przeciwzakrzepowo na naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie krwi, poprawiają krążenie, uszczelniają ściany naczyń krwionośnych; wyciągi stosowane w zaburzeniach krążenia, miażdżycy, w osłabieniu ścian naczyń krwionośnych. Wywołują skutki uboczne-wyciągi alkoholowe mogą wywoływać nadwrażliwość na działanie promieni słonecznych (furanokumaryny) i pigmentację skóry.
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.)-bylina z rodz Dziurawcowate (gruczołki olejkowe na kwiatach i liściach), surowcem jest ziele zbierane 2 razy w ciągu roku (na początku kwitnienia i pod koniec lata), suszone w war natur lub w suszarniach 35-40*.
Ziele dziurawca (Hyperici herba)
związki antranoidowe (hiperycyna i jej pochodne), glikozydy flawonoidowe (hiperozyd, rutozyd, kwercetyna), garbniki katechinowe, olejek eteryczny.
Preparaty: Inctractum Hyperici (wyciąg alkoholowy), Succus Hyperici (sok), Herbogastrum, Hemostin.
Działanie: surowiec oraz preparaty z surowca stosowane są w skurczach naczyń żylnych, pomocniczo w zastojach krążenia w kończynach, przy nadmiernej łamliwości naczyń. Wyciągi służą do użytku zewn i wewn. Wewnętrznie działają przeciwskurczowo na naczynia krwionośne, ściągająco na drobne naczynia krwionośne. Zewnętrznie stosowane w owrzodzeniach żylakowych. Wywołują skutki uboczne (hiperacyna)-wyciągi podawane doustnie powodują zaczerwienienia skóry, wewnętrzne krwawienia i ogólne osłabienie.