Eko rozwój 06.06.2009r
Odpady załącznik nr.1
Egzamin :
18.06.2009r 17.30
Problem z definicją odpadu
Bycie odpadem nie jest cechą przypisaną raz na zawsze danemu przedmiotowi lub substancje .
Według Naczelnego Sądu Administracyjnego ,,może powstać taka sytuacja w której te same przedmioty lub substancje raz będą odpadami innym razem nie będą nimi”
,,Odpady pozyskane w celu ich gospodarczego wykorzystania dla ich nabywcy stają się surowcem wtórnym”
,,Odpadami są także substancje, które nadają się do dalszego gospodarczego wykorzystania.”
Wyrok europejskiego trybunału sprawiedliwości z 15.01.2004r.
,,pozbyć się''
-umieszczenie w pojemniku na odpady
-odpłatne przekazanie firmie specjalizującej się w odbiorze odpadów
-porzucenie nielegalne,
brak ,,pozbycia się”
-dalsze wykorzystywanie w ciągu technologicznym
-sprzedaż - znalazł się odbiorca gotowy zapłacić
-przekazanie do naprawy lub przerobienia,
Zasady gospodarowania odpadami :
Art.5 Kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstanie odpadów, powinien takie działania planować i projektować.
Obowiązki ,,wytwórcy”odpadów
Zapobiegać
Powstawaniu odpadów
Odzyskiwać
Jak nie można zapobiec ich powstawaniu
Unieszkodliwiać
Jak nie można odzyskać
Składować
Jak nie można unieszkodliwić
Rozdział 3
Plany gospodarki odpadami
Art.14.1 Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad, o których mowa w art.5 a także stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami :
Sektor komunalny :
1.W 2010 odzyska się lub unieszkodliwi odpady komunalne ulegające biodegradacji w takim stopniu aby kierować do składowania ilość równą 75% odpadów wytworzonych w 1995 roku 4380 tys. Mg)
W 2013 roku zredukujemy się w ten sam sposób składowane odpady do 50 % wytworzonych w porównywalnym 1995 roku
2.W 2007 roku odpady opakowaniowe zostaną poddane w 50 % odzyskowi, a w 25 % recyklingowi
3. 2006 roku 20 % odpadów wielkogabarytowych będzie odbieranych w wyniku selektywnej zbiorówki, w 2010 roku - 50 % a w 2014 roku - 60 %
4.Selektywna zbiórka odpadów budowlanych zapewni wydzielenie ich ze wszystkich odpadów komunalnych w 2006 roku w 15 % - w 2010 roku w 40 % i w 2014 - 60 %.
5. Selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych w celu ich unieszkodliwienia powinna objąć w 2005 roku - 15% w 2010 roku 50 % i w 2014 - 80 %.
Sektor przemysłowy
Dwukrotnie zwiększenie odzyskiwanych odzyskiwanych ponownie stosowanych w produkcji odpadów przemysłowych w porównaniu do 1990 roku kiedy odzyskano 77,1 mln Mg
Rozszerzenie mechanizmów rynkowych i przygotowanie skutecznych instrumentów ekonomicznych
utworzenie baz danych pozwalających na uzyskiwanie pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania
Likwidację starych składowisk, modernizację eksploatowanych oraz rekultywację terenów zdegradowanych
Wdrożenie skutecznej kontroli w tym monitoringu nad gospodarowaniem odpadami,
Roszczenie zakresu prac badawczo- rozwojowych nad nowymi technologiami,
Odpady niebezpieczne
Odzysk i recykling olejów odpadowych zużytych urządzeń chłodniczych klimatyzacyjnych oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Usunięcie wyrobów zwierających azbest i złożenie ich na wyznaczonych składowiskach
segregacje odpadów medycznych
stworzenie 2492 gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych i 43 przeładunkowych
wybudowanie ogólnokrajowego składowiska odpadów niebezpiecznych
Nakłady
11 788,9 mln (w latach 2003 - 2014)
8 777,0 mln - zł sektor komunalny
2014,4 mln zł sektor przemysłowy (w tym 997,4 mln zł na odpady niebezpieczne
2129,3 mln zł nakłady pozainwestycyjne,
Rozdział 3 a
Zadania samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
Art. 16 Do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zależy :
Zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych;
zapewnienie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych aby było możliwe :
a)ograniczenie składowania odpadów komunalnych
Zapewnienie budowy utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych albo zapewnienie
Składania odpadów
Bezpieczne składowanie - polega na deponowaniu odpadów na wysypiskach zorganizowanych w taki sposób aby zagwarantować jak najmniejszy wpływ na wszystkie elementy środowiska.
Przygotowanie tereniu składowiska ma na celu
- ograniczenie zanieczyszczenia powietrza
-wyeliminowanie zanieczyszczenia gruntu, wód powierzchniowych podziemnych
Przygotowanie wysypiska polega na wykonaniu specjalnych :
-instalacji odgazowania
-uszczelnień niecki składowania z warstw gruntu słabo- przepuszczalnych i genomembran
-drenaży zbierających wody odciekające ze składowiska oraz wody opadowe
-oczyszczalni wód odciekowych
Po zakończeniu eksploatacji wysypisko musi być poddane rekultywacji które podlega na wykonaniu :
- uszczelnienia do góry ekranem z tworzywa sztucznego
- przykrycia składowiska warstwą gruntu i kompostem (najczęściej uzyskiwanym z przeroby odpadów)
- wprowadzeniem roślinności (gatunki odpowiednie dla warunków gruntowo- wodnych i jakości środowiska).
Zagrożenia związane z składowaniem odpadów :
- zagrożenia powietrza
-zagrożenia wybuchem
-zagrożeniem wód powierzchniowych i podziemnych
Zagrożenia związane z składowaniem odpadów :zagrożenia powietrza
Dowóz odpadów na składowiska odbywa się z reguły przy użyciu ciężkiego sprzętu transportowego. Oznacza to intensywny ruch ciężkich wozów na wszystkich drogach dojazdowych do składowiska i związane z tym emisję spalin samochodowych
Deponowane na składowisku odpady powodują skażenie powietrza :
- bakteriami
-pleśniami
- licznymi lotnymi substancjami zwartymi w odpadkach lub powstających w wyniku rozkładu składowych odpadów :
-aldehydy, różne alkohole
-estry
-siarczek dimetylu
-rozpuszczalniki
-liczne wirusy.
Zagrożenia związane z składowaniem odpadów zagrożenie wybuchem.
Przez pierwsze 4-5 lat zachodzi w składowisku odpadów tlenowy ich rozkład. Powoduje to powstawanie w deponowanym złożu substancji gazowych, głównie C02.W późniejszym okresie zachodzi beztlenowy rozkład odpadów powoduje wydzielanie CO2,metanu, amoniaku i siarkowodoru. Dwa ostatnie gazy ze względu na silne własności zapachowe przyczyniają się do wzrostu uciążliwości odpadów komunalnych dla otoczenia.
Ilość wytworzonego metanu może zmieniać się od 30 do 70 % wszystkich powstających gazów i może być wydzielana przez następne 15- 20 lat istnienia składowiska. metan jest gazem łatwo palnym w odpowiednim stężeniu z tlenem wybucha. Dlatego też jeśli składowisko nie jest wyposażone w odpowiedni system odgazowania, może nastąpić groźny wybuchem.
Zagrożenie związane z składowaniem odpadów , zagrożenia wód powierzchniowych i podziemnych.
Proces rozkładu substancji organicznych znajdujących się w odpadach powoduje wydzielanie wody. Dodatkowo przez złoża przesiąkają wody opadowe co powoduje zbieranie się tzw. odcieków dnie złoża. Odcieki,zawierają pozostałości rozpadu substancji organicznych : jony NO3, CL,SO4,PO4, metale ciężkie, chrom, kadm, ołów, rtęć, nikiel nikiel arsen , substancje chloroorganiczne i wiele innych groźnych zanieczyszczeń.
Zagrożenia związane z składowaniem odpadów
Nielegalne ,,dzikie” składowiska odpadów.
Sposoby zmniejszania odpadów :
Dziś nie wytwarzanie odpadów nie jest możliwe- stały się one nieodłączną częścią naszego życia. Jednak niektórych odpadów można się pozbyć o po przez :
Spalanie :
Możemy spalić ok. 80% odpadów komunalnych. Powstają w spalaniu energia powinna być wykorzystana do produkcji energii elektrycznej i ciepła.
Kompostowanie :
Zmniejszenie o 30- 50 % ilości odpadów kierowanych na wysypiska gospodarcze wykorzystanie kompostu.
Odpady stałe - spalanie :
Spalarnią odpadów - jest instalacja w której zachodzi termiczne przekształcenie odpadów w celu ich unieszkodliwienia.
Instalacja składa się z czterech elementów części składowych odpowiadających następującym procesom :
- spalanie
-wykorzystanie odzyskanej energii
-oczyszczanie gazów spalinowych
- neutralizacja i unieszkodliwienie pozostałości (popioły, żużel)
Kompostowanie - jest to utylizacja odpadów organicznych pochodzących z odpadów przemysłu chemicznego i przemysłu rolno- spożywczego dodawany może być również osoad z oczyszczalni ścieków.
Kompostowanie przebiega w dwóch etapach :
- w pierwszym - odpady ulegają fermentacji w zamkniętych zbiornikach (tzw.biostablizatorach w którym powstaje świeży kompost i jako produkt uboczny metan który jest zbierany i zwykle wykorzystywany do ogrzewania instalacji.
- w drugim - świeży kompost ulega dojrzewaniu w warunkach tlenowych.
Zalety kompostowania odpadów :
Recyrkulacja na dużą skalę rozkładalnych organicznych składników odpadów komunalnych,
Unieszkodliwienie odpadów pod względem sanitarno - epidemiologicznym
metoda jest ekonomiczne uzasadniona (opłacalna),
Produkt kompostowania jest wartościowym materiałem,przydatnym do wielu celów jest między innymi bazą substancji humusowych niezbędnych dla zapewnienia urodzajności gleb ( W Polsce ok. 60 % gleb ma deficyt humusu).
Energia uzyskiwana z wysypisk :
Właściwe zagospodarowane składowisko odpadów może stać się źródłem taniej energii odnawialnej- gazu wysypiskowego. Rozkład substancji organicznych przez mikroorganizmy rozpoczyna się po złożeniu odpadów na wysypisku.
Gaz wydzielając się w sposób nie kontrolowany utrudnia i przeciwdziała systematycznej i szybkiej rekultywacji wysypiska. Aby przyspieszyć rekultywacje i zapobiec unoszeniu się gazów n terenie wysypiska, powstawaniu nieprzyjemnych zapachów (odorów) , oraz nie kontrolowanego samozapłonu, gaz powinien być zbierany i odprowadzany.
Biomasa :
W inżynierii środowiska przez termin biomasa rozumie się ogólna masę materii organicznej zawartej w organizmach zwierzęcych i roślinnych w danym siedlisku. Pod tym pojęciem rozumie się także całość występującej w przyrodzie materii pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Po przez fotosyntezę energia słoneczna jest akumulowana w biomasie, początkowa organizmów roślinnych, później w innych w łańcuchu pokarmowym.
Energia zawarta w biomasie może być przetworzona na inną formę energii poprzez spalanie biomasy, lub spalanie produktów jej rozkładu. Spalanie odbywa się w kotłach w celu uzyskiwania energii cieplnej, która może być ewentualnie dalej przetwarzana na energie elektryczną.
Do celów energetycznych wykorzystuje się :
-drewno opadowe
-odchody zwierząt
-osady ściekowe
- słomę i inne odpady produkcji rolniczej
-rośliny uprawiane specjalnie w celach energetycznych.
Spalanie biomasy jest uważane za korzystniejsze niż spalanie paliw kopalnych gdyż zwartość szkodliwych pierwiastków (przede wszystkim siarki) w biomasie jest dużo niższa, a tworzący się w procesie spalania CO2 jest zamieniany na biomasę przez kolejne ,,pokolenia” organizmów żywych.
Segregacja odpadów
Wszystkie urządzenia ochronne tracą skuteczność jeżeli w ładunku znajdą się razem odpady komunalne, przemysłowe i niebezpieczne.
Każda z tych kategorii odpadów wymaga oddzielnego rozmieszczenia i nieco innych środków bezpieczeństwa ekologicznego.
Sortowanie u źródła:
Proste zasady zbiórki,
Przetwarzanie odpadów :
Przedmioty które nie mogą być ponownie użyte mogą być często odzyskiwane jako surowiec wtórny.
Odpady to energia : odzyskiwanie energii przez spalanie.
Recykling odpadów organicznych : Odpady organiczne wykorzystywane w rolnictwie,
Odpady przemysłowe
Odpady mineralne stanowią 90 % odpadów poprodukcyjnych
42,3 % odpady górnicze
30,5 % pozostałe
16,4% - popioły i żużle
0,3% - osad ściekowy
10 %- pozostałe
Odpady górnictwa
Węgla kamiennego, górnictwa rud metali, górnictwa surowców sklanych
Odpady wydobywcze są to z reguły duże okruchy skały płonnej głównie piaskowców
Odpady przeróbcze - mieszanina węgla i skał karbońskich, takich jak iłowce, mułówce, piaskowce ich udział waha się od 36 do 80 %.
Odpady energetyczne
Popioły lotne i żużel
Odpady przemysłu energetycznego (elektrownie, ciepłownie)
Odpady mogą być wykorzystywane jako surowce wtórne:
-Do produkcji ceramiki budowlanej ( w tym o podwyższonej odporności termicznej), do produkcji betonów, do produkcji cementu do podsadzania wyrobisk górniczych
-glinokrzemiany do produkcji ognioodpornych izolatorów w szerokim zakresie temperatur (1000C)
Odpady niebezpieczne :
Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych
Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające szczególnych zasad postępowania :
Do odpadów tych należą
Odpady zawierające PCB
oleje odpadowe
baterie i akumulatory
odpady zawierające azbest
pestycydy
zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne wycofane z eksploatacji
Unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych :
-składowanie
-spalanie
7