Nauka Administracji
Zagadnienia i odpowiedzi na zerówkę 06.01.2009 UJ
1. Nauka administracji w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym:
Przedmiot nauki administracji:
- otoczenie czyli środowisko, w którym działa administracja oraz wzajemne związki, jakie zachodzą między nimi;
- sprawy struktur organów administracji i wzajemnego powiązania aparatu administracyjnego administracji;
- funkcjonowanie aparatu administracyjnego;
- problematyka kontroli funkcjonowania administracji;
- sprawy techniki w administracji.
Celem nauki administracji jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czym jest administracja, jak działa i czym się zajmuje. Tak pojmowana nauka administracji zajmuje się opisem rzeczywistości administracyjnej z uwzględnieniem konkretnych uwarunkowań ustrojowych, politycznych, społecznych i gospodarczych.
2. Rodzaje administracji:
- administracja publiczna (rządowa (Wojewoda, Minister), samorządowa (Wójt, Marszałek Sejmiku), nie podległa rządowi (Prezydent, izby skarbowe);
- administracja prywatna.
3. Pojęcie interesu publicznego:
Pojęcie należy do tzw. klauzul generalnych, czyli ma charakter nieostry. Pojęcie to możemy utożsamiać z pojęciem dobra wspólnego - wyznacza ono zakres dopuszczalnej ingerencji administracji. Wcześniej decyduje o tym ustawodawca. W zależności od tego, kto dokonuje wykładni tego pojęcia, może być ono inaczej rozumiane.
Dobra publiczne to dobra, które mogą być konsumowane jednocześnie przez wielu konsumentów, bez uszczerbku dla żadnego z nich.
4.Definicja negatywna i funkcjonalna administracji publicznej:
Definicja funkcjonalna: Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje na podstawie i w określonych przez prawo formach.
Definicja negatywna: Administrację stanowi ta działalność państwowa która nie jest ani ustawodawstwem, ani wymiarem sprawiedliwości. Podkreśla ona swoistość i odrębność władzy wykonawczej.
5. Cele działania administracji (publicznej i prywatnej):
Celem działania administracji publicznej jest zaspokajanie potrzeb społeczeństwa, działalność służebna nie nastawiona na zyski. Celem administracji prywatnej jest jak największa konkurencyjność i zyski.
6. Zasady działania administracji:
- zasada związania administracji prawem - organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa i w granicach zakreślonych przepisami prawa;
- zasada kierownictwa - kierownictwo jest to działanie organu administracji publicznej organizacyjne, inicjatywne, koordynacyjne, sprawdzające, kadrowe, nadzorcze, kontrolne;
- zasada koordynacji - koordynacja w administracji publicznej sprowadza się do harmonizowania działań różnych organów administracji i urzędów publicznych dla osiągnięcia zamierzonych celów;
- zasada jawności działania;
- zasada decentralizacji;
- zasada nadzoru - nadzór jest to możliwość wynikająca z przepisów prawa wkraczania w działalność jednostki nadzorowanej środkami instruktywnymi, organizacyjnymi, kontrolnymi i władczymi;
- zasada kontroli - kontrola administracji sprowadza się do wykonywania czynności sprawdzających działania jednostek administracji publicznej;
- zasada odpowiedzialności - wyróżniamy: odpowiedzialność kierownicza (dotyczy osób pełniących kierownicze funkcje w administracji publicznej), odpowiedzialność karna (odpowiedzialność sprawcza indywidualna), odpowiedzialność majątkowa (wiąże się ze szkodami wyrządzonymi przez urzędnika w procesie realizacji funkcji administrowania), odpowiedzialność służbowa (jest to odpowiedzialność pracowników względem przełożonych za uchybienia wobec obowiązków służbowych).
7. Rządy prawa:
Koncepcja funkcjonowania państwa, zgodnie z którą całe życie społeczne powinno być podporządkowane normom prawnym. W państwie rządzić powinno prawo, nie zaś siła jak ma to miejsce w niektórych współczesnych reżimach totalitarnych. Regulacji szczegółowej powinna zostać poddana zwłaszcza wszelka aktywność państwa. Za jej twórcę uważa się Monteskiusza. Współcześnie koncepcja związana z ideą państwa prawa.
8. Państwo prawne:
Idea państwa prawa, przeciawstawiająca państwo policyjne, oparte na arbitralności władzy, państwu którym rządzą prawa. W państwie takim poddany staje się obywatelem. Idea państwa prawa oznacza przede wszystkim, że prawo jest wiążące również dla władzy, obywatelowi zaś przyznaje się gwarancję poszanowania jego praw i ochrony przed samowolą władzy. Władza jest wiec zawsze ograniczona, nawet gdy demokratycznie legitymizuje ją wola obywatelska. Cechą wspólną rządów prawa i państwa prawnego jest sądowa kontrola aktów administracyjnych.
9. Zasady demokratycznego państwa prawnego:
Składają się na nie: zagwarantowanie oraz poszanowanie praw i wolności człowieka i obywatela, zasadę suwerenności, zasadę pluralizmu politycznego, kreowaniu władz przez okresowo odbywane wolne wybory powszechne, zapewnienie udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji państwowych. Demokratyczne państwo prawne to takie, w którym prawo odzwierciedla akceptowany społecznie system, oraz jest stosowane jednolicie.
Jako dodatkowe zasady można potraktować ochronę zaufania obywatela do państwa (poprzez stosowanie vacatio legis, zakazu retroakcji prawa, zasada praw nabytych), obowiązywanie zasad ustrojowych: (nadrzędności konstytucji, kontroli zgodności ustaw z konstytucją).
10. Sens administracji publicznej:
Takie działanie, którego treścią jest zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli.
11. Administracja a prawo oraz zasada legalności działania administracji:
Działanie administracji publicznej zgodnie z prawem jest istotnym elementem ustroju państwa prawa. Prawo określa zadania administracji, organizuje aparat administracyjny, oraz formy czynności podejmowanych prze organy administracji i jej aparat. Poza stosowaniem prawa przez administrację może ona także je tworzyć, w zakresie aktów wykonawczych.
Zasada legalności działania zawarta jest w Art. 7 Konstytucji RP: „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”.
12. Funkcje administracji:
- funkcja rządzenia - realizacja programu politycznego, który legł u podstaw objęcia władzy przez zwycięzców w wyborach;
- funkcja realizacji zadań bieżących administracji wynikających z obowiązujących ustaw, wśród których wsytępują: klasyczne działania władcze (funkcja porządkowo- reglanentacyjna, zezwolenia administracyjne, udzielanie koncesji, gwarantowanie bezpieczeństwa zdrowia i życia, działalność prewencyjna), administracja świadcząca (zaspokajanie potrzeb społecznych: usługi społeczne (oświata, ochrona zdrowia, opieka społeczna, kultura), świadczenia społeczne (zasiłki, zapomogi itd.), usługi techniczne), zarządzanie rozwojem (czynności planistyczne i koordynacyjne);
- funkcja właścicielska administracji - zarządzanie majątkiem publicznym.
13. Podziały w administracji (terytorialny, funkcjonalny itd.):
Terytorialny: regionalny - województwo, lokalny - powiat i gmina.
Funkcjonalny: administacja funkcjonalna (na rzecz wykonywania obowiązującego prawa i wynikających z niego zadań publicznych), administracja na rzecz rządzenia (obsługuje kreowanie polityki państwowej i prowadzi ją), administracja rządowa (centralna (Rada ministrów i ministrowie), terenowa (województwa)0, administracja samorządowa.
W ramach administacji rządowej wyróżniamy:
- zespolona - jest elementem rządowej administracji terenowej - chodzi o powiązanie organizacyjne organów tej administracji, wyróżnionych przedmiotem działania, należących do różnych działów administracji rządowej (nazwanych w ustawie o administracji rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb, inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty, itd.), pod kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej-wojewody w celu redukcji kosztów a dministracji, lepszej koordynacji działań i unikania dublowania kompetencji;
- niezespolona - w przeciwieństwie do administracji zespolonej nie jest podległa wojewodzie tylko bezpośrednio centralnym organom administracji, tak jak to jest w przypadku urzędu skarbowego, czy urzędu celnego. Organami administracji niezespolonej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi, a także kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa.
14. Zasadniczy i pomocniczy podział terytorialny w administracji:
Podział zasadniczy (podstawowy) - tworzony dla terenowych organów mających znaczenie zasadnicze, organów o kompetencjach generalnych. Dla organów samorządu terytorialnego i organów administracji zespolonej Polskę podzielono na: województwa, powiaty i gminy.
Podział pomocniczy - tworzony dla organizacji niesamodzielnych (pomocniczych) np. obszar gminy dzieli się na sołectwa, miasta na osiedla lub dzielnice. Podobnie obszar powiatu może być dzielony na części obejmujące wiele gmin, a województwa na części obejmujące wiele powiatów.
15. Szczeblowa budowa aparatu administracji publicznej:
Ze względu na dużą ilość zadań, w skali całego kraju, pojawiła się konieczność rozbudowy aparatu administracji w układach pionowych. Organy centralne muszą mieć do pomocy podległe sobie organy lub inne jednostki organizacyjne. Szczeblowa budowa aparatu administracyjnego:
- wyznacza dla poszczególnych szczebli odrębne zadania;
- wiąże/ogranicza zadania organów poszczególnych stopni z odpowiednią jednostką podziału terytorialnego;
- wprowadza hierarchię, zapewniającą spoistość między poszczególnymi szczeblami tego systemu.
Agendy terenowe: jednoszczeblowe, dwuszczeblowe (najczęściej spotykane), wieloszczeblowe (np. policja) - dzielą się one zadaniami na podstawie przepisów prawnych.
16. Kryteria podziału zadań i kompetencji w administracji:
Za kryterium można uznać:
- wagę danego zadania;
- przepisy prawne;
- zasięg danej regulacji.
* Coś więcej by się przydało, ale w sumie dalej to już trzeba albo kminić logicznie, albo oglądać regularnie Fakty. ;) *
17. Stosowanie prawa przez administrację w demokratycznym państwie prawa:
Polega na tym iż uprawniony organ na podstawie norm prawnych generalnych i abstrakcyjnych określa skutki prawne jakiegoś faktu wydając rostrzygnięcia w indywidualnej sprawie.
18. Organy administracji publicznej (klasyfikacja ze względu na zadania i właściwość, skład, sposób kreacji, itd.):
Ze względu na zadania i właściwość wyróżniamy:
- organy decydujące;
- organy pomocnicze.
* Trudno tutaj o dobrą klasyfikację, ze względu na brak precyzji w pytaniu. *
Ze względu na skład osobowy wyróżniamy:
- organy jednoosobowe;
- organy kolegialne.
Ze względu na sposób kreacji wyróżniamy:
- organy wykreowane w drodze powołania jako decyzji administracyjnej (np. wojewoda);
- w drodze aktu organy władzy (np. Prezes Rady Ministrów);
- w drodze wyborów (np. zarząd gminy) czy wreszcie w drodze nominacji;
- z mocy prawa (prezydent miasta, którego obszar pokrywa się z powiatem grodzkim zostaje na mocy prawa starostą).
19. Definicje: centralizacji, subsydiarności, decentralizacji, dekoncentracji, koordynacji, kierownictwa, zwierzchnictwa, nadzoru i kontroli:
Centralizacja - przeciwieństwo dekoncentracji i decentralizacji - oznacza taki sposób organizowania aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia są podporządkowane organom wyższego stopnia.
Subsydiarność (pomocniczość) - zasada, według której każdy szczebel władzy powinien realizować tylko te zadania, które nie mogą być skutecznie zrealizowane przez szczebel niższy lub same jednostki działające w ramach społeczeństwa.
Decentralizacja - mówi o tym jak wygląda rozkład zadań pomiędzy poszczególnymi ogniwami danego aparatu w rozkładzie pionowym - nie chodzi tylko o zwierzchność; organ zdecentralizowany musi posiadać własne źródła dochodów i musi samodzielnie decydować o ich wydatkowaniu. Podstawowym zdecentralizowanym podmiotem administracji publicznej są jednostki samorządu terytorialnego.
Dekoncentracja - immanentna cechą decentralizacji. Polega na rozproszeniu kompetencji na większą ilość organów. Dekoncentracja terytorialna odbywa się w pionie, polega na przeniesieniu kompetencji na organy niższego szczebla. Dekoncentracja pozioma (resortowa) to przeniesienie kompetencji z jednego resortu na organ na tym samym szczeblu w innym resorcie.
Koordynacja - harmonizowanie działań różnych organów administracji lub różnych urzędów publicznych dla osiągania określonych celów. Aspekt pierwszy - koordynowanie w celu wypracowania jednolitego stanowiska w projektach aktów prawnych; aspekt drugi - zapewnianie spoistości w procesie wykonywania aktów prawnych i decyzji organów centralnych.
Kierownictwo - działanie organizacyjne, inicjatywne, koordynujące, sprawdzające, kadrowe i kontrolujące mające za zadanie osiągnięcie danego celu przy wykorzystaniu dostępnych środków. Każdy kierowniczy organ administracji publicznej musi posiadać kierownictwo. Dany organ ma możliwość wydawania aktów ogólnych (zarządzenie) i indywidualnych (polecenie). W aspekcie organizacyjnym organ administracji kieruje pracą innego organu bądź ich grupy, a w aspekcie służbowym przełożony kieruje pracą podległego mu zespołu pracowników.
Zwierzchnictwo - zdolność do kierowania, koordynacji działania podległego organu administracji, ale również zapewnianie jej warunków do skutecznego działania jak i ponoszenie odpowiedzialności za rezultaty jej działania.
Nadzór - kontrola danego organu i mozliwość władczego oddziaływania nań (nadzorujący bada zgodność z prawem powszechnie obowiązującym).
Kontrola - weryfikacja działań organu kontrolowanego przez organ kontrolujący.
20. Pojęcie administracji funkcjonalnej i administracji na rzecz rządzenia:
Administracja funkcjonalna - typowa działalność administracyjna (jakie to odkrywcze ^^).
Administracja na rzecz rządzenia - sprawowanie funkcji politycznych przez administrację; administracja nastawiona na przygotowanie politycznych decyzji dotyczących przyszłości; zaplecze polityczne organu naczelnego lub ministra.
21. Zakres działania, zadania, kompetencja i właściwość organu administracji:
Wyróżniamy szczególną i ogólną kompetencję organu do podjęcia rozstrzygnięcia:
- szczególna - zdolność organu do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy;
- ogólna - zdolność do załatwiania spraw ogólnie.
Właściwość szczególna to zdolność prawna organu do rozpoznawania i rozstrzygania spraw administracyjnych określonego typu: ustawowa (wynika z przepisów ustawy), delegacyjna (wynika z delegacji ze względu na przekazanie sprawy z jednego organu administracji publicznej do drugiego).
Właściwość ustawowa składa się z właściwości: miejscowej (zdolność prawna organu administracji publicznej do załatwienia określonych spraw na obszarze określonej jednostki podziału terytorialnego kraju), rzeczowej (ustala się ją na podstawie przepisów materialnoprawnych i ustrojowych, które to przepisy dotyczą kompetencji organów administracji publicznej), instancyjnej (zdolność organu administracji do przeprowadzenia weryfikacji decyzji na drodze administracyjnej).
22. Organy naczelne, a organy centralne administracji:
Ogany naczelne - przede wszystkim Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie i szefowie komitetów wchodzący w skład Rady Ministrów, obsługiwani przez urzędy, zwane ministerstwami; organy naczelne powoływane są przez Prezydenta RP lub przez Sejm, a ich właściwość obejmuje terytorium całego państwa; ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub powierza się im odrębne zadania ("minister bez teki"), o tym, jakimi działami administracji rządowej kierują ministrowie, decyduje Prezes RM; w niektórych ministerstwach działają pełnomocnicy rządu powołani do wyodrębnionych spraw;
Organy centralne - organy jednoosobowe noszące najczęściej nazwy: prezes, przewodniczący, szef, główny inspektor, kierownik, dyrektor generalny, dyrektor - przepisy prawa określają je jako centralne organy administracji rządowej podległe bezpośrednio organom naczelnym i przez nie nadzorowane, których właściwość obejmuje teren całego państwa; obsługiwane są przez urzędy, a ich podstawowym zadaniem jest wykonywanie prawa; należą do nich także komisje, czyli organy kolegialne kierowane przez przewodniczących; centralne organy administracji rządowej podlegają Prezesowi RM, Radzie Ministrów lub odpowiednim ministrom, które to organy sprawują nad nimi nadzór; funkcję samodzielnego centralnego organu administracji rządowej może pełnić także sekretarz lub podsekretarz stanu w ministerstwie, nieposiadający odrębnego aparatu obsługi (zwłaszcza na szczeblu centralnym), który jest obsługiwany przez ministerstwo lub podległy mu inny organ, np. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.
23 - BRAK
24. Problemy organizacji administracji centralnej:
- łączenie funkcji rządzenia i funkcji o charakterze politycznym;
- tradycyjna struktura aparatu administracyjnego;
- koordynacja działania aparatu administracyjnego bez żadnego aparatu pomocniczego;
- kolegialność czy kierownictwo jednoosobowe (rozwój w kierunku kierowniczej roli szefa urzędu);
- zakres działania władz państwowych (związane przez ustawy lub akty administracyjne wyższego rzędu czy swobodne w działaniu);
- stosunek administracji (pojęcie to zastąpiło pojęcie policji z XVIII w) do biurokracji (początkowo o pozytywnym znaczeniu; łączone z biuralizmem, tj. oparciem administracji na biurach złożonych z urzędników; fachowość szła w parze ze wzrostem liczby urzędników, a także z wyobcowaniem ich od społeczeństwa i formalizowaniem pracy).
25. Problemy organizacji administracji terenowej:
- decentralizacja władzy;
- instytucje autonomiczne;
- udział obywateli w życiu publicznym;
- regionalizm polityczny.
26. Organy o kompetencji ogólnej i szczególnej:
Kompetencja ogólna- połączenie w ramach jednego właściwego organu, uprawnień z wielu dziedzin administracji publicznej. Organami o kompetencji ogólnej są: wójt, starosta oraz wojewoda. Organy te zawsze obsługiwane są przez urząd, w ramach którego zespolone są dziedziny objęte kompetencją danego organu - urząd gminy, miasta, starostwo, urząd wojewódzki.
Kompetencja szczególna - przypisana określonemu organowi wiązka uprawnień w zakresie jednego działu administracji. Organy te, zwane również specjalnymi, mogą funkcjonować zarówno w postaci administracji niezespolonej (administracja skarbowa, leśna, celna) lub administracji wojewódzkiej i powiatowej zespolonej. W ramach administracji zespolonej organy o kompetencji szczególnej działają pod zwierzchnictwem wojewody lub starosty.
27. Organy monokratyczne (pojęcie i kreacja):
Organy monokratyczne - organy, w których tylko jedna osoba jest upoważniona do podejmowania decyzji. Może ona mieć swój aparat pomocniczy, ale nie może on podejmować rozstrzygnięć bez upoważnienia organu monokratycznego. Zalety organów monokratycznych: szybkość działania w określonym zakresie spraw, fachowa wiedza, jasno określona odpowiedzialność.
Stosunek organów kolegialnych do organów monokratycznych jest różnorodny - czasem organ kolegialny jest nadrzędny do monokratycznego a czasem jest odwrotnie. Organ kolegialny może decydować (Rada Gminy), inicjować, kontrolować, wydawać opinie lub jedno i drugie. Czasem organ monokratyczny musi mieć zgodę organu kolegialnego lub odwrotnie.
28. Zasada jednoosobowości w administracji:
Wprowadza jednoosobowe organy administracji, w których decyzje są podejmowane jednoosobowo. Zaletami tej zasady są: szybkość podejmowania decyzji, elastyczność, operatywność, jasno określona odpowiedzialność. Jedyną wadą jest subiektywność w podejmowaniu decyzji.
29. Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów i jej organy wewnętrzne oraz kancelaria PRM:
Prezes Rady Ministrów (premier) - jest szefem rządu, kieruje jego pracami; przysługuje mu władza organizacyjna - określa szczegółowy zakres działania każdego ministra; kieruje pracami rządu; koordynuje i kontroluje pracę członków rządu;
kieruje pracami terenowej administracji rządowej - powoływanie i odwoływanie wojewodów; nadzoruje działalność samorządu terytorialnego - tylko pod kątem legalności działań; wydaje rozporządzenia i zarządzenia; udziela kontrasygnaty dla aktów prezydenta.
Rada Ministrów (rząd) - sprawuje część władzy wykonawczej; jest organem kolegialnym, zbierającym się na posiedzeniach; składa się z PRM i ministrów (resortowych i zadaniowych tzw. Ministrami bez teki), wiceprezesów RM i przewodniczących komitetów określonych w ustawach; podejmuje rozstrzygnięcia w formie uzgodnień; wydaje rozporządzenia; zapewnia wykonywanie ustaw; prowadzi politykę zewnętrzną i wewnętrzną.
Kancelaria PRM - obsługuje RM, premiera, wicepremierów; na jej czele stoi szef powoływany i odwoływany przez premiera; w Kancelarii funkcjonują sekretarze i podsekretarze stanu; kancelaria wykonuje liczne zadania związane z koordynowaniem pracy rządu.
Organy wewnętrzne i pomocnicze:
- stałe komitety RM - organy pomocnicze i doradcze tworzone przez premiera - ich celem jest inicjowanie, przygotowywanie i uzgadnianie rozstrzygnięć albo stanowisk RM lub PRM w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów;
- kolegium do Spraw Służb Specjalnych;
- Rada Legislacyjna - opiniuje projekty aktów normatywnych oraz kierunków zmian w systemie prawa, składa się z prawników;
- komitety do rozpatrywania określonych spraw;
- rady i zespoły opiniodawczo-doradcze;
- komisje wspólne - przedstawiciele rządu i przedstawiciele określonej instytucji.
30. Ministrowie, ministerstwa i inne agendy administracji rządowej:
Ministrowie - dzielą się na ministrów resortowych, kierujących określonymi działami administracji rządowej i ministrów zadaniowych tzw. "bez teki" wypełniających zadania wyznaczone im przez premiera. Istotą tego urzędu jest specjalizacja przedmiotowa - każdy minister realizuje odpowiednią część zadań rządu jako całości. Urząd ten ma charakter polityczny tzn., że o powołaniu na to stanowisko przesądzają względy polityczne, a więc układy wewnątrzkoalicyjne. Pozycja ustrojowa ma charakter dwoisty:
- członek RM czyli przynależność do kolegialnego organu o kompetencjach własnych;
- jednoosobowy zwierzchnik swojego resortu, a więc odrębny organ administracji rządowej.
Każdy minister jest członkiem RM - spoczywa na nim obowiązek realizowania polityki rządu.
Ministerstwo - zorganizowana struktura urzędnicza powołana o bezpośredniej realizacji zadań należących do danego ministra. Kierownictwo ministerstwa poza samym ministrem to sekretarz stanu i podsekretarze stanu (wiceministrowie). Struktura administracyjna ministerstwa obejmuje następujące komórki organizacyjne:
- departamenty (merytoryczne zadania ministerstwa);
- sekretariaty (obsługują ministra oraz komitety, rady i zespoły);
- wydziały (komórki organizacyjne wewnątrz departamentów i sekretariatów).
Agendy - samodzielne instytucje powstałe do realizacji zadań w różnych dziedzinach uwzględniając okoliczności społeczne i gospodarcze (np. Agencja Atomistyki, Agencja Rozwoju Przemysłu).
31. Wojewoda, Marszałek województwa, Starosta, Wójt (Burmistrz, Prezydent miasta) oraz ich aparaty pomocnicze:
Wojewoda:
- powołuje i odwołuje go PRM na wniosek MSWiA;
- organ administracji ogólnej, zwierzchnik administracji zespolonej;
- realizuje zadania administracji rządowej;
- funkcja kontrolna (w stosunku do m.in. organów administracji rządowej i samorządowej);
- funkcja koordynacyjna (zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej);
- funkcja reprezentacyjna;
- reprezentuje Skarb Państwa;
- pełni nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego.
Marszałek województwa:
- przewodniczący zarządu województwa, organu wykonawczego samorządu województwa;
- organizuje pracę zarządu oraz urzędu marszałkowskiego;
- kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz;
- posiada kompetencje do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej;
- wybierany jest przez sejmik województwa bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku;
- od jego decyzji przysługuje odwołanie do SKO.
Starosta:
- wybierany przez Radę Powiatu;
- kieruje powiatem, reprezentuje go na zewnątrz;
- jest przewodniczącym zarządu powiatu;
- sprawuje władzę administracji ogólnej;
- sprawuje zwierzchnictwo wobec powiatowych służb, inspekcji i straży;
- od jego decyzji przysługuje odwołanie do SKO.
Wójt (tudzież burmistrz lub prezydent):
- wybierany w wyborach powszechnych;
- pełni funkcję organu wykonawczego gminy;
- wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa;
- przygotowuje projekty uchwał rady gminy;
- określa sposoby wykonywania uchwał;
- gospodaruje mieniem komunalnym;
- wykonuje budżet;
- zatrudnia i zwalnia kierowników gminnych jednostek organizacyjnych;
- sprawuje władzę administracji ogólnej;
- od jego decyzji przysługuje odwołanie do SKO.
32. Zespolenie administracji i kryteria jego stosowalności:
Zespolenie - skoncentrowanie całego administracyjnego aparatu pomocniczego w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnictwem.
Administracja niezespolona (dotychczas określaną mianem specjalnej) - terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom bądź kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, wobec której wojewoda posiada uprawnienia koordynacyjne, opiniodawcze i w pewnym zakresie - kontrolne. Są to wyspecjalizowane organy administracji, których kompetencje mieszczą się w ramach jednego resortu (quasi-resortu). Oparte są z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału lub w ramach podziałów specjalnych.
Administracja zespolona - oparta jest na zasadach zespolenia i zwierzchnictwa wojewody, warunkującego skuteczne wykonywanie zadań tej administracji, Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej kieruje nią, koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania. Wojewoda sprawuje władze administracji ogólnej w województwie. Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów administracji specjalnej.
33. Formy zespolenia:
Zespolenie organizacyjne (techniczne) - włączenie regulacji dotyczących organizacji służb, inspekcji, straży do statutu urzędu wojewódzkiego, również regulaminy tych organów stanowią część regulaminu urzędu wojewódzkiego. Kierownik w statucie został wymieniony jako instytucja organizacyjna. Jest to najsłabsza forma zespolenia;
Zespolenie finansowe - włączenie budżetu danej służby czy inspekcji do budżetu organu administracji - aby mogło zaistnieć musi być zespolenie organizacyjne;
Zespolenie osobowe (personalne)- uzyskanie przez wojewodę lub starostę wpływu na obsadę najważniejszych stanowisk (instytucji z nim zespalanej);
Zespolenie kompetencyjne - organ o kompetencji ogólnej może przejąć kompetencje organu z nim zespalanego. Aby mogło ono zaistnieć musi występować zespolenie osobowe. W zasadzie występuje ono tylko w województwie, w powiecie przyjmuje ono słabszą formę - starosta w przeciwieństwie do wojewody nie jest organem całej powiatowej administracji zespolonej. Staroście przysługują pewne kompetencje np. zatwierdzanie programów działań;
Zespolenie pełne - łączy wszystkie powyższe aspekty.
34. Zasada prowincjonalności:
Na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Nie ma tu podziału na organy centralne i terenowe, gdyż organ centralny działa w terenie. Zasada ta zapewnia jednolitość działania organu administracji na danym terenie.
35. Definicja aparatu pomocniczego, jednostki pomocniczej i zakładu administracyjnego:
Aparatem pomocniczym organu jest urząd, czyli struktura organizacyjna i majątkowa oraz zespół ludzi wyodrębniony do realizacji zdań organu. Np. urzędem obsługującym Radę Ministrów oraz Prezesa Rady Ministrów (organy) jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Przez jednostkę pomocniczą gminy rozumie się lokalną wspólnotę samorządową mieszkańców części gminy. Rada gminy ustanawia i uchwala statut jednostek pomocniczych. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa oraz dzielnice, osiedla i inne. Jednostką pomocniczą może być również miasto położone na terenie gminy. Jednostki pomocnicze nie posiadają osobowości prawnej.
Zakład administracyjny jest to jednostka organizacyjna powołana do świadczenia usług niematerialnych na podstawie nawiązanego z użytkownikiem stosunku administracyjnoprawnego. Zakłady administracyjne w zasadzie nie posiadają osobowości prawnej (z wyjątkiem szkół wyższych). Tworzone są przez organy administracji publicznej. Nie kierują się kryterium ekonomiczno-finansowym; korzystanie z ich usług jest przeważnie nieodpłatne lub częściowo odpłatne, a zakłady finansowe są z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Korzystanie z usług zakładu administracyjnego może być przymusowe (np. zakład karny, szkoła podstawowa).
36 - BRAK
37. Rodzaje i kryteria nadzoru w administracji:
- nadzór dyrektywny (np. Prezes Rady Ministrów instruuje Wojewodę);
- weryfikacyjny (zachodzi między organami administracji rządowej a organami administracji samorządu terytorialnego; organami tego nadzoru są przede wszystkim Prezes Rady Ministrów i Wojewoda);
- specjalistyczny (powoływany do spełniania czynności specyficznych (wyznaczanych prawem materialnym) - celem jest zapewnienie zgodności z prawem poczynań w różnych dziedzinach; charakteryzują się złożonością procesów, mają ścisły związek z ochroną niektórych dóbr; sprawują je specialistyczne jednostki nadzoru).
38. Organy nadzoru nad samorządem:
Zgodnie z art. 171 konstytucji działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi wyłącznie z punktu widzenia legalności; zasada ta wyrażona w konstytucji jest konsekwencją zasady według której samorząd do granic prawa samodzielny i jego autonomia podlega ochronie sądowej.
Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są: Prezes Rady Ministrów, Wojewodowie, Regionalne Izby Obrachunkowe (jedynie w zakresie finansowym). Nadzór ten ma charakter ustrojowy (zwierzchni- w jego ramach wydawane są rozstrzygnięcia nadzorcze, a spory na tym tle rozstrzyga sąd administracyjny).
Liczne kompetencje wobec samorządu przysługują wielu innym organom na podstawie wyraźnych przepisów ustaw szczególnych. Mają one charakter nadzorczy w tym sensie, że przy ich pomocy właściwe organy administracji publicznej wpływają na działalność władz samorządowych lub działalność poszczególnych organów, jednostek czy instytucji. Część z tych uprawnień należy do kategorii nadzoru o charakterze proceduralnym, inne odpowiadają konstrukcji tzw. „nadzoru fachowego”. Przekroczenie kompetencji przez ten organ stanowi podstawę do zaskarżenia jego aktu do sądu administracyjnego.
39. Organy i rodzaje kontroli w administracji:
Organy kontroli:
- kontrola sądowa (sądy administracyjne);
- specjalne struktury kontroli - jednostki zewnętrzne GIODO czy RPO.
Rodzaje Kontroli:
Tradycyjne (badanie relacji pomiędzy tym co jest a tym co być powinno):
- kontrola ex ante - kontrola zorientowana na przebieg toczącego się postępowania - ma charakter wstępny; umożliwia wykrywanie błędów podczas już toczącego się postępowania a więc można na bieżąco wprowadzać korekty; wprowadza zacieranie odpowiedzialności dlatego że cześć odpowiedzialności w trakcje procesu kontrolnego przejmuje kontroler;
- kontrola ex post - kontrola zorientowana na wynik postępowania - ma charakter następczy; pozwala ustalić wszystkie istotne czynniki, a następnie spokojnie i obiektywnie ocenić efekt zakończonego postępowania, a dodatkowo nie powoduje zacierania się odpowiedzialności za podjętą decyzje.
- kontrola wewnętrzna - kontrola sprawowana wewnątrz samej administracji;
- kontrola zewnętrzna - sprawowana przez podmioty poza administracja publiczną (np. parlament, sądy nad administracją).
Podział ten (kontrola wewnętrzna/zewnętrzna) ma charakter względny, bowiem ten sam organ może być oceniany jako organ kontroli jednego bądź drugiego rodzaju w zależności z jakiej pozycji ocenia się stosunek kontrolującego do kontrolowanego.
Nowoczesne (kontrola ewaluacyjna) - kontrola zaczerpnięta z sektora prywatnego, jest to tak zwana metoda szacunkowa kontroli (opiera się na wartościowaniu), jest wykorzystywana do oceny stopni/etapów/części dalekosiężnych planów administracji. Kontrola programu wykonywaną ex post, której zadaniem jest dokonanie oceny stopnia osiągnięcia założonych celów. Celem kontroli ewaluacyjnej jest udoskonalenie (skorygowanie) realizowanego programu, oraz wykorzystywanie zgromadzonego doświadczenia w przygotowywaniu przyszłych programów. Jej celem jest też wewnętrzna forma kontroli zmierzająca do zwiększenia skuteczności procesów administratowania.
40. Organy odwoławcze w administracji:
- samorządowe kolegia odwoławcze;
- odpowiedni ministrowie;
- organy sprawujące nadzór nad jednostką, od której decyzji następuje odwołanie;
- izby skarbowe (w sprawach finansowych).
* Tutaj pole do popisu dla tych, co chcieliby coś od siebie jeszcze dodać ;). *
40-44 - BRAK
45. Rekurs hierarchiczny:
Możliwość złożenia skargi na organ niższy do organu wyższego stopnia. Występuje np. w kościele katolickim.
46 - BRAK
47. Polityka administracyjna (polityka administracji i wobec administracji):
Polityka administracji - administracja sama ją wobec siebie stanowi.
Polityka wobec administracji - określa ją ustrojodawca i ustala cele jej działania.
48. Administracja jako organizacja inteligentna:
Dotyczy ludzi i jest przez nich realizowana. Działa wedle kryteriów racjonalności, kieruje się wymogami słuszności, legalności i logiki, bez żadnych dodatkowych sił ludzkich czy nakładów finansowych. Jej celem jest przekonanie otoczenia i utrwalenie go w stwierdzeniu, że organizacja administracji jest inteligentna sama w sobie.
49. Dekoncentracja wewnętrzna w administracji:
Dekoncentracja wewnętrza - odciążenie decydenta i usprawnienie działania administracji. Zasada że nie należy decydować o czymś, o czym może zdecydować ktoś inny. Jest to upoważnienie przez organ administracji publicznej określonego pracownika lub pracowników kierowanej jednostki admninistracyjnej do czasowego wykonywania określonych zadań i określonych kompetencji organu. Ma ściśle określony zakres podmiotowy oraz przedmiotowy (dotyczy wyraźnie określonych zadań i związanych z nimi kompetencji - w szczególności decyzyjnych). Osoba wyznaczona ponosi odpowiedzialność za wykonanie dekoncentracji. Organ administracji przekazuje to, co chciałby zachować, a zachowuje to, co chciałby oddać (np. odpowiedzialność) - jest to tzw. paradoks dekoncentracji wewnętrznej.
Dekoncentracja wewnętrzna zapewnia sprawniejszą realizację zadań administracji publicznej, racjonalizację działań - nadaje to elastyczności kierowaniu (jednak nie może ona przekreślać jednolitości). Kolejną zaletą jest umożliwienie przezwyciężenia bierności i wyalienowania pracowników administracji. Powinna być dokownywana wyłącznie w formie pisemnej - zasada dokumentowania administracji - powoduje że zarówno wstępne ustalenia, wnioski, zarządzenia, rozporządzenie muszą mieć formę pisemną co do zasady. Zadania muszą być delegowane w sposób całościowy - tylko taki sposób zwiększa poczucie odpowiedzialności, zmniejsza konieczność koordynacji. Część delegowania można określić w sposób nieostry - ważne są harmonogramy i terminy końcowe. Po delegacji kontrola musi być sprawowana cały czas. Komplementarną czynnością jest sformułowanie określonych zachęt do realizacji powierzonych zadań.
Zakres dekoncentracji wewnętrznej - wpływają na niego przekazywane zadania, względy prawne i organizacyjne (sprawy poufne i dyscyplinarne, zadań i kompetencji niezbędnych do całościowego funkcjonowania kierownictwa, zadań i kompetencji, których wymagania przekraczają kwalifikacje danego pracownika, zadań i kompetencji, których nie można kontrolować). Ważny jest aspekt funkcjonalny i racjonalny.
50. Powierzanie zadań i kompetencji w administracji:
To zagadnienie jest wystarczająco dobrze omówione w pozostałych punktach - chociażby w takim 49 ;).
51. Przenoszenie i powierzanie zadań publicznych w administracji:
Częściowo omówione w punkcie 49. Zadanie można powierzyć danemu organowi tylko w ramach jego kompetencji. Wyróżniamy powierzenie: poziome (przeniesienie kompetencji z jednego resortu na organ na tym samym szczeblu w innym resorcie), pionowe (przeniesienie kompetencji na organy niższego szczebla) i skośne (przeniesie kompetencji z jednego resortu na organ niższego szczebla w drugim resorcie).
52 - BRAK
53. Przymus państwowy:
Jest to środek stosowany przez państwo w celu zapewnienia przestrzegania prawa - występuje w postaci różnego rodzaju sankcji stosowanych przez organy państw. Formami przymusu państwowego są kary, unieważnienia aktów prawnych, wykonywanie aktów prawnych za pomocą przymusu administracyjnego (sankcja egzekucyjna).
54 - BRAK
55. Zasady sprawiedliwości społecznej, ochrony praw słusznie nabytych, proporcjonalności, pomocniczości:
Zasada sprawiedliwości społecznej wyraża się w przepisach prawa gwarantujących równość wszystkich obywateli, ochronę słabszych ekonomicznie jednostek i grup ludności, funkcjonowaniu odpowiednich zabezpieczeń społecznych i istnieniu rozmaitych wspólnot samorządowych.
Ochrona praw słusznie nabytych (jedna z cech państwa prawa) - wynika ona pośrednio z zasady pewności prawa i stanowi konsekwencję tej pewności o szczególnym znaczeniu prawnym oraz praktycznym. Zasada pewności prawa i zaufania do prawa wymaga uznania praw uzyskanych w ten sposób jako praw „słusznie nabytych”, których uzyskanie przez dany podmiot być ex post kwestionowane.
Zasada proporcjonalności - nakazuje organom państwowym użycie jedynie takich środków, które są niezbędne dla osiągnięcia konkretnego celu. Oznacza to, że organy państwowe mają osiągać cel, który służy społeczeństwu, jak najmniejszym jego oraz poszczególnych jednostek kosztem.
Zasada pomocniczności - patrz subsydiarność (pkt. 19).
56. Zadania i kompetencje SKO, RIO, NSA i NIK:
Samorządowe kolegia odwoławcze (SKO) rozpatrują odwołania od: decyzji, zażalenia na postanowienia, żądania wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji.
Regionalna izba obrachunkowa (RIO) - państwowy, zewnętrzny i niezależny organ kontroli i nadzoru jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów określonych w ustawie, w zakresie gospodarki finansowej (budżetu) i zamówień publicznych. Izby prowadzą również działalność informacyjną i szkoleniową w zakresie spraw budżetowych. Z punktu widzenia gospodarki finansowej regionalne izby obrachunkowe są państwowymi jednostkami budżetowymi.
Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) - organ państwowy sprawujący kontrolę nad funkcjonowaniem działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.
Najwyższa Izba Kontroli (NIK) - w zakresie NIK-u jest m.in.: kontrolowanie działalności organów państwa (administracji rządowej), NBP, osób prawnych działających na rzecz państwa, organizacji państwowych. Głównym zadaniem prowadzonych przez NIK kontroli jest dostarczanie Sejmowi i opinii publicznej informacji o działaniach państwa, które są oceniane pod kątem: legalności, gospodarności, celowości oraz rzetelności. Szczególną, konstytucyjną rolę zajmuje opinia NIK w procedurze zatwierdzania przez Parlament sprawozdania budżetowego Rządu.
57. Niewładcze formy (metody) działania administracji:
- informacyjna;
- organizowanie pomocy;
- prowadzenie rejestrów;
- zawieranie umów;
- prowadzenie konsultacji, negocjacji, mediacji oraz ekspertyz.
58. Decyzja i proces decyzyjny w administracji:
Decyzja - akt wyboru między różnymi alternatywami stanowiący istotny instrument sterowania procesami społecznymi i gospodarczymi. Jest to akt woli organu administracji publicznej której celem jest organizacja społeczeństwa.
Proces decyzyjny ma istotny wpływ na jakość podejmowanych decyzji:
- problem decyzyjny - określenie pola (przedmiotu) którego ma dotyczyć decyzja oraz krąg podmiotów, w których interesy oraz wartości decyzja ingeruje;
- cele - określenie celów które w drodze podjętej decyzji maja zostać osiągnięte;
- alternatywne decyzje - opracowanie alternatywnych decyzji wraz z programem realizacyjnym, który określa horyzont czasowy oraz niezbędne środki realizacji;
- ograniczenia decyzyjne - zdefiniowanie ograniczeń decyzyjnych.
Sprzężenie zwrotne - wyżej wymienione fazy procesu decyzyjnego występują w logicznej kolejności.
59. Rządowy proces decyzyjny:
Podane niżej są etapy procesu decyzyjnego - ważna jest kolejność ich przedstawiania:
- inicjatywa pojawia się albo z administracji rządowej (urzędy centralne, ministerstwa etc.) albo są też zgłaszane przez organizacje pozarządowe, ekspertów, media etc.;
- opracowanie projektu rozstrzygnięcia i formalne zgłoszenie go do rządowego procesu decyzyjnego;
- uzgadnianie treści i formy z innymi zainteresowanymi podmiotami i instytucjami;
- konsultacje zewnętrzne (związki zawodowe, przedsiębiorcy etc.);
- konsultacje międzyresortowe - służą koordynacji prac rządu i administracji centralnej;
- podjęcie rozstrzygnięcia przez Radę Ministrów (w większości przypadków projektu nie dyskutuje się już a jedynie głosuje - jest to etap stricte formalny).
60. Techniki podejmowania decyzji:
Decyzje programowalne - mają charakter rutynowy i powtarzalny, łatwo identyfikować cele i przewidywać skutki (organ jednoosobowy, urzędnicy niższego szczebla).
Decyzje nieprogramowalne - dotyczą spraw nowych dla których nie istnieją ustalone schematy postępowania przy ich podejmowaniu oraz nie sa znane ich następstwa (organy kolegialne wyżej stojące w hiearchii).
61. Biurokracja i system biurotyczny w administracji:
Biurokracja to logicznie uporządkowany system działania administracji opierający się na następujących zasadach: ciągłosci funkcji organizacyjnej, ściśle określonego podziału pracy, hierarchii organizacyjnej, pisemnej formy komunikowania się, prowadzenia szczegółowej dokumentacji.
62. Wydawanie decyzji administracyjnych:
Zagadnienie omówione w punktach 58 i 60 :).
63. Kolegialność jako metoda działania i jako metoda podejmowania rozstrzygnięć w administracji:
Kolegialność jako metoda działania oznacza konieczność współpracy wielu osób.
Kolegialność jako metoda rozstrzygnięć w administracji sprawia, że decyzja zapada po przeprowadzeniu ważnego głosowania. Taka metoda teoretycznie zapewnia lepsze przedyskutowanie zagadnienia i podjęcie lepszej decyzji, jednakże powoduje to wzrost kosztów i wydłużenie się czasu podejmowania decyzji. Kolegialność jest częściej spotykana w organach wyższych w hierarchii.
64. Kolegialność jako cecha strukturalna organu:
Oznacza że tylko całość lub odpowiednie quorum może podjąć wiążące decyzje.
65. Kierownictwo w znaczeniu rzeczowym i czynnościowym:
W znaczeniu rzeczowym jest to zespół ludzi stojący na czele jakiejś instytucji. W znaczeniu czynnościowym jest to zespół procesów oddziaływania na ludzi i elementy bazy technicznej realizowanych w zakresie obowiązującego modelu instytucji.
66. Rozpiętość kierowania (kierownictwa) w administracji:
Jest to oznaczenie liczby pracowników podporządkowanych jednemu kierownikowi:
- potencjalna rozpiętość kierowania - liczba osób, jaką w danym momencie jest w stanie kierować jeden człowiek;
można ją określić metodami (analogii, intuicji, matematyczna, czynnikowa);
- formalna rozpiętość kierowania - liczba osób, jaka formalnie jest podporządkowana jednemu kierownikowi;
- rzeczywista rozpiętość kierowania - liczba osób rzeczywiście podporządkowanych jednemu kierownikowi;
- czynniki określające rozpiętość kierownictwa (stopień dekoncentracji, motywowanie pracowników/kierowników do działania, system obiegu informacji, autorytet „bossa” zwanego też „szefem”, kwalifikacje podwładnych, ich specjalizacje (kompetencje, przygotowanie do zawodu), organizacja (doradztwo organizacyjne), kwestia konfliktów (podłoże w organizacji pracy; podłoże emocjonalne), elastyczność działania poszczególnych jednostek organizacyjnych).
67. Modele doradztwa w administracji:
- kolegia instytucjonalne (trwałe lub czasowe) pochodzące z mianowania, wyboru lub delegowania;
- doradcy indywidualni, angażowani na podstawie umowy;
- inne publiczne organizacje konsultacyjne;
- organizacje prywatne (np. biura badań opinii publicznej) angażowane w drodze umowy.
68. Kadry administracyjne i modele kariery urzędniczej w administracji:
Kadry administracyjne - odpowiednio wykwalifikowane i umotywowane osoby których status formalny i materialny odizoluje je w miarę możliwości od sfery bieżącej polityki a jeszcze bardziej od sfery prywatnej przedsiębiorczości.
Modele kariery urzędniczej (zdaniem autora): model harowniczy (praca w pińciuset urzędach jednocześnie i liczenie, że ktoś dostrzeże trud Twojej pracy i da ci piątaka w ramach premii), model koneksyjny (twoja ciocia/wujek/dziadek/pociot/sąsiad pracuje jako kierownik w administracji, jest prominentnym politykiem, albo "kimś" i nie mając pojęcia o fakcie, że nepotyzm jest niemile widziany w "cywilizowanym" społeczeństwie załatwia ci ciepłe stanowisko w zaprzyjaźnionym urzędzie), model dupowślizgowy (traktujesz szefa jako najlepszego kumpla, robisz wszystko o co cię poprosi, a nawet wyprzedzasz jego słowa i podłączając się do jego myśli spełniasz jego najskrytsze marzenia zanim cię poprosi o ich realizację - wszystko to robisz nawet wtedy kiedy otrzymujesz siarczystego kopniaka - no bo przecież kumplom się wybacza i dalej są twoimi najlepszymi przyjaciółmi), metoda łóżkowa (metoda do której dostęp mają głównie panie, które planują karierę w urzędzie, oraz panowie, którzy trafią na szefa o "nowoczesnych" poglądach - wyjątkowo skuteczna, jednak trzeba uważać na nadgorliwych szefów (np. prezydentów z Białegostoku) - w razie czego zawsze pozostaje zwrócić się do Superwizjera tudzież programu Teraz My i zacząć robić o wiele lepiej płatną karierę w mediach).
69. Odpowiedzialność w administracji:
- odpowiedzialność w dół (samorząd) wobec wyborców;
- odpowiedzialność w górę (rządowa) wobec organów postawionych wyżej w hierarchii.
70. Etyczne aspekty funkcjonowania administracji:
Jest to pytanie czysto na logikę, ale w razie czego aspektami są: praworządność, bezstronność, bezinteresowność, uczciwość, rzetelność, odpowiedzialność, obiektywność, jawność postępowania, dbałość o dobre imię urzędu i pracowników samorządowych, godność zachowania w miejscu pracy i poza nim, uprzejmość i życzliwość w kontaktach z obywatelami, zwierzchnikami, radnymi, podwładnymi i współpracownikami.