„Urządzenia ochronne stosowane przy obrabiarkach do drewna”
PILARKI TARCZOWE
Kliny
Pilarki tarczowe z posuwem ręcznym, na których wykonuje się piłowanie
wzdłużne lub piłowanie płyt, powinny być wyposażone w nastawne kliny rozszczepiające rzaz i zabezpieczające przed odrzutem przedmiotu obrabianego albo w inne urządzenia zabezpieczające przed zakleszczeniem piły przez przedmiot obrabiany i przed odrzutem tego przedmiotu.
Przy konstrukcji klina rozszczepiającego rzazy powinny być uwzględnione
następujące wymagania:
a) klin powinien być wykonany z blachy stalowej (stal narzędziowa lub
równorzędna) i mieć grubość zawarta pomiędzy grubością tarczy
a rozwarciem zębów,
b) boczne powierzchnie klina powinny być szlifowane (powierzchnie te nie
mogą być malowane), a ich krawędzie od strony skierowanej do zębów piły
powinny być skośne,
c) szerokość klina, mierzona w płaszczyźnie stołu, w zależności od średnicy
pił tarczowych powinna wynosić 50-200 mm i powinna być tak dobrana,
aby zapewniona była dostateczna sztywność klina pod wpływem nacisków
bocznych występujących podczas obróbki,
d) elementy, mocujące klin powinny umożliwiać jego wygodne, szybkie
i bezpieczne przykręcenie, regulację i wymianę oraz zapewniać stałe położenie klina w płaszczyźnie piły i utrudniać lub uniemożliwiać zamocowanie klina w niewłaściwym albo niebezpiecznym położeniu; elementy do regulacji powinny umożliwiać zbliżenie klina na odległość do
2 mm od zębów piły dla całego zakresu średnic pił stosowanych w danej pilarce,
e) klin powinien być zabezpieczony przed niezamierzonym przesunięciem,
przestawieniem lub wyrwaniem i ewentualnym zetknięciem z piłą, w tym
celu zaleca się konstrukcję klina z nieprzelotowym rowkiem do mocowania
albo z prostopadłym zagięciem od dołu,
f) w pilarkach tarczowych z wychylnym stołem albo z wychylnym
wrzecionem piły klin powinien być tak skonstruowany i zamocowany, aby
zajmował stałe położenie w płaszczyźnie pracy piły przy zmiennych
położeniach stołu lub wrzeciona.
UWAGA Każdą pilarkę z posuwem ręcznym, na której wykonuje się piłowanie
wzdłuż włókien lub piłowanie płyt, zaleca się wyposażyć w komplet
klinów rozszczepiających rzaz do całego zakresu średnic pił używanych na tej pilarce.
g) wierzchołek klina powinien znajdować się około 2 mm poniżej najwyższego
zęba tarczy,
h) klin powinien być tak dobrany do piły, aby jego grubość była mniejsza około 0,5 mm od grubości piły z uwzględnieniem rozwarcia zębów (zgrubienia zębów lub nakładek z węglików spiekanych).
Dopuszcza się mocowanie osłony górnej części piły na klinie rozszczepiającym rzaz dla pił tarczowych o średnicy nie przekraczającej
500 mm, pod warunkiem zastosowania takiej konstrukcji kima, aby masa osłony i występujące podczas obróbki naciski nie powodowały jego deformacji, a przede wszystkim wychyleń bocznych.
Osłony
Wszystkie pilarki tarczowe, jeżeli nie mają pił całkowicie zbudowanych
w konstrukcji obrabiarki, powinny być wyposażone w osłony pił wykonane
z blachy stalowej z zachowaniem następujących wymagań:
a) przy prędkości obwodowej piły do 70 m/s grubość obwodowej i bocznej
części osłony powinna wynosić co najmniej 2 mm,
b) przy prędkości obwodowej piły ponad 70 m/s grubości bocznej części osłony
powinna wynosić co najmniej 2 mm, a obwodowej części osłony co
najmniej 5 mm.
c) boczne części osłony, w przypadku wykonania ich z blachy perforowanej,
nie mogą mice otworów większych niż 8 mm.
UWAGA Dopuszcza się stosowanie innego materiału na osłony lab zastosowanie innego rozwiązania konstrukcyjnego osłon (np.
z dwóch cieńszych blach i wypełnienie przestrzeni miedzy nimi materiałem tłumiącym hałas) pod warunkiem zapewnienia co najmniej tej samej wytrzymałości jak wyżej wymienionych osłonach stalowych.
Powyższe wymagania powinny być również spełnione dla tych osłon (lub pokryw), stanowiących cześć obudowy pilarek tarczowych z piłami zabudowanymi w konstrukcji obrabiarki, które są narażone na skutki ewentualnej awarii piły.
W pilarkach tarczowych z piłami nie zabudowanymi w konstrukcji obrabiarki wielkość osłon powinna być dostosowana do największej piły przewidzianej do pracy na danej pilarce lub osłona powinna być łatwo
i szybko nastawialna do wielkości odpowiednich dla używanych średnic pił tarczowych na danej pilarce.
Osłony nastawialne pił tarczowych powinny mięć takie mocowanie. aby
zapewnione było swobodne ich ustawienie w wymaganym położeniu
w zależności od grubości przedmiotu obrabianego oraz aby było utrudnione lub uniemożliwione ustawienie ich w położeniu niewłaściwym, np. nierównoległym do bocznej powierzchni piły.
W pilarkach tarczowych z wychylnym stołem lub z wychylnym wrzecionem piły, osłona piły powinna być tak mocowana, aby pozostawała równolegle do bocznej powierzchni piły przy zmiennych położeniach stołu lub wrzeciona.
Pilarki tarczowe do tarcicy jednopiłowe z posuwem ręcznym wzdłużne
i poprzeczno-wzdłużne powinny być wyposażone w nastawialną osłonę górnej części piły oraz w osłonę piły pod stołem.
Osłona górnej części piły powinna całkowicie osłaniać cześć piły wystającą ponad przedmiot obrabiany. Na osłonie powinna być zaznaczona linia obrazujące płaszczyznę pracy piły. Osłona ta powinna być tak skonstruowana i wykonana, aby zapewnione było niezawodne i dokładne jej ustawienie oraz, aby uniemożliwione były przypadkowe zmiany jej położenia (opadanie na obwód piły).
Dolna część piły znajdująca się pod stołem pilarki, jeżeli nie jest osłonięta ssawą urządzenia odpylającego, powinna być osłonięta z obu stron płytami ochronnymi wystającymi co najmniej 50 mm poniżej obwodu dolnej części piły, umieszczonymi w odległości umożliwiającej swobodne wypadanie odpadów.
Pilarki tarczowe poprzeczne wahadłowe, dźwigniowe (przegubowe) ramieniowe oraz pilarki tarczowe do płyt, do polan i odpadów powinny mieć osłony całkowicie osłaniające piłę znajdująca się w położeniu nieroboczym. Podczas obróbki osłona powinna osłaniać cześć piły wystającą z przedmiotu obrabianego i ustawiać się w zbieżności od grubości tego przedmiotu. Na osłonie powinna być zaznaczona linia obrazująca płaszczyznę pracy piły.
Pilarki tarczowe do kłód wzdłużne powinny mieć osłonę zblokowaną
z napędem wrzeciona całkowicie osłaniającą dolną część piły oraz osłonę górnej części piły nastawialna w zależności od grubości kłody.
Piła wahadłowa powinna wracać samoczynnie do położenia nieroboczego,
Uchwyt piły wahadłowej powinien być umieszczony z boku.
Tarcza piły wahadłowej nie powinna przy najdalszym wychyleniu wystawać poza obręb stołu.
Piły wahadłowe o górnym zawieszeniu powinny mieć urządzenie ograniczające ich najdalsze wychylenie.
PILARKI TASMOWE
Urządzenia do hamowania i zabezpieczające
Wszystkie pilarki taśmowe powinny mięć urządzenie zabezpieczające przed
spadaniem piły taśmowej w czasie pracy pilarki.
Wszystkie pilarki taśmowe oprócz tych, których zapotrzebowanie mocy nie przekracza 1,5 kW 1 średnica koła taśmowego nie jest większa niż 350 mm. powinny być zaopatrzone w uradzenia do hamowania.
Osłony
Wszystkie pilarki taśmowe, jeżeli nie mają kół taśmowych i nieroboczej strefy piły taśmowej całkowicie zabudowanej w konstrukcji obrabiarki, powinny mięć osłony z blachy stalowej lubi innego materiału o podobnej wytrzymałości. Osłoną powinna być również zabezpieczona robocza strefa piły taśmowej.
Przy konstruowaniu osłon należy dotrzymać następujących wymagań:
a) górne i dolne kota taśmowe powinny być całkowicie zabezpieczone osłoną,
która jednak powinna umożliwiać swobodną manipulację piłą taśmową oraz
dogodne usuwanie osadzających się na niej odpadów,
b) nierobocza zwrotna strefa piły taśmowej. może mięć osłonę oddzielną, zamocowaną na kadłubie obrabiarki lub tworzącą jedną całość łącznie
z osłoną górnego i dolnego koła taśmowego,
c) nierobocza strefa piły taśmowej pomiędzy stołem lub zespołem posuwowym a dolnym kołem taśmowym powinna być zabezpieczona stałą osłoną zamocowaną na kadłubie obrabiarki lub oddzielną osłoną ochronną,
d) robocza strefa piły taśmowej nad zespołem prowadników powinna być wyposażona w osłonę połączoną ze wspornikiem prowadników tak, aby piła osłonięta była w każdym dowolnym położeniu zespołu,
e) w pilarkach taśmowych stolarskich osłona roboczej strefy piły taśmowej
powinna być tak rozwiązana, aby istniała możliwość przestawienia jej
w zależności od wysokości przedmiotu obrabianego. Przestawienie
w położenie ochronne po skończonym piłowaniu powinno następować samoczynnie. Dopuszcza się ręczne przestawianie osłony ale pod warunkiem, ze będzie istniała możliwość wykonywania tego jednym ruchem,
f) w pilarkach taśmowych do kłód z zespołem posuwowym poniżej podłogi powinna być przewidziana samoczynna osłona zabezpieczająca roboczą strefę piły taśmowej w trakcie nakładania kłody oraz po skończeniu piłowania,
g) w pilarkach taśmowych do kłód z zespołem posuwowym powyżej podłogi, robocza strefa piły taśmowej powinna mięć osłonę, która może być przestawiona w położenie ochronne przez obsługującego,
h) pilarki taśmowe powinny mięć nad górnym kołem taśmowym osłonę, wykonaną z takiego materiału, aby wytrzymywała uderzenie zerwanej piły taśmowej i powinna być o takiej szerokości, aby nie było możliwości przedostawania się piły poza obudowę; osłona ta może być połączona
z osłoną koła taśmowego tworząc z nią jedną całość - po wewnętrznej stronie powinna być na tyle gładka (bez widocznych śladów spawów), aby nie przyczyniała się do dalszego uszkodzenia zerwanej piły.
STRUGARKI (WYROWNIARKI I GRUBIARKI)
Urządzenia i osłony zabezpieczające
Strugarki-wyrowniarki powinny być wyposażone w osłony wału nożowego po obu stronach prowadnicy przedmiotu obrabianego, które z punktu widzenia bezpieczeństwa powinny być częścią stadową obrabiarki.
Każda osłona wału nożowego powinna spełniać następujące wymagania:
a) być tak skonstruowana, aby na roboczej części stołów odkrywała roboczą
cześć wału nożowego pod naciskiem przedmiotu obrabianego nie powodując jednak znacznego oporu dla przesuwania lego przedmiotu lub aby była
nastawialna według kształtu i wielkości przedmiotu obrabianego,
b) efektywnie uniemożliwiać zetkniecie się ręki obsługującego z obracającymi
się nożami,
c) uniemożliwiać zetknięcie się noży z samą osłoną,
d) nie zawężać dróg transportowych i przestrzeni w miejscu obsługi.
Osłony wału nożowego można zastąpić: mechanizmem posuwowym albo innym urządzeniem jeżeli są one całkowicie bezpieczne i wykluczają dostęp do wału nożowego oraz umożliwiają bezpieczne wprowadzenie przedmiotu obrabianego w roboczą przestrzeń narzędzia.
Mechanizmy napędowe powinny być całkowicie osłonięte specjalnymi osłonami lub zabudowane w konstrukcji obrabiarki.
Materiał użyty do wykonywania osłon powinien być odpory na uderzenia
związane z normalną pracą obrabiarki. Dopuszcza się stosowanie osłon
z tworzywa sztucznego zbrojonego o odpowiedniej wytrzymałości dla przeciwstawienia się uderzeniom i obciążeniom zachodzącym przy normalniej pracy pod warunkiem, ze nie powinno dawać odłamków przy złamaniu, nie powinno być materiałem wybuchowym i nie powinno być bardziej palne niż drewno.
Urządzenie do hamowania
W celu ograniczenia niebezpiecznego poranienia obracającym się narzędziem po
wyłączeniu napędu obrabiarki oraz strugarki-wyrówniarki powinny być wyposażone w hamulec sterowany nożną dzwignią lub działający samoczynnie po wyłączeniu napędu elementów roboczych (również przy wyliczeniu obrabiarki wyłącznikiem awaryjnym).
FREZARKI I DŁUTARKI
Urządzenia i osłony zabezpieczające
Frezarka górnowrzecionowa powinna być wyposażona w osłonę zakrywającą całkowicie uchwyt łącznie z zamocowanym przedmiotem w ich najwyższym położeniu. Podczas obróbki osłona powinna zakrywać uchwyt
i część narzędzia znajdującą się ponad przedmiotem obrabianym. Konstrukcja osłony powinna umożliwiać obserwacje narzędzia podczas pracy. Osłona powinna być umieszczona w takiej odległości od stołu, aby umożliwiała swobodne przesuwanie przedmiotu obrabianego razem
z szablonem.
Frezarka dolnowrzecionowa powinna być wyposażona w osłonę zakrywającą całkowicie niepracującą część narzędzia. Wewnętrzna średnica osłony powinna być większa co najmniej o 3 mm od największej średnicy narządza przewidzianego do stosowania na danej frezarce. Na osłonie powinna być umieszczona strzałka wskazująca kierunek obrotów wrzeciona. Dopuszcza się konstruowanie osłon z górną częścią otwieraną. jednakże nie może ona być odejmowana.
Każda frezarka powinna być wyposażona w urządzenia dociskowe
i ochronne zapewniające płynny i bezpieczny przesuw przedmiotu obrabianego i zabezpieczające obsługującego przed okaleczeniem przez pracuj4cąą cześć narzędzia.
Dłutarka powinna być wyposażona w osłonę całkowicie zakrywającą kółko
napędowe i niepracującą część dłuta łańcuszkowego. Osłona ta powinna mieć odchylną cześć ułatwiającą wymianę narzędzia.
Dłutarkę należy wyposażyć w wygodne, niezawodne i szybko działające
urządzenie mocujące przedmiot obrabiany.
PILARKI RAMOWE (TRAKI) PIONOWE
Urządzenia do hamowania
Pilarki ramowe powinny być zaopatrzone w urządzenie do hamowania, które powinno spełniać następując wymagania:
a) być tak skonstruowane i wykonane, aby zatrzymywało ramę piłową
w dowolnym położeniu i zabezpieczało ją przed samoczynnym opadaniem
w dolne położenie (należy przewidzieć odpowiednie zabezpieczenie przed
samoczynnym zwolnieniem się, hamulca),
b) powodować wyłączenie napędu z chwilą rozpoczęcia hamowania,
umożliwiać hamowanie również przy uprzednio wyłączonym napadzie.
Urządzenia i osłony zabezpieczające
Urządzenia i osłony zabezpieczające nie powinny utrudniać ustawienia ramy
piłowej, wymiany pił i przeprowadzania remontów.
W pilarkach ramowych powinny być osłonięte wszystkie poruszające się elementy: napęd, mechanizm posuwowy, mechanizm korbowodowy, łączniki, koła zębate, Kolą łańcuchowe, łańcuchy i inne ruchome elementy, które mogą być źródłem niebezpieczeństwa (nie dotyczy walców posuwowych).
Osłony, których konstrukcja pozwala na ich usunięcie bez użycia narzędzi, należy lak zblokować z napędem, aby w przypadku gdy zostały usunięte, została uniemożliwiona lub przerwana praca pilarki ramowej.
Poza tym pilarki ramowe powinny być zaopatrzone w następujące urządzenia zabezpieczające:
a) ostrzegawcze urządzenia sygnalizacyjne działające po obu stronach pilarki
z chwilą włączenia napędu (w pilarkach dwupoziomowych),
b) urządzenia uniemożliwiające włączenie napadu podczas wykonywania prac
w podpiwniczeniu (np. przy smarowaniu łożysk głównych),
c) urządzenia uniemożliwiające samoczynne przesuniecie się pasa z koła wolnego na robocze,
d) urządzenia zabezpieczające przed opadnięciem górnych walców posuwowych w czasie przeprowadzania wymiany sprzętu pił lub prac konserwacyjnych i remontowych,
e) urządzenia blokujące (w pilarkach z hydraulicznym lub pneumatycznym dociskiem górnych walców posuwowych) napęd walców posuwowych
i napęd ramy piłowej w przypadku zaniku ciśnienia w układzie.