SPOSOBY BADANIA ZESPOŁU KLASOWEGO
TECHNIKI
Czynności praktyczne, regulowane starymi wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów
Czynność poznawcza, proces angażujący badacza i innych ludzi
RODZAJE TECHNIK
Obserwacja
Wywiad
Ankieta
Techniki socjometryczne
Badanie dokumentów
1) OBSERWACJA
Czynność badawcza polegająca na gromadzeniu danych droga spostrzeżeń
Stosowana w praktyce, daje sumę wiedzy o obiekcie zainteresowań lub pracy
Uzyskanie wiedzy ogólnej o obiekcie badań, która daję podstawę do szczegółowego planowania dalszego toku badań, a głownie do sformułowania zagadnień i hipotez
Warunki poprawnej obserwacji
Obserwacja powinna być:
* Celowa (sprecyzowany cel, przedmiot badania)
* Planowana ( prowadzona wg określonego planu)
* Selektywna (dostrzeganie najistotniejszych cech badanego zjawiska, a pomijanie wszystkiego co nie pozostaje w ścisłym związku z obiektem badań)
* wymagająca aktywnej postawy umysłu
* systematyczna
* rzetelna
* obiektywna ( rejestrowanie tego co jest przedmiotem obserwacji niezależnie od osobistych doświadczeń)
* wierna
* wyczerpująca
* wnikliwa
RODZAJE OBSERWACJI
Obserwacja uczestnicząca
polega na tym, że badacz wchodzi w rolę osoby badanej i z tej pozycji obserwuje badane zjawisko. Zaletą obserwacji jest to, że opisuje zjawisko w naturalnym przebiegu. Wadą jest to, że jest ona metodą czasochłonną i pracochłonną.
Obserwacja obiektywna
badacze nie ingerują w przebieg obserwacji i obiektywnie oceniają wyniki.
Metoda sędziów kompetentnych
badacz powołuje liczbę osób, które oceniają indywidualnie przedłożony im materiał obserwacyjny. O tym jak materiał ten zostaje zakwalifikowany decyduje większa ilość głosów. Sędzią kompetentnym może być każda osoba, która zostanie poinformowana jak definiuje się oceniane zjawisko i jakie są kryteria jego oceny. Cechą obserwacji jest jej systematyczność, polega na gromadzeniu informacji w sposób ciągły albo metodą próbek czasowych.
OBSERWACJA MOŻE MIEĆ POSTAĆ:
Jawną ( polega na poinformowaniu grupy o roli badającego)
Ukrytą ( grupa nie jest świadoma roli jaką spełnia jej nowy członek)
NARZĘDZIA OBSERWACJI
TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW NIESTANDARYZOWANYCH
Notatki, opisy, rejestracja dźwiękowa
Gromadzą materiały bez wyróżnienia
TECHNIKI GROMADZENIA MATERIAŁÓW STANDARYZOWANYCH
Arkusz obserwacyjny- kwestionariusz z określonymi zagadnieniami, które ma objąć obserwacja
Dziennik obserwacji-kategoryzuje spostrzeżenia ze względu na czas pojawienia się określonych faktów lub zmienności procesów
2) WYWIAD
Rozmowa badającego z badanymi według opracowanych dyspozycji lub w oparciu o specjalny kwestionariusz
Służy do poznania opinii, faktów danej zbiorowości
Zebrany materiał służy do analizy układów i zależności między zjawiskami
CZYNNIKI ZAKŁÓCAJACE WIARYGODNOŚĆ INFORMACJI
Osoba badająca
Kwestionariusz (narzędzie badawcze)
Badacz
TYPY WYWIADÓW
Wywiad skategoryzowany- trzymanie się kolejności i brzmienia pytań
Wywiad nieskategoryzowany- swoboda w formułowaniu pytań, zmienianie kolejności
ZE WZGLĘDU NA SPSÓB PROWADZENIA WYRÓZNIA SIĘ WYWIADY:
Jawny ( badany zna cele, charakter i przedmiot)
Ukryty ( badany nie jest poinformowany)
Jawny nieformalny ( badany orientuje się w fakcie prowadzenia, ale nie wie o właściwym jego przedmiocie)
Indywidualny
zbiorowy
NARZEDZIA WYWIADU
Kwestionariusz wywiadu- daje wiedzę pogłębioną o wąskim problemie lub małej grupie np. wpływ środowiska rodzinnego na wybór zawodu u młodzieży
3) ANKIETA
Technika gromadzenia informacji, polegająca na wypełnianiu samodzielnie przez badanego kwestionariuszy o wysokim stopniu standaryzacji
Pytania są konkretne, ścisłe, jednoproblemowe, najczęściej zamknięte i zaopatrzone w tzw. kafeterię, czyli zestaw możliwych odpowiedzi
RODZAJE KAFETERII
Zamknięte-ograniczony zestaw możliwych odpowiedzi
Półotwarte-możliwość wprowadzenia swojej wypowiedzi („inne”)
Koniunktywne- możliwość wybrania kilku odpowiedzi
Dysjunktywne- dopuszcza wybór tylko jednej możliwości spośród wymienionych w kafeterii (tak-nie)
4) TECHNIKI SOCJOMETRYCZNE
Pozwalają na poznanie uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków międzyosobowych w grupach rówieśniczych
Wg J.L. Moreno polega na podaniu wszystkim członkom grupy starannie przemyślanych i specjalnie sformułowanych uprzednio pytań, dotyczących badanego problemu
TEST SOCJOMETRYCZNY-klasyczna technika Moreno
Warunek: musi zaistnieć sytuacja jednakowa dla wszystkich członków grupy i uzasadniająca wyrażenie opinii lub dokonanie wyboru
Test pozwala na poznanie:
Gwiazdy socjometrycznej (osoby lubiane najczęściej wybierane
Dzieci odrzuconych
Izolowanych (obojętne- nie wybierane)
Pary (osoby wzajemnie się wybierające)
Paczki (grupa osób wzajemnie się wybierających)
Łańcuchy (oznacza określone układ wyboru przechodnich, wzajemnych, nie zamykający się w kręgu)
5) BADANIE DOKUMENTÓW
Gromadzenie wstępnych, opisowych i ilościowych informacji o badanym zjawisku wychowawczym lub instytucji
Jest technika poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach
RODZAJE
Kronikarskie- materiały statystyczne, obrazujące określone sytuacje, dokumentujące fakty i działania
To dokumentacja instytucji badanej placówki
Opiniodawcze- to osobiste materiały powstałe bez udziału badającego w ogóle lub tylko jako czynnika inspirującego (np. listy, pamiętniki)
Dostarczają opinii o rzeczywistości
O CZYM POWINIEN PAMIĘTAĆ NAUCZYCIEL:
Nie należy opierać się w badaniach pedagogicznych tylko na jednej technice badań.
Do każdych badań należy zbudować odrębne narzędzia badawcze
Każde narzędzie musi spełniać 2 warunki: trafne i rzetelne