Pacjent z chorobą Alzheimera.

Postępowanie pielęgniarskie.

Choroba Alzheimera-

Po raz pierwszy została opisana w 1907r. Przez niemieckiego histologa i neurologa Aloisa Alzheimera.

Choroba Alzheimera-

Jest to przewlekłe schorzenie, którego efektem jest nieodwracalne uszkodzenie tkanki mózgowej.

Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia.

Otępienie-

Wg. kryteriów WHO jest zespołem spowodowanym chorobą mózgu, zwykle o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są funkcje poznawcze -{pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolności uczenia się, funkcje językowe, zdolności do porównywania, ocenianie i dokonywanie wyborów}.

Upośledzenie funkcji poznawczych zwykle towarzyszy, a czasami poprzedza, obniżenie kontroli nad reakcjami emocjonalnymi, społecznymi, zachowaniem i motywacją.

Obecnie w Polsce ok.500 tys. osób cierpi na różne formy otępienia.

Zachorowalność na Ch.Alzheimera podwaja się w okresach co 5 lat między 65-85r.ż.

Definicja łagodnych zaburzeń poznawczych wg. Petersen 1999r.

• Skargi na zaburzenia pamięci.

• Deficyt pamięci względem należnej dla wieku.

• Brak zaburzeń w zakresie codziennego funkcjonowania.

• Brak cech otępienia.

Choroba Alzheimera-

• Przejawia się zaburzeniami poznawczymi, zachowania i nastroju,

• Pewne rozpoznanie- stwierdza się otępienie, a w Bad. Neuropatologicznym - złogi amyloidowe oraz zwyrodnienie neurofibrylarne neuronów.

• Dochodzi do zaniku neuronów poprzez obecność toksycznych białek o patologicznej strukturze w mózgu-to β-amyloid oraz patologiczne fosforylowane białko tau.

• β-amyloid oraz patologiczne białko tau prowadzi do rozpadu neuronów oraz ich śmierci,

β-amyloid

Jest 40-43 aminokwasowym fragmentem znacznie dłuższego błonowego białka prekursorowego-βAPP. Gen tego białka jest zlokalizowany na dłuższym ramieniu chromosomu 21.

Obumieranie neuronów w wyniku obecności w mózgu toksycznych fragmentów β-amyloidu odbywa się drogą apoptozy.

Spowodowany jest bezpośrednim patologicznym kontaktem z błoną komórkową neuronu, co prowadzi do uwolnienia wolnych rodników, uruchamia działanie tlenku azotu oraz aminokwasów pobudzających.

Białko tau-

W chorobie Alzheimera występuje patologiczne fosforylowane i konformowane białko, co powoduje powstanie podstawowego składnika alzheimerowskiego zwyrodnienia neurofibrylarnego. Włókienkowe zwyrodnienie we wstępnej fazie zwalnia przepływ aksonalny, a następnie doprowadza do rozpadu błony komórkowej neuronu. Śmierć neuronu to zanikanie jego funkcji, spośród których jedną z ważniejszych jest produkcja neuroprzekaźników mózgowych- Acetylocholiny - kluczowa dla ch.Alzheimera!!!

Czynniki zagrożenia:

• wiek,

• Patologia genetyczna-polimorfizm apolipoproteiny E,

• Brak wykształcenia-im dłużej osoba się kształci, tym później rozwijają się objawy kliniczne,

• Izolacja społeczna-samotne życie,

Fazy choroby Alzheimera

• Faza pierwsza:

• chory jest zdolny do prawie samodzielnej egzystencji,

• ma problemy wynikające z zaburzenia pamięci świeżej,

• podejrzliwy,

• drażliwy,

• depresyjny,

• występują wczesne zaburzenia językowe- „brak gotowości słowa”,

• Nagłe upadki spowodowane przez parkinsonowskie zaburzenia postawy,

• Apraksje,

• Zab. koncentracji,

Fazy choroby Alzheimera

• Faza druga:

• Nie może funkcjonować samodzielnie,

• Pobudzony,

• Agresywny,,

• Wrogo nastawiony,

• Objaw tzw. niepohamowanego chodzenia,

• Lęk przed samotnością,

• Zab. orientacji co do miejsca, czasu,

• Niekojarzenie bliskich,

• Zab. Psychotyczne-omamy, urojenia,

Fazy choroby Alzheimera

• Faza trzecia:

• Pełen brak kontroli nad zwieraczami,

• Utrata zdolności chodzenia-osoba leżąca,

• Całkowita utrata pamięci świeżej i dawnej,

• Zaburzenia połykania,

• Brak kontaktu z otoczeniem,

• Wysokie ryzyko rozwoju infekcji, niedożywienia oraz odleżyn,

• Napady padaczkowe-ok.10% chorych,

• Śpiączka,

• Najczęstszą przyczyną zgonu-zapalenie płuc,

Rozpoznanie choroby Alzheimera:

• Na podstawie bad. klinicznego, Skala MMSE-Krótka Ocena Stanu Psychicznego, Skala Demencji Blesseda, potwierdzonego bad. neuropsychologicznego,

• Stwierdzenie zespołu otępiennego,

• Pewne rozpoznanie:

• na podstawie typowych zmian histopatologicznych w materiale z biopsji,

• zapis EEG-pojawienie się czynności wolnej,

• zanik mózgu w tomografii komputerowej z progresją zmian udokumentowaną w kolejnych badaniach.

Terapia:

Leczenie objawowe

• W fazie I i II- inhibitory acetylocholinesterazy

• W fazie III-antagoniści receptora NMDA

• Leczenie zab. nastroju i zachowania,

• najbardziej obiecującą formą leczenia=zapobiegania „będzie” szczepionka p/ch.Alzheimera,

Działania pielęgniarki wobec chorego na ch. Alzheimera- działania terapeutyczne:

• Gromadzenie informacji na temat choroby, rodziny pacjenta,

• Przygotowanie do badań- CT, PET, asystowanie podczas ich wykonywania,

• Pobieranie materiału do bad.laboratoryjnych- bad.moczu, morfologia, OB., mocznik, kreatynina, albuminy, białka całkowite, jonogram, TSH, wit.B12, kw.foliowego,

• Wykonywanie podstawowych parametrów życiowych,

• Ocena stanu ogólnego i psychicznego,

• Udział w farmakoterapii-kontrola przyjęcia leku,

Działania opiekuńcze:

• Pomoc w utrzymaniu higieny ciała,

• Dbanie o odpowiednie odżywianie i nawodnienie,

• Pomoc w bezpiecznym przemieszczeniu się,

• Pomoc w zaspakajaniu potrzeb fizjologicznych,

• Pomoc w porozumiewaniu się z otoczeniem [w III fazie-dotyk, uśmiech],

• Zapewnienie odpowiednich warunków do snu i odpoczynku,

• Zapewnienie warunków do utrzymania aktywności pacjenta,

Działania rehabilitacyjne:

• Terapia ruchowa-kinezyterapia, spacery, praca w ogrodzie,

• Terapia zajęciowa, terapia sztuką,

• Muzykoterapia,

Działania edukacyjne:

• Przygotowanie rodziny/opiekunów do sprawowania opieki nad chorym- odżywanie, stała kontrola chorego,

• Udzielanie wskazówek dotyczących przystosowania mieszkania dla chorego, likwidacja barier architektonicznych, oznakowanie pomieszczeń,

• Nauka z zakresu prowadzonej farmakoterapii,

• Wskazanie grup wsparcia dla rodzin, całodobowych instytucji dla chorych na Ch.Alzheimera,

DZIĘKUJĘ

---