METODA PROJEKTÓW
Początków metody projektów należy się doszukiwać (wg Nowackiego) u progu XX wieku w szkolnictwie amerykańskim. Na gruncie polskim znana już była w 20-leciu międzywojennym, ale tak naprawdę dopiero teraz przeżywa wielki renesans - po reformie, gdzie właśnie UCZEŃ stoi w centrum zainteresowania. Nauczyciel ma pomóc w ukierunkowaniu uczniów w kształtowaniu umiejętności produktywnego myślenia. Uczniowie mają stać się „konstruktorami” własnej wiedzy.
We współczesnej szkole preferowane jest:
nauczanie poszukujące,
uczenie się we współpracy,
uczenie się poprzez doświadczenia.
Metoda projektu zawiera wszystkie te czynniki.
Style nauczania |
|
Podejście tradycyjne |
Podejście przedsiębiorcze |
-skupia się na treści |
-skupia się na procesie dochodzenia do wiedzy |
-nauczyciel jest w centrum zainteresowania |
-uczeń jest w centrum uwagi |
-nauczyciel jest ekspertem |
- nauczyciel jest organizatorem procesu kształcenia |
-nauczyciel jest nieomylny |
- nauczyciel ciągle się uczy |
- uczniowie są bierni |
- uczniowie aktywnie uczestniczą w procesie kształcenia |
-zagadnienia poruszane na lekcjach są z góry ustalone - „realizacja programu” |
- elastyczność w ustalaniu tematyki zajęć - „osiąganie celów kształcenia” |
- nacisk położony jest na teorię |
- nacisk położony jest na zastosowanie teorii w praktyce |
- pojedynczy temat związany z przedmiotem |
- zadania interdyscyplinarne łączące wiedzę i umiejętności z wielu przedmiotów |
- strach przed błędami |
- uczenie się na błędach |
- ograniczona wymiana informacji miedzy uczniami |
- uczenie się we współpracy (interakcyjne) |
Metoda projektów, w której zawarte jest podejście przedsiębiorcze, jest metodą nauczania i jednocześnie uczenia się. Pozwala bowiem angażować się uczniom w pełni : uczyć i przeżywać, korelować operacje intelektualne z działaniami praktycznymi i doznaniami estetycznymi [Irena Denicka]
Zadaniem projektu jest bowiem wszechstronna i wieloaspektowa interpretacja wskazanego problemu, tematu. Najczęściej projekty mają integrować wiedzę i umiejętności z różnych przedmiotów. Mogą one być prowadzone przez jednego nauczyciela, ale przy współudziale innych nauczycieli, specjalistów. Takie interdyscyplinarne podejście jest dobrym przygotowaniem do egzaminów kończących pewien etap nauki np. w gimnazjum, gdzie egzamin składa się z bloku przedmiotów : humanistycznych i matematyczno-przyrodniczych.
Praca może przebiegać indywidualnie, ale częściej stosowaną formą jest realizacja zespołowa. Dzięki temu uczniowie mają możliwość doskonalenia umiejętności związanych z pracą w zespole:
- podział zadań
-grupowym rozwiązywaniem problemów
-podejmowaniem decyzji
- kierowanie zespołem, wyłania się lider, ale każdy jest za coś odpowiedzialny
-motywowaniem do działania.
Trzeba zaznaczyć, że ta metoda jest rozciągnięta w czasie [nie jest przeznaczona na 45 min jednostkę lekcyjną] - może trwać miesiąc, semestr a nawet caly rok szkolny.
Nauczyciel podrzuca pewne zagadnienia, które chce przerobić, ale ukonkretyzowanie tematu i jego realizację zostawia uczniom. To oni są głównymi realizatorami i pomysłodawcami projektu. Nauczyciel śledzi postępy pracy, ale nie narzuca swojego `widzenia” tematu. Końcowy efekt pracy uczniów często przyjmuje postać:
-albumu
-słownika
-gazetki tematycznej
-broszury
-wykresu
-planszy
-komiksu
-filmu
-słuchowiska
-wywiadu
-przedstawienia.
Ta aktywna, poszukująca i praktyczna metoda uczy myślenia, a nie odtwarzania. Kształtuje cechy, które są przydatne nie tylko w szkole, ale także w życiu zawodowym, jak i w działalności społecznej czy w rodzinie. Takie kształcenie przedsiębiorcze uczy kreatywności, radzenia sobie ze stresem i presją, planowania pracy i podziału w zespole, myślenia logicznego, które wykorzysta się w praktycznym dzialaniu, szukanie informacji w różnych źródłach oraz ich krytyczna ocena pod względem przydatności.
Ta metoda ma swoje minusy, gdyż zdarza się, że uczniowie nie potrafią realizować powierzonych im zadań, rozwiązywać problemów, baź czują się przytłoczeni zadaniami lub mają problemy materiałowe czy techniczne. Wtedy bardzo ważna jest rola nauczyciela, który w trakcie konsultacji powinien pokierować pracą ucznia, by te trudności zminimalizować, bądź wykluczyć.
Bibliografia
A. Mentrak, Zarządzanie projektami edukacyjnymi. Nowa Szkoła. Skuteczne zarządzanie w praktyce, Warszawa 1999.
A. Mikina, B. Zając, Jak wdrażać metodę projektów?, Kraków 2006.
A. Mikina, Jak wykonywać zadania metodą projektów, Warszawa 1997.
A. Mikina, Metody projektów w kreowaniu przedsiębiorczych postaw ucznia, Warszawa 1997.
T.Nowacki, O metodzie projektów, Warszawa 1995.
M.S.Szymański, O metodzie projektów, Warszawa 2000.
Czasopisma:
A. Bojarska-Przydatek, Integracja języka polskiego z innymi przedmiotami nauczania, Nauczanie metodą projektu, „Język Polski w Szkole - gimnazjum” 2001/2002, nr 1, s.65-71.
A. Bojarska-Przydatek, Nauczanie metodą projektu, „Język Polski w Szkole - gimnazjum” 2001/2002, nr 4, s. 80-88.
I.Denicka, Metoda projektów w mojej pracy dydaktycznej, „Język Polski w Szkole - gimnazjum” 2000/2001, nr 4, s.76-79.
K. Krawczuk, Metoda projektu w nauczaniu języka polskiego, „Język Polski w Szkole - gimnazjum” 2001/2002, nr 3, s. 44-49.
A. Wilczek, Potencjał projektu, „Język Polski w Szkole - gimnazjum” 2001/2002, nr 4, s. 73-79.