Psychologia rodziny 2012-01-10

c.d.

• Kontakt wzrokowy- Nawiązywanie kontaktu wzrokowego lub jego przerywanie jest źródłem informacji. W przypadku osób lubianych kontakt wzrokowy jest dłuższy.

• Przestrzeń personalna- jest to obszar o niewidzialnych granicach otaczający ciało jednostki do którego nie są wpuszczani intruzi, a w którym przebiega większość interakcji jednostki z innymi osobami. Edward T. Hall wyróżnił kilka stref w przestrzeni personalnej i każda ze stref wiąże się z określonym typem interakcji. Pierwsza strefa- od osoby do 45 cm wokół osoby- strefa osobista. Przestrzeń w których realizowana jest większość interakcji intymnych. Strefa dla interakcji między bliskimi partnerami, bliskimi przyjaciółmi. Jest to strefa w której dzieci bawią się ze sobą razem, oraz strefa dla relacji między rodzicami a dziećmi. [Jeśli w tę przestrzeń wkroczy inna osoba zaczynamy odczuwać dyskomfort i podejmujemy różne działania obronne mające na celu przywrócenia komfortu- odsuwamy się, napinamy mięśnie]. Osoba nie znajduje się w centrum kół - one są przed nią. Okręgi pokrywają się za osobą. Ta strefa jest zarezerwowana do kontaktów intymnych w naszej kulturze. W naszej kulturze częściej akceptowane jest to, że wkracza w strefę intymną mężczyzny, niż kobiety. Natomiast bardzo źle jest odbierane jeśli mężczyzna wkracza w strefę intymną kobiety.

Strefa indywidualna- obejmuje ona przestrzeń od 45 - 120 cm. Strefa w której realizowane są spotkania między przyjaciółmi, rozmowy prywatne. Jest to dystans na wyciągnięcie ręki, ale bez ryzyka dotyku.

Strefa społeczna 120- 360 cm- przestrzeń w której realizowane są sprawy służbowe. Ten dystans jest optymalny w przypadku pracowników- osób pracujących w biurze. Ten dystans pozwala zajmować się sprawami służbowymi bez presji prowadzenia rozmowy towarzyskiej.

Strefa publiczna- obejmuje przestrzeń od 360 cm- 6 m. Jest to przestrzeń w której odbywają się, realizują nieformalne zgromadzenia. Np. wykład.

Zgodność lub brak zgodności między przekazami werbalnymi i niewerbalnymi.

W przypadku prawidłowej komunikacji między komunikatem werbalnym a niewerbalnym występuje zgodność. Osoba otrzymuje tę samą informację za pomocą kodu słownego jak i niewerbalnego.

Np. jeśli komunikat werbalny jest to komunikat kocham Cię- przy prawidłowej komunikacji komunikaty niewerbalne niosą tą samą informację.

Czasem między komunikatami nie ma zgodności- słucham Cię uważnie, a osoba odwraca się od nas: sprawdza co jest w telewizji, odwraca się od nas.

Bycie adresatem komunikatów niespójnych- komunikatów kiedy przekaz werbalny i niewerbalny są niezgodne są dla nas sytuacją trudną ponieważ:

1. odbiorca nie wie, na który przekaz ma zareagować.

2. najczęściej jest tak, że na którykolwiek komunikat zareaguje zostanie ukarana.

Niewystępowanie konfliktów w małżeństwie

Z komunikacją między osobami związane jest rozwiązywanie konfliktów. Najczęściej jest tak, że niewystępowanie konfliktów w relacji między osobami nie jest przejawem zdrowia i optymalnego funkcjonowania, ale wskazuje na to, że osoby radzą sobie z konfliktami w relacji między nimi w niekonstruktywny sposób. Jakie zachowania osób mogą prowadzić do tego, że w relacji między nimi nie występują konflikty.

1. Brak konfliktu może być konsekwencją tego, że jedna z osób (jeden z małżonków) rezygnuje z wyrażania własnego Ja- własnych potrzeb, dążeń, uczuć, postaw- tych które mogłyby być źródłem konfliktów relacji z partnerem. Brak konfliktów może być uzyskiwany przez to, że każda z osób rezygnuje z wyrażania pewnej części własnego Ja- tych które mogłyby być źródłem konfliktów i nieporozumień.

2. Zaprzeczanie konfliktom, może być sposobem na radzenie sobie z konfliktami. Osoby zaprzeczają sprzecznościom jakie są między nimi, które są ewidentne. Osoby nie muszą się konfrontować z konfliktami.

3. Zgoda na niezgodę- w tym wypadku osoby, zachowanie, które może być potencjalnym źródłem konfliktów jest uznawane za pożądane, akceptowane.

Konflikty są naturalne, bo każda z osób ma inne potrzeby, poglądy, dążenia, doświadcza innych uczuć i to powoduje, że między osobami pojawiają się sprzeczności. Przejawem dobrej relacji jest nie brak konfliktów, ale umiejętność ich rozwiązywania.

Sposoby rozwiązywania konfliktów:

• konstruktywny- daje możliwość poprawy jakości relacji między osobami ponieważ:

• Partnerzy lepiej się nawzajem poznają, ponieważ dowiadują się o sobie czegoś nowego.

• Osoby zbliżają się do siebie- pogłębia się bliskość emocjonalna partnerzy stają się sobie bliżsi.

• Osoby doznają ulgi ponieważ w sposób konstruktywny zostaje rozładowane napięcie w sposób nieraniący drugiej osoby

• Osoby uczą się rozwiązywania problemu

• Problem uzyskuje rozwiązanie, które jest akceptowane przez każdą ze stron- każda ze stron jest wygraną

Aby spór był rozwiązany w sposób konstruktywny muszą być zachowane pewne zasady. Spór konstruktywny/ uczciwa kłótnia. Kiedy kłótnia jest uczciwa a kiedy nie?

Przekonania nt. sporów decydujące o uczciwej/nieuczciwej kłótni :

Spór nie jest rozwiązany w sposób uczciwy jeśli osoby mają następujące przekonania:

1. Osoby są przekonane, że konflikt to coś złego i niedobrego i należy go unikać za wszelką cenę.

2. Moje potrzeby są ważniejsze niż potrzeby partnera.

3. Tylko jedna ze stron może wygrać, a więc tylko jedna ze stron może zaspokoić swoje potrzeby, a druga strona musi przegrać.

Uczciwa kłótnia- spór konstruktywny wynika z następujących przekonań:

1. Konfliktów nie można uniknąć, są normalne i występują w każdej relacji bez względu na to jak osoby się kochają.

2. Przekonanie, że potrzeby każdej z osób są tak samo ważne, chociaż różne

3. Każda ze stron może wygrać, co oznacza, że współpracując ze sobą można dojść do takiego rozwiązania dzięki któremu każda ze stron zaspokoi swoje potrzeby, nie pozbawiając tej możliwości drugiej osoby.

Zasady konstruktywnego rozwiązywania konfliktu:

• Odpowiedni czas i miejsce- czyli strony konfliktu powinny ustalić czas i miejsce rozwiązywania sporu- chodzi o to, żeby każda ze stron miała wystarczająco dużo czasu na rozwiązanie sporu. Miejsce aby rozwiązywanie sporu odbywało się bez świadków. Jeśli są świadkowie sporu istnieje niebezpieczeństwo, że postronne osoby się włączą do konfliktu i opowiedzą po którejś ze stron.

• Zdefiniowanie problemu w sposób konkretny. Kiedy rozwiązujemy konflikt mówimy o faktach nie zaś o ogólnikach. Prosimy osobę, żeby podała konkretne fakty.

• W czasie rozwiązywania konfliktu możemy zajmować się tylko jedną sprawą. Jeśli w tym czasie pojawiają się inne sytuacje konfliktowe na ich rozwiązanie umawiamy się w innym terminie.

• Osoby wyrażając uczucia powinny używać komunikatów typu Ja za pomocą których osoba opisuje to co czuje, bez emocjonalnej egzaltacji i bez atakowania drugiej osoby.

• Ważne jest abyśmy poszukiwali uczuć, które mogą być ukrywane pod uczuciami, które najłatwiej nam wyrazić.

• Partnerzy sporu muszą jasno sformułować swoje oczekiwania, przy czym oczekiwania te muszą być wyrażone w sposób konkretny.

• Każda ze stron powinna przedstawić konsekwencje przyjęcia lub nieprzyjęcia rozwiązania- nie chodzi o szantaż- chodzi o pokazania faktycznych konsekwencji.

• Uczymy małżonków zapobiegania eskalacji emocjom- uczciwa kłótnia jest to szczera i otwarta dyskusja dwóch stron posiadających odmienne zdanie wykluczająca krzyk i przemoc. Ważnym elementem sporu konstruktywnego jest umiejętność kontrolowania własnych emocji.

4

M

Ż

M

Ż

M

Ż

---