funkcja nauczyciela, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna


Co rozumiemy przez pojęcie funkcji? Funkcja to zespół wyodrębnionych czynności odpowiadających określonemu rodzajowi zadań, operacji. Nauczyciel w swojej pracy zawodowej spełnia różnorodne funkcje. Musi  patrzeć w przyszłość, być opiekunem, przewodnikiem, ma być wrażliwy na nowe sytuacje, ma być plastyczny wobec narastających problemów i zadań. Taka postawa powinna wyznaczać ogólne cele pracy nauczycieli.

FUNKCJE ZAWODOWE NAUCZYCIELI

Co rozumiemy przez pojęcie funkcji? Funkcja to zespół wyodrębnionych czynności odpowiadających określonemu rodzajowi zadań, operacji.

Nauczyciel w swojej pracy zawodowej spełnia różnorodne funkcje. Musi  patrzeć w przyszłość, być opiekunem, przewodnikiem, ma być wrażliwy na nowe sytuacje, ma być plastyczny wobec narastających problemów i zadań. Taka postawa powinna wyznaczać ogólne cele pracy nauczycieli.

Pedeutolodzy i dydaktycy przekonują, że umiejętności nauczycieli są w dużym stopniu uzależnione od ich wiadomości. Stąd też przegląd stanowisk naukowych różnych autorów zajmujących się stroną teoretyczną dotyczącą funkcji zawodowych nauczycieli.


K. Sośnicki wyróżnił „umiejętności teoretyczne” i „umiejętności praktyczne”, czyli „zdolność do naukowego wykonywania pewnych czynności stosownie do poprzedzających je procesów myślenia”.
Natomiast T. Nowacki zwraca uwagę na potrzebę i możliwość dostosowania swoich czynności nauczycielskich do zmieniających się warunków i okoliczności.
Z kolei J. Poplucz wyróżnia i wyodrębnia 7 funkcji:
1.     organizacyjna- obejmuje czynności planowania, przygotowywania zajęć
 i stwarzania warunków do ich sprawnego przeprowadzania, kierowania
 i współdziałania z uczniami.
2.     informacyjna- składa się z czynności zaznajamiania i opracowywania wiedzy; dotyczy wiadomości i umiejętności jak też i norm, ocen, przekonań, postaw i czynności uczenia się; dzięki niej realizowane są zadania kształcące uczniów pod względem fizycznym, umysłowym, społecznym i moralnym.
3.     motywująca,  kontrolno- kolektywna,  opiekuńcza, środowiskowa,
badawcza

W każdej z tych funkcji zawarte są określone zadania wspólne, różne cele

i sposoby realizacji.

W. Okoń w funkcjach nauczycieli wyraża zakres i tempo zadań (zespołów):


1.     konstruowanie wiedzy i doświadczenia w celu wprowadzenia młodzieży do życia w społeczeństwie ludzi dorosłych
2.     rozwijanie sil twórczych i zdolności innowacyjnych młodzieży
3.     kształtowanie postaw i charakteru młodzieży
4.     organizowanie działalności praktycznej dzieci i młodzieży, stwarzanie warunków dla ich samodzielnej działalności
5.     posługiwanie się nowoczesną technologia kształcenia
6.     sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów.

Inną klasyfikację proponuje S. Krawcewicz, obejmuje on zadania nauczycieli

w grupy obowiązków i czynności;

I grupa -- organizacja procesu nauczania, uczenia się, opieki nad uczniami, obejmuje realizację programów nauczania, wychowania, osiąganie jak najlepszych wyników pracy, doskonalenie metod wychowania, poznawanie uczniów, wdrażanie ich do systematycznej pracy, stała troska o stan zdrowia, kulturę zachowania

II grupa -- obowiązki i czynności związane ze współdziałaniem nauczyciela z dyrektorem i radą pedagogiczną

III grupa -- obowiązki nauczyciela wobec rodziców, środowiska

IV grupa -- obowiązki i czynności dotyczące doskonalenia i samokształcenia zawodowego

Nieco inne ujęcie tego problemu przedstawiła używając własnej klasyfikacji

K. Duraj- Nowakowa wyróżniając następujące grupy umiejętności zawodowych nauczycieli:

·        percepcyjne i diagnostyczne- rozumienie i wczucie w stan wewnętrzny ucznia i jego sytuacje, umiejętność odróżniania informacji bieżących

o uczniu od jego stałej charakterystyki

·        projektowania ( planowania) - planowanie pracy dydaktyczno- wychowawczej, opiekuńczej, planowanie lekcji różnych typów, przewidywanie wyników planowania, wybór materiału do lekcji, analiza sytuacji dydaktyczno-wychowawczych i właściwego (skutecznego) rozwiązywania, odpowiednie rozłożenie materiału nauczania, zachowanie niezbędnych proporcji teoretycznych i praktycznych, przewidywanie zmęczenia

·        adaptacyjne - zastosowanie sposobów pracy i rozkładanie materiału

z uwzględnieniem indywidualizacji, rozwiązywanie problemów metodycznych  w zależności od warunków uczenia się

·        poznawcze - analiza i interpretacja działalności własnej i innych, samokształcenie, doskonalenie zawodowe, przyswajanie nowości metodologicznych, rzeczowych i metodycznych

·        organizacyjne - organizowanie indywidualnej i samodzielnej pracy

w klasie i w domu, organizowanie pracy zespołowej, organizowanie pracy pozalekcyjnej; kontrola, oceniające i korygujące czynności

·        pomocnicze - umiejętności gry na instrumencie, rysowania, majsterkowania

·        kierownicze - umiejętność inspirowania i sugestii, nowatorstwa

i twórczości, wyzwalania entuzjazmu

·        komunikacyjne - wprowadzanie pedagogicznie celowych sytuacji, utrzymywanie porozumienia z uczniami, rodzicami, z nauczycielami i zwierzchnikami.

Nowe ujęcie grup i rodzajów zadań przedstawił „Raport o stanie edukacji” z 1989 roku. Objął on syntetycznie następujący ich wykaz:

·        przekazywanie wiedzy i doświadczenia

·        pobudzanie aktywności poznawczej i praktycznej, rozwijanie sił twórczych i zdolności innowacyjnych dzieci i młodzieży

·        rozwijanie systemów wartości oraz kształtowanie postaw i charakteru wychowanków

·        rozwijanie zainteresowań, stwarzanie warunków do działalności praktycznej

·        posługiwanie się nowoczesną technologią kształcenia, sposobienie uczniów do aktywności zawodowej i społecznej

·        sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych dzieci i młodzieży

·        przygotowanie wychowanków do uczenia się przez całe życie

·        kierowanie procesami orientacji szkolnej i zawodowej, wspomaganie uczniów w formułowaniu ćwiczeń edukacyjnych oraz planów zawodowych i życiowych

·        pomoc w organizacji życia społecznego dzieci i młodzieży w szkole oraz właściwego wykorzystywania czasu wolnego.

Podstawowe funkcje zawodowe nauczycieli w ujęciu globalnym przedstawił

S. Wołoszyn jako:

         a/ wychowawcze (kształtowanie pełnej osobowości)

         b/ dydaktyczne (uczyć jak się uczyć)

         c/ opiekuńcze (stwarzanie warunków)

         d/ edukacyjno- kulturalne ( w stosunku do środowiska)

Po weryfikacji przytoczonych klasyfikacji na podstawie badań autor C. Banach wyróżnia 6 grup zadań:

1.     zadania przygotowawcze - ogółem 12 czynności np.: przygotowanie merytoryczne i metodyczne do lekcji, pisanie rozkładu materiału, planów, wypełnianie dokumentów

2.     zadania wychowawcze - obejmujące 26 czynności opracowania planów godzin wychowawczych, organizacja imprez szkolnych klasowych, współpraca z rodzicami, organizacjami uczniowskim, organizowanie wycieczek, imprez kulturalnych. Zadania te wynikają z funkcji wychowawcy klasowego

3.     zadania dydaktyczne - 23 czynności, w tym przygotowanie

i prowadzenie lekcji, poprawa zeszytów, sprawdzianów, ocena uczniów, wykonywanie pomocy naukowych, opieka nad klasopracownią, przygotowanie uczniów do konkursów, olimpiad, prace indywidualne

z uczniami słabymi i zdolnymi, wprowadzenie nowych technik nauczania

4.     zadania opiekuńcze - 20 czynności, rozpoznawanie i diagnozowanie sytuacji i warunków życia uczniów, organizowanie i przydzielanie pomocy materialnej, troska o prawidłowy rozwój fizyczny i zdrowie dzieci, opieka nad organizacjami uczniowskimi

5.     współpraca ze środowiskiem wychowanków - 9 czynności, obejmuje udział w pracach organizacji pozaszkolnych, pracach społecznych

 z uczniami, organizowanie imprez, uroczystości kulturalnych dla             środowiska itp.

6.     samokształcenie ( 2 czynności ) - doskonalenie warsztatu pracy, udział

w szkoleniu metodycznym, kursach, zespołach samokształcacych, ciągłe zapoznawanie z literaturą fachową, zdobywanie stopni specjalizacji, uczestnictwo w zebraniach organizowanych przez związki zawodowe nauczycieli i władze oświatowe, prowadzenie i opracowywanie pomocy dydaktycznych

7.     zadania administracyjno- gospodarcze - pomoc przy remontach szkół, wyposażenie klas, inwentaryzacja, dyżury.

Oprócz tego wyróżniamy funkcje:

         a/ złożone - cele, założenia i wykonywane działania

         b/ rzeczywiste - realne stany działania

Funkcje zawodowe nauczycieli możemy ujmować w kategoriach kompetencji zawodowych i wyróżniamy wtedy następujące zakresy:

         a/ nauczania

         b/ wychowania

         c/ opieki

         d/ diagnozowania

         e/ resocjalizacji

         f/ działalności innowacyjnej

         g/ współpracy ze środowiskiem

         h/organizacji pracy uczniów

bądź umiejętności, które dzielimy tylko na dwie grupy:

I grupa - umysłowa: planowanie, modelowanie, uczenie się, rozwiązywanie problemów

II grupa - umiejętności praktyczne: oddziaływanie na przedmioty

i zmienianie rzeczywistości.

 Po zapoznaniu się ze stanowiskami wymienionych przeze mnie autorów można wysnuć wniosek, że praca nauczycieli nie jest łatwa i wymaga od niech solidnej wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych. Nauczyciel powinien być kreatywny, kompetentny, gotowy na różnego rodzaju nowości, dobrze porozumiewać się z uczniami, rodzicami, kolegami oraz ze zwierzchnikiem.

Opracowała:

Jolanta Stolarek


Bibliografia:
Duraj - Nowakowa K., Nauczyciel: kultura - osoba - zawód, Wydawnictwo „Mediator” i WSU, Kielce, wydanie II 2002
Duraj - Nowakowa K., Gotowość zawodowa nauczycieli, WNWSP, Kraków 1986
Nowacki T., Podstawy dydaktyki pracy, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, 2005
Okoń W., O postępie pedagogicznym, Warszawa 1976
Sośnicki K., Dydaktyka ogólna, Zakład Narodowy im. Ossolineum, Wrocław 1959



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Współpraca nauczyciela, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Funkcje rodziny wg Ziemskiej, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Postawy rodzicielskie 1, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Pedagogika społeczna, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
pojecie rodziny, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Odpowiedzi na ped spoleczna, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
style kierowana, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Pedagogika społeczna - wykład 1, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Terminy pedagogiczne, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Kultura - jednostka - edukacja, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
System oświaty w Polsce, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
Pytania na pedagogikę społeczną, Studia, Przedmioty, Pedagogika społeczna
3.funkcje p.s.-szko-a, Pedagogika studia magisterskie, pedagogika społeczna
PROGRAM Z PRZEDMIOTU PEDAGOGIKA SPOŁECZNA studia stacjonarne I stopnia, PEDAGOGIKA UwB, pedagogika s
Wybrane problemy patologii społecznej - ćwiczenia, Studia, Przedmioty, Patologia społeczna
zagadnienia pedagogika społeczna, ZEW i EP Kolegium Nauczycielskie w Bytomiu, V semestr, pedagogika

więcej podobnych podstron