KINEZYTERAPIA 13.XI.2008

TEMAT: SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ

Ćw. Czynne -wolne:

Cel:

• „zwiększenie” siły i wytrzymałości mięśni

• Zwiększenie zakresu ruchu

• Poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej

• Uruchomienie działań wspomagających „pompę mięśniową”

Wskazania:

• Siła mięśniowa zespołu mięśniowego oceniona na 3 lub więcej

• Ograniczony zakres ruchów w stawach

Przeciwwskazania:

• Patrz przeciwwskazania ogólne

Metodyka:

1. ruch prowadzony zgodnie z zasadami badania siły mięśniowej na 3

2. ruch płynny, rytmiczny

3. pacjentowi należy dokładnie omówić sposób wykonywania ruchu

4. czas ćw.zależy od wieku i wydolności ogólnej chorego

5. stopniowanie od ruchów prostych do bardziej złożonych koordynacyjnie -poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej

Ćw. Czynne z oporem:

Cel:

• zmniejszenie zaników mięśniowych(z unieruchomienia)

• opóżnienie lub przeciwdziałanie zanikom mięśniowym

• uzyskiwanie kompensacyjnych przerostów siły w nie objętych procesem chorobowym grupach mięśni

• uzyskanie kontrlateralnych napięć do części ciała unieruchomionych

• poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej

• poprawa wytrzymałości ćwiczonych mięśni

• poprawa stanu psychicznego pacjenta

Przeciwwskazania:

• siła mięśniowa mniejsza jak 3 w teście siły mięśniowej

• stany zapalne

• niewydolność ukł.krążeniowo-oddechowego

• zmiany morfotyczne w kościach

• złamania-poniżej miejsca urazu

Rodz.stosowanych oporów:

• ręka terapeuty

• obciążanie bezpośrednie-np.hantle

• obciążenie pośrednie- system bloczkowo-ciężarkowy

• atlas

• woda

• substancje elastyczne- piłki ,gumy

Czynniki istotnie znaczące w treningu oporowym:

• czas treningu

• tempo, rytm wykonywania ćw.

• Liczba serii

• Liczba powtórzeń w serii

• Czas przerwy między seriami

• Zastosowany opór

• Pozycja

• Liczba dni treningowych

Poprzez odpowiednie skomponowanie tych czynników można kształtować:

• Siłę

• Masę

• Wytrzymałość

• Szybkość

Metodyka:

1. opór 50-100% max możliwości siłowych mięśni( nie może zaburzać koordynacji ruchów)

2. im większy opór, tym mniejsza liczba powtórzeń i odwrotnie; większa liczba powtórzeń przy mniejszym obciążeniu (< 50% max) podnosi wytrzymałość .Duży opór i mała liczba powtórzeń -kształtowanie siły mięśnia

3. dobór pozycji wyjściowej

4. stabilizacja- przy jej braku ruch zostaje przeniesiony na odległe zespoły dynamiczne

5. rozgrzewka poprzedzająca ćw.właściwe

6. dobór rytmu

7. nauka wykonywania ćw.

8. bezpieczeństwo pacjenta

Dostarczanie jak największej ilości bodźców torujących jest możliwe dzięki odpowiednio przeprowadzonym ćw.z oporem, które wykorzystywałyby:

1. obciążenie zmienne i zbliżone do maksymalnego

2. zmienne skurcze izometryczne i izotoniczne( praca ekscentryczna i koncentryczna)

3. pełne rozciąganie mięśnia przed wykonaniem ćw

4. czynnik rotacji w czasie ćw.

5. Torujące działanie z bodźców ideomotorycznych (komendy słowne , zaangażowanie chorego podczas ruchu)

Metody treningu oporowego

Metoda de Lorme'a i Watkinsa:

• Metoda oparta o skurcz izotoniczny

• Trening z progresywnie wzrastającym oporem zgodnie ze zdolnością adaptacyjną do wysiłków fizycznych i wzrastających oporów

Liczba serii	Wielkość obciążenia w stosunku do siły maksymalnej danego zespołu mięśniowego	Ilość powtórzeń
1	50%	10
2	75%	10
3	100%	10
Razem : 30
Czas przerwy między seriami : 1-1,5 min Liczba dni treningowych: 4

Metoda Mc Queena

Liczba powtórzeń	obciążenie	Ilość powtórzeń
1	Max dla 10 powtórzeń	10
2	Max dla 10 powtórzeń	10
3	Max dla 10 powtórzeń	10
4	Max dla 10 powtórzeń	10
Razem: 40
Czas przerwy między seriami: 2 min Liczba dni treningowych: 3

Metoda krótkich napięć izometrycznych (KCLI) zapoczątkowana przez Hettingera i Mullera:

• Opór submaksymalny- 90% maksymalnych zdolności siłowych mięśnia

• Cza trwania napięcia mięśnia : 5-6s

• Czas przerwy między napięciami : 10-12 s (2 razy dłuższy niż czas napięcia)

• Liczba powtórzeń dziennie : 1 seria z 10 powtórzeniami 3serie

• Liczba dni treningowych: 5

• Każde napięcie powinno być poprzedzone pełnym rozciągnięciem ćwiczonego zespołu mięśniowego

Metoda skuteczna w trakcie unieruchomienia

Ćw. Izometryczne

Cel:

• Przeciwdziałanie zanikom mięśniowym

• Uzyskanie przyrostu masy i siły mięśnia

• Utrzymanie aktywności mięśni w obrębie unieruchomionych odc.ciała

Wskazania:

• Unieruchomienie

• Proste zaniki

• Przypadki w których ruch w stawach nie jest wskazany

Przeciwwskazania;

• SCHORZENIA Z POSTĘPUJĄCYM ZANIKIEM MIĘŚNIOWYM

• Osoby w podeszłym wieku

• Schorzenia układu krążeniowo-oddechowego

• Dystrofie

Metodyka:

1. dokładny instruktaż wykonywania skurczów izometrycznych

2. czas trwania skurczu izometrycznego: ok5s

3. czas odpoczynku między skurczami:ok10 s

4. liczba powtórzeń: 6-10

ĆW.SYNERGISTYCZNE

Wskazania:

• unieruchomienie kończyny w opatrunku gipsowym

• przeszczepy mięśniowe

Rodz.synergizmów:

• bezwzględne- wrodzone np.:

• skłon głowy i szyi w przód z oporem w pozycji leżącej tyłem powoduje napięcie mięśnia prostego brzucha

• wyprost stopy z oporem w st.skokowo-goleniowym powoduje napięcie mięśnia czworogłowego

• Względne- osobniczo różne, wielkość napięć mięśniowych wywołanych za pomocą ćw.opartych o synergizmy względne w miarę czasu maleje

ĆW.SYNERGINISTYCZNE:

• Ipsilateralne- do pobudzania żądanego mięśnia wykorzystuje się ruchy tą kończyną, w której on się znajduje

• Kontraletralne- do pobudzenia żądanego mięśnia wykorzystuje się ruchy przeciwna kończyną

Metodyka:

1. zmiana co 10 dni ruchu bądź zespołu dynamicznego, który wywołuje „przerzut” pobudzenia żądane miejsce narządu ruchu z powodu wygasania siły bodżca wywołującego pierwotnie mechanizm synergizmu względnego

2. do wywołania napięć synergistycznych należy wykorzystać jak największą ilość odpowiednich zespołów dynamicznych

3. ruchy stymulujące odpowiednie napięcie mięśniowe muszą być wykonywane w pełnym czynnym zakresie

4. ćw.muszą być wykonywane aż do pełnego zmęczenia -opór submaksymalny

5. za pomocą tych ćw.nie uzyskujemy efektu wzmocnienia mięśni ,tylko opóżniamy wystąpienie prostych zaników mięśniowych

ĆWICZENIA REDRESYJNE

Ćw.bierne z użyciem odpowiednio dawkowanej siły zewnętrznej, ale również ćw. wykonywane przez samego chorego ,mające na celu rozciągnięcie przykurczonych tkanek.

Cel:

• zniesienie przykurczów i stawowych ograniczeń ruchomości (tk.miękkie)

Przeciwwskazania:

• staw łokciowy

• ogólne

Metodyka:

1. podobnie jak w ćw.biernych

2. osłona przeciw bólowa, gdyż przekraczamy granicę bólu (odpowiednie zabiegi fizykalne - cieplne, masaże ,środki przeciw bólowe ,ok.30 min przed zabiegiem)

3. solidna stabilizacja odcinka bliższego

4. chwyt pewny, bezpieczny

5. konieczna współpraca pacjenta

6. ruch w odpowiedniej płaszczyźnie

7. tempo wolne

8. przerwy między powtórzeniami powinny być wykorzystywane na rozluźnienie mięśni- masaż

9. obserwacja reakcji miejscowej po zabiegu

10. tempo zabiegu 10-20 min

11. po ćw.redresyjnych powinny być stosowane czynne w odciążeniu w celu w celu utrwalenia efektu rozciągnięcia ,a następnie czynne oporowo w celu wzmocnienia rozciągniętych mięśni

WYCIĄGI REDRESYJNE

• cele podobne do ćw.redresyjnych ,ale sposób ich osiągnięcia zupełnie inny. Wykorzystuje się tutaj system bloczkowy i masę w postaci skalowanych odważników.

• Wskazanie i przeciwwskazania podobne do wskazań i przeciwskazań ćw.redresyjnych

METODYKA:

1. przed wyciągiem podanie leków przeciwbólowych i rozluźniających; jeżeli chodzi o zabiegi fizykalne: okłady z parafiny, powinny być wykonywane w czasie trwania zabiegu

2. stabilizacja przy wyciągach redresyjnych wspomagana jest przez kontrwyciąg ,który uniemożliwia pacjentowi przesuwanie się po podłożu zgodnie z kierunkiem działania siły, w celu j zmniejszania jej działania

3. ciężar działający jako siła redresująca powinien oscylować w granicach 1/8 do 1/6 masy ciała pacjenta; w początkowej fazie leczenia mniejsze obciążenia; w przypadkach dużych stawów i silniej w ich okolicy masy mięśniowej można limit obciążęń przekraczać, kierując się indywidualną tolerancją na ból

4. czas trwania wyciągu dostatecznie długi -w początkowej fazie pojawia się odruchowe napięcie mięśni ,które może ok. 15-20 min, dopiero potem rozpoczyna się redresja (pojawia się ból) ,która powinna trwać w zależności od stawu 10-30 min.

5. przy zdejmowaniu z wyciągu kończyny redresyjnej należy uważać ,aby nie narazić pacjenta na ból

6. powolny powrót do pozycji wyjściowej

---