Pedagogika ogólna 30.10.2011
T: Socjalizacja a wychowanie
*SOCJALIZACJA- „socjalis” - społeczny, uspołecznienie -> oznacza proces uspołeczniania człowieka. Dzieje się automatycznie przez sam fakt, że człowiek się rodzi; wchodzi w jakieś środowisko. Właśnie w tych kręgach dokonuje się proces socjalizacji
- procesy wychowania i socjalizacji przenikają się
- wpływy socjalizacyjne są nieplanowane
-socjalizacja to proces spontaniczny, nieorganizowany, wielopodmiotowy. Podmioty socjalizujące nas są sprzeczne, nie uzupełniają się. Jest to proces żywiołowy, niezamierzony. Jest zmienny w swojej intensywności.
- jest to proces przyjmowania przez człowieka wpływów społecznych, uwrażliwianie się, nabieranie cech społecznych środowiska w którym żyje
*WYCHOWANIE- jest ZAWSZE procesem ukierunkowanym ze względu na cele. Bywa (rzadko) spontanicznym procesem. Jest jednak zorganizowany, systematyczny, planowy, świadomy od wychowawcy zależy jak zostanie wypracowana świadomość. Wychowanie jest permanentne
- środowiska socjalizacyjne -> rodzin, grupa społeczna, osiedle
- środowiska wychowawcze -> szkoły, ośrodki, kluby
- socjalizacja- proces, którym interesuje się socjologia jako nauka a w szczególności jako subdyscyplina - socjologia wychowania
* inny podział pedagogika wg Krzysztofa Konarzewskiego ( poglądy):
- pedagogika nie jest aksjologiczna- nie jest taką praktyką społeczną, która miałaby prowadzić ku wartością. Nie wynika z żadnego zmierzania ku celom, skuteczność pedagogiki wiąże się ze sprawną metodyką, to metody powodują że możemy obserwować skutki oddziaływań na dziecko i jest ono takie jak je sobie zaplanujemy, a nie od tego jaki cel obierzemy <-> był za to krytykowany, gdyż pedagogika bez aksjologii (celów) nie jest wychowaniem tyko tresurą ;) Powoływał się np. na badania Pawłowa (bodziec-reakcja) (przyczyna-skutek)
Prawdą jest, że dobrze dobrane metody są warunkiem dobrego wychowania. Ważne jest dziecko. „Bodźcujemy” je by wychować. Sprężenie między bodźcem a reakcją. Konarzewski przyjmuje behawioryzm. Dokonywał krytyki pedagogiki aksjologicznej (nie był przekonany). Podkreślał, że pedagogika jest praktyczną nauką o wychowaniu. Świadczy o tym, że podstawą dla refleksji pedagogicznej jest pragmatyka, doświadczenie pedagogiczne doświadczane w życiu. Są tacy, którzy wierzą, że podstawą są np. podstawy z religii i wielkich platform świata, idee.
*cel musi być oparty na wartości, dobru ;) wypracowując taką wartość na sposób doświadczalny kontaktujemy się z człowiekiem
- Konarzewski krytykował aksjologię w pedagogice. Dziecko musi zrozumieć by coś zrobić, wtedy zaczyna się wolna wola. Robi a nie musi.
- Praktyczna nauka o wychowaniu- wg Konarzewskiego - pedagog działający aksjologicznie, musi przemyśleć co chce zrobić, co osiągnąć później gotowy projekt wprowadza w życie.
P= f (C, T)
Wzór wg Konarzewskiego na projekt działalności pedagogicznej, gdzie: PROJEKT jest FUNKCJĄ CELÓW i TEORII wychowania sięgającego teorii sprawdzonej. Co oznacza, że pedagog musi przemyśleć co chce zrealizować przez wychowanie, a więc zmierza ku celowi, a w teorii poszukuje uwarunkowań tych celów związanych z osobą wychowanka (wiek) osobę wychowawcy, metodyką działania (szuka tego w teorii, jeśli nie odnajdzie teorii to cel jest nie do zrealizowania)
Mamy trzy działy pedagogiki wg wzoru
I |
II |
III |
P=f |
( C |
T) |
Technologia pedagogiczna - dział techniczny gdzie buduje się projekty oddziaływań wychowawczych |
Aksjologia pedagogiczna lub teologia wychowania - zajmuje się stanowieniem celów wychowania |
Teoria wychowania korzystając z teorii innych nauk, np. psychologia, filozofia, socjologia pozwalają na realizację założonego projektu oddziaływań wychowawczych |
Aksjologia pedagogiczna:
Aksjos - godny, wartościowy
Logos - nauka
Aksjologia- nauka o wartościach
Aksjologia pedagogiczna- nauka o wartościach ważnych do stanowienia celów wychowawczych (teologia wychowania):
- dział pedagogiki, który pokazuje związek pedagogiki z filozofią
- filozofia naucza nas myśleć, inspiruje
- aksjologia jest nauką o wartościach i na gruncie pedagogiki wspomaga się innymi naukami takimi jak ontologia, epistemologia, gnoseologia (nauki filozoficzne)
- ontologia- jest częścią filozofii która zajmuje się bytem. Rozstrzygamy o cechach bytu - najwyższa kategoria filozofii. Najważniejszy jest BYT DUCHOWY, na gruncie filozofii istnieje spór pomiędzy tymi którzy chcą postrzegać materialnie, a tymi którzy postrzegają atrybut duchowy (materialna- Platon). Coś nazwiemy bytem- musimy mieć szczególną refleksje z bytu. Co jest esencją/ istotą społeczeństwa? Kim jest uczeń/ wychowanek jako byt?
Nie można pracować z człowiekiem, nie wiedząc czym jest człowieczeństwo- esencja, to trzeba kształtować przez wychowanie DUCHA, wnętrza
Esencją człowieka jest duch, wnętrze - nie można powierzchownie patrzeć na człowieka - jest to krzywdzące
- epistemologia - „episteme”- wiedza. Obszar który zajmuje się wiedzą, proces budowania wiedzy, jej charakterem, mówi o tym co stanowi wiedzę o dziecku, człowieku. Wiedza o dziecku jest to, to co zyskujemy przez przebywanie z dzieckiem, współdziałanie, współprzeżywanie z nim. Korczak pisał, że nie dziecko mamy podciągać do siebie, tylko by zrobić wszystko by zauważyć naturalne piękno dziecka. Wiedzę o dziecku buduje wspólna przestrzeń którą tworzymy z dzieckiem, nie poprzez obecność fizyczną tylko empatię, współprzeżywanie.
- gnoseologia- poznanie, jak zmierzać za dzieckiem, by je poznać? To nie są ślady czysto formalne, lecz budowane na uczuciach poprzez współprzeżywanie