WSPÓŁCZESNE PROBLEMY SOCJOLOGII

dr Urszula Kempińska

Wykład I (6.10.2007 r.)

2000 r. - konferencja demograficzna - kryzys rodziny, zagrażają jej alternatywne formy:

• kohabitacja - konkubinat,

• związki homoseksualne,

• samotność,

• bezdzietne małżeństwa ze świadomego wyboru,

• samotne matki ze świadomego wyboru,

• komuny.

Hiszpania, Portugalia, Irlandia, Polska, Włochy są narażone na powyższe formy alternatywne w najbliższych 50 latach. W Portugalii wprowadzono bardzo zliberalizowaną ustawe aborcyjną.

Przyczyny alternatywnych form:

• ruchy emancypacyjne,

• II wojna światowa,

• ruch hipisowski w latach 70-tych.

Przebadano 10047 osób z 37 kultur. Badanie miało dostarczyć odpowiedzi na pytanie:

„Czego kobiety i mężczyźni pragną w swoich małżeństwach?”

KOBIETY: (do 55 r. ż.) MĘŻCZYŹNI:

- zasoby finansowe (+ 2,98), - wiek > 2,5 - 3 lata,

- pozycja społeczna, - biust,

- wiek, - dziewictwo (najwięcej w

- pracowitość, Japonii, najmniej Niemcy)

- stałość w uczuciach,

- inteligencja,

- dopasowanie (poglądów, opinii),

- wielkość i siła (180 i więcej),

- zdrowie,

Wykład III (3.11.2007 r.)

1996 r. - Kanada - 35% par małżeńskich świadomie bezdzietnych. Równie wiele w Holandii, Niemczech, Luksemburgu. W Polsce nie ma na ten temat danych.

Przyczyny świadomej bezdzietności: Luksemburg

1. praca poza domem,

2. realizacja samego siebie,

3. możność spędzania czasu wolnego w dowolny sposób,

4. wydawanie pieniędzy na przyjemności,

5. uprawianie seksu z partnerem w takim miejscu, w jakim się chce,

6. moda na bardzo szczupłą figurę,

7. lęk przed zajściem w ciążę i porodem,

8. lęk przed zarażeniem paciorkowcami,

9. pochodzenie z rodziny rozbitej, albo z takiej, w której rodzice poświęcili się karierze,

10. pochodzenie z rodziny, w której rodzic był ciężko chory,

11. powód altruistyczny - chęć ochrony świata przed zniszczeniem,

12. powód pesymistyczny - chęć uchronienia dziecka przed przemocą,

13. lęk przed utratą pracy.

Samotne macierzyństwo ze świadomego wyboru dotyczy głównie kobiet po 30 r. ż., białych, dobrze wykształconych, nie szanujących mężczyzn. Na Zachodzie szacuje się 10 % wszystkich kobiet.

Powód:

• ogromny uraz do mężczyzny,

• błędy wychowawcze wyniesione z domu, np. pijący ojciec,

Na Zachodzie wciąż przybywa takich kobiet. W USA miała temu zapobiec ustawa Clintona. Była ona konsekwencją sytuacji, że na 1 mln ciąż w USA rodzi się 500 dzieci, bowiem dużo dziewcząt dokonuje aborcji. Clinton zaproponował dziewczętom, które zechcą urodzić nieplanowane dziecko siedmioletnie zasiłki. Ustawa ta miała wielu przeciwników. Zarzucano jej m. in. to, że:

• dziewczęta samotnie wychowywały dzieci,

• nie mogły kształcić się na wyższym poziomie edukacyjnym,

• skargi podatników.

Single

2006 r. - Francja - wiek zawierania małżeństw: 30,8 dla kobiet i 32,9 dla mężczyzn. W Polsce - 26 lat - kobiety i 28 lat - mężczyźni.

kohabitacja single małżeństwo/kohabitacja

• • • •

25 lat 30/35 lat

Jessie Berner - istnieje grupa kobiet, które z dużym prawdopodobieństwem nigdy nie wyjdą za mąż. To kobiety świetnie wykształcone i dobrze zarabiające.

W Polsce Ewa Dębińska badała kobiety w wieku 30-35 lat, które podlegały w domu rodzinnym presjom: studia i urodzenie dziecka.

Różnice między samotnością a osamotnieniem:

• kobieta samotna z wyboru może być szczęśliwa,

• osamotnienie to cecha psychiczna powodująca brak kontaktu z innymi ludźmi.

Hoorn - wyróżnił 4 kategorie osób samotnych:

1. osoby tęskniące - pragną mieć partnera i mają bardzo krytyczny stosunek do samotności,

2. ambiwalentni - pragną mieć partnera, ale lubią samotność,

3. ubolewający - chcą żyć samotnie i mają negatywną opinię o samotności,

4. zadowoleni - pragną żyć samotnie i mają pozytywną opinię o samotności.

Wykład IV (17.11.2007 r.)

1. F. Adamski. Małżeństwo i rodzina w Polsce.

2. N. Goodman. Wstęp do socjologii.

Zaliczenie (26. 01. 2008 r.) - jedno pytanie z literatury i dwa pytania dotyczące problematyki wykładów.

PROSTYTUCJA

żeńska męska

hetero- homo- hetero- homo-

Najbardziej dochodowym rodzajem prostytucji jest heteroseksualna prostytucja męska.

Ze względu na miejsce pracy prostytutki nazywa się:

• agentka,

• tirówka, (wśród klientów najwięcej jest kierowców „maluchów”, później rowerzystów i pieszych, np. zbieracze grzybów, leśnych owoców, itp.) ,

• prostytutki uliczne i hotelowe,

• coo girls,

• dziewczyny z centrum handlowego (klienci płacą prezentami).

Pierwsze definicje prostytucji powstały już w starożytnej Grecji.

Prostytutka to osoba, która oddaje każdemu swoje ciało za pieniądze. Ta definicja przetrwała do XIX wieku.

Shrank - Prostytucja to nierząd zawodowy, uprawiany przy pomocy ludzkiego ciała.

Teorie powstania prostytucji:

1. Poł. XIX wieku - Otto Beningen (niemiecki filozof) i jego uczeń nienawidzili kobiet i dzielili je na tzw. dobre matki i urodzone prostytutki. Wysnuli teorię, że prostytutkę można poznać „na oko”.

2. społeczno-ekonomiczna - tylko bieda, brak warunków do życia powoduje, że kobiety uprawiają nierząd, (współcześnie - z powodu odczuwania subiektywnego odczucia niedostatku),

3. kulturalistyczno-środowiskowa - zła atmosfera w domu rodzinnym, przynależność do subkultur przestępczych, problemy z nauką, media, dziewictwo traktowane jako wstyd (ostateczna granica wiekowa inicjacji to 18 lat, przeciętny wiek inicjacji to 17,7 lat),

TADA - organizacja pomocy prostytutkom, np. rozdawanie prezerwatyw. W Holandii i w Kanadzie istnieje całodobowy dostęp do szpitali, do doradców zawodowych w sprawie przekwalifikowania się, kontakt z policją.

Prostytucja dziecięca

• najwyższa: Azja, Afryka, Ameryka Południowa,

• w Polsce: Pomorze Zachodnie (ośrodki wypoczynkowe), znane przez Niemców i Holendrów - grupy chłopców świadczących usługi seksualne,

• Afryka - Zambia - 70 tys. dzieci, Kenia - 12-16 lat zał. 13 własnych domów publicznych, 2005 r. - żyło w Afryce 5 mln. Dzieci chorych i zarażonych wirusem HIV, prostytucja dzieci za cichym przyzwoleniem rodziców,

• Azja - „raj seksualny” - naturalne afrodyzjaki, Kamasutra, przekonanie o uległości Azjatek, tanie wycieczki, Kambodża - 10 tys. prostytutek, Indie - 100 tys. prostytutek dziecięcych, Sri Lanka - 2003 r. - 20 tys. chłopców uprawiających prostytucję

• Ameryka łacińska - 9-15 lat - uzależnienie od narkotyków,

Wykład V (1.12.2007 r.)

Pojęcie kohabitacja stworzone zostało w latach 70-tych we Francji. Kohabitacja dotyczy związku dwojga ludzi, którzy mieszkają ze sobą, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe i współżyją seksualnie.

Kohabitacja najbardziej rozpowszechniona jest w krajach skandynawskich (za wyjątkiem Norwegii) oraz we Francji, Holandii i Niemczech. W krajach tych prawa kohabitantów zrównano z prawami małżonków. Najwcześniej, poza Szwecją, osiągnięto to we Francji. Aby związek taki był uznany prawnie w tym kraju, para musi prowadzić życie towarzyskie, bardzo aktywne życie sąsiedzkie i być ze sobą co najmniej 5 lat.

Podpisanie umowy dotyczącej życia w związku kahabitanckim daje:

• możliwość wspólnego rozliczenia podatkowego,

• możliwość dopisania kohabitanta do polisy ubezpieczeniowej,

• możliwość dziedziczenia po partnerze,

• możliwość brania zwolnień lekarskich w przypadku choroby partnera,

• możliwość uzyskiwania informacji o stanie zdrowia partnera.

Kanada - jeżeli kohabitacja trwa krócej, niż rok i z tego związku urodzi się dziecko, mężczyzna nie ma obowiązku płacić na nie alimentów.

Europa i USA:

• koniec kohabitacji po roku - 49,8%,

• kohabitacja długoterminowa (wieczna) - 10 %,

• małżeństwa - 31 %, z tego 50 % rozwodzi się po upływie 9 miesięcy, z tego z kolei 2/3 po roku zawiera kolejne związki małżeńskie, które się również rozpadają.

Przyczyny rozpadu związków kohabitanckich:

mężczyźni:

• leniwi,

• o silnych tendencjach do władzy,

• niewytrzymali,

• uważający się za superatrakcyjnych.

kobiety:

• mało rozważne,

• podporządkowane,

• pracowite,

• uważające się za mało atrakcyjne.

Różnice miedzy kohabitacja polską a światową:

Polska:

- jedno z partnerów wprowadza się do drugiego lub wspólnie wynajmuja i mwbluja mieszkanie,

- zapoznają partnera z rodziną.

Świat:

- kohabitanci wspólnie wynajmują umeblowane mieszkanie i dokupują jedynie detale,

- nie zapoznają partnera z rodziną.

Cechy wspólne:

• kohabitują ludzie z wykształceniem:

• wyższym - 5,4 % wszystkich kohabitantów w Polsce,

• zawodowym - 30,8 %,

• podstawowym - 34 %,

• wiek:

• najwięcej - 15 - 40 lat (w Polsce - 16 - 40 lat),

• w USA nawet 60 - 80 lat (i jest to dość duża grupa),

• w Polsce po przekroczeniu 60 r.ż. często zawiera się związki małżeńskie,

• na Zachodzie częściej kohabituje się w mieście niż na wsi.

Wykład VI (15.12.2007 r.)

45 mln oglądających strony pornograficzne

Najliczniejszą grupę odbiorców stanowią dzieci w wieku 12 - 17 lat.

Google - SEX 610 000 000

Seks 60 000 000 - ilość skojarzeń

Miłość 11 000 000

Pedagogika 6 520 000

Dlaczego ludzie korzystają z internetowych stron pornograficznych?

• dostępność,

• anonimowość,

W 1999 r. Cooper przeprowadził badania internetowe stron erotycznych:

• 50% osób - ciekawość służbowa (1 godz. tygodniowo),

• osoby uzależnione od tych stron, korzystające z usług prostytutek: 8,9% w 1999r., 30,5% w 2005 r.,

• reaktywni - osoby z zaburzeniami psychicznymi (maniacy, depresja),

• przybywa ludzi uzależnionych.

Terapia:

Powinna być prowadzona przez terapeutę uzależnień. Właściwe efekty daje terapia metodą grupową. Ważne jest bowiem aby osoba uzależniona wyszła z anonimowości. W USA stosuje się również terapie przez Internet, za pomocą kamery internetowej.

Typy erotycznej komunikacji za pomocą Internetu (L. Starowicz):

1. komunikacja dojrzała i partnerska (piszą prawdę),

2. komunikacja powierzchowna (piszą tyle, ile im potrzeba) - rozproszenie nudy, osoby samotne, osoby nie lubiane w pracy (mogą się pochwalić),

3. potrzeba zrozumienia - 99% kobiet (niedowartościowanie, są łakomym kąskiem dla podrywaczy),

4. komunikacja ukryta (głównie mężczyźni) - zafałszowanie prawdy dla osiągnięcia erotycznego celu,

5. komunikacja jawnie seksualna - duży naturalizm,

6. komunikacja dla potwierdzenia własnego „ja” - głównie kobiety,

7. komunikacja terapeutyczna - ludzie, którzy maja , w swoim odczuciu, jakieś zaburzenie, a nie chcą skorzystać z porady lekarza,

8. ekspansja własnego „ja” - 98,5% mężczyźni,

9. komunikacja dla potwierdzenia mitów i stereotypów.

Dewiacje w Internecie:

• pornografia,

• ekshibicjonizm,

- opisywanie w bardzo naturalistyczny sposób swoich przeżyć,

- umieszczanie własnych zdjęć w Internecie.

• pedofilia,

- jawna (bardzo mało, boją się konsekwencji),

- ukryta.

6

---