Położnictwo - wykład

Temat: Poród prawidłowy

Poród prawidłowy:

• Szereg samoistnych i kolejno następujących po sobie procesów, które powodują wydalanie z macicy wszystkich elementów jaja płodowego tj. płodu, płynu owodniowego i popłodu (łożysko, błony płodowe, sznur pępowiny)

• Kończy ciążę w momencie osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem matki

• Dokonuje się drogami naturalnymi, przy niewielkim udziale położnika

Przebieg porodu zależy od następujących czynników:

• Płód - dla przebiegu porodu istotne jest:

• Wielkość

• Położenie

• Ułożenie

Dane te decydują o fizjologicznym lub powikłanym przebiegu porodu

Położenie płodu - stosunek osi długiej płodu do osi długiej macicy

• Podłużne

• Poprzeczne

• Skośne

Ułożenie płodu - stosunek części płodu względem siebie:

• Przygięciowy

• Podgięci owy

Ustawienie płodu - stosunek części płodu do stron matki

• I Grzbiet płodu po stronie lewej

• II Grzbiet płodu po stronie prawej

Drogi rodne

1. Kanał kostny

• Miednica kostna

• Ściany kostne miednicy mniejszej

2. Część miękka kanału rodnego

• Rozciągnięty kanał

• Dolny odcinek macicy

• Szyjka macicy

• Pochwa

• Srom

• Mięśnie dna miednicy

Szyjka macicy

• Kształt walca długości 2 - 3 cm. W ciąży kanał szyjki u pierwiastek pozostaje zamknięty, u wieloródek niedomknięty (rozwarty 0,5 - 1.0 cm)

• Zamknięta szyjka - gwarantuje dziecku ochronę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi

• W okresie poprzedzającym poród szyjka macicy staje się miękka, cieńsza, podatna na rozwieranie

• W trakcie porodu ulega ona skracaniu, zgładzeniu i rozwieraniu

Siły porodowe

Czynność skurczowa macicy

Wraz z początkiem porodu macica dzieli się na dwie różne czynnościowo części, oddzielone od siebie tzw. pierścieniem skurczowym Bandla

• Część aktywna (górna) - trzon macicy - silny, zdolny do skurczów mięsień wykonujący główna pracę

• Część bierna (dolna) - dolny odcinek trzonu macicy i szyjka macicy ulegające rozciąganiu

w trakcie skurczu porodowego:

• Włókna misiowe trzonu macicy ulegają retrakcji (kurczeniu i skracaniu)

• Włókna mięśniowe dolnego odcinka macicy i szyjka ulegają dystrakcji (rozciąganiu i wydłużaniu)

Rodzaje skurczów:

• Skurcze rozwierające:

• Powodują rozwieranie i skracanie szyjki macicy

• Regularne

• Początek 2 - 3 skurcze/30 min

• Później 2 - 3 skurcze/10 min

• Siła skurczu 40 - 50 mmHg

• Skurcze wydalające

• 4/10 min

• Występują po zaniku szyjki macicy i powodują powolne przesuwanie płodu wzdłuż kanału rodnego

• Skurcze parte

• Pojawiają się wówczas, gdy część przodująca płodu osiągnie dno miednicy (czynność skurczowa macicy wspomagana jest wówczas działaniem tłoczni brzusznej)

• Nie są zależne od woli rodzącej

• Skurcze okresu łożyskowego

• Powodują oddzielanie łożyska i błon płodowych

• Bezbolesne, nie odczuwane przez rodzącą

• Skurcze połogowe

• Przyspieszają inwolucję (zwijanie się) macicy

• Bolesne

I okres porodu - rozwierania, trwa od regularnej czynności skurczowej (co 10 min) do całkowitego rozwarcia. U pierwiastki 9 - 15 h, u wieloródki 7 - 9 h

II okres porodu - wydalania, od całkowitego rozwarcia do urodzenia się płodu. U pierwiastki do 2 h, u wieloródki do 0,5 h

III okres porodu - łożyskowy, od urodzenia się płodu do urodzenia się popłodu. U pierwiastki do 30 min, u wieloródki 10 - 15 min

IV okres porodu - 2 h intensywnego nadzoru po porodzie, szycie krocza, ocena stanu rodzącej

Zwiastuny porodu

• Obniżenie dna macicy. Na 3- 4 tyg. przed porodem dno macicy obniża się do wysokości z końca 32 tyg. ciąży

• 32 tyg. w połowie odległości między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym

• 36 tyg. pod łukiem żebrowym

• 40 tyg. - obniża się macica o 1 - 2 palce do wysokości z 32 tyg.

Oznaki rozpoczynającego się porodu:

• Uczucie parcia na pęcherz moczowy spowodowane wstawianiem się główki płodu do wchodu miednicy (występuje u pierwiastek na 2 - 3 tyg. przed porodem)

• Skurcze przepowiadające - nieregularne, najczęściej niebolesne twardnienia macicy występujące na kilka dni przed porodem

• Zmiany w obrębie szyjki macicy (szyja w ostatnich tygodniach przed porodem staje się miękka, bardziej podatna, rozciągliwa, ustawia się w osi do kanału rodnego)

• Występowanie regularnej siły skurczowej

• Odejście podbarwionego krwiście czopa śluzowego, który wcześniej zamykał kanał szyjki macicy

• Może nastąpić pęknięcie pęcherza płodowego i odpłynięcie wód płodowych (pęknięcie o czasie I - II okres porodu)

• Całkowite rozwarcie szyjki macicy 10 cm (5 palców)

• Ogólne: niepokój, uczucie gorąca, nawracające bóle okolicy krzyżowej

• Ze strony układu pokarmowego: wymioty, biegunka, brak apetytu, wzdęcia (wskutek ucisku części przodującej na odbytnicę) czkawka

Mechanizm porodu główki

Na każdym poziomie miednicy główka wstawia się do niej tak, jak najbardziej pasuje do jej kształtu (zgodnie z zasadą najmniejszego oporu) - płaszczyzna miarodajna

Wstawianie się główki do wchodu miednicy

• Główka ustawia się szwem strzałkowym poprzecznie lub skośnie

Wyrzynanie się główki

• W dnie miednicy główka jest przygięta, szew strzałkowy przebiega w wymiarze prostym miednicy, przoduje potylica, punktem prowadzący jest ciemię małe

• Aby wyjść z kanału rodnego główka musi pokonać jego zagięcie wykonując w tym celu łukowaty ruch wokół spojenia łonowego - III zwrot (odgięcie)

• Punktem podparcia jest granica skóry owłosionej karku

• W wyniku odgięcia po kroczu kolejno rodzi się: potylica, ciemię, czoło, twarzyczka i bródka płodu

Zewnętrzny - IV zwrot główki

Twarzyczka płodu zwraca się do jednego z ud matki (przyczyna: wstawianie się barków płodu do wymiaru prostego wchodu miednicy)

Po urodzeniu główki następuje:

• Poród barków płodu (przedni a następnie tylni)

• Szybki poród pozostałych części drobnych płodu z jednoczesnym odpłynięciem pozostałych wód płodowych (wody następujące)

• Po urodzeniu noworodka słabnie czynność skurczowa macicy. Powracając po krótkiej przerwie powoduje oddzielenie się łożyska

Nadzorowanie porodu

I okres:

• Czynność serca - co 15 min

• Stan ogólny co 2h (ciśnienie, tętno, temperatura, zabarwienie powłok skórnych, kontakt słowny)

• Postęp porodu (rozwarcie, długość, nasilenie skurczu macicy, częstotliwość skurczu,

II okres:

• Czynność serca płodu (po każdym skurczu)

• Czynność skurczowa macicy

• Ochrona krocza rodzącej (ewentualne nacięcie krocza)

III okres:

• Krwawienie z dróg rodnych

• Obkurczanie macicy

• Stan ogólny położnicy

IV okres:

• Stan ogólny położnicy

• Krwawienie z dróg rodnych

• Obkurczanie macicy

Mechanizm wydzielania się łożyska - mechanizm Schultzego, powstaje krwiak w części centralnej między ścianą macicy a łożyskiem

Odpępnianie noworodka

• Gdy pępowina przestanie tętnić

• Wyjątek - konflikt serologiczny, cukrzyca

Zabieg Credego

• Zakraplanie do worka spojówkowego każdego oka noworodka tuż po urodzeniu, jednej kropli 1% azotanu srebra

• Zabieg ten ma na celu ochronę przed zakażeniem rzeżączką

---