światło spolaryzowane-
długość fal 400-2000 nm, światło polichromatyczne, niskoenergetyczne, składa się z fal elektromagnetycznych, które poruszają się w płaszczyznach równoległych.
-działanie biologiczne:
Poprawa mikrokrążenia, przeciwbólowe, transport tlenu i krwi, poprawa przemiany materii, kuracja antydepresyjna,leczenie odleżyn, aspekt kosmetyczny(elastyczność skory,produkcja kolagenu)
-metodyka zabiegów:
Standardowo zaleca się naświetlanie raz dziennie - miejscowo 2-3 razy, 2 minuty, odległość kilka-kilkanascie cm., w przypadku poważnych dolegliwości dwa, trzy razy dziennie.
-wskazania:
bóle kręgosłupa, mięśni, zwyrodnienia stawów, dyskopatie, bóle neurologiczne, cukrzyca, półpasiec, zapalenie korzonków nerwowych, żylaki podudzia, odbytu, oparzenia, trudno gojące się owrzodzenia, skłonność do zakrzepów, niedokrwistość, paradontoza, migrena, choroby infekcyjne, osteoporoza, trądzik młodzieńczy, atopowe zapalenie skóry, prostata, reumatyzm, dna moczanowa, choroby serca i nadciśnienie tętnicze, dolegliwości żołądka, alergia, astma oskrzelowa
-przeciwwskazania:
Nowotwory, ciaza,jaskra, nie wolno naświetlać okolicy gałek ocznych, uczulenie lub nadwrażliwość na światło.
Działanie biologiczne IR.
Rozszerzenie naczyn krwionośnych, zmniejszenie napiecia mieśni, wzmozona przemiana materii,
Odczyn ogólny i miejscowy na IR.
IRA PODCZERWIEN BLISKA 770-1500NM
IRB SREDNIOFALOWA 1500-4000 NM
IRC DŁUGOFALOWA 4000-15000 NM
Miejscowy - rumien cieplny
Ogólny - podwyższenie temp ciała, przemiana materii, wydalanie potu, przyspieszone bicie serca. ( przedawkowanie - poparzenie)
Charakterystyka filtrów: czerwonego i niebieskiego.
Czerwony - wywiera pobudzajacy wpływ na psychike człowieka, działanie pobudzjace na gruczoły płciowe, łagodzenie podrażnień skory.
Niebieski - działanie uspokajające, zmniejszenie bolu, stosuje się przy krwawych wysiekach w stawach, po urazach, w nerwobolach powierzchniowych, świad, zapalenie zył, zaburzenia krazenia w miażdżycy, cukrzyca, odmrożenia.
Metodyka zabiegów miejscowych
Pod kątem 90 stopni, 15-20 minut.
- ogólnych światłem IR.
10-20 minut, nie można doprowadzac do intensywnego rumienia, 100-120 cm od skóry, okulary ochronne.
Charakterystyka
UVA- długofalowe (400-315nm)działa na skore 1000 razy slabiej niż UVB, działanie fotochemiczne, dociera najgłębiej, przy duzych dawkach swiatla - pigmentacja skory(utlenianie melaniny) stosowane w solariach ( z domieszką UVB)
UVB - sredniofalowe (315-280nm) nie przenika przez szkło, wywoluje silny odczyn rumienia fotochemicznego ( nawet w niewielkich dawkach) nie wnika głebiej niż w naskorek, Vit D2,D3,przedawkowanie- poparzenie słoneczne, wnika na głębokość 2mm.
UVC-krótkofalowe ( 280-200 nm) nie dociera do powierzchni ziemi, emitowane przez sztuczne zrodła, najsilniejsze działanie fotochemiczne, duza dezynfekcja powietrza, korzystne skutki: synteza vit D, wzmacnia mechanizmy obronne, przeciwbolowe, zwiekszenie wydolności ogólnej, poprawa samopoczucia, reaktywność organizmu, zmniejszenie lepkości krwi i cholesterolu, pobudzająco, zaopatrzenie tkanek w tlen,
Filtry stosowane w UV (zjawisko fluorescencji)
Fluorescencja - jeden z rodzajów luminescencji - zjawiska emitowania światła przez wzbudzony atom lub cząsteczkę. Zjawisko fluorescencji jest podstawą działania lamp fluorescencyjnych (czyli popularnych świetlówek
Co to rumień fotochemiczny:
Odczyn skory na działanie promieniowania UV wyrażający się jej zaczerwienieniem w wyniku rozszerzenia naczyn krwionośnych.
od czego zależy:
Skutecznosc wywołania rumienia zalezy od długości fali, czasu napromieniowania, grubości naskorka, okolica ciała, wrażliwość skory, właściwości genetyczne, odległość skory od zrodła promieniowania i kąta padania
mechanizm jego powstawania:
w pierwszym okresie w wyniku pochłonięcia energii promieniowania nadfioletowego przez białko komórkowe warstwy kolczystej naskórka dochodzi do jego denaturacji, a w następstwie do uszkodzenia tych komórek.
W drugim okresie z uszkodzonych komórek wydzielają się związki wykazujące właściwości rozszerzenia naczyń krwionośnych, spośród nich najważniejszą rolę odgrywa histamina, która w wyniku reakcji fotochemicznej powstaje z aminokwasu histydyny, związki te przenikają do skory właściwej, gdzie powodują rozszerzenia i zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych skóry właściwej. Zwiększenie przepuszczalności naczyń prowadzi do przejścia osocza do przestrzeni międzykomórkowej naskórka i skóry właściwej powodując obrzęk skóry, w wypadku nagromadzenia się płynu przesiąkowego między warstwami naskórka powstają pęcherze wypełnione płynem surowiczym. Bardzo duże dawki promieniowania przekraczającego próg tolerancji skory mogą powodować nieodwracalne uszkodzenie komórki naskórka lub skory właściwej, co prowadzi do ich martwicy.
ewolucja- etapy powstawania rumienia:
okres utajenia - od chwili ekspozycji do pojawienia się rumienia cieplnego, trwajacy od 1 do 6 godzin,
okres narastania -trwajacy 6 -24 h, w tym czasie uwidaczniaja się maksymalnie skutki ekspozycji na promieniowanie nadfioletowe.
okres ustepowania - czas zalezy od ilości dawek, od kilku godzin do kilku dni.
Powstawanie opalenizny.
Tworzenie pigmentu. W skórze poddanej napromieniowaniu, zwłaszcza promieniami UV-B, dochodzi do pigmentacji (brunatne przebarwienia). Pigmentacja skóry zależy od gromadzenia się barwnika melaniny w warstwie podstawowej naskórka, dawki promieni UV oraz długości ich fali. Największe właściwości wytwarzania pigmentu posiada wiązka B. Pigment powstaje w melanoblastach, komórkach znajdujących się w naskórku.
Mechanizmy termoregulacji.
- chemiczna: regulacja dotyczy ilości wytworzonego ciepla w organizmie przez wpływ na przemiane materii (cz. Rdzenna)
- fizyczna: polega na kontroli ciepła oddawanego głownie droga przewodzenia i promieniowania. Odbywa się poprzez wydzielanie potu i zmiany czynnościowe zaczyn krwionośnych i skory (cz. Korowa)
Dawka progowa:
CZAS DO NASWIETLANIA DANYM ZRODŁEM ENERGII Z DANEJ ODLEGŁOSCI KONIECZNEJ DO WYKONANIA MINIMALNEGO ODCZYNU RUMIENIOWEGO.
Odczyn progowy :
CHARAKTERYZUJE SIĘ NIEZNACZNYM ZARÓZOWNIENIEM SKORY, KTÓRE POJAWIA SIĘ W 4-6 H PO NASWIETLANIU, OSIAGA MAX NASILENIE PO 8 HI ZANIKA DO 12 H PO NASWIETLANIU.
Wystepuje po 1 biodozie, czas utajenia 3-4 h, maksymalne utajenie
odczyny liczbowe:
1 stopien - po 2 bio, ok. ut. 4h, max naświetlanie 12 h, zaróżowienie skory bez jej podrażnienia
2 stopien - po 3-4 bio, ok.. ut. 2-4h, max naświetlanie 24 h, utrzymuje się 2-3 dni, silne zaróżowienie skory,
3 stopien - po 5-6 bio, ok. ut. 2h, max nasw. 3 dni, utrzymuje się do 5 dni, skora zywoczerwona , obrzek, bolesność( zapalenie)
4 stopien - po 6-8 bio, ok.ut. 1,5-2h max nasw. 3-4 dni, utrzymuje się od 7-10 dni, pecherze wypelnione plynem surowiczym
5 stopien - po 10 bio, ok. ut. 1-1,5h, max naświetlanie 3-4 dni, utrzymuje się 9-10 h, obrzek, pecherze, martwica skory.
Fotosensybilizacja
zwiększenie wrażliwości skóry na działanie ultrafioletowego promieniowania. Substancje fotouczulające stosowane są celowo dla uzyskania wpływu leczniczego np. w bielactwie, łuszczycy, ziarniniaku grzybiastym.
Zmiany fizjologiczne zachodzące pod wpływem ciepła.
Zwiekszenie przepuszczalności błony komorkowej, zwiekszenie przemian metabolicznych, zmiana szybkości przewodzenia nerwów czuciowych, poprawa lepkości mazi stawowej, zwiekszenie przepływu krwi w wyniku rozszerzenia naczyn, zwiekszenie elastyczności tkanki kolagenowej.
Przeciwwskazania do aplikacji ciepła
Ogolne infekcje, rany otwarte, zakrzepowe zapalenie zyl, zaburzenie krazenia i czucia, osoby starsze - nadciśnienie, gruźlicy, nowotwory, rzs w stanie ostrym, brak komunikacji z pacjentem.
Sauna fińska
Połaczenie działania suchego i goracego powietrza z krótkotrwałym sporadycznym wzrostem wilgotności powietrza.
Składa się z 3 pomieszczen: komora własciwa, basenik, komora do odpoczywania.
Zbudowana z sosnowych lub świerkowych bali.Komora musi być dobrze izolowana, im słabsza izolacja tym dłużej trwa nagrzewanie sauny( około 2 h ) wskazany termometr , zegar, sprzet do pomiaru wilgotności.
Faza ogrzewania ( od 6 do 12 min )
Faza ochładzania(chłodna woda) normalizuje się tempo , wzrasta cisnienie (od 6 do 12 min)
Działanie: przemiana materii, relaksacja, rozluźnienie, lepsze przewodnictwo nerwowe, lepsza skora, przeczyszcza.
Wskazania: niskie cisnienie, choroby reumatoidalne, odnowa biologiczna, przewlekły niezyt oskrzeli, zaburzenia krazenia właściwego
Przeciwwskazania: padaczka, gruźlica,klaustrofobie, ciąże, choroby reumatyczne
Kąpiel parowa
Kąpiel w goracym powietrzu wysyconym lub przesyconym para wodną. 40- 50 stopni. Duża wilgotność powietrza utrudnia pocenie się i odparowanie potu stanowiace zasadniczy sposób ochrony organizmu przed szkodliwym przegrzaniem ciała w temperaturach przewyższających temperature ciała. Kąpiele powoduja przekrwienie skory, pobudzanie miejscowej przemiany materii, pobudzenie czynności skory, działanie ogólne na wszystkie narzady.
Infraspa
Infrasauna jest jedną z metod odtruwania, która ostatnio staje się coraz bardziej popularna. Z czterech stron sauny znajdują się ogrzewające tuby, emitujące promieniowanie podczerwone. Podczas gdy w tradycyjnych saunach fińskich temperatura może wzrosnąć do 70°C, w infrasaunie nie przekracza 40°C. Jest więc znacznie lepiej tolerowana i może być stosowana również przez te osoby, które cierpią na niektóre choroby serca. Mechanizm działania infrasauny jest następujący: pory skóry ulegają rozszerzeniu - promieniowanie podczerwone łatwo wnika głęboko pod skórę, aż do molekuł tłuszczu. Tutaj promienie rozluźniają produkty uboczne i toksyny, które następnie zostają usunięte z organizmu przez gruczoły potowe. Zimny prysznic wodny, zastosowany po skorzystaniu z infrasauny, korzystnie wpływa na krążenie.
Parafina:
-mieszanka węglowodanów nasyconych i nienasyconych,
-stosuje się biala parafine stałą oraz parafinę płynna w stosunku 20:1,
-posiada dużą pojemnośc cieplną- nagromadzona energia jest oddawana stopniowo,
-posiada wysoka temp topnienia,
-w tem 50 stopni rozpuszcza się w przeciągu 90 minut
-nie dochodzi do poparzenia skory mimo jej wysokiej temp
-skora rozpulchnia się, pory otwieraja się dzieki czemu składniki odzywcze lepiej się wchłaniaja
-utlenianie tkankowego krazenia w naczyniach włosowatych
Zabiegi powoduja: polepszenie ukrwienia i elastyczności tkanek, zmniejszenie bolesności stawów i mm, zmiękczenie skory, zmniejszenie obrzeków
parafango-glinka lecznicza pochodzenia wulkanicznego o malym otrzymywaniu ciepła, można używać wielokrotnie parafango. Zawierają je : algi, muł morski
Zabiegi parafinowe:
-pędzlowanie: parafina o temp 60 stopni,pokrywa się za pomoca pedzla od 0,5 - 1 cm, stosuje się na delikatne partie ciała. Zakładamy folię.
-plastry parafinowe: maja grubosc 3-4 cm, skora jest zaczerwieniona, ciepła, wilgotna ( pokryta potem)
-zawijanie- bandażowanie parafinowe - leczone miejsce, najczesciej staw, owija się kilkoma warstwami gazy nasaczonej goracą parafiną.
-skarpety (rękawiczki ) Stosuje się je niekiedy w stop lub dłoni. Konczynę zanurza się kilkakrotnie w gorącej parafinie, dalej, nastepnie się owija.
-kapiele parafinowe- 30-50 minut, w specjalnej wannie. Dotycza zwykle czesci konczyn, które zanuza się w specjalnej wanience z parafina ogrzana do tem 50 -55 stopni. Pacjent w czasie zabiegu powinien poruszac konczyną.
METODYKA ZABIEGU: parafine doprowadza się do stanu płynnego w laźni wodnej, słuza do tego specjalne elektryczne kuchnie parafinowe z układem termoregulacyjnym, Przed zabiegiem owłosiona czesc ciała pacjenta pokrywa się wazeliną, aby ułatwić potniej usunięcie parafiny. Zabieg trwa około 30- 40 minut.
PRZECIWWSKAZANIA: problemy z krazeniem, odkryte rany, blizny, kobiety w ciazy.
Wpływ zimna na organizm
I faza : bledniecie skory, zmniejszenie przemiany materii, zwiekszenie cisnienia zylnego i tetniczego, napiecie mm, zmniejszenie przewodnictwa nerwowego
II faza: rozszerzenie naczyn krwionośnych, zmniejszenie napiecia mm,spadek cisnienia tetniczego i zylnego.
Mechanizmy regulacji cieplnej.
Drżenie z zimna- mimowolne drobne skurcze mm
Fale Lewisa - zjawisko polegające na okresowym zwężaniu się i rozszerzaniu się naczyn krwionośnych.
Zabiegi miejscowe:
Okłady schłodzone -zel, substancje hydrofilne, temp -15, -20, 10-15 min.
Okłady z zimnej wody - 10-15 minut
Zimna woda z dodatkiem pokruszonego lodu - 10 min, przy duzych obrzekach
Kriokinetyka - gimnastyka z krioterapia
Okłady z pokruszonego lodu - 5-40 min
Spray - (chlorek etylu) ok. 6 sek, dłuższy czas - odmrozenie
CO2 - -70,-80, odległość dyszy od ciala ok. 10 cm, 3-4 min.
Azot - -160, 10-15 cm, 30 s-3 min. Nie wiecej niż 5 pkt ciala jednorazowo, najlepiej dwa razy dziennie (przerwa 4-6h)
Powietrze - -30,-40, (2-5cm od skory)
Krioterapia ogólnoustrojowa (kriokomora, kriosauna)-
KRIOKOMORA: elektryczna kontrola temperatury, kontakt wzrokowy z pacjentem, przycisk alarmowy wewnątrz
Obowiązkowy strój: drewniaki, rękawiczki bawełniane, podkolanki, skarpetki, czapka- opaska, maseczka na twarz,
Zachowanie podczas zabiegu: nie wolno się nawzajem dotykać, nie wolno dotykać samego siebie, płytki powolny oddech, drobne kroczki dookoła kriokomory, nie wolno rozmawiac, cwiczenia po zabiegu.
Działanie : spowolnienie procesu starzenia się, regulacja przemiany materii, zmniejszenie przemeczenia, poprawa kolorytu skory, wpływa korzystnie na skóre i paznokcie.
KRIOSAUNA: temperatura: -120 -160 , 1-3 min, 10-14 zabiegów, oddychanie powietrzem atmosferycznym, otwieranie drzwi na zewnatrz.
PRZECIWWSKAZANIA: choroby układy krazenia, nerek i płuc, tarczycy, metalowe implanty, klaustrofobie, uszkodzenia skóry.
Wskazania i przeciwwskazania do krioterapii miejscowej i ogólnoustrojowej.
KRIOTERAPIA MIEJSCOWA:
- WSKAZANIA: przykurcze, RZS, ZZSK, krwawienie z nosa, Parkinson, urazy kosci, stawów i mm, oparzenia, reumatoidalne zapalenie stawów,łuszczyca, zapalenie stawów w przebiegu dny moczanowej, bole stawów i mm, pooperacyjne przykurcze mm, przygotowanie do kinezyterapii, we wzmożonym napięciu mm
-PRZECIWWSKAZANIA: otwarte rany, uszkodzenia układu naczyniowego, zmiany popromienne, odmrożenia, nadmierna wrażliwość na zimno, niepomyślny okres gojenia ran, nadczynność tarczycy, nadczynność kory nadnerczy, wysokie cisnienie tetnicze, nowotwory, goraczka,zaburzenia rytmu serca,
KRIOTERAPIA OGÓLNA:
- WSKAZANIA: schorzenia reumatoidalne, łuszczycowe zapalenie stawów, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawow, przeciążenia narzadu ruchu, odnowa biologiczna
-PRZECIWWSKAZANIA: uczulenie na zimno, niewydolność krążeniowo oddechowa, choroby infekcyjne,otwarte rany i owrzodzenia, klaustrofobia, trwałe zmiany miażdżycowe