3. postępowanie na podstawie art. 228 TWE.
W przypadku, gdy zostaje wydany wyrok stwierdzający naruszenie zobowiązania wspólnotowego przez państwo, to państwo członkowskie, którego wyrok dotyczy, powinno podjąć środki, które zapewnią wykonanie wyroku TS.
Jeżeli państwo nie usunie naruszenia, w opisany sposób, to Komisja może wszcząć procedurę opisaną w art. 228 ust.2 TWE.
Postępowanie to rozpoczyna procedura wstępna - nieformalna. W przypadku gdy państwo członkowskie, w stosunku do którego ETS wydał orzeczenie stwierdzające naruszenie prawa wspólnotowego, nie podejmie natychmiast i nie ukończy w najkrótszym terminie działań skutkujących usunięciem owego naruszenia i tym samym zastosowanie się do orzeczenia TS, Komisja może podjąć najpierw nieformalne konsultacje mające na celu skłonienie państwa do usunięcia naruszenia.
Etap formalny - jego pierwsza faza to postępowanie administracyjne - przedsądowe.
Brak odpowiednich działań ze strony państwa powoduje, że Komisja może skierować do niego formalne ostrzeżenie, a następnie umotywowaną opinię, charakteryzującą szczegółowo rodzaj i rozmiar naruszenia obowiązku zastosowania się do orzeczenia TS. Opinia ta wskazuje termin, w którym państwo jest zobowiązane zaprzestać naruszenia.
Jeżeli państwo uchybi temu terminowi, to Komisja może skierować wniosek do TS, którego obligatoryjnym elementem jest określenie wysokości ryczałtu albo kary pieniężnej. O jej nałożeniu wnosi Komisja, jeżeli TS podzieli jej pogląd o niezastosowaniu się zainteresowanego państwa do zapadłego orzeczenia.
W rozstrzyganiu tego wniosku TS nie jest związany stanowiskiem Komisji, może określić wysokość jednorazowego ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej odmiennie od zaproponowanej.
Postępowanie na mocy tego art. 228 jest zbieżne z postępowaniem w trybie art. 226 TWE. Inny jest jednak przedmiot.
W obu tych postępowaniach zasadniczą funkcją jest przymuszenie państwa do wykonywania jego zobowiązań wspólnotowych.
1. w procedurze na podstawie art. 228 TWE Komisja nie wnosi o stwierdzenie naruszenia zobowiązania, lecz o stwierdzenie niewykonania wyroku wydanego w procedurze z art. 226 lub 227 TWE i o stwierdzenie naruszenia zobowiązania z art. 228 oraz o nałożeniu kary pieniężnej lub ryczałtu pieniężnego.
W Traktacie nie określono kary pieniężnej lub ryczałtu pieniężnego, to TS określa ostatecznie ich wysokość.
Na kryterium wysokości składa się:
powaga naruszenia prawa wspólnotowego,
czas trwania naruszenia,
potrzeba zapewnienia, aby kara zniechęcała do utrzymania naruszenia,
możliwości płatnicze państwa,
możliwość przestrzegania prawa przez państwo,
postęp państwa w usuwaniu naruszenia.
W postępowaniu o nałożenie kary lub ryczałtu ciężar dowodowy spoczywa tylko na Komisji. Wniosek Komisji co do wysokości kary nie jest wiążący dla TS - może on nałożyć karę lub ryczałt wyższy lub niższy od wnioskowanego przez Komisję, może też skorygować składowe kalkulacji kary lub ryczałtu.
TS może zastosować również drugi ze środków określony w art. 228 TWE, w sytuacji gdy Komisja wniosła o zastosowanie tylko jednego ze środków. Może stosować karę i ryczałt jednocześnie, albo zastosować może inny środek. Wynika to z tego, że choć cel kary i ryczałtu jest tożsamy, to ich funkcje są odmienne.
Karę- powinno się stosować tam, gdzie spodziewać się można kontynuacji naruszenia.
Ryczałt - powinno się stosować, tam gdzie naruszenie miało miejsce przez dłuższy czas, a zwłaszcza gdy się zakończyło.
W przypadku stosowania okresowej kary pieniężnej TS musi ustalić okres, w przypadku upływu którego państwo będzie musiało zapłacić określoną w wyroku sumę pieniężną.
Postępowanie prowadzone na mocy art. 228 Twe jest porównywane do postępowania egzekucyjnego w państwach członkowskich. Okres za który należna jest okresowa kara pieniężna, jest okresem od dnia ogłoszenia wyroku wydanego w trybie art. 228 do dnia usunięcia naruszenia, czyli wykonania poprzedzającego wyroku wydanego w trybie art. 226 lub 227. Środki wpłacane tytułem kary lub ryczałtu trafiają na rachunek zasobów własnych WE.
4. Skargi przeciwko państwu członkowskiemu w II i III filarze UE.
Sądowa kontrola wykonywania przez państwa członkowskie zobowiązań w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej Bezpieczeństwa oraz Współpracy Policyjnej i Sądowej w Sprawach Karnych dokonywana w UE ma ograniczony zakres.
W traktacie UE nie przewidziano odpowiedników skarg Komisji z art. 226 lub 227. Brak jest odpowiednika art. 292 TWE, który przewiduje, że jurysdykcja TS w zakresie rozstrzygania sporów powstałych na tle stosowania Traktatu ma charakter wyłączny. Nie można w stosunku do II i III filaru w sposób ogólny wykluczyć stosowania innych międzynarodowych procedur rozstrzygania sporów, w szczególności w drodze skargi państwa członkowskiego przeciwko innemu państwu skierowanej do sądu międzynarodowego.
W odniesieniu do II filaru UE Traktat nie przewiduje jakiegokolwiek środka, który mógłby znaleźć zastosowanie przeciwko państwu członkowskiemu naruszającemu zobowiązania wynikające z tyt. V TUE. Środki przyjmowane w ramach II filaru zobowiązują państwa do podjęcia działań w zakresie prowadzonej przez nie polityki zagranicznej lub też wymagają wykonania w ramach wspólnoty.
Zgodnie z art. 109 Regulaminu TS w przypadku sporów między państwami członkowskimi, o których mowa w art. 35 TUE, sprawa jest wnoszona do TS w drodze skargi strony sporu. Skargę doręcza się pozostałym państwom i Komisji.
Warunkiem wniesienia do ETS skargi przez jedno państwo przeciw innemu państwu jest podjęcie próby rozwiązania sporu w ramach Rady.
Nie jest jasne czy rozstrzygnięcie sporu powinno nastąpić w formie prawnie wiążącej decyzji, czy zlecenia. Postępowanie przed ETS w trybie art. 35 ma charakter skargowy, samo nierozwiązanie sporu w ramach Rady nie powoduje przekazania sporu do TS.
Skargi wnoszone przez Komisję w zakresie sporów dotyczących stosowania i wykładni konwencji zawartych w art. 34 TUE nie wymagają wcześniejszego przeprowadzenia wstępnej procedury mediacyjnej.
Komisja uzyskała prawo skargi jedynie w odniesieniu do konwencji .
1