08. FUNKCJE I ZADANIA ŚWIETLIC SZKOLNYCH
Świetlica stanowi ważne ogniwo w systemie współczesnego wychowania i opieki nad dziećmi w szkole i poza szkołą.
M.Żelazkiewicz zauważa, że: „Świetlica to jedyna komórka wykonawcza pełniąca na terenie szkoły podstawowe funkcje opiekuńcze, wychowawcze i dydaktyczne w sposób ciągły i zorganizowany, z której korzystają głównie uczniowie klas niższych”.
E.Trempała podaje, że: „Świetlica należy do placówek opieki wychowawczej, wspomagających rozwój dzieci i młodzieży i jest jedną z instytucji wychowania równoległego. Świetlica realizując te same zadania wychowawcze, co szkoła, ma jednak odmienny styl pracy, nie opiera swojej działalności na ścisłym i sztywnym programie. Świetlica łącząc elementy atmosfery domowej ze świadomie planowaną i organizowaną działalnością opiekuńczo- wychowawczą, ma szansę stać się pomostem między domem rodzinnym a szkołą” .
FUNKCJE :
Można wyróżnić trzy podstawowe funkcje świetlicy prowadzącej działalność z dziećmi i młodzieżą. Są to :
Funkcja opiekuńcza
Funkcja wychowawcza
Funkcja społeczna
Funkcja opiekuńcza
Podstawową komórką społeczną zapewniająca opiekę dzieciom jest rodzina. Stanowi ona naturalne środowisko wychowawcze dzieci. Współczesna rodzina ulega ciągłym przeobrażeniom. Są rodziny, w których oboje rodzice pracują, rodziny wielodzietne, rodziny rozbite, rodziny, w których jedno lub dwoje rodziców to bezrobotni, wreszcie rodziny patologiczne. Konsekwencją przemian zachodzących we współczesnej rodzinie jest niedostateczna opieka wychowawcza nad dziećmi. Wpływa to na rozluźnienie więzi rodzinnej, a często jest przyczyną rozpadu rodziny. Szkoła i inne placówki oświatowo-wychowawcze udzielają rodzinom pomocy w rozwiązywaniu trudności wychowawczych oraz porad w sprawie wyboru zawodu dla uczniów w gimnazjum i szkołach ponadgimnazjalnych. Szczególna rola w tym zakresie przypada świetlicom szkolnym. Do zadań świetlicy należy w szczególności: zapewnienie wychowankom opieki, zapewnienie racjonalnego żywienia, organizowanie nauki własnej, prowadzenie działalności wychowawczej, organizowanie racjonalnego wypoczynku, systematyczna współpraca z rodzicami. Właściwa opieka świetlicy umożliwia dziecku zaspokojenie rzeczywistych potrzeb, które staja się czynnikiem rozwoju całej jego osobowości.
Funkcja wychowawcza
Wychowanie w szkole ma na celu wszechstronny rozwój uczniów i przygotowanie ich do życia jako świadomych i twórczych obywateli. Realizacja funkcji wychowawczej świetlicy przejawia się w zaspokajaniu potrzeb dziecka w dziedzinie działalności kreatywnej oraz działalności rekreacyjnej.
Działalność kreatywna polega na kształtowaniu i rozwijaniu zainteresowań, wykrywaniu uzdolnień i stwarzaniu warunków do ich rozwoju, rozbudzaniu aktywności społecznej i postawy twórczej. Przejawem organizacyjnym form działalności twórczej są np. majsterkowanie, rysowanie, malowanie, śpiew, pląsy, teatr, praca na działce, kąciku przyrody.
Działalność rekreacyjna polega na kształtowaniu umiejętności właściwego i wartościowego spędzania wolnego czasu oraz przestrzegania zasad kultury życia codziennego. Uczestnicząc w zajęciach świetlicowych dziecko uczy się czynnego wypoczynku, racjonalnego spędzania czasu wolnego, nabiera pozytywnych przyzwyczajeń.
Funkcja społeczna
Przez funkcję społeczną świetlicy należy rozumieć jej udział w życiu środowiska społecznego. Więź świetlicy z lokalnym środowiskiem wzbogaca jej działalność o nowe treści i pogłębia wychowawcze oddziaływanie na dzieci. Dzięki imprezom i pracom na rzecz środowiska świetlica staje się ośrodkiem życia kulturalnego, społecznego i towarzyskiego.
ZADANIA :
Stworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu
Rozbudzenie zainteresowań dziecka własnym zdrowiem i rozwojem
Poznawanie zagrożeń cywilizacyjnych i sposobów ochrony przed nimi
Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska
Przygotowanie do świadomego korzystania ze środków masowego przekazu
Przygotowanie do samodzielnego poszukiwania materiałów i informacji
Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka
Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalno-społecznego ( w tym koleżeństwa, przyjaźni)
Wzmacnianie prawidłowych relacji dziecka z rodziną
Poznawanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu, kształtowanie więzi z krajem ojczystym
Rozwijanie postaw prospołecznych
Integracja środowiska szkolnego i rodzinnego
Tworzenie warunków do różnorodnej aktywności ucznia w czasie zajęć w świetlicy
( rozwijanie zainteresowań i uzdolnień)
Eliminowanie zachowań negatywnych
Kształtowanie pozytywnego obrazu własnej osoby
Nabywanie umiejętności organizowania sobie pracy i współdziałania w grupie
Tworzenie warunków do rozwijania i kształtowania postaw estetycznych
Pomoc w nauce oraz tworzenie warunków i przygotowanie do samodzielnej nauki i pracy umysłowej
Organizowanie gier, zabaw ruchowych i innych zajęć zarówno na terenie szkoły jak i na świeżym powietrzu
Współpraca z rodzicami oraz z nauczycielami uczniów uczęszczających na świetlicę, jak również z placówkami kulturalnymi, sportowymi itp.
2