1. co to jest kopalina ?

substancja pochodzenia organicznego lub nieorganicznego powstała w wyniku procesów geologicznych lub kosmologicznych i nadająca się do wykorzystania gospodarczego bezpośrednio lub po uprzedniej obróbce spełniająca kryteria ilościowe, jakościowe, techniczne i ekonomiczne

2. gdzie znajdują się największe zawartości Co ( z punktu widzenia tektoniki)

3. co to jest sztokwerk?

Jest to forma złoża w której kopalina tworzy cienkie żyły w izometrycznej masie skalnej. Charakterystyczny dla niektórych złóż magnezytu, rud Sn, Au, Cu, Mo.

4. Miąższośc minimalna która opłaca się eksploatować to?

5. Złoże Nagyag

w Rumunii, złoże polimetaliczne formacji Au-Ag, w trzeciorzędowych skałach wulkanicznych, żyły w skałach andezytowo-dacytowych wypełniają kominy wulkanów, skład Au i Ag rodzime + inne zw. Ag i Au

6. Złoże Deszkesang

Fe-Co - Daszkesan,

• w Azerbejdżanie

• skarnowe

• intruzja - granodioryty ze skałami żyłowymi

• budowa: utwory wulkaniczne (lawy porfirytowe) i osadowo- wulkaniczne ( tufy, zlepieńce tufowe) jury śr i grn

• skład: złoże Fe (magnetyt !), ale w grn części jest ruda siarczkowa (siarczki: arsenopiryt, piryt, chalkopiryt, kobaltyn, źródło Co

skarny: granat, piroksen, magnetyt, hornblenda(daszkesanit 7% Cl) + epidot, zeolity, siarczki, kwarc, węglany

7. Podział magmowych złóż intruzywnych

• główne szeregi dyferencjacji :

• szereg główny (pacyficzny)

• alkaliczny (atlantycki)

• potasowy ( śródziemnomorski)

• norytowo-chorakitowy

• PODZIAŁ

• LIKWACYJNE

1. właściwe- widzimy kontakt magmy ze złożem

2. iniekcyjne- znamy złoże ale nie widzimy źródła

• KRYSTALIZACYJNE - wypadają poszczególne wykrystalizowane składniki ze stopu

1. wczesnej krystalizacji (segregacyjne, akumulatywne)

2. późnej krystalizacji

8. Wtórne procesy dla skał złóz hydrotermalnych




serycytyzacja

-berezytyzacja

-okwarcowanie

-listwenityzacja

-chlorytyzacja

-dolomityzacja

-serpentynizacja i otalkowanie

-karbonatyzacja




9. Złoże Alno

złoże karbonatytowe- reper karbonatytowy, znajdujący się pod wodą , geneza magmowa ( wulkan z magmą CaCO3)

SKŁAD MINERALNY

Węglany !!! : kalcyt, dolomit, ankeryt, syderyt, rodochrozyt, itd.

Inne minerały od 0 - 20 %

Siarczki: galena, pirotyn, chalkopiryt, markasyt, chalkozyn, molibdenit, bornit

Tlenki: kwarc ...

Siarczany: baryt, celestyn ...... itd.

SĄ ŻRÓDŁEM: rud Nb-Ta, REE, apatytu, fluorytu, celestynu, barytu, cyrkonu, rud Th, Ti, Cu, Fe, flogopitu, wermikulitu, badeleyitu, monacytu (lantanowce)

10. Profil złoża Krzywy Róg oraz geneza

wymiary złoża: długość 100 km., szerokość: 6-7 km.

wiek złoża: 1,7-1,9 mld lat

-fałdowane pasmo łupków metamorficznych i hornfelsów żelazistych.

- dzieli się na 3 główne zespoły:

1 zespół górny: 2500 m. Zbudowane jest z: dolomitów, piaskowców, zlepieńców, łupków węglisto-serycytowych, łyszczykowych i amfibolowych.

2. Zespół środkowy. 1200-1300 m. Budowa: hornfelsy magnetytowo-anortytowe, jaspility, łupki chlorytowe

3. zespół dolny. 100-250 m. Przewarstwienia amfibolitów, łupków amfibolowych, piaskowców, kwarcytów, łupków serycytowych, łupków chlorytowo-serycytowych i granatowych.

- rudy bogate: kwarcyty żelaziste w przegubach fałdów i fleksur oraz w spękaniach (ok. 50 % Fe) - epigenetyczne

• ubogie: kwarcyty żelaziste zbudowane z kwarcu, hematytu, magnetytu, norytu i krzemianów (ok. 25- 43 % Fe)

Geneza złoża : osadowo-wulkaniczne złoże zmetamorfizowane regionalnie

11. Cyklotem solny ( przykłady minerałów)

• węglany wapnia np. kalcyt

• siarczany wapnia np. gips, anhydryt

• chlorki np. halit

• sole potasowo- magnezowe np. karnalit

12. Cyklotem węglowy

piaskowce

mułowce

łupki ilaste

węgiel

powtarza się rytmicznie

13. Profil okręgu Legnicko Głogowskiego LGOM

14. Trzy kraje gdzie wystepuje najwięcej ropy naftowej i podać nazwy złóż

Arabia Saudyjska- Abhaik

Irak- Kirkuk

Iran- Sulejman

15. Gdzie w Polsce występuje ropa oraz gaz ziemny ( rodzaje skał kolektorowych)

• Pogórze Karpat + Karpaty (ropa + gaz, na północ więcej gazu) flisz?

• Niż Polski - wiekszość na poludniu, gazowe lub gazowo- ropowe, Kamień Pomorski, Wysoka Kamieńska, piaskowce?

• pas gazowy Zielona Góra -Kalisz

• Gubin, Kostrzyn -ropa + gaz

• na płd od Leszna -gaz

• gaz: Roztoki, Przemyśl, Borzęcin, Lubaczów, Uciechów, Ziemia Lubuska

ropa:

na Niżu Polskim 32,1 %, Karpaty 34,9%, Przedgórze 33 %

cechsztyn 30%, karbon 15, 6 %, flisz 34, 9 %, jura, kreda

gaz:

Niż Polski 54, 2 %, Przedgórze 44, 7 %, Karpaty 1,1 %

miocen i czerwony spągowiec

16. Wiek i rodzaj skał w których znaleziono sole kamienne w Polsce

pas Tarnów- Wieliczka, utwory sfałdowane, neogen

pas kujawski -permskie(cechsztyńskie) wysady solne, sola kamienne i potasowo-magnezowe. Występowanie: Rogoźno, Kłodawa, Lubień, Góra, Mogilno, Zatoka Pucka - polihalit

Wieliczka, bochnia- miocen

Kłodawa, Inowrocław, Sieroszowice(wapienie) - cechsztyn

17. Złoże Norylsk ( geneza rodzaje wystapienia kopaliny itd )

Jest to złoże Ni- Co o genezie magmowej, intruzywnej. Powstało w wyniku wgłębnej likwacji przy jednoznacznym lub późniejszym intrudowaniu stopów krzemianowego i siarczkowego.

Od spągu intruzja Norylska jest zbudowana z: dolerytów, gabr, skał nortytowo - dolerytowych, gabr oliwinowych, skał nortytowo - dolerytowych, gabro- diorytów, doletytów oraz brekcji eruptywnychi dolerytowych.

W skałach, gdzie występuje dużo Cu, zawartość Ni jest znikoma

Rudy siarczkowe Cu i Ni są to kopaliny występujące w złożach magmowych intruzywnych

Skład mineralny rudy: pirotyn, pentlandyt, chalkopiryt, magnetyt, nikielin, chloantyt, milleryt, arsenki i siarkosole Co-Ni + minerały płone(oliwiny, pirokseny, krzemiany Mg-Fe, granaty, epidoty. ) + metale towarzyszące (złoto, PGE). Minerały w złożach po skrystalizowaniu uległy wtórnym przemianom pod wpływem: młodszych intruzji, metamorfizmu, hydrotermalnych roztworów wodno- gazowych.

18. Złoża skarnowe

- inne określenia : kontaktowe, kontaktowo- metasomatyczne, kontaktowo- pneumatolityczne, pirometasomatyczne.

• tworzą się na kontakcie skał magmowych i utworów otaczających (najczęściej węglanowych lub krzemianowych (b. rzadko) )

• występują kilkadziesiąt - kilkaset metrów od intruzji (max. 1-2 km)

• tworzyły się we wszystkich orogenach

• najczęściej związane z granitami i granodiorytami

• tworzyły się nie na dużych lub średnich głębokościach w warunkach hipabysalnych

• PODZIAŁ

1. Egzoskarnowe- powstają w bezpośrednim sąsiedztwie intruzji

2. mieszane

3. endoskarnowe - powstają przez metasomatozę skał peryferycznych intruzji

• FORMY

1. wokół intruzji

2. intruzja wokół skarnów

3. skarny bez intruzji

TWORZĄ: ciała pokładowe, pseudopokłady, soczewkowe, słupowe, żyłowe, żyłowopodobne, kominowe, gniazdowe

WIELKOŚCI

złoża gniazdowe- do kilku metrów

żyłowe/ słupowe- 0,2 - 15 km długości

ciała pokładowe - 2-2,5 km długości, 200 m miąższości

• NA PODSTAWIE SKŁADNIKÓW SKAŁY WYJŚCIOWEJ wyróżniamy skarny:

1. wapniowe

2. magnezowe

3. krzemianowe ( dokładniejsza charakterystyka pyt.75)

PRZYKŁADY: ruda Fe- Magnitogorsk, Fe-Co - Daszkesan, Cu- Clifton Morenci, W - Darwin Hill (dokładny opis pyt.78)

GENEZA : różnią się od magmowych i pegmatytowych, zbliżone są do pneumatolitycznych i hydrotermalnych

ROZWÓJ:

1. termiczne oddziaływanie intruzji - przekrystalizowanie skał otaczających ( wapienie- marmury, margle- amfibolity, itd.)

2. doprowadzenie z magmy SiO2, Al2O3, MgO, FeO, alkaliów metali - powoduje rozwój procesów metasomatycznych

TEMPERATURA:

• Temperatura powstawania nie może być wyższa niż dla określonych składników

• grn granica ok. 800 stopni ( lub 1200)

• dln granica 50 -1 00 stopni

-główne pierwiastki/ minerały kruszcowe skarnów: Fe, Co, Cu, Pt, W, Mo, Zn, Sn, Pb. Mn, Au, Be, U , bor, talk, grafit, azbest, miteryt, kwarc, miki

WAPNIOWE - najpospolitsze

Typy:

• bimetasomatyczne

• kontaktowo-infiltracyjne - frontalne

• kontaktowo-infiltracyjne - egzoskarny

• kontaktowo-infiltracyjne - endoskarny

MINERAŁY:

Krzemiany (!): diopsyd, hedenbergit, granaty, wollastonit, skapolit

Krzemiany uwodnione: amfibole, wezuwian

Tlenki: magnetyt, hematyt, kwarc

Pozostałe: kalcyt grubokrystal., fluoryt, baryt, szelit, itd.

MAGNEZOWE

Typy : bimetasomatyczne, kontakt.-infiltracyjne

Tworzą się w kontakcie z dolomitami, migracja roztworów z intruzji do skały węglanowej, zmiana składu

MINERAŁY:

Krzemiany: diopsyd, granaty, forsteryt

Krzemiany uwodnione: flogopit, serpentyn, amfibole

Tlenki: magnetyt, hematyt, kwarc, spinel

Pozostałe: kalcyt grubokrystal., magnezyt, itd.

KRZEMIANOWE

Znane z sąsiedztwa granodiorytów, sjenitów, porfirów, tufów, skład zbliżony do wapniowych.

19. Strefa cementacji

to strefa wtórnego wzbogacania rud, znajduje się nad strefą rud pierwotnych , jej strop wyznacza poziom wód gruntowych, powstaje w złożach (głównie) Cu, Ag, U, Au, Fe i niektórych Ni. Kolejność wytrącania: Hg, Ag,Cu,Bi,Pb,Zn,Ni,Co,Fe,Mn. Zasięg strefy cementacji wynosi od kilku do 400 m. Dla strefy cementacji niezbędna jest zdolność wytrącania się substancji mineralnej przy przejściu ze środowiska kwaśnego i utleniającego do alkalicznego i redukującego, występującego poniżej wód gruntowych.

20. Proces powstania siarki w Tarnobrzegu

to złoże typu osadowego typ sycylijski (syngenetyczne), siarka wypełnia szczeliny i pory skał osadowych lub je przerasta. Najpierw tworzyły się siarczany w wyniku procesów osadowych, a następnie siarka została uwalniana ze związków w wyniku redukcji siarczanów przy współudziale bakterii anaerobowych. Reakcja:

CaSO4 + 2C CaS + 2CO2 - siarczek reaguje z wodą i CO2 co daje:

CaS+2CO2 + 2 H2O Ca (HCO3)2 + H2S

CaS + 2H2O Ca(OH) + H2S

Siarkowodór przy zetknięciu z tlenem utlenia się 2H2S + O2 2 H2O + S₂

21. Podział złóż rezydualnych

Forma:

a)powierzchniowe

b)liniowe

c)przykontaktowe

Geneza:

a)zmienione b) niezmienione

Skład:




2. niklu i kobaltu

3. żelaza

4. manganu

5. glinu

6. kaolinu

7. bentonitu

8. opoki lekkiej

9. fosforytów

10. ałunitu

11. gipsu

12. strontu

13. boksytów




22. Złoże bushwelt

W masywie tym występują skały od ultramaficznych do felzytowych.

W masywie Buschweldu oprócz chromitów (patrz pyt 64) występują:

• PGE- w serii Critical, poziom Merensky'ego ponad poziomem chromitów. PGE występują w norytach diallagowych i siarczkach Fe, Ni, Cu o wysokiej zawartości Pt i Pd.

• Zloza tytanomagnetytu (ilmenitu w magnetycie)

23. Złoża apatytów

• złoże Apatyty w alkalicznym masywie chioińskim na płw. Kola (Rosja)

• złoże późnomagmowe

• lopolit o budowie stożkowej, powstał przy aktywacji hercyńskiej platformy, magma typu syenitowego

• lopolit powstał w wyniku intrudowania chibinitów i syenitów nefelinowych

• szereg alkaliczny (atlantycki)

• apatyty związane są z powierzchniami miedzy chibinitami a syenitami w które weszły skały ijolitowo-urtytowe

• soczewy apatytowe znajdują się dokładnie urytami ijolitowymi a rysczortami

• największa sowczewa Kukiswumczarru ma budowę strefową: od góry rudy plamiste, w środku pasemkowe, w dole siatkowe

• skład rudy: 25 do 75% apatyt ( +nefelin, egiryn, sfen, tytanomagnetyt, hornblenda)

• GENEZA: efekt finalnej dyferencjacji magmy alkalicznej, która intrudowała wzdłuż stożkowej szczeliny pomiędzy wcześniejszą otoczką zewnętrzną a późniejszym jądrem lopolitu chibińskiego

24. Minerały złożowe Mn Fe Al

Mn- psylomelan, piroluzyt, hausmannit, manganit, rodochrozyt, braunit, rodonit

Fe- magnetyt, hematyt, goethyt, syderyt, szamozyt

Al.-bayeryt, gibbsyt, diaspor, boehmit

25. Kolejność krystalizacji minerałów kruszcowych złóż hydrotermalnych

molibdenit pirotyn kasyteryt wolframit bizmut rodz bizmutyn szelit złoto arsenopiryt pirytchlkopirytstanninsfalerytgalenasiarkosole Bisiarkosole Sbsiarkosole As uraninit złotoII tellurki antymonit realgar aurypigmentcynober

26. Formy kopalin stałych?

Izometryczne- w przybliżeniu mają jednakowe wymiary w 3 kierunkach, np. diapiry, pnie, sztokwerki, gniazda, kieszenie

Płytowe- znaczne wymiary w 2 kierunkach, mała miązszość, np. pokłady, soczewki, żyły, szliry

Słupowe (kominowe, cygarowe)- wydłużenie w jednym kierunku, eliptyczne, owalne, itp

Złożone- kombinacja w/w

27. Wegiel brunatny w Polsce- miejsca występowania ?

na północ od linii miocenu lądowego

Wielkopolska, Ścinawa, Legnica, Bełchatów, Adamów, Rogoźno, Turów

województwo lubuskie- Ścinawa, Gubin (były eksploatowane za Niemców, bardzo silnie sfałdowane)

28. Przykłady złóż siarczkowych?

Rammelsberg (RFN) - pirytów

Norylsk - siarczki Cu-Ni

Ergani (turcja)

Japonia, Czechy

Złoże Urop (Kaukaz)

Adelaida (Australia)

29. Klasyfikacje kopalin ze względu na ich wykorzystanie?

1. kopaliny energetyczne - paliwa

2. kop. Metaliczne - rudy

3. kop. niemetaliczne

30. Złoża boksytów ?

formują się w warunkach klimatu wilgotnego, ciepłego, przeważnie na obszarach płaskich, nie narażonych na erozję, w następstwie wietrzenia skał magmowych alkalicznych, kwaśnych, zasadowych oraz łupków krystalicznych. Powstałe w wyniku wietrzenia wodorotlenki glinu, żelaza i krzemionki nie reagują ze sobą. Alkaliczne środowisko powoduje że te wodorotlenki koagulują tworząc rezyduum, krzemionka zostaje odprowadzona. Koncentracja wodorotlenków Al. I Fe - powstanie złóż boksytów. Przykłady: Indie, Australia, Jamajka, Brazylia, Gwinea, Arkansas (USA), Francja

31. Ciała kopalin ciekłych i gazowych?

• pokładowe (od dołu i góry warstwy nieprzepuszcające)

• masywne np. w wypiętrzeniu strukturalnym

• soczewkowe ( najczęściej w deltach)

32. Zmiany zachodzące w węglu kamiennym w warstwach przypowierzchniowych?

• silan zmiana wilgotności

• zwiększenie zawartości składników lotnych

• zmniejszenie zawartości koksu

• wzrost zawartości popiołów

• wyzsza zawartośc tlenu

• rośnie gęstość węgla

• efekt: sadza weglowa

33. złoże Landill?

złoże w Niemczech, jest to ruda hematytowa, w utworach dewonu środkowego i górnego. Miąższość złoża 500-1000 m., a pokład 2-4 m.

osady środkowego dewonu: keratofiry, pokrywy tufów diabazowych i diabazów

osady dewonu górnego: łupki górnodewońskie w których spągu jest ruda Fe, nad łupkami zalegają wapienie, jaspisy i diabazy.\

Pokłady są równoległe do skał otaczających. Skład pokładów: hematyt, kwarc, kalcyt, chloryt, dolomit, magnetyt, syderyt.

Geneza: gazy z magmy keratofirowej reagowały z wodą morską wytrącała się mieszanina tlenków Fe i krzemionka- jest w laminach.

34. gdzie jest największe nagromadzenie gazu w skorupie ziemskiej?

35. Złoża żelaza w Polsce?

Obszary występowania:

• środkowy -osady jurajskie, a najczęściej są to złoża osadowe. należy tu obszar:

1. korzecko-starachowicki(jura dolna) -występują sferosyderyty, do 30% Fe, są trzy poziomy rudonośne w obrębie węglanów i piaskowców, złoże już nie jest eksploatowane

2. częstochowski (jura środk) -sferosyderyty w antyklinie łęczyckiej, zawartość Fe też 30%. jest to złoże potencjalne

• Sudecki :

a) Kowary - już nie jest eksploatowane, ruda magnetytowa na kontakcie wapieni, łyszczyków, gnejsów i serpentynitów. Złoże typu Lahn Dill. Pierwotnie osadowe i potem zmetamorfizowane

• Suwalski: 2 złoża eksploatowane + jedno tylko rozpoznane:

1. Krzemianka

2. Jeleniewo

3. Udryń

Są to złoża tytanomagnetytowe, magmowe w intruzji anortozytów i norytów, głębokość 600-900 m., połogie położenie, pseudopokłady. Główne składniki to ilmenit, magnetyt i wanad

36. Co to jest okręg ,prowincja region itd?

PROWINCJA- obejmuje dużą część skorupy ziemskiej, płyty tektonicznej, dna oceanicznego. Występują w jej granicach charakterystyczne złoża/

OKRĘG- część prowincji, odznacza się obecnością złóż o określonym składzie i pochodzeniu. Okręgi związane są z jednostkami wyższego rzędu. Mają charakter pasowy.

REJON- fragment okręgu, charakteryzuje się miejscowym skupieniem złóż.

POLE - obejmuje grupę złóż o wspólnej genezie i związku z jedną strukturą geologiczną. Pole składa się ze złóż.

ZŁOŻE- lokalne nagromadzenie kopaliny, związane z określonymi procesami geologicznymi i strukturami tektonicznymi.

37. Głębokości występowania strefy abisalnej pod lądami i oceanami?

3-10km ocean kont 5 - 10 km

38. Facja metamorficzna w której powstaja itabiryty czego to są złoża?

Itabiryt- skała metamorficzna, zbudowana głównie z miki żelaznej ( Brazylia- Minas Gerais)- rudy żelaza - facja amfibolitowa

39. Złoża rezydualne wietrzeniowe proces powstania?

Powstają w procesie chemicznego wietrzenia skał, a powstające w tym procesie złoża mają taki sam skład jak skała wyjściowa. Mogą być niezmienione- pozostać in situ, lub przemieszczone na niewielką odległość ale bez zmiany składu zwietrzeliny lub zmienione np. przez doprowadzenie związków Fe, Mn, krzemionki, węglanów, gipsu, itp.. O powstaniu złóż rezydualnych decydują:

- obecność w wietrzejącej skale pierwiastka lub minerału, który ulega koncentracji

• odpowiedni klimat, odpowiadający za produkt wietrzenia

• dostateczny czas trwania i warunki wietrzenia

• spokojna rzeźba powierzchni

40. Główne składniki węgla ?

Macerały-podstawowe o jednorodnej budowie składniki mikroskopowe węgla

Witryn- węgiel błyszczący

Duryn- węgiel matowy

Fuzyn- węgiel włóknisty

Klaryn- węgiel półbłyszczący

41. Złoża polimetaliczne w Polsce o znaczeniu historycznym ?

Złoty Stok: złoże wystepuje na S od Złotego Stoku. Wyróżniamy tu 4 pola: zachodnie, wschodnie, sołtysie i Biała Góra. Najbogatsze jest pole zachodnie. Rozpoznane jest do 300 m. Jest to głównie złoże As - lollingit, arsenopiryt, poza tym: chalkopiryt, pirotyn, magnetyt, złoto, bizmut, bizmutynit, kubanit, sfaleryt. Występuje w łupkach łyszczykowych, serpentynitach i amfibolitach. Większość na kontakcie marmurów z amfibolitami lub łupkami łyszczykowymi. Eksploatacja od ponad 1000 lat, głównie jako złoże Au, a od 1700 roku jako złoże As. Wydobyto ponad 20 ton złota. Złoże o charakterze sedymentacyjno -metamorficznym, pseudohydrotermalne.

Kletno: utwory metamorficzne grupy strońskiej. Złoże występuje na kontakcie gnejsów śnieżnickich i łupków. Okruszcowanie siarczkami i arsenkami Ni i Co, uraninit, siarczki Cu i Fe i selenki miedzi -typu Bolesławit (?)

Miedzianka: (Rudawy Janowickie) Złoże występuje na kontakcie masywu granitowego Krakonoszy i utworów metamorficznych. Wystepują siarczki miedzi, takie jak: chalkopiryt, bornit, chalkozyn, kowelin i w sumie jest tu około 35 % Cu. Ponadto występuje galena, sfaleryt, magnetyt, związki U i telurki.

geneza: złoże hydrotermalne związane z granitem karkonoszy

42. Z jakim okresem fałdowym związane są największe złoża soli kamiennej na świecie ?

waryscyjskim

43. Czym się zajmował Agrikola ?

Podzielił złoża na proste i złożone

44. Od kiedy człowiek wykorzystuje kopaliny??

Od paleolitu 2 mln lat temu - epoka kamienna (broń krzemienna)

45. Złoża stratabaund , stratiform, stratoidalne- definicja

klasyfikacja morfologiczna !

Stratiform- złoże stratyfikowanae, ujawniające formę pokładową z widocznym warstwowaniem

Stratabaund- złoże przywiązane do określonej warstwy lub zespołu warstw, niekiedy na dużych obszrach, jednak o brekcjowym, żyłowym, najczęściej epigenetycznym w stosunku do skał otaczających wykształceniu.

Stratoidalne- w ogólnym pojęciu - warstwo podobne




1. Złoża związane z hot spots i etapem embrionalnym.

2. Porfirowe złoża miedzi: opis środowiska geotektonicznego, geneza, minerały typomorficzne itp.

3. Złoża uranu - wymień typy, gdzie występują.

4. Minerały towarzyszące złożom Ni i Cu.

5. Ekshalacyhne złoża Ag - przez jakie wody są tworzone.

6. Temperatura powstawania złóż skarnowych.

7. W jakim okresie tworzyły się złoża pegmatytowe najczęściej wydobywane?

8. Czego złożem jest Carro de Passo?

9. Pierwiastki w albitytach.

10. Warunki powstawania złóż rozsypiskowych.

1. Co to jest sztok?

2. Czego złożem są Mon Isa?

3. Skarny ... (?)

4. Pochodzenie roztworów w złożach masywnych typu zastąpienia (?)

5. Pegmatyty powszechnie ... Callaline? (?)

6. Wymień złoża miedzi i gdzie występują?

7. Jakie złoża są charakterystyczne dla schyłkowego etapu tworzenia się ryftu kontynentalnego?

1. Stadium dojrzałe złoża

2. Epitermalne złoża nisko - i wysokotemperaturowe

3. Geneza pierwotnych złóż diamentów

4. Stratyfikowane złoża - przykłady, środowiska geotektoniczne ipt

5. Typomorficzne minerały skarnów

6. Porfirowe złoża miedzi.

7. Metale w Mereński Reef (?)

8. Warunki geologiczne, formy lateralne (?) złoża rozsypiskowego diamentów.

9. Źródła Co na świecie, Z jakimi złożami współwystępują

10.Skały wyjściowe dla złóż niklu

jakie wody tworza porfirowe złoża Cu

Złoża talle de Pousa

minerały w porfirowych złożach Cu

Monnt Jssc - czego złoże?

Cechy minerałów towrzących złoża rozsypiskowe

Jak głęboko powst. zł. masywnych siarczków

Zł. metasomatyczne, jakiego typu zastapienia są pochodzenia

Jak się wydobywa pegmatyty

Grejzenowe pierwotne

King Island - Tasmane - jakie słoża

W czym występują diamenty

Z czym może współwystępować Cr

Co sprzyja, że diamenty są w złożach rozsypiskowych

Endoskarny powstają kosztem:

a) intruzji magmowe

b) skał otaczających intruzję

pierwiastki złóż Cu - Ni

pierw. zł. stratyfikowanych Cu

złoże Szedbury: a)Cr, b)Cu ?

masyw Chibiński

restyty powstają wyłącznie na skałach a) kwaśnych, b)zasadowych

Pytania Otwarte

Opisać KARLIN

Wymienić wszystkie typy złóż Cu

Złoża w stadium dojrzałym

Stratygrafia złóż cynku i ołowiu (wymienić)

Złoża w stadium atlantyckim

LS, HS (opisać)

Osadowe Fe - podział i gdzie występują

Złoża masywnych siarczków - typy tektoniczne

Co to są kimberlity

Rodzaje złóż magmowych

Jakie złoża tworzą się w strefie grzbietu śródoceanicznego

W jakim procesie dochodzi do dyferencjacji ropy naftowej i gazu ziemnego

Jakie pierwiastki powstają w złożach albitytowych

Grupa 'I'

1. geneza złóż Au typu Carlin

2. typy złóż Cu

3. zł magmowe

4. w jakim etapie ropa, gaz suchy i mokry

5. strefowość zł porfirowych

6. zł grzbietów śród oceanicznych

gr `II'

1. zł wstępnego etapu rftowego

2. zł chromu strączkowe

3. zł pegmatytowe- pierwiastki

4. porfirowe zł Mo

5. młode złoża Au

6. skały macierzyste, zbiornikowe itd.

7. co to jest łupek ropny

gr `III'

1. zł U i platynowców

2. zł likwacyjne - co to?

3. zł [leadvile]

gr ` IV' (zagadnienia) złoża porfirowe/ złoża skarnowe / złoza związane ze strefą hotspotów / karbonatyty /gaz suchy, mokry, kerogen...




1. Stadium embrionalne

Powstawanie ryftu wewnątrz kontynentalnego (typu ryftów wschodnioafrykańskich). Wewnątrz kontynentalne plamy gorąca, anorogeniczny magmatyzm




• Stratyfikowane złoża rud Cr i Fe

• Złoża Fe-Ti-V w anortozytach

• Złoża w karbonatytach

• Złoża diamentów w kimberlitach i lamproitach

• Złoża likwacyjne Ni-Cu-PGE

• Stratyfikowane złoża rud Cu

• Złoża Sn i W związane z granitoidami anorogenicznymi

• Złoża żyłowe pięciopierwiastkowe Ag-Ni-Co-As+/-(Bi, U)

• Złoża typu Olympic Dam (Cu-Fe-U-Au) /niejasna geneza/




2. Stadium młodociane (typu Morza Czerwonego) - ryft się poszerza i powstaje nowa skorupa oceaniczna, rozpoczyna się sedymentacja skał osadowych (klastycznych,węglanowych, ewaporatowych) i wulkaniczno-osadowych.

• Stratyfikowane złoża rud Zn-Pb typu SEDEX

• Złoża siarczków masywnych (VMS- typu cypryjskiego)

• Złoża rud Zn-Pb typu MVT (Doliny Missisipi w rozwiniętych systemach ryftowych)

3. Stadium dojrzałe (typ Atlantyku)

Kształtują się trzy podstawowe elementy morfologiczno-tektoniczne: krawędzie pasywne, głębie oceaniczne i grzbiety śródoceaniczne.

[A] Złoża związane z grzbietami i głębiami oceanicznymi:




• Podiformowe złoża Cr

• Złoża likwacyjne Ni-Cu w sekwencjach komatytowych

• Złoża masywnych siarczków (VMS) typu cypryjskiego

• Złoża Fe (BIF - typu Algoma)

• Złoża konkrecji manganowych (współczesne)




[B] Złoża związane z pasywnymi krawędziami kontynentów:




• Złoża rud Zn-Pb typu Doliny Missisipi

• Złoża rud Fe (BIF- typu Lake Superior, Clinton, Minette)

• Złoża rud Mn w formacjach BIF - typu Lake Superior

• Złoża osadowe rud Mn (Nikopol, Chiatura)

• Złoża rozsypiskowe (plażowe i morskie)

• Złoża ropy i gazu ziemnego

• Złoża fosforytów




4. Stadium schyłkowe (typ Pacyfiku)

Tworzą się wzdłuż jednego lub obu brzegów oceanu strefy subdukcji, krawędzie pasywne kontynentów przekształcają się w aktywne, powstają łuki wyspowe i łuki kontynentalne.

Złoża związane ze strefami subdukcji skorupy oceanicznej:




• Złoża typu porfirowego (Cu-Mo, Mo, Sn )

• Złoża skarnowe (Cu, W, Fe, Zn)

• Złoża żyłowe Au i Ag - high sulfidation type, low sulfidation type

• Złoża metasomatyczne typu zastąpienia (Pb, Zn, Ag +/- Cu)

• Złoża żyłowe polimetaliczne Ag, Pb, Zn +/- Cu

• Złoża związane z uskokami transformacyjnymi - złoża żyłowe Au typu Mother Lode; złoża Au typu Carlin

• Złoża masywnych siarczków typu Kuroko, Beshi, Noranda

• Złoża typu SEDEX w basenach załukowych




5. Stadium terminalne (typ Morza Śródziemnego) - obok strefy kolizji pozostają resztki nieskonsumowanej skorupy oceanicznej, a równocześnie, wskutek wtórnych rotacji i ekstensji, otwierają się nowe baseny oceaniczne.

• Złoża ewaporatów

• Niewielkie złoża Au-Ag typu hydrotermalnego, bez znaczenia ekonomicznego

6. Stadium pokolizyjne (typ Himalajów) - zamknięcie oceanu i powstanie szwu

tektonicznego

• Złoża rud Zn-Pb typu MVT

• Złoża rud Sn i W w grejzenach

• Złoża U, Li, Be i Ta w pegmatytach

• Złoża rud U związane z granitami kolizyjnymi (typu żyłowego)

• Złoża węgla kamiennego

7. Stadium peneplenizacji orogenu - erozja powstałego łańcucha górskiego

• Złoża wietrzeniowe typu rezydualnego (boksyty, laterytowe Ni, kaolinitu)

• Złoża wietrzeniowe typu infiltracyjnego (U, Cu)

• Złoża rozsypiskowe

• Osadowe złoża rud Fe (rudy darniowe)

• Złoża osadowe mechaniczne - surowców ilastych i surowców okruchowych.

---