Zajęcia 14 -15-16-17

Temat 8 - Zadania członków załogi podczas alarmów i awarii urządzeń okrętowych.

Stan awaryjny - stan, w którym pewne urządzenia, konieczne do zapewnienia normalnych warunków pracy i mieszkalnych nie znajdują się w stanie gotowości do pracy z powodu uszkodzenia głównego źródła energii elektrycznej.

Awaryjne źródło energii elektrycznej jest to źródło energii elektrycznej przeznaczone do zasilania rozdzielnicy awaryjnej w przypadku uszkodzenia zasilania z głównego źródła energii elektrycznej. Konstrukcja i wyposażenie takiego źródła powinny być takie, aby umożliwiały uruchomienie mechanizmów ze stanu bez energetycznego statku bez pomocy z zewnątrz.

Czynności do wykonania po zadziałaniu alarmu w siłowni:

• Skasowanie alarmu w miejscu pobytu mechanika wachtowego lub w CMK.

• Ustalenie przyczyny i usunięcie powodu zadziałania alarmu,

• W razie konieczności powiadomienie Starszego mechanika i mechanika odpowiedzialnego za niewłaściwie działające urządzenie,

• Przełączenie alarmu na system bezwachtowy w wypadku pracy siłowni w systemie St-by.

Temat 9 - Rozmieszczenie zdalnych wyłączników i sygnalizacji mechanizmów i wentylacji, zrywanie zaworów, zamknięcia przejść i wyjść awaryjnych.

Stałe instalacje wykrywcze i alarmowe pożarów:

Warunki techniczne stawiane wykrywczym instalacjom gaśniczym:

• Zawsze gotowe do natychmiastowego działania,

• Tablice sterownicze powinny być umieszczone na mostku lub w centralnym posterunku dowodzenia

• Ręczne przyciski alarmowe należy instalować w pomieszczeniach mieszkalnych, służbowych i na posterunkach dowodzenia.

• Przy każdym wejściu powinien się znajdować ręczny przycisk alarmowy, łatwo dostępny w korytarzu na każdym pokładzie,

Instalacje wykrywcze dymu w próbkach pobieranego powietrza:

• Tablica kontrolna umieszczona na mostku lub w głównym posterunku dowodzenia,

• Na tablicy informacja w wykazem chronionych pomieszczeń,

• Wentylatory poboru próbek powinny być zdublowane,

Stałe instalacje wykrywcze i alarmowe dla siłowni bezwachtowych:

• Instalacja powinna uruchamiać dźwiękowy i optyczny sygnał alarmowy inny od sygnału normalnych alarmów siłowni,

• Jeżeli mostek nie jest obsadzony alarm powinien być słyszany w miejscu pobytu oficera wachtowego.

Na wszystkich statkach powinny być wywieszone aktualne plany ochrony przeciwpożarowej i być przeprowadzane okresowo ćwiczenia przeciwpożarowe.

Opisy na planach powinny być opisane w języku załogi i w języku angielskim

Instalacje paliwa ciekłego, oleju smarnego, itp.:

• Nie należy stosować paliw ciekłych o temperaturze zapłonu mniejszej niż 60 st.C,

• Dla zespołów awaryjnych - o temperaturze mniejszej niż 43 st.C,

• Gromadzenie przecieków z przewodów paliwa z alarmem na każdy silnik - wymóg wszedł w życie od 1 lipca 2003 roku dla silników o mocy powyżej 375 kw.,

• System zdalnego zrywania zaworów z miejsca umieszczonego poza siłownią,

• Właściwe zamykanie rur sondażowych wyposażonych w kurki kontrolne,

• Zbiorniki rozchodowe i osadowe powinny mieć sygnalizację wysokiej temperatury paliwa w zbiorniku,

Systemy wentylacji:

• Wentylacja o napędzie mechanicznym powinna być wyposażona w wyłączniki umożliwiające wyłączenie jej z miejsca poza pomieszczeniem przez nią obsługiwanym,

• Miejsca wyłączania instalacji pomieszczeń i wentylacji siłowni powinny być rozdzielone,

• Powinny być przeprowadzane okresowe próby działania klap pożarowych łącznie z elementami służącymi do ich sterowania,

• Na statkach pasażerskich system wentylacji powinien być możliwy z niezależnych możliwie jak najbardziej oddalonych miejsc,

• Na mostku powinna być sygnalizacja utraty lub zmniejszenia wymaganej wydajności wentylacji,

• Szybkie wyłączenie wentylatorów i systemu wentylacji w wypadku pożaru,

• Specjalny system alarmowy uruchamiany z mostku lub miejsca dowodzenia w celu zwoływania załogi, rozbrzmiewający niezależnie od alarmu w pomieszczeniach dla pasażerów,

• Wszystkie pomieszczenia mieszkalne i służbowe powinny być wyposażone w dymową instalację wykrywczą pożaru a pomieszczenia kuchenne w instalację termiczną zamiast dymowej.

Każdy członek załogi maszynowej powinien znać rozmieszczenie i obsługę urządzeń awaryjnych mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo statku i załogi ( silniki łodzi ratunkowych, agregat awaryjny, awaryjna pompa ppoż., awaryjne ssanie zęz maszynowych, system gaszenia pożarów w siłowni i skrzyni korbowej, awaryjne sterowanie maszyną sterową, zdalne wyłączanie urządzeń siłowni, system zdalnego odcinania paliwa i pary).

Umiejętność obsługi tych urządzeń powinna być okresowo sprawdzana podczas alarmów ćwiczebnych.

Podczas działań w sytuacjach awaryjnych członkowie załogi maszynowej powinni postępować zgodnie z rozkładami alarmowymi oraz ściśle wykonywać polecenia osoby kierującej ( St. mechanik, Kapitan lub osoba przez niego wyznaczona).

Wymagania dodatkowe dla maszynowni okresowo bezwachtowych (prawidło 46)

Przewidziane rozwiązania powinny być takie, aby zapewnić, że bezpieczeństwo statku we wszystkich warunkach żeglugowych, łącznie z manewrami, będzie równoważne temu, jakie ma statek z maszynownią pozostającą pod nadzorem wachty.

Każdy statek powinien posiadać udokumentowaną przydatność do eksploatacji z maszynownią bezwachtową, zgodnie z wymaganiami Administracji.

Środki zapobiegania pożarom poprzez środki wczesnego wykrywania i podawania sygnałów alarmowych:

• W przestrzeniach podtłokowych, kolektorach SG i wylotach spalin kotłów,

• W karterach SG: wykrywacze mgły olejowej i pomiar temperatur łożysk.

Ochrona przed zalaniem:

- Studzienki zęzowe w przedziałach maszynowych odpowiedniej wielkości z sygnalizacją wysokiego poziomu,

- Ewentualne automatyczne uruchamianie pomp zęzowych.

Sterowanie mechanizmami z mostka:

• Regulacja prędkości obrotowej napędu głównego lub wychylenia śruby nastawnej,

• System zabezpieczający przed przeciążeniem napędu głównego, awaryjne zatrzymanie napędu głównego,

• Wskaźniki wydawanych rozkazów z mostka ( telegraf, wskaźnik wychylenia płatów, itp.

• Układ przekazywania sterowania z układzie mostek - centrala menewrowo-kontrolna,

• Możliwość sterowania wszelkimi mechanizmami ze stanowiska lokalnego,

• Na mostku wskaźniki liczby i kierunku obrotów śruby, liczby obrotów i skoku śruby,

• Alarm nieudanych rozruchów, alarm niskiego ciśnienia powietrza rozruchowego.

Łączność: niezawodne środki łączności głosowej pomiędzy centralą manewrowo-kontrolną a mostkiem i pomieszczeniami mechaników.

System alarmowy: Wskazujący każde uszkodzenie wymagające reakcji i działania.

System ten powinien:

• Mieć możliwość podawania dźwiękowego sygnału alarmowego w CMK lub na stanowisku sterowania mechanizmami napędowymi oraz wskazywania optycznego znaczenia każdego alarmu na odpowiednim stanowisku,

• Być połączony z pomieszczeniami ogólnymi mechaników lub ich indywidualnymi kabinami,

• Uruchamiać dźwiękowy i optyczny alarm dźwiękowy w sytuacji wymagającej interwencji oficera wachtowego,

• Być zaprojektowany wg zasady „bezpieczny w razie uszkodzenia”,

• Uruchamiać alarm dla mechaników w przypadku, gdy sygnał alarmowy nie spowodował odpowiedniej reakcji w miejscu jego powstania i w ustalonym czasie,

• Być zasilany w sposób ciągły z sygnalizacją awarii systemu,

• Umożliwiać wskazanie kilku zaistniałych awarii jednocześnie,

• Wskazanie awarii powinno działać do czasu usunięcia przyczyny jej powstania.

Systemy bezpieczeństwa: należy przewidzieć system bezpieczeństwa, aby zapewnić, że poważne zakłócenia w działaniu urządzeń maszynowych lub kotłowych, stwarzające natychmiastowe zagrożenie, spowoduje automatyczne wyłączenie danej części instalacji oraz podanie sygnału alarmowego a wyłączenie układu nie powinno następować w sposób automatyczny z wyjątkiem przypadków mogących doprowadzić do poważnej awarii.

Jeżeli energia elektryczna dostarczana jest przez więcej jak jedną prądnicę należy przewidzieć automatyczne urządzenia przełączające. Przy automatycznym przełączeniu powinien być podany sygnał alarmowy.

Na każdym zbiornikowcu powinny być przewidziane środki zapewniające załodze bezpieczny dostęp do dziobu nawet w trudnych warunkach pogodowych.

Dla statków pasażerskich gródź skrajnika dziobowego albo gródź zderzeniowa powinny być wodoszczelne aż do pokładu grodziowego. Statek powinien posiadać gródź skrajnika rufowego oraz grodzie położone z przodu i z tyłu przedziału maszynowego. W przypadku pochwy wału śrubowego powinny być one umieszczone w pomieszczeniach wodoszczelnych. Dławnica rufowa powinna być umieszczona wewnątrz wodoszczelnego tunelu linii wałów.

Statki towarowe - powinny posiadać wodoszczelną gródź zderzeniową do pokładu wolnej burty. Rurociągi przechodzące przez gródź powinny być wyposażone w zawory odcinające sterowne z pokładu głównego lub zdalnie.

Nie dopuszczalnym jest umieszczanie drzwi, włazów, przewodów wentylacyjnych lub innych otworów w grodzi zderzeniowej.

Drzwi wodoszczelne powinny być drzwiami zasuwanymi z napędem silnikowym elektrycznym zasilanym z rozdzielni awaryjnej, hydraulicznym lub ręcznym z sygnalizacją zamknięcia / otwarcia.

Drzwi wodoszczelne ( szczególnie bez zdalnego sterowania) powinny być zamknięte przed każdym rozpoczęciem podróży i w czasie jej trwania z koniecznością dokonywania wpisów w dzienniku okrętowym. Otwarte mogą być tylko w sytuacjach absolutnie koniecznych.

• Nie powinno być możliwe zdalne otwarcie których kolwiek drzwi z centralnego pulpitu.

• Co tydzień powinny się odbywać ćwiczenia w operowaniu drzwiami wodoszczelnymi.

• Oznakowanie i instrukcje obsługi - nakaz bezwzględnie przestrzegany.

• Sygnalizacja alarmowa: drzwi wodoszczelne - zamknięte/ otwarte.

Instalacje zęzowe( prawidło 21) - każdy statek powinien być wyposażony w skutecznie działającą instalację zęzową zdolną do wypompowania i suszenia każdego przedziału wodoszczelnego.

Statek pasażerski powinien posiadać minimum trzy pompy zęzowe, statek towarowy dwie.

Sygnalizacja alarmowa:

1. Wysoki poziom zęz w tunelu/ siłowni.

2. Wysoki poziom w studzienkach zęzowych.

Urządzenie sterowe( prawidło 29):

• powinno być główne i rezerwowe, skonstruowane tak, aby uszkodzenie jednego nie powodowało unieruchomienia

drugiego.

• zasilane z GTR i ATR, sterowanie z mostka i miejscowe, przełączanie automatyczne, sygnalizacja dźwiękowa i

optyczna na mostku i w przedziale maszynowym.

• środki łączności pomiędzy mostkiem i pomieszczeniem maszyny sterowej.

• sygnalizacja alarmowa niskiego poziomu oleju w zbiorniku obiegowym, zbiornik zapasowy o pojemności

umożliwiającej napełnienie, co najmniej jednego zespołu energetycznego.

• na mostku i odpowiednim stanowisku sterowania mechanizmami głównymi powinny być umieszczone wskaźniki

pracy silników elektrycznych i ektro-hydraulicznych urządzeń sterowych.

Sterowanie mechanizmami ( prawidło 31):

Główne i pomocnicze mechanizmy ważne dla napędu i bezpieczeństwa statku należy wyposażyć w skuteczne środki do ich obsługi i sterowania.

Sterowanie z mostka z wachtą maszynową:

• możliwość wykonywania manewrów silnikiem lub zmiana skoku śruby,

• możliwość awaryjnego zatrzymania z mostka,

• komunikacja w przekazywaniu rozkazów z mostka do maszynowni,

• możliwość przekazywania sterowania napędem głównym z mostka do CMK,

• wskaźniki kierunku i obrotów śruby na mostku,

• liczba i kierunek obrotu śruby nastawnej

• alarm niskiego ciśnienia powietrza rozruchowego,

Systemy wentylacji przedziałów maszynowych (prawidło 35):

Przedziały maszynowe powinny być odpowiednio wentylowane, aby zapewnić możliwość pełnej mocy urządzeń maszynowych w różnych warunkach pogodowych.

Łączność pomiędzy mostkiem a przedziałem maszynowym ( prawidło nr 37):

Co najmniej dwa niezależne środki łączności do przekazywania rozkazów z mostka do stanowiska w przedziale maszynowym lub CMK, jednym z nich powinien być telegraf maszynowy zapewniający wizualne wskazanie przekazywanych komend i ewentualnych odpowiedzi?

Alarm dla mechaników (prawidło 38) - uruchamiany w zależności od potrzeby, z centrali manewrowo-kontrolnej lub z mostku manewrowego, wyraźnie słyszalny w pomieszczeniach mieszkalnych mechaników.

Usytuowanie urządzeń na statkach pasażerskich ( prawidło 39):

Przed grodzią zderzeniową od strony dziobu nie należy instalować awaryjnych źródeł energii elektrycznej, pomp pożarowych, pomp zęzowych, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do obsługi urządzeń umieszczonych przed grodzią zderzeniową.

Główne i awaryjne źródła energii elektrycznej ( prawidło 41):

Awaryjnym źródłem energii może być prądnica lub bateria akumulatorów.

1. Silnik prądnicy awaryjnej - praca na paliwie o temperaturze zapłonu powyżej 43 st. C, uruchamianie automatyczne z zapasem energii na co najmniej trzy kolejne rozruchy, drugie źródło energii lub rozruchu umożliwiające wykonanie dodatkowych trzech rozruchów w ciągu 30 minut lub rozruch ręczny jeżeli jest skuteczny. Powinien łatwo się uruchamiać przy temperaturach 0 st.C, przy niższych przewidzieć podgrzewanie pomieszczenia lub urządzenia grzejne.

2. Akumulatory - wytrzymanie obciążenia, automatyczne załączenie się po zaniku napięcia z rozdzielnicy głównej,

Układ instalacji elektrycznej oświetlenia awaryjnego powinien być taki, aby pożar lub inny wypadek w pomieszczeniach, w których znajduje się awaryjne źródło energii elektrycznej nie spowodowały unieruchomienia instalacji oświetlenia głównego.

Na statkach pasażerskich należy przewidzieć oddzielne i samodzielne źródło energii elektrycznej usytuowane powyżej najwyższego i otwartego pokładu o mocy zapewniającej oświetlenie awaryjne, przez co najmniej 36 godzin ( dla masowców 18 godzin) dla:

• Oświetlenia stanowisk alarmowych i ewakuacyjnych,

• W korytarzach i na klatkach schodowych,

• W pomieszczeniach służbowych, w przedziale maszynowym,

• Przy wszystkich stanowiskach sterowania,

• W maszynie sterowej i pomieszczenia ze sprzętem ppoż.,

• Przy pompie pożarowej,

• Światła nawigacyjne,

• Instalacja radiowa,

• Środki łączności wewnętrznej,

• Okrętowe urządzenia nawigacyjne, instalacja wykrywcza i alarmowa pożarów

• Wszystkie przyciski sygnalizacji alarmowej wymaganej w stanach awaryjnych,

• Jedna z pomp pożarowych, pompa instalacji tryskaczowej, awaryjna pompa zęzowa z systemem sterowania zaworami,

• Maszynę sterową.

• Każde drzwi wodoszczelne - przez 1 godzinę,

Temat 10 - Procedury wyłączania i uruchamiani systemów okrętowych napędu głównego, systemów pomocniczych oraz maszyn i urządzeń awaryjnych.

Starszy mechanik powinien sporządzić i umieścić we właściwym miejscu:

1. Listy kontrolne: przygotowania siłowni do ruchu oraz odstawienia siłowni po manewrach, zawierające szczegółowy, praktyczny wykaz czynności, jakie należy wykonać podczas przygotowania siłowni do jazdy morskiej i postoju w porcie.

2. Uproszczone instrukcje obsługi urządzeń i systemów, takich jak SG, SP, agregat awaryjny, maszyna sterowa, odolejacz, system gaszenia pożarów w siłowni, system transportu paliwa, olejów i odpadów olejowych.

3. Plan przeglądów, remontów i wymian oleju.

4. Zakres obowiązków mechanika wachtowego z uwzględnieniem podległych mu urządzeń.

5. Zalecenia dla mechanika wachtowego zapisywane dzienniku poleceń lub na tablicy informacyjnej w CMK siłowni.

Starszy mechanik powinien przeprowadzić szkolenia nowo zaokrętowanych mechaników w zakresie obsługi mechanizmów, urządzeń i systemów, włączając w to: start i manewrowanie lokalne lub awaryjne napędem głównym, maszyną sterową, itp.

Fakt przeszkolenia należy odnotować w dzienniku maszynowym.

Awaryjna pompa pożarowa.

Pomieszczenie awaryjnej pompy pożarowej nie powinno stykać się z przedziałami maszynowymi typu A lub innymi pomieszczeniami w których znajdują się główne pompy pożarowe. Pomieszczenie awaryjnej pompy pożarowej nie powinno mieć bezpośredniego połączenia ani możliwości przedostania się dymu z pożaru w pomieszczeniu maszynowym.

Minimalna wydajność awaryjnej pompy pożarowej powinna wynosić co najmniej 25 m3/h i powinna zapewnić dostarczenie co najmniej dwóch strumieni wodnych nie pochodzących z tego samego hydrantu, z których jeden podany przez pojedynczy odcinek węża powinien sięgać do każdego miejsca statku normalnie dostępnego dla pasażerów lub załogi oraz do każdego miejsca w pustym pomieszczeniu ładunkowym lub ro-ro czy samochodowym.

Hydranty powinny być usytuowane w pobliżu wejść do pomieszczeń chronionych.

Stałe instalacje gaśnicze.

Butle i instalacja stałych instalacji pożarowych powinny być zainstalowane w oddzielnych pomieszczeniach chronionych, z niezależnym wejściem z drzwiami otwieranymi na zewnątrz i wentylacją mechaniczną.

1

---