Zadanie 1 (kalkulacja podziałowa prosta)
Przedsiębiorstwo produkujące masowo jednorodne wyroby ponosi w danym miesiącu następujące koszty:
Materiały bezpośrednie 60 000 zł.,
Płace bezpośrednie 40 000 zł.,
Koszty wydziałowe 18 000 zł.
W okresie tym wyprodukowano 1000szt. produktów gotowych. Ustalić koszty ogółem i jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego.
Zadanie 2 (kalkulacja podziałowa prosta)
Przedsiębiorstwo produkujące masowo jednorodne wyroby ponosi w danym miesiącu następujące koszty:
Materiały bezpośrednie 1 200 zł.,
Płace bezpośrednie 7 200 zł.,
Koszty wydziałowe 3 600 zł.
Poniesione koszty dotyczą wytworzonych 200 szt. wyrobów gotowych oraz 100 szt. półfabrykatów przerobionych w 40% z punktu widzenia poniesionych kosztów produkcji. Produkcje niezakończoną przelicza się na wyroby gotowe z zastosowaniem procentu zaawansowania produkcji.
Ustalić jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego i półfabrykatu.
Ustalić jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego i półfabrykatu zakładając, że materiały zużywają się na początku procesu produkcyjnego a pozostałe koszty narastają proporcjonalnie.
Zadanie 3 (kalkulacja podziałowa ze współczynnikami)
W przedsiębiorstwie o różnorodnej produkcji masowej koszty na koniec okresu sprawozdawczego kształtowały się następująco:
Materiały bezpośrednie 1 200 zł.,
Płace bezpośrednie 7 200 zł.,
Koszty wydziałowe 3 600 zł.
Koszty ogólnego zarządu 1 900 zł.
W wydziałach produkcji podstawowej wytwarza się z jednego surowca dwa rodzaje wyrobów A i B. Różnią się one od siebie wielkością, której stosunek wynosi 4:2. Czas obróbki jest mierzony za pomocą normogodzin i kształtuje się jak 3:1. Zużycie materiałów następuje w proporcji do wielkości wyrobów, pozostałe koszty są rozliczane proporcjonalnie do normogodzin. Na początek okresu nie było produkcji w toku. W analizowanym okresie wyprodukowano
400 szt. wyrobów A wykonanych w 100%
600 szt. wyrobów B wykonanych w 100%
200 szt. wyrobów B wykonanych w 50%
Ustalić koszt wytworzenia wyrobów A i B oraz produkcji niezakończonej wyrobu B.
Zadanie 4
Kalkulacja zleceniowa
Jednostka produkuje w małych seriach dwa asortymenty produktu: A i B. Wyrób A został wyprodukowany w ilości 10 szt. a wyrób B w ilości 20 szt.
Na podstawie danych o miesięcznych kosztach obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia wyrobów A i B
Pozycje kosztów |
Wyrób A |
Wyrób B |
Koszty ogółem |
Materiały bezpośrednie |
20 000 |
15 000 |
|
Płace bezpośrednie |
4 000 |
3 000 |
|
Koszty wydziałowe |
6 000 |
5 000 |
|
Razem |
|
|
|
Zadanie 5
Kalkulacja doliczeniowa - zleceniowa
Jednostka produkuje w małych seriach dwa asortymenty produktu: X i Y. Wyrób X został wyprodukowany w ilości 4 szt. a wyrób Y w ilości 20 szt.
Koszty wydziałowe rozliczane są na poszczególne asortymenty według klucza podziałowego - robocizna bezpośrednia.
Na podstawie danych o kosztach miesiąca stycznia obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia wyrobów X i Y
Pozycje kosztów |
Wyrób X |
Wyrób Y |
Koszty ogółem |
Materiały bezpośrednie |
30 000 |
40 000 |
|
Płace bezpośrednie |
8 000 |
6 000 |
|
Koszty wydziałowe |
|
|
28 000 |
Razem |
|
|
|
Zadanie 6
Kalkulacja doliczeniowa - zleceniowa
Fabryka wytwarza dwa typy dachówki. Koszty wytworzenia ujmuje się w dwóch odrębnych zleceniach. W bieżącym miesiącu koszty produkcji z podziałem na zlecenia przedstawiono w tabeli.
Pozycje kosztów |
Zlecenie I |
Zlecenie II |
Koszty ogółem |
Materiały bezpośrednie |
36 000 |
48 000 |
84 000 |
Płace bezpośrednie |
19 200 |
24 800 |
44 000 |
Koszty wydziałowe |
|
|
16 800 |
Koszty ogólnego zarządu |
|
|
14 480 |
Koszty wydziałowe rozliczane są proporcjonalnie do materiałów bezpośrednich, a koszty ogólnego zarządu proporcjonalnie do kosztów wytworzenia. W danym miesiącu rozpoczęto i zakończono produkcję dachówki.
Na podstawie danych:
1. rozliczyć koszty pośrednie,
2. ustalić koszty wytworzenia dachówki w odniesieniu do każdego zlecenia.
Zadanie 7
Kalkulacja doliczeniowo - asortymentowa
Przedsiębiorstwo produkuje trzy rodzaje wyrobów: A, B, C w ramach trzech odrębnych zleceń produkcyjnych. W danym miesiącu wykonano: 50 szt. wyrobów A, 20 szt wyrobów B, 30 szt wyrobów C. Kształtowanie się kosztów w okresie sprawozdawczym pokazuje tabela.
Ustalić koszty wytworzenia oraz koszt jednostkowy wyrobów A, B i C, przyjmując następujące założenia:
1. produkcje wszystkich wyrobów zakończono w danym okresie,
2. koszty wydziałowe są rozliczane proporcjonalnie do liczby maszynogodzin wynoszącej:
dla produkcji wyrobu A 1500 maszynogodzin
dla produkcji wyrobu B 750 maszynogodzin
dla produkcji wyrobu C 1050 maszynogodzin
3. koszty ogólnego zarządu są rozliczane proporcjonalnie do kosztu wytworzenia.
Pozycje kosztów |
Wyrób A |
Wyrób B |
Wyrób C |
Koszty ogółem |
Materiały bezpośrednie |
28 000 |
8 000 |
14 000 |
50 000 |
Płace bezpośrednie |
30 000 |
6 000 |
8 000 |
44 000 |
Koszty wydziałowe |
|
|
|
66 000 |
Koszty ogólnego zarządu |
|
|
|
80 000 |
Zadanie 8
Kalkulacja fazowa
Spółka „GAMA” produkuje trzy rodzaje wyrobów x, y, z z tego samego surowca w dwóch fazach technologicznych na odrębnych wydziałach produkcyjnych.
W czerwcu poniesiono koszty:
FAZA I
w tym - materiały bezpośrednie 30.000,-
- płace bezpośrednie 20.000,-
- koszty wydziałowe 28.000,-
FAZA II
w tym - materiały bezpośrednie 35.000,-
- płace bezpośrednie 25.000,-
- koszty wydziałowe 27.100,-
Wyprodukowano w tym samym okresie w fazie I półfabrykatów:
- wyrób x
80 szt. przerobionych w 100%
200 szt. przerobionych w 50%
- wyrób y
100 szt. przerobionych w 100%
100 szt. przerobionych w 40%
- wyrób z
70 szt. przerobionych w 100%
100 szt. przerobionych w 30%
ZAŁOŻENIA
1. Rozliczenie kosztów półfabrykatów dokonywane wg TKW.
2. Koszty fazy I rozliczane są na poszczególne półfabrykaty wg współczynników:
- koszty materiałów bezpośrednich 1 : 2 : 3
- koszty płacy bezpośredniej 2 : 3 : 1
- koszty wydziałowe 1 : 2 : 4
3. Koszty fazy II rozliczane są na poszczególne półfabrykaty wg współczynników:
- koszty bezpośrednie 3 : 2 : 7
- koszty wydziałowe 3 : 2 : 1
Polecenia do wykonania:
- ustalić koszty wytworzenia wyrobów gotowych
ROZWIĄZANIE:
1. Obliczenie wielkości produkcji
dla x.
dla y.
dla z.
2. Na podstawie danych stwierdzamy, że możemy skorzystać z kalkulacji podziałowej ze współczynnikami. Tworzymy tabele kalkulacyjną dla fazy I.
Pozycja kalkulacyjna |
Nazwa wyrobu |
Ilość umowna (szt.) |
Współczynnik |
Ilość jednostek współczynnikowych |
Koszt wytworzenia jednostki współczynnikowej |
Koszt wytworzenia jednostki wyrobu |
Materiały bezpośrednie |
x |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Płace bezpośrednie |
x |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Koszty wydziałowe |
x |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Całkowity koszt jednostkowy półfabrykatów w fazie I
dla x
dla y
dla z
Wyceniamy półfabrykaty przekazane do fazy II
dla x
dla y
dla z
3. Tworzymy tabele kalkulacyjną jak przy fazie I, wpisując odpowiednie współczynniki dla fazy II
Pozycja kalkulacyjna |
Nazwa wyrobu |
Ilość umowna (szt.) |
Współczynnik |
Ilość jednostek współczynnikowych |
Koszt wytworzenia jednostki współczynnikowej |
Koszt wytworzenia jednostki wyrobu |
Koszty bezpośrednie (materiały bezpośrednie i płace bezpośrednie) |
x |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Koszty wydziałowe |
x |
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Całkowity koszt jednostkowy wyrobów gotowych w fazie II
dla x
dla y
dla z
4. Ustalamy koszt wytworzenia wyrobu gotowego
dla x
dla y
dla z
5. Sprawdzenie poprawności obliczeń kalkulacji
- koszt wytworzenia wyrobu gotowego x
- koszty wytworzenia półfabrykatu x
- koszt wytworzenia wyrobu gotowego y
- koszty wytworzenia półfabrykatu y
- koszt wytworzenia wyrobu gotowego z
- koszty wytworzenia półfabrykatu z
Zadanie 9
Przedsiębiorstwo Maszyn Precyzyjnych w Konstancinie wytwarzało w czerwcu wyroby gotowe w oparciu o trzy zlecenia produkcyjne.
-Zlecenie 1 obejmuje produkcję 10 szt. obrabiarek. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte) w poprzednim okresie, a w bieżącym kontynuowane i jeszcze niezakończone,
Zlecenie 2 obejmuje produkcję 5 szt. tokarek. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte)
w bieżącym okresie, a w bieżącym kontynuowane i jeszcze niezakończone.
Zlecenie 3 obejmuje produkcję 2 szt. wtryskarek, Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte) w poprzednim okresie, w bieżącym kontynuowane i zakończone.
Koszty produkcji zarejestrowane w księgach rachunkowych tego przedsiębiorstwa
i dotyczące realizowanych zleceń, wynosiły:
Pozycja kalkulacyjna |
Zlecenie 1 |
Zlecenie2 |
Zlecenie 3 |
||
|
Rp Ko |
Ko |
Rp |
Ko |
|
Materiały bezpośrednie |
32.800,- |
55.200,- |
1000,- |
51.800,- |
8,200,- |
Place bezpośrednie |
24.000,- |
31.000,- |
800,- |
48.400,- |
25.200,- |
Koszty wydziałowe |
53.200,- |
|
|
107.620,- |
|
Razem |
110.000,- |
|
|
208.820,- |
|
Koszty wydziałowe rejestrowane są w przedsiębiorstwie łącznie. W czerwcu wyniosły 115.995,-, a jednostka wykorzystała 100% posiadanych zdolności wytwórczych. Za podstawę rozliczenia kosztów pośrednich na zlecenia przyjęto sumę płac bezpośrednich.
ROZWIĄZANIE:
I. Rozliczenie kosztów wydziałowych czerwca na zlecenia produkcyjne
Ustalenie kosztów wydziałowych czerwca obciążających poszczególne zlecenia produkcyjne.
Zlecenie 1
Zlecenie 2
Zlecenie 3
Razem
II. Jednostkowy koszt wytworzenia wytwarzanych w spółce produktów
Pozycja kalkulacyjna |
Zlecenie 3 |
||||
|
Rp |
Ko |
Koszty razem |
llość(szt) |
JkWg |
Materiały bezpośrednie |
|
|
|
|
|
Płace bezpośrednie |
|
|
|
|
|
Koszty wydziałowe |
|
|
|
|
|
Razem |
|
|
|
|
|
Pozycja kalkulacyjna |
Zlecenie 1 |
Zlecenie2 |
||
|
Rp |
Ko |
Koszty razem |
Ko |
Materiały bezpośrednie |
|
|
|
|
Płace bezpośrednie |
|
|
|
|
Koszty wydziałowe |
|
|
|
|
Razem |
|
|
|
|
III. Wycena wytworzonych produktów w wysokości rzeczywistego kosztu wytworzenia
Ustalanie optymalnej ceny sprzedaży przy wykorzystaniu metod opartych na kosztach
Zadanie 10
Przedsiębiorstwo produkcyjne zajmuje się wytwarzaniem odkurzaczy. Informacje o kosztach i rozmiarach produkcji przedstawiają się następująco:
Wielkość produkcji 14 750 szt. |
Koszty całkowite |
Koszt jednostkowy |
Zmienne koszty produkcji: |
|
|
- materiały i surowce |
88 500 |
6,00 |
- place bezpośrednie |
66 375 |
4,50 |
Zmienne pośrednie koszty produkcyjne |
44 250 |
3,00 |
Razem zmienne koszty produkcyjne |
199 125 |
13,50 |
|
||
Stałe pośrednie koszty produkcyjne |
154 875 |
10,50 |
Koszty ogólnego zarządu i sprzedaży: |
|
|
Stale |
88 500 |
6,00 |
Zmienne |
44 250 |
3,00 |
Razem koszty całkowite |
486 750 |
33,00 |
Źródło: (Needles, Anderson, Caldwell, 1994 r., s. 889).
Pożądany zysk w tym okresie ma wynieść 110 625 zł.
W produkcję odkurzaczy zaangażowano aktywa operacyjne o wartości 921 875 zł. Zarządzający zakładają uzyskanie stopy zwrotu z tych aktywów na poziomie 12%.
Polecenia do wykonania:
- ustalić cenę sprzedaży:
metodą marży netto
metodą marży brutto
metodą marzy na pokrycie
metodą opartą o stopę zwrotu z aktywów
ćw. 3/ćw.4 - Metody kalkulacji podziałowej i doliczeniowej. Podstawowe formuły cenowe. Rachunek kosztów działań