PROFILAKTYA SPOŁECZNA-zagadnienia na egzamin, STUDIA- PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA I PRZEDSZKOLNA, Profilaktyka społeczna


PROFILAKTYA SPOŁECZNA- ZAGADNIENIA NA EGZAMIN 10.12.2011

    1. Pojęcie profilaktyki społecznej i przyczyny zagrożeń społecznych.

Profilaktyka społeczna w ujęciu praktycznym to dziedzina, której zadaniem jest opis, wyjaśnienie i przewidywanie rozwoju zjawisk szkodliwych w celu skonstruowania programów, strategii i procedur ich zwalczania w wymiarze społecznym, lokalnym, globalnym i indywidualnym. To wiedza o zagrożeniach i ich przyczynach oraz sposobach niedopuszczania do ich rozszerzania się przez zaplanowane działania zbiorowe.

Przyczyny:

- globalne: robotyzacja, automatyzacja, komputeryzacja i informatyzacja czynności komputerowych;

- lokalne

- znajdujące się w an troposferze (w człowieku przetwarzającym informacje czerpane z otoczenia zew. [biosfery,fizyko sfery,an troposfery tworzonej przez innych ludzi] i wew. [psychiki].

    1. Czynniki mające wpływ na kształtowanie się osobowości i na zachowania patologiczne młodego człowieka (4) - wymienić i scharakteryzować.

Rodzice

Oraz:

  1. pozostawianie nieletniego bez żadnego dozoru wychowawczego przez cały dzień, często do późnych godzin nocnych,

  2. niezaspokojenie w dzieciństwie potrzeby bezpieczeństwa, miłości i opieki,

  3. narażenie nieletniego na włóczenie się po ulicach i poznawanie zdemoralizowanych osób,

  4. narażenie nieletniego na konflikty szkolne,

  5. zaniedbany wygląd, brak książek i przyborów szkolnych.

Szkoła

Otoczenie rówieśnicze

Media

    1. Cele działań profilaktycznych ( z 8 wymienić min. 4-5).

- Rozpowszechnienie prawdziwych i rzetelnych inf. o zjawisku, którego dot. profilaktyka.

- Kształtowanie umiejętności interpersonalnych, zwłaszcza: samoświadomości, samooceny i samodyscypliny.

- Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, a głównie: empatycznych, współpracy, komunikowania się i rozwiązywania konfliktów.

- Kształtowanie zdolności do wybierania pozytywnych stylów życia.

- Rozwijanie związków z grupą społeczną i poczucia odpowiedzialności za grupę, do której jednostka przynależy.

- Rozwijanie środowiska rodzinnego, społecznego i środowiska pracy, które podnosi jakość życia jego członków.

- Kształtowanie reguł prawnych i publicznych w taki sposób, by były zgodne z ludzkimi potrzebami.

- Umożliwienie wczesnego wykrywania i diagnozowania zagrożeń i rozwijania strategii przeciwdziałania.

    1. Formy działań profilaktycznych według Lipkowskiego (wymienić, opisać podać przykłady).

- ochrona społeczeństwa przed jednostkami niedostosowanymi (np. zakłady poprawcze, karne)

- ochrona dzieci i młodzieży przed niekorzystnymi warunkami rozwoju psych., fiz., i moralno-społecznego ( promocja pozytywnych idoli, np. dni JP II)

- ochrona dzieci i młodzieży zagrożonych wykolejeniem przed nasileniem się niekorzystnych tendencji (warsztaty profilaktyczne z asertywnego odmawiania, np. Alkoholowi mówię NIE)

    1. Warunki skuteczności profilaktyki.

- konsekwencja,

- holistyczne podejście,

- elastyczność,

- monitoring,

- ustalenie etiologii danego zjawiska,

- oszacowanie zasięgu zjawiska,

- ustalenie prawidłowości rozwoju,

- określenie istoty zmian,

- poszukiwanie sposobów likwidacji przyczyn.

    1. Modele działań profilaktycznych (opisać , podać różnice).

      2. Model tradycyjny

      Model współczesny

      Cel

      zwalczanie patologii

      promocja zdrowia

      Założenia

      uświadamianie skutków

      sięganie do przyczyn

      Efekty

      wiedza o skutkach i akcent na negatywną postawę

      umiejętność odmawiania; kształtowanie umiejętności społecznych; wiedza o uzależnieniach; zaangażowanie; system wartości

      Forma oddziaływania

      jednostronny przekaz

      dialog i aktywne uczestnictwo

      Czas i zakres oddziaływań

      sporadycznie

      systematycznie wśród dzieci i młodzieży

      Realizatorzy

      prelegenci i specjaliści

      nauczyciele i liderzy

      Rodzaj substancji

      alkohol, papierosy, narkotyki

      uzależnienia

      Kontrola efektów

      nie wymagana

      wymagana

        1. Rodzaje działań profilaktycznych (umieć wymienić i opisać podane klasyfikacje, zwłaszcza I, II i III rzędową)

      Wg L. Pytka:

      • Profilaktyka zachowawcza - cel: ochrona przed zagrożeniem, jakie stwarzają jednostki uznane za niedostosowane społecznie. Izolowanie uczniów nieprzystosowanych, stygmatyzowanie za pomocą kar.

      • Profilaktyka kreatywna - działalność wzmacniająca i podtrzymująca te formy i sposoby zachowania, które maja charakter prospołeczny,; „promujemy dobro, by nie dopuścić do zła. Koniecznym warunkiem jest zmiana modelu szkoły. Chodzi o stworzenie szkoły, w której respektuje się zasadę promowania pozytywnych zachowań.

      Wg 3 poziomów

      • Profilaktyka pierwszorzędowa - uprzedza pojawienie się problemów, opóźnia wiek pojawienia się zachowań ryzykownych; skierowana do całej populacji.

      • Profilaktyka drugorzędowa - diagnoza dzieci i młodzieży z tzw. grup wysokiego ryzyka na skutek dysfunkcjonalności w sferze psychicznej, interpersonalnej lub społecznej.

      • Profilaktyka trzeciorzędowa- interwencja podejmowana po wystąpieniu zaburzenia i jego zlokalizowaniu. Specjalistyczna pomoc.

        1. Zadania profilaktyki społecznej.

      • Oddziaływanie (opieka socjalna, inna pomoc) na rodzinę zagrożoną patologią,

      • pomoc w tworzeniu różnego rodzaju profilaktycznych programów środowiskowych,

      • pomoc w ich realizacji,

      • edukacja ustawiczna całego społeczeństwa w zakresie patologii, sposobach obrony przed nią, możliwościach wpływania na decydentów, odpowiedzialnych za środki na realizację programów profilaktyki.

        1. Podejście holistyczne.

      • Integracyjne oddziaływanie na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne,

      • od najwcześniejszych faz życia i w całym okresie rozwojowym,

      • charakter ciągły,

      • zabezpieczenie rozwoju psychofizycznego i społecznego jednostki,

      • charakter interwencyjny w kryzysowych okresach.

        1. Rodzaje programów profilaktycznych - umieć wymienić wszystkie i każdy scharakteryzować.

          1. informacyjne

          2. edukacyjne

          3. alternatywne

          4. interwencyjne

          5. zmian środowiskowych

          6. zmian przepisów społecznych

          7. ograniczenia szkód

      Ad.a.

      Cel: dostarczenie właściwych i aktualnych informacji o wszystkich formach pomocy, niebezpieczeństwie zjawiska niedostosowania społ. dzieci i młodzieży

      Instrumenty: ulotki, broszury, plakaty, wykłady, seminaria na temat niedostosowania społecznego

      Odbiorcy: dzieci, młodzież, dorośli

      Ad.b.

      Cel: dostarczenie wiedzy i umiejętności do samodzielnego radzenia sobie z zagrożeniem

      Działania: kształcenie w zakresie podejmowania decyzji, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania problemów i inne

      Miejsce realizacji: szkoła, domy kultury, zakłady pracy, kościół

      Odbiorcy: dzieci, młodzież, rodzice, nauczyciele, policjanci, lekarze, pielęgniarki, pedagodzy szkolni, dyrektorzy placówek oświatowych i wychowawczych

      Ad.c.

      Cel: stworzenie alternatyw dla działania ryzykownego

      Działania: zaspokojenie potrzeb w sposób nieszkodliwy dla zdrowia (sport, zabawa, trening spr. ruchowej i intelektualnej, hobby…)

      Miejsce realizacji: szkoła, domy kultury, zakłady pracy, kościół

      Odbiorcy: dzieci, młodzież, rodzice

      Ad.d.

      Cel: pomoc w zidentyfikowaniu problemów i odnalezieniu sposobu na ich rozwiązanie

      Odbiorcy: osoby znajdujące się w krytycznym momencie swojego życia

      Działania: osobisty kontakt z przedmiotem programu, wymiana doświadczeń i empatyczne słuchanie

      Instrumenty: poradnictwo indywidualne i rodzinne, Tel. zaufania i sesje terapeutyczne

      Rodzaje: profesjonalne- realizowane przez specjalistów, działających przy organizacjach
      i instytucjach społecznych; programy rówieśnicze- oparte na pozytywnym wpływie rówieśników

      Ad.e.

      Cel: zmiana jakości środowiska, identyfikacja i zmiana czynników, sprzyjających zachowaniom patologicznym

      Odbiorcy: młodzi ludzie

      Działania: ochrona przed osobami przejawiającymi zachowania patologiczne

      Ad.f.

      Cel: zmiana przepisów prawnych, rozporządzeń lokalnych

      Odbiorcy: lokalna społeczność

      Działania: reklama społeczna, ruch obywatelski

      Ad.g.

      Cel: ograniczenie negatywnych skutków zjawiska patologicznego

      Odbiorcy: osoby uzależnione

      Działania: wymiana igieł, rozdawanie prezerwatyw, itp.

      Realizatorzy: ośrodki leczenia uzależnień, organizacje społeczne, fundacje

        1. Fazy budowania programu profilaktycznego.

      1/ Ocena potrzeb danej społeczności w zakresie profilaktyki,

      2/ ocena lokalnych uwarunkowań społecznych, analiza podstaw prawnych działań o charakterze profilaktycznym,

      3/ Określenie celów oraz najskuteczniejszych działań,

      4/ Przełożenie celów na zadania.

      5/ Przełożenie zadań na konkretne działania

      6/ Konfrontacja zasobów ludzkich, finansowych i materialnych ze źródłami dostępnymi w danej społeczności,

      7/ Określenie pomocy, jaka będzie potrzebna spoza lokalnej społeczności (wsparcie techniczne i szkoleniowe),

      8/ Określenie elementów składowych oceny, jaka będzie przeprowadzana w trakcie realizacji programu,

      9/ Określenie potencjalnych zagrożeń i trudności, jakie mogą się pojawić w trakcie realizacji programu.

      10/ Opracowanie finalnego planu działania.

        1. Techniki wdrażania programu profilaktycznego.

      • wolontariat - forma indywidualnego lub kolektywnego działania ukierunkowanego na dawanie wsparcia lub świadczenie usług nieodpłatnie.

      • sieć - w działalności profilaktycznej tworzenie sieci to szukanie lub podtrzymywanie kontaktów, które angażują jednostki i organizacje chętne do współpracy,

      • mobilizacja społeczeństwa - proces, w ramach którego zachęca się członków społeczeństwa do aktywnego angażowania się w rozwiązywanie problemów związanych z występowaniem patologii społecznej.

        1. Główne cechy skutecznego programu profilaktycznego.

      1. Planowanie prowadzane przez zespół lokalnych profesjonalistów, przedstawicieli z różnych środowisk (rodzina, szkoła, kościół, policja, resort sprawiedliwości, media, placówki ochrony zdrowia),

      2. cele i zadania powinny być konkretne i mierzalne ,

      3. uwzględnienie potrzeb lokalnej społeczności,

      4. wykorzystanie wielu form i metod dostosowanych do celów i zadań.

      5. integracja z innymi działaniami wspierającymi zdrowie (konieczna jest współpraca z placówkami wczesnej interwencji, terapii, rehabilitacji ),

      6. długoterminowość - objęcie programem wszystkich faz w życiu człowieka,

      7. reklama i promocja - to warunek uzyskania wsparcia społecznego, w tym finansowego,

      8. powtarzalność.

        1. Co to jest SPP, jego podmioty, przedmiot na różnych szczeblach szkolnictwa.

      SPP- Szkolny Program Profilaktyczny

      Podmioty w SPP:

      • nauczyciele - realizatorzy,

      • uczniowie - adresaci.

      • rodzice - partnerzy.

      Przedmiot SPP w szkole podstawowej:

      • niepowodzenia szkolne,

      • dysleksja,

      • ADHD,

      • zachowania agresywne i przemoc,

      • zaburzenia zachowania,

      • pierwsze próby picia alkoholu i palenia papierosów

      Przedmiot SPP w gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej:

      • używanie substancji psychoaktywnych,

      • przemoc,

      • przedwczesne podejmowanie życia seksualnego,

      • wykroczenia, przestępstwa,

      • porzucanie szkoły

      • problemy natury psychicznej: zaburzenia nastroju, depresje, zaburzenia jedzenia , nerwice, uzależnienia.

        1. Zadania szkoły w profilaktyce szkolnej (4 każde umieć krótko opisać).

      • podtrzymanie więzi z rodzicami - stworzyć w szkole sytuację sprzyjającą kontaktom rodziców i dzieci na terenie szkoły (wspólne imprezy, uroczystości szkolne, wspólne zajęcia, nowatorskie sposoby informowania rodziców o sukcesach dziecka w szkole). Włączanie rodziców w społeczność szkolną (opracowywanie wspólnie ze szkołą programów wychowawczych i zadań klasy na dany rok).

      • szkolny system interwencji - tworzenie procedur interwencji z precyzyjnie określonymi sankcjami za łamanie zakazów; Wszyscy w szkole (woźna, nauczyciel, uczeń wie, komu ma zgłosić informację o akcie przemocy). wypracować tok postępowania wewnątrz szkoły, z uwzględnieniem kanałów informacyjnych oraz ról poszczególnych pracowników w systemie zapewnienia bezpieczeństwa

      • sukces szkolny i utrzymanie się w systemie edukacyjnym - szukanie odpowiedzi na pytanie, jak zapobiec wypadnięciu dziecka z systemu szkolnego (nauczanie zespołowe, oparte na koleżeńskiej pomocy dla ucznia mającego trudności z nauką; zajęcia pozalekcyjne),

      • klimat moralny szkoły - poszanowanie dla norm i wartości; pokazywanie pozytywnych wzorów zachowań prezentowanych przez dorosłych w ramach treningów czy mediacji.

      9


      Wyszukiwarka