Prawo cywilne
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Stosunek prawny
Stosunek prawny to szczególna odmiana, typ szeroko rozumianego stosunku społecznego.
Od innych stosunków prawnych różni się tym, iż zachowania podmiotów w nim uczestniczących są wyznaczone przez treść norm prawnych.
Elementy stosunku prawnego:
Podmiot
Przedmiot
Treść.
Powstanie stosunku prawnego
Powstanie, zmiana lub ustanie stosunku prawnego następuje w wyniku tzw. zdarzeń prawnych.
Zdarzenia prawne dzielą się na:
fakty tzn. takie zdarzenia prawne, które są niezależne od woli podmiotu prawa,
działania tzn. są to pozostałe zdarzenia prawne z tym, że są one zależne od woli podmiotu prawa.
Fakty
takie zdarzenia prawne, które są niezależne od woli podmiotu prawa,
np. śmierć małżonka skutkuje na gruncie przepisów prawa spadkowego tzw. otwarciem spadku.
Działania
są to pozostałe zdarzenia prawne z tym, że są one zależne od woli podmiotu.
Dzielą się na:
a). czynności zmierzające do wywołania skutków prawnych:
-czynności prawne,
- orzeczenia sądowe,
- akty administracyjne;
b). inne czyny, w przypadku których nie jest istotne, czy wola osoby działającej była nastawiona na wywołanie skutku w postaci powstania, zmiany lub wygaśnięcia stosunku prawnego:
-czyny niedozwolone,
-czyny dozwolone.
Czynność prawna
to czynność składająca się z przynajmniej jednego oświadczenia woli, zmierzająca do wywołania określonych skutków prawnych w postaci powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego.
Oświadczenie woli
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej.
Chwila złożenia oświadczenia woli
Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.
Chwila złożenia oświadczenia woli c.d.
Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Podział oświadczeń woli
W zależności od sposobu złożenia oświadczenia woli dzieli się je na:
wyraźne,
dorozumiane.
Odwołanie oświadczenia woli
Oświadczenie, które ma być złożone innej osobie jest skuteczne, jeżeli doszło:
jednocześnie z tym oświadczeniem
lub wcześniej.
Podmioty stosunku cywilnoprawnego:
osoby fizyczne,
osoby prawne,
jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi.
Zdolność prawna
to zdolność do bycia podmiotem praw
i obowiązków.
Zdolność do czynności prawnych
oznacza taką kwalifikację osoby fizycznej, że może ona przez własne działanie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.
Brak zdolności do czynności prawnych
dotyczy osób fizycznych, które:
nie ukończyły lat trzynastu
oraz
osób ubezwłasnowolnionych całkowicie.
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiadają:
małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, ale nie ukończyli jeszcze osiemnastu lat
oraz
-osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
Pełną zdolność do czynności prawnych
mają pełnoletni czyli osoby, które ukończyły lat osiemnaście.
Osobami prawnymi są:
- Skarb Państwa oraz
-jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.
Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi
Są to takie jednostki, którym ustawa przyznaje zdolność prawną i do których stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.
Przedmiot stosunku cywilnoprawnego
To określone zachowanie podmiotów oparte na wzorcu postępowania
zawartym w normie prawa cywilnego.
Przedmiotem mogą być także obiekty materialne i niematerialne, których zachowanie podmiotów dotyczy.
Treść stosunku
cywilnoprawnego
To określone zachowanie podmiotów oparte na wzorcu postępowania
zawartym w normie prawa cywilnego.
Przedmiotem mogą być także obiekty materialne i niematerialne, których zachowanie podmiotów dotyczy.
Rzecz
w rozumieniu kodeksu cywilnego
to tylko przedmiot materialny, wyodrębniony z przyrody.
Wyłączenia
Ze względów moralnych statusu rzeczy w rozumieniu kodeksu cywilnego nie mają:
zwłoki
zwierzęta.
Mają one status tzw. res extra commercium.
Podział rzeczy I
Nieruchomości:
- gruntowe (rolne, nierolne)
- budynkowe
lokalowe.
Ruchomości.
Nieruchomości są to:
części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty),
jak również budynki trwale z gruntem związane lub
części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Podział rzeczy II
Rzeczy oznaczone:
co do gatunku - tzn. takie, które określone są tylko wedle cech rodzajowych, co znaczy, że być ich wiele np., samochód osobowy;
co do tożsamości - tzn. takie, które określone są indywidualnie np., samochód osobowy z numerami rejestracyjnymi.
Część składowa rzeczy
Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.
Część składowa rzeczy
Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.
Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.
Przynależność rzeczy
Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (tzw. rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.
Przynależność
Związek między rzeczą główną a przynależnością:
właścicielem rzeczy głównej i przynależności jest ta sama osoba,
przynależność jest potrzebna do korzystania z rzeczy głównej,
przynależność i rzecz główna pozostają ze sobą w faktycznym i stałym związku.
Uwaga!
Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną.
Przedmioty materialne niebędące rzeczami
Ciecze i gazy
Kopaliny
Zwierzęta w stanie wolnym.
Przedmioty niematerialne
Energia
Dobra intelektualne
Dobra osobiste
Pieniądze
Papiery wartościowe.