konstytucyjne podstawy jedn. sam.teryt.
Samorząd terytorialny dostaje władzę od ustrojodawcy. Jest to władza pochodząca od państwa. Nie posiada on żadnej, samoistnej, wywodzącej się z prawa naturalnego władzy.
Podstawa prawną do funkcjonowania JST jest art.16 Konstytucji w brzmieniu: „
1.Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.
2.Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotna część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
związek publiczno-prawny
Związek publiczno - prawny to korporacja złożona z ludzi, którzy wyodrębnieni są z uwagi na pewne kryterium: państwo, miejsce zamieszkania, wykonywany zawód, ewentualnie wyznanie. Związek publiczno - prawny tworzy państwo w celu wykonania zadań publicznych. Są one w związku z tym wyposażone we władztwo publiczne, a także w osobowość prawną. Działa on za pośrednictwem swoich organów stanowiących i wykonawczych. Członkowie tych organów są wyłaniani ze wspólnoty w związku wyborów bezpośrednich. Związek publiczno - prawny decyduje o swoim ustroju w drodze statutu.
Generalna klauzula domniemania zadań publicznych dla władz samorządu terytorialnego - art. 163
Podstawa prawna do tworzenia dodatkowych stopni samorządu terytorialnego - art. 164 ust.2
Klauzula domniemania zadań ST na rzecz gminy - art. 164 ust.3
Każda j.s.t. może być pozwana przez sąd i może pozywać.
Wykaż, że gmina / województwo jest związkiem publiczno-prawnym
"Jednostki samorządu terytorialnego posiadają osobowość prawną" art.165 konstytucji. Chodzi tu o jednostki jako całość a więc wspólnoty mieszkańców wraz z terytorium, na którym zamieszkują. Nie będą miały osobowości prawnej, więc rada gminy czy zarząd powiatu, ale gmina, czy powiat jako związek publiczno-prawny. Wyraża się to w tym, że jednostką przysługuje prawo własności i inne prawa majątkowe.
Każda jednostka samorządu terytorialnego posiada organ stanowiący i kontrolny jak i wykonawczy.
Odnośnie gminy:
-organ stanowiący i kontrolny - rada gminy
-organ wykonawczy-wójt, burmistrz lub prezydent
Odnośnie powiatu :
-organ stanowiący i kontrolny-rada powiatu
-organ wykonawczy-zarząd powiatu a nie stojący na jego czele starosta. Starosta nie jest organem powiatu. Jest organem wewnętrznym rady powiatu.
Odnośnie województwa:
-organ stanowiący i kontrolny - sejmik województwa
- organ wykonawczy - zarząd województwa, analogicznie nie będzie organem województwa Marszałek województwa, będący przewodniczącym zarządu województwa.
Uzasadnij, że gmina jest związkiem publ.-prawn.
W moim pojęciu to pytanie pokrywa się z poprzednim, jeśli się mylę proszę powiedzcie,
spróbuje poprawić.
Ustawowe pojęcie gminy, powiatu, wojew.
GMINA - to prawnie zorganizowany terytorialny związek osób określony w ustawie o samorządzie gminnym jako wspólnota samorządowa. Gmina jest podstawowym ogniwem samorządu terytorialnego Polsce , samorząd terytorialny na szczeblu gminy musi istnieć. Gminie przysługuje domniemanie kompetencji. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone w ustawach dla innych jego jednostek, a w razie wątpliwości do kogo należy dane zadania, należy przyjąć zasadę domniemania kompetencji gminy.
Powiat- stanowi lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Ustawa o samorządzie powiatowym ustanawia dwie kategorie powiatów. Powiat to zasadnicza jednostka podziału terytorialnego obejmująca całe obszary graniczących ze sobą gmin ( powiat ziemski) lub cały obszar miasta ( miasto na prawach powiatu). Samorząd powiatowy wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, dysponuje mianem powiatowym i prowadzi samodzielną gospodarkę finansową. Posiada osobowość prawną. Zakres jego działania nie może naruszać zakresu działania gminy. Powiatowa wspólnota samorządowa podejmuje rozstrzygnięcia bezpośrednio w głosowaniu wyborczym oraz w referendum a także za pośrednictwem organów powiatu, którymi są rada powiatu i zarząd powiatu.
Województwa- są największymi jednostkami samorządu terytorialnego, nie naruszającymi samodzielności powiatów i gmin. Terytorium Polski obecnie podzielone jest na 16 województw. Samorząd terytorialny na szczeblu województwa jest w Polsce instytucja nowa , utworzoną 1 stycznia 1999roku. Do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim niezastrzeżonych ustawami an rzecz organów administracji rządowej. Organy województwa: sejmik województwa i zarząd województwa.
Na czym polega istota zadań gminy?
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zadaniami gminy są wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Występuje domniemanie kompetencji na rzecz gminy, jeżeli ustawa nie stanowi, że sprawę ma załatwić inny organ. O ustroju gminy stanowi jej statut. Gmina w celu wykonywania zadań może tworzyć jednostki organizacyjne lub zawierać umowy z innymi podmiotami.
(znalazłem to w innym źródle prócz notatek na Internecie, pasuje ?)
Klasyfikacja zadań gminy
Jednym z typów zadań gminy, są zadania własne - gmina wykorzystuje własny budżet do zaspokajania potrzeb mieszkańców, na przykład budując park, dbając o oczyszczanie itd. Ten typ działań dzieli się na :
- techniczne, np. budowanie dróg
- społeczne, szkoły itp.
- porządku publicznego, organizowanie ruchu ulicznego, straży pożarnej itp.
- ładu przestrzennego i ekologicznego, zarządzanie terenami, dbanie o czystość.
Zadania własne charakteryzują się tym, że odpowiedzialność za nie ponosi całkowicie gmina.
Niektóre z zadań gminy są określane przez ustawę, aby ich wykonanie nie zależało od decyzji składu gminnego, i żeby potrzeby ludności były zaspokajane bez względu na obecnych przewodniczących.
Innym rodzajem zadań są zadania zlecone, czyli obce, zaplanowane, zlecone i opłacone przez państwo. Te zadania także dzielą się na obowiązkowe i dobrowolne. W przypadku zadań obowiązkowych, gmina jest zobowiązana do ich wykonania, ponieważ tak właśnie stanowi ustawa. Inaczej jest w przypadku zadań, które gmina wykonuje dobrowolnie. Rząd tylko sugeruje wykonanie jakiejś czynności na rzecz mieszkańców, lecz gmina sama decyduje czy wykonać dane zadanie, czy też nie. Zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Na realizacje zadań zleconych gmina otrzymuje środki finansowe, a szczegółowe zasady i tryb przekazywania tych środków określają ustawy
8. Pojęcie organów: wójt / burmistrz / prezydent
Wójt - urzędnik, pełniący funkcję organu wykonawczego gminy obok burmistrza i prezydenta miasta, wykonujący uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Do zadań wójta należy w szczególności:
przygotowywanie projektów uchwał rady gminy
określanie sposobu wykonywania uchwał
gospodarowanie mieniem komunalnym
wykonywanie budżetu
zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych
Wójt jest funkcjonariuszem publicznym, wybieranym w wyborach powszechnych, jego kadencja rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Wójta można odwołać poprzez referendum lokalne w trakcie trwania kadencji, do rozpisania którego potrzebny jest wniosek co najmniej 10% wyborców. Referendum jest ważne, gdy udział w nim weźmie nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu. W razie wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem kadencji (np. w razie odmowy złożenia ślubowania, złożenia pisemnej rezygnacji, śmierci, odwołania z urzędu) funkcję wójta, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, pełni osoba wyznaczona przez premiera. Wójtem nie może być osoba nie będąca obywatelem Polski.