23.10.2006

PRAWO

może być rozpatrywane jako zbiór norm albo zbiór aktów normatywnych - albo zbiór przepisów

POJĘCIE NORM PRAWNYCH

Norma postępowania - to wypowiedź, która bezpośrednio i jednoznacznie określonej osobie lub osobą w określonych okolicznościach nakazuje lub zakazuje w określony sposób postąpić bądź postępować.

• Norma postępowania skłania określone osoby do danego postępowania, czyli pełni funkcję sugestyjną.

• Norma niczego nie opisuje nie jest zatem prawdziwa ani fałszywa

• Normę należy odróżnić od zdania o kwalifikacji czynu ze względu na daną normę. Takie zdanie jest prawdziwe albo fałszywe

ELEMENTY TREŚCIOWE NORMY

Koniecznymi elementami treściowymi normy jest:

1. wskazanie adresata - czyli osoby lub osób którym norma coś nakazuje lub zakazuje

2. wskazanie okoliczności - w którym na adresacie ciąży obowiązek określonego zachowania.

3. wskazanie nakazanego lub zakazanego postępowania wraz z wyrażeniem nakazu lub zakazu

Jeżeli jakaś wypowiedz nie posiada któregoś z elementu normy nie jest normą, tylko fragmentem normy i wymaga uzupełnienia.

RODZAJE NORM patrz Ćwiczenia z dn.16.10.2006

6.11.2006

BUDOWY NORMY

Każda norma zawierać musi wskazane wcześniej elementy treściowe, kolejność wysłowienia tych elementów jest dowolna, przyjęło się, że w normie wyróżnia się dwie części hipotezę i dyspozycje:

Hipoteza - to ta część normy w której zawarte jest wskazane adresata oraz okoliczności, w których adresat ma określony obowiązek.

Dyspozycja - to ta część normy w której zawarte jest wskazanie obowiązkowego postępowania oraz wysłowiony nakaz czy zakaz postępowania.

SPOSOBY WYSŁOWIENIA

• Norma może być wysłowiona w różny sposób oby zawierała wszystkie konieczne elementy treściowe najbardziej bezpośrednim sposobem wysłowienia normy jest wysłowienie jej w postaci wypowiedzi nakazującej lub zakazującej.

• Taki sposób wysłowienia normy spotykany jest jednak rzadko, normy bywają wysłowione w postaci wypowiedzi mówiącej że ktoś musi coś zrobić, że powinien, że coś robi czy będzie robić

• Normy bywają wysłowione w postaci zdań stwierdzających, że komuś wolno coś czynić, czy ktoś może coś czynić.

• Każda wypowiedz zawarta w tekście prawnym jest formom wysłowienia nakazu bądź zakazu

Normę należy odróżnić od przepisu

Przepis - to jednostka redakcyjna tekstu prawnego będąca samodzielnym zdaniem w sensie gramatycznym. Przepis może nie zawierać wszystkich elementów normy.

Proces odtworzenia norm z przepisów nazywamy wykładnią, czyli interpretacją prawa

NORMA SANKCJONOWANA I NORMA SANKCJONUJĄCA

Normy prawne występują zwykle powiązane: Norma sankcjonowana i norma sankcjonująca

Norma Sankcjonowana - to norma, która wskazuje, że jeżeli wystąpią warunki W1 to adresat A1 (zwykle obywatel) powinien wykonać czyn C1

W1 > A1 C1

Norma Sankcjonująca - to norma, która wskazuje, że jeżeli wystąpią warunki W1 (polegające na tym, że adresat A1 nie wykonał czyny C1) to adresat A2 (zwykle organ państwa) który jest tak dobrany, że wykonanie czynu C2 przez adresata A2 jest standardowo bardziej uciążliwe dla adresata A1 niż wykonanie przez niego czynu C1.

Związek pomiędzy normą sankcjonowaną a sankcjonującą

Polega na tym, że norma sankcjonująca zabezpiecza przestrzeganie normy sankcjonowanej. Istnieją jednak takie normy którym nie towarzyszą normy sankcjonujące.

W prawie występują łańcuchy norm, z których każda następna jest sankcjonująca dla wcześniejszej jako sankcjonowanej.

CZYNNOŚCI KONWENCJONALNE I NORMY KOMPETENCYJNE

Wśród ludzkich czynów wyróżnić można czynności psychofizyczne i czynności konwencjonalne, te pierwsze sprowadzają się do pewnych ruchów w czasie i przestrzeni, te drugie wyróżniają się tym, że określone zachowanie dokonane w odpowiednich warunkach przez odpowiednią osobę i w odpowiedni sposób traktowane jest jako pewien akt kulturowy np. powitanie, głosowanie, chrzest, ogłoszenie wyroku, umowa sprzedaży, nieruchomości.

Czynności konwencjonalne - wyróżniają się tym, że mogą byś ważne bądź nie ważne, a w konsekwencji skuteczne, bądź nie skuteczne. Zwykle mają one własną nazwę odmienną od nazwy czynności psychofizycznej stanowiącej substrat danej czynności konwencjonalnej (np. substratem zgody jest kiwnięcie głową lub powiedzenie „zgoda”).

Niektóre czynności konwencjonalne nie mają doniosłości prawnej, większość jednak czynności konwencjonalnych ma doniosłość prawną

Odniesienie prawa do czynności konwencjonalnych może być następujące:

1. niekiedy prawo nakazuje komuś dokonać czynności konwencjonalnej

2. prawo nie nakazuje dokonania czynności konwencjonalnej ale wskazuje, że jeśli ktoś tej czynności dokona wystąpią takie a takie konsekwencje prawne

3. prawo nie kiedy reguluje sposób dokonania czynności konwencjonalnych

Norma Kompetencyjna - to norma o strukturze : jeżeli wystąpią warunki W i podmiot P dokona czynności konwencjonalnej CK to podmiot A powinien wykonać czyn C

W > P dokona CK A powinien C

Specyfiką norm kompetencyjnych jest to, że mowa w nich o dwóch podmiotach, podmiot P to kompetentny czyli upoważniony, podmiot A to podległy kompetencji.

Adresatem normy kompetencyjnej jest zawsze podmiot A podległy kompetencji, bo jemu norma ta nakazuje zareagować na czynność konwencjonalną podmiotu P

Podmiot P kompetentny to często organ państwa, a podmiot A to obywatel, czy obywatele.

Bywa również tak, że kompetencje przysługują obywatelowi a zareagować muszą inni obywatele oraz organy państwa.

20.11.2006

RODZAJE NORM KOMPETENCYJNYCH

Wyróżniamy normy kompetencyjne prawodawczej oraz normy kompetencji do aktualizacji obowiązków. Te pierwsze upoważniają organ państwa bądź samorządu do wydania określonego aktu normatywnego i nakazują obywatelom przestrzegać przepisów zawartych w tym akcie, te drugie upoważniają określony podmiot do aktualizacji czyichś obowiązków wcześniej już określonych w przepisach prawnych.

Rozbicie redakcyjne norm kompetencyjnych

Ze względu na stopień skomplikowania norm kompetencyjnych są one często w przepisach prawnych rozbijane redakcyjnie na dwie części. Pierwsza część to reguła wskazująca jak ważnie dokonać danej czynności konwencjonalnej (reguła dokonania czynności konwencjonalnej). Druga część to reguła wskazująca jakie konsekwencje ma w systemie prawnym dokonanie tej czynności konwencjonalnej.

Sytuacja normy kompetencyjnej w systemie prawnym

Norma kompetencyjne sama w sobie nie nakłada na podmiot P czyli kompetentnego (upoważnionego) obowiązku dokonania czynności konwencjonalnej CK

W tym aspekcie wyróżnić można dwie sytuacje

1. niekiedy kompetencja powiązana jest z wolnością czynienia z niej użytku, tzn. norma kompetencyjna NK upoważnia podmiot P do czynności konwencjonalnej CK, a dokonanie tej czynności nie jest podmiotowi P ani nakazane ani zakazane

2. niekiedy norma kompetencyjna NK upoważnia podmiot P do dokonania czynności konwencjonalnej CK a jednocześnie inna norma tzw. około kompetencyjna nakazuje podmiotowi P dokonać tej czynności.

Sytuacje pierwszego rodzaju zachodzą częściej w prawie prywatnym natomiast drugiego rodzaju w prawie publicznym

Sytuacje wyznaczone przez normy prawne

Podstawowymi sytuacjami wyznaczonymi przez normy prawne są sytuacja obowiązku i sytuacja wolności.

1. sytuacja obowiązku polega na tym, że określone postępowanie jest komuś przez normę prawną nakazane lub zakazane. Szczególną odmianą obowiązku jest obowiązek instrumentalny , polega on na tym, że jeżeli norma nakazuje komuś wykonać czyn C to przyjmuje się, że nakazane jest mu wszystko co jest konieczne dla wykonania czynu C

2. wolność polega na tym, że wykonanie czynu C nie jest danej osobie ani zakazane ani nakazane (wolność dwustronna). Wolność należy od braku konsekwencji prawnych , niektóre czynności wolne nie mają konsekwencji prawnych inne czynności są wolne ale jeżeli zostaną dokonane to wywołują konsekwencje prawne.

3. uprawnienie - sytuacja uprawnienia może być rozumiana trojako:

1. niekiedy gdy mówimy, że ktoś ma prawo czynić C, chodzi o to, że czynienie C nie jest mu ani nakazane ani zakazane (prawo jako synonim wolności)

2. kiedy indziej gdy mówię, że jakiś A ma prawo do czynności C to chodzi o to, że jakiś inny podmiot B ma obowiązek wykonać czynności C na rzecz podmiotu A (uprawnienie jako odpowiednik obowiązku innego podmiotu)

3. kiedy indziej gdy mówimy, że podmiot A ma prawo, dokonać czynności konwencjonalnej C to chodzi o to, że ma do tego kompetencje i jeżeli je dokona, czynność będzie ważna i skuteczna.

Uprawnienie jako kompetencja

Chociaż w języku prawnym terminy prawo i uprawnienie występują we wszystkich trzech typach sytuacji najwłaściwiej jest ograniczyć ten termin do sytuacji drugiego typu.

Inne sytuacje prawne są złożeniem sytuacji prawnych elementarnych.

Tak zwana wolność prawnie chroniona polega na tym, że podmiot A ma wolność zachowań w określonej sferze (nie są mu one nakazane, ani zakazane) a jednocześnie wszystkim innym, w szczególności państwu zakazane jest ingerować w tą sferę.

ROSZCZENIE

Pojęcie roszczenia ma dwa znaczenia

Roszczenie materialne

To uprawnienie jako odpowiednik obowiązku - tyle że rozpatrywane w konkretnej sytuacji

Roszczenie procesowe

Jest szczególnego rodzaju kompetencje do zwrócenia się do organów państwa z żądaniem rozpatrzenia danej sprawy i jej odpowiedniego rozstrzygnięcia np. złożenia pozwu do sądu

Związek pomiędzy roszczeniem materialnym a roszczeniem procesowym polega na tym, że roszczenie procesowe służy zabezpieczeniu realizacji roszczenia materialnego. Nie kiedy jednak roszczeniom materialnym nie towarzyszą roszczenia procesowe np. przy przedawnieniu roszczeń.

P R A W O P O D M I O T O W E

Sankcja prawa podmiotowego

Polega na tym, że danej osobie przysługuje powiązany funkcjonalnie zespół wolności, uprawnień, roszczeń i upoważnień służących do zabezpieczenia uznanych przez normy prawne służące interesów tej osoby

Najwyższym prawem podmiotowym jest prawo własności.

PODSTAWOWE POJĘCIA SYSTEMU PRAWNEGO

1. Obowiązywanie - norma prawna (przepis czy akt prawny) obowiązuje gdy zostały należycie ustanowione i ogłoszone przez kogoś kto ma do tego kompetencje. Od obowiązania odróżnić należy wejście w życie, przepis czy akt prawny wchodzi w życie od momentu gdy wszystkim, w szczególności organom państwa nakazane jest przestrzegać norm zawartych w tym akcie czy przepisie. Tylko wyjątkowo akt prawny wchodzi w życie z dniem ogłoszenia do wejścia w życie aktu prawnego ta tzw. vacatio legis (wakacje ustawy). Typowy okres ten wynosi 14 dni, może być jednak dłuższy.

2. Zastosowanie - norma prawna znajduje zastosowanie gdy wystąpią okoliczności wskazane w normie. Zanim norma znajdzie zastosowanie, obowiązki wskazane w normie mają charakter tylko potencjalny. Gdy norma znajdzie zastosowanie obowiązki w niej wskazane staję się aktualne.

3. Przestrzeganie normy - przestrzega normy prawnej ten kto świadomie postępuje tak jak mu norma nakazuje czy zakazuje jeżeli ktoś postępuje inaczej niż mu norma nakazuje czy zakazuje to przekracza normę. Norma może być przestrzegana bądź przekraczana dopiero wówczas gdy znajdzie zastosowanie.

4. Stosowanie prawa - odróżnić należy od przestrzegania, dotyczy (stosowanie) tylko organów władzy państwowej (państwa i samorządu) i polega najogólniej na tym, że dany organ na podstawie normy prawnej jako normy generalnej i normy abstrakcyjnej ustala konsekwencje tej normy dla danej sytuacji.

PROBLEMATYKA SANKCJI

Pojęcie sankcji - w szerokim znaczeniu sankcją jest każda dolegliwość, która spotyka adresata normy jeżeli jej nie przestrzega. W większym znaczeniu sankcją jest tylko taka dolegliwość spotykającego tego, który przekroczył normę prawną, która została spowodowana celowo przez kogoś innego, zwłaszcza organ państwa.

RODZAJE SANKCJI

Wyróżnia się dwa rodzaje sankcji

Sankcja Rozsiana

Ma charakter niesformalizowany i nie zinstytucjonalizowany

Sankcja Skupiona

Ma charakter sformalizowany i zinstytucjonalizowany

Sankcja jest sformalizowana jeśli jest określona dokładnie procedura jej wymierzona i katalog sankcji. Sankcja jest zinstytucjonalizowana jeżeli określone jest jaki podmiot wymierza sankcje w imieniu grupy czy społeczności.

Sankcja prawna ma charakter sankcji skupionej, jest zinstytucjonalizowana.

Przykładem sankcji rozsianej jest sankcja za przekroczenie norm moralnych czy norm obyczajowych.

RODZAJE SANKCJI PRAWNYCH

Sankcje Egzekucji - polega na tym, że państwo zmusza nieposłusznego adresata do przestrzegania normy bądź wykonuje jego obowiązek samo obciążając go kosztami. Tego rodzaju sankcja występuje przede wszystkim w prawie administracyjnym

Sankcje Kary - polega na wymierzaniu adresatowi, który złamał określone normy odpowiedniego zła po to by ani on ani inni w przyszłości nie przekraczali tej normy. Występuje przede wszystkim w prawie karnym.

Sankcje Nieważności - dotyczy wyłącznie czynności konwencjonalnych doniosłych prawnie. Polega ona na tym, że jeżeli ktoś dokonał czynności konwencjonalnej doniosłej prawnie bez zachowania wymogów stawianych przez system prawny, to taka czynność jest nieważna i bez skuteczna tzn. nie wywołuje skutków prawnych.

PRZEPIS

Przepis prawny - to jednostka redakcyjna tekstu prawnego stanowiącą odrębne zdanie w sensie gramatycznym. Rzadko kiedy, że przepis zawiera wszystkie elementy normy, tzn. wskazanie adresata, okoliczności i postępowania, zwykle dla odtworzenia normy musimy wziąć pod uwagę wiele przepisów, niekiedy z różnych aktów prawnych. Dokonujemy tego w procesie wykładni.

RODZAJE PRZEPISÓW

A) Wyróżniamy:

1. Przepisy Merytoryczne - wyznaczają merytoryczne obowiązki adresatów pierwotnych przede wszystkim obywateli.

2. Przepisy Kompetencyjne - przyznają kompetencje do czynności konwencjonalnych doniosłych prawnie, w szczególności organom państwa.

3. Przepisy Ustrojowe - regulują ustrój organów państwa

B) Z drugiej strony wyróżniamy

1. Przepisy Merytoryczne (opisane wcześniej)

2. Przepisy Odsyłające - wskazują, że do spraw o których mowa w tym przepisie stosować należy postanowienia innych obwiązujących przepisów, mogą mieć charakter wewnętrzny jeżeli odsyłają do innych przepisów tego samego aktu normatywnego bądź charakter zewnętrzny jeżeli odsyłają do przepisu innego aktu normatywnego. Zarówno przepisy odsyłające zewnętrznie jak i wewnętrznie dotyczą odesłania w ramach systemu prawa (tzw. odwołanie wewnątrz systemowe). Nie kiedy w prawie występują odesłania do norm po za prawnych (tzw. odesłanie poza systemowe) np.. do norm moralnych czy zwyczajowych.

3. Przepisy Blankietowe - wskazują, iż do spraw o których mowa w przepisie stosować będziemy unormowania zawarte w innych przepisach, które dopiero zostaną wydane.

Przepisy dzielimy na:

1. imperatywne - czyli bezwzględnie obowiązujące, to takie które regulują w określony sposób dane sprawy nie dopuszczając regulacji odmiennej. Z takimi mamy doczynienia przede wszystkim w prawie publicznym

2. dyspozytywne - czyli względnie obowiązujące to takie, które regulują określone sprawy w pewien sposób dopuszczając jednakże odmienną sytuację jeżeli zainteresowani wyraża taką wolę. Regulacje zawarte w tego rodzaju przepisach znajdują zastosowanie jeżeli strony nie ustalą inaczej. Tego rodzaju przepisy występują zwłaszcza w prawie cywilnym.

3. Semiimperatywne - szczególną kategorią przepisów są przepisy semiimperatywne czyli jednostronnie bezwzględnie obowiązujące. Regulują one określoną sprawę w pewien sposób dopuszczając odmienne uregulowanie ale tylko na korzyść jednej ze stron, najczęściej słabszej. Takimi przepisami są przepisy prawa pracy czy prawa konsumpcyjnego.

Oznaczenie przepisów

Przepisy prawne oznaczone są w sposób zindywidualizowany, to jak oznaczamy przepis zależy od tego w jakim akcie normatywnym się ono znajduje.

W ustawie podstawową jednostką redakcyjną jest artykuł (art.) artykuły dzielą się na ustępy (ust.) wyjątkowo w ustawie która jest kodeksem, artykuły dzielą się na paragrafy (§). Jednostką redakcyjna niższego rzędu są punkty (1.,2.,3.), a jeszcze niższego rzędu litery (a),b),c) ). Najmniejszą jednostką jest tiret - po polsku - kreska.

W aktach niższego rzędu np. rozporządzeniu podstawową jednostką jest paragraf (§), dzieli się na ustępy a te z kolei na punkty i litery, ewentualnie występuje tiret.

W prawidłowo zredagowanym akcie prawnym w skład każdej jednostki redakcyjnej wchodzi jedno zdanie. Jeżeli jest więcej zdań to oznaczamy je symbolem zd.

04.12.2006

AKT NORMATYWNY

To zbiór przepisów wydanych przez upoważniony podmiot. Wyróżniamy normy generalne i odpowiednio nazywamy.

• Konstytucja

• Ustawa i rozporządzenie z mocą ustawy

• Rozporządzenie wykonawcze

• Akty prawa miejscowego

• Akty prawne wewnętrznie obowiązujące

• Ratyfikowane umowy międzynarodowe

• Akty prawa wspólnotowego

KONSTYTUCJA

To akt normatywny o najwyższej mocy i szczególnym zakresie regulacji, wydany i zmieniany przez określony podmiot w specjalnej procedurze.

Najwyższa moc prawna konstytucji przejawia się w aspekcie kompetencyjnym oraz w aspekcie treściowym. W aspekcie kompetencyjną chodzi o to, że konstytucja stanowi podstawę kompetencyjną do wydawania innych aktów normatywnych. W aspekcie treściowym chodzi o to, że wszystkie pozostałe akty normatywne muszą być zgodne z konstytucją i jeżeli ustawa nie będzie zgodna z konstytucją traci moc. Przedmiotem regulacji konstytucyjnej są podstawy ustroju politycznego i społeczno gospodarczego, podstawy systemów organów państwa, podstawowe prawa i wolności obywatela i pozycja jednostki w państwie a także problem zmiany konstytucji.

Warunki zmiany konstytucji określone są w sposób bardziej surowy niż innych ustaw. Konstytucja uchwalana i zmieniana jest zwykle większością klasyfikowaną (Zgromadzenie Narodowe) konstytucja uchwalana jest przez różne podmioty często także w referendum.

USTAWA

To akt normatywny parlamentu uchwalany w specjalnej procedurze o nieograniczonym zakresie normowania. Przedmiotem regulacji ustawowej mogą być wszystkie sprawy niektóre sprawy jednak mogą być wyłącznie przedmiotem regulacji ustawowej zakres spraw które można uregulować tylko ustawą to tzw. materia ustawowa. Obejmuje ona prawa i obowiązki obywateli w szczególności ciężary obywatelskie oraz kompetencje organów państwa (np. podatki). Upoważnienie do wydawania ustaw przysługuje na mocy konstytucji przede wszystkim parlamentowi w sytuacjach wyjątkowych bywa przyznawane innym organom. Obecna konstytucja przewiduje prawo wydawania rozporządzeń z mocą ustawy tylko dla Prezydenta i tylko w momencie wystąpienia tzw. stanów nadzwyczajnych.

AKT WYKONAWCZY

To akt normatywny służący do wykonania ustawy i wydany na jej podstawie. W obecnej konstytucji jedynym dopuszczonym rodzajem aktu wykonawczego jest rozporządzenie. Związek pomiędzy ustawą a rozporządzeniem polega na tym, że ustawa upoważnia do wydania rozporządzenia, rozporządzenie służy wykonaniu ustawy i musi być z nią zgodne.

Rozporządzenie wydają organy wymienione w konstytucji:

• Prezydent

• Rada Ministrów

• Prezes Rady Ministrów

• Poszczególni Ministrowie

• Kierownicy urzędników centralnych

• Prezes Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO

Charakteryzują się one tym, że o ile konstytucja, ustawa i rozporządzenia obowiązują na całym terytorium państwa to akty prawa miejscowego obowiązują tylko na części tego terytorium. Akty prawa miejscowego wydawane są przez podmioty upoważnione do tego przez ustawy i dotyczyć mogą tylko spraw, które zostały konstytucją i ustawą przekazane do uregulowania w takiej formie .

Akty prawa miejscowego wydają:

• Rada Gminy - uchwały

• Rada Powiatu - uchwały

• Sejmik Województwa

• Wojewoda - rozporządzenia wojewody

AKTY PRAWNE WEWNĘTRZNIE OBOWIĄZUJĄCE

Cechą szczególną tych aktów jest to, że nie mogą one kształtować sytuacji prawnej obywateli, w szczególności nakładać na nich jakiekolwiek obowiązki. Przedmiotem regulacji aktów wewnętrznych, może być w zasadzie tylko ograniczać funkcjonowanie aparatu państwowego. Mogą być one adresowane wyłącznie do jednostek organizacyjnie podległych tego co wydał dany akt. Akty prawa wewnętrznie obowiązującego wydawane są przede wszystkim w formie uchwał i rozporządzeń.

Podmiotami takich a takich aktów są:

• Prezes Rady Ministrów

• Rada Ministrów

• Kierujący działami administracji państwowej

• Ministrowie

W świetle orzecznictwa konstytucyjnego akty prawa wewnętrznego mogą być wydawane także w innej formie i przez inne podmioty niż wyraźnie wymówione w konstytucji, jeżeli upoważnia je do tego ustawa. W każdym jednak przypadku akty te mogą być adresowane wyłącznie do jednostek organizacyjnie podległych temu co wydał dany akt i nie mogą regulować sytuacji prawnej obywateli.

RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE

Źródłami prawa wewnętrznego są tylko umowy międzynarodowe ratyfikowane przez prezydenta za uprzednią zgodą Sejmu wyrażone w ustawie. Dotyczą one w szczególności praw i wolności obywatelskich. Akty prawa europejskiego w ramach aktów prawa europejskiego wyróżniamy:

• rozporządzenia europejskie

• dyrektywy

ROZPORZĄDZENIE EUROPEJSKIE

Jest aktem wydawanym przez Radę Europejską, dotyczy ono w zasadzie materii, która regulowana jest zwykle ustawą, fakt wydania rozporządzenia europejskiego regulującego daną materie w zasadzie przesądza iż wygasa kompetencja ustawodawcy krajowego do uregulowania odmiennie tej materii (chyba, że wyjątkowo rozporządzenie taką kompetencje przewiduje). Cechą swoistą rozporządzenia europejskiego jest to, że wiąże w krajowym porządku prawnym bezpośrednio bez potrzeby jakiegoś wprowadzenia czyli implementacji.

DYREKTYWY

Wydawane są zwykle przez Radę Europejską przy współudziały Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Cechą swoistą dyrektyw jest to, że adresowane są one do państw członkowskich Unii Europejskiej a nie do obywateli tych państw. Dyrektywy wymagają tzw. implementacji czyli wprowadzenia do krajowego porządku prawnego. Forma tej implementacji pozostawiona jest poszczególnym państwom. Zwykle implementacja dokonywana jest poprzez wydawanie odpowiedniej ustawy bądź nowelizowanie ustaw już istniejących.

Dyrektywy Europejskie wiążące są dla państwa co do celu polegającego na dostosowaniu krajowego porządku prawnego do obowiązujących w Unii standardów pozostają natomiast swobodę co do środka jak państwo ma ten cel osiągnąć.

Mimo, że dyrektywy nie wiążą bezpośrednio w krajowym porządku prawnym nakładając na państwo obowiązku implementacji wyznaczają one także termin do którego implementacja ma być przeprowadzona. Jeżeli państwo członkowskie Unii wbrew obowiązkowi nie dokona implementacji w tym terminie to po upływie tego terminu obywatel w ewentualnym sporze przed organem państwa zwłaszcza z sądem dotyczącym swojej sytuacji prawnej może powoływać się na treść tej dyrektywy.

Oprócz dyrektyw i rozporządzeń organy Unii Europejskiej wydaje decyzje oraz zalecenia i opinie cechą szczególną decyzji jest to, że dotyczą one konkretnych spraw i w zasadzie nie wszystkich lecz poszczególnych państw członkowskich. Cechą zaleceń i opinii jest to, że nie mają one charakteru wiążącego dla państw.

Wśród aktów podstawowych wyróżnić można ponadto akty o charakterze umownym oraz statuty i regulaminy. Aktami o charakterze umownym są przede wszystkim układy zbiorowe pracy oraz inne porozumienia w zakresie prawa pracy. Cecha charakterystyczną tych aktów jest to, że źródłem ich obowiązywania jest umowa między pracodawcą bądź organizacją pracodawców, a pracownikami bądź ich organizacją w szczególności związkami zawodowymi. Układy zbiorowe pracy dotyczyć mogą jednego zakładu pracy bądź zakładów pracy z danej branży. Normują one treść stosunku pracy oraz określają wzajemne zobowiązania stron.

Statuty to zazwyczaj akty regulujące organizacje i sposób działania określonych instytucji. Mają one charakter ustrojowy tzn. określają reguły powoływania odpowiednich organów, ich zadania i kompetencje np. statut ochrony konsumentów i konkurencji.

---