SPOŁECZEŃSTWA I KULTURA EUROPY
Rok akademicki 2009/2010
Semestr letni
Ćwiczenia 30 godzin
Prowadzący:
Łukasz Afeltowicz
Katedra Nauk Społecznych WSB
WYMAGANIA i KRYTERIA OCENY:
1. Obecność - (limit nieobecności to 2 spotkania). Trzecia i czwarta nieobecność na zajęciach merytorycznych, niezależnie od przyczyny czy usprawiedliwienia, wymagają zaliczenia. Piata i szósta nieobecność wymagają zaliczenia wszystkich opuszczonych spotkań merytorycznych. Siódma nieobecność jest niedopuszczalna i oznacza rezygnację z kursu. Nieobecności należy zaliczyć przygotowując konspekt tekstów obowiązkowych przerabianych na opuszczonych zajęciach i dostarczając go na dyżur.
2. Przygotowanie do zajęć - przestudiowanie tekstów obowiązkowych + merytoryczna aktywność (tzn. zabieranie głosu w dyskusji związanej z tematem zajęć). Prowadzący zastrzega sobie prawo do sprawdzania znajomości tekstów obowiązkowych. Brak przygotowania do zajęć traktowany będzie jak nieobecność, z wszystkimi tego konsekwencjami. Na każdych zajęciach merytorycznych będzie można uzyskać 1 punkt za aktywność merytoryczną (w sumie można uzyskać do 7 pkt. za aktywność).
3. Wystąpienie wprowadzające albo esej zaliczeniowy - na każdych zajęciach wygłoszone winny być wystąpienie/a wprowadzające, każde w granicach 15-20 min. Na zajęciach może odbyć się więcej niż jedna prezentacja, jednak w sumie wszystkie muszą zamknąć się w ciągu 45 min., pozostawiając czas na dyskusję tekstu obowiązkowego. Osoba referująca musi przygotować prezentację multimedialną. Prezentacja nie może stanowić omówienia tekstów obowiązkowych. Prezentacja powinna być oparta o teksty i materiały naukowe - sugerowane lektury zamieszczone zostały pod każdym tematem, referujący nie ma jednak obowiązku skorzystać z tych właśnie prac. Osoba przygotowująca prezentację (bez względu na to, czy skorzysta z zaproponowanej listy lektur uzupełniających, czy nie) zobowiązana jest samodzielnie dobrać część tekstów spoza poniżej wymienionych artykułów i książek. Jeżeli podczas zajęć mają miejsce dwa referaty, ich tematy nie mogą się pokrywać - osoby przygotowujące wprowadzenie muszą uzgodnić ze sobą tematy i zakres opracowywanej literatury z odpowiednim wyprzedzeniem. Konspekty i prezentacje muszą zawierać listę literatury przywoływanej. Wszystkie osoby przygotowujące wystąpienia zachęcam do konsultowania się ze mną podczas dyżurów (w szczególności dotyczy to tematów prezentacji). Konsultacje w przypadku tematów wystąpień nie są obowiązkowe. Wystąpienie jest oceniane w skali od 0 do 12 pkt. Prowadzący zastrzega sobie możliwość przyznania dodatkowych punktów za wystąpienia wyróżniające się.
Uwaga 1.: Prezentacje mają być wygłaszane, nie odczytywane. Nie zastosowanie się do tego oznacza automatyczną utratę 10 pkt. za prezentację. Wygłaszający ma prawo posiłkować się konspektem wystąpienia.
Uwaga 2.: Osoby, które z jakiś przyczyn nie będą w stanie stawić się na swoim referacie tracą możliwość zrobienia prezentacji i pozostaje im przygotowanie eseju.
Uwaga 3.: Brak referatu na ćwiczeniach oznacza sprawdzian pisemny dla wszystkich na bieżący temat.
Osoby, wybiorą pisanie eseju jako formę zaliczenia zobowiązane są uzgodnić temat, konspekt i literaturę z prowadzącym najpóźniej do 16 maja 2010 r. podczas dyżuru. Praca ma mieć od 8 do 12 stron zestandaryzowanego maszynopisu opatrzonego przypisami oraz bibliografią. Prace mają zostać dostarczone w ostatecznej postaci do 6 czerwca 2010 r. Proszę dostarczyć esej w wersji papierowej i elektronicznej. Przekroczenie terminów oznacza przejście w tryb poprawkowy. Istnieje możliwość konsultowania wcześniejszych wersji pracy, ale tylko podczas dyżurów. Esej będzie oceniany w skali od 0 do 12 pkt.
4. Niezapowiedziane testy znajomości tekstów obowiązkowych - w ciągu semestru odbędą się co najmniej 2 pisemne sprawdziany znajomości tekstów obowiązkowych, których wyniki doliczane będą do oceny końcowej. Za sprawdziany będzie można uzyskać od 0 do 6 pkt.
Osoby nieobecne na zajęciach, podczas których odbył się sprawdzian muszą go zaliczyć podczas dyżuru, stawiając się na nim z przygotowanym konspektem.
Ostrzeżenie: ściąganie podczas testów oraz wykrycie plagiatu oznaczają dla studenta uzyskanie oceny niedostatecznej w pierwszym i w drugim podejściu, bez względu na uzyskane wcześniej punkty.
KRYTERIA OCENY:
Ocena końcowa wystawiana będzie na podstawie punktów przyznawanych za aktywność oraz wystąpienie wprowadzające. W ciągu semestru będzie można uzyskać 25 pkt. (12 pkt. za esej/prezentację, 7 pkt. za aktywność, 6 pkt. za testy znajomości tekstów). Prowadzący rezerwuje sobie prawo rozdania dodatkowych punktów za wybitne osiągnięcia, ale również wprowadzenie dodatkowych zadań wymaganych do zaliczenia semestru, których wynik nie będzie jednakże wpływał na ocenę końcową (w tym karnych recenzji i dodatkowych konspektów).
10-11 pkt. - dostateczny (3,0)
12-13 pkt. - dostateczny plus (3,5)
14-15 pkt. - dobry (4,0)
16-17 pkt. - dobry plus (4,5)
18 pkt. i więcej - bardzo dobry (5,0)
TEMATYKA SPOTKAŃ:
Zajęcia organizacyjne (przedstawienie programu, wymagań i kryteriów oceny; przydzielenie tematów referatów; wskazówki techniczne).
Zajęcia wprowadzające: Europa w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych
Tekst obowiązkowy (proszę zapoznać się oboma tekstami):
Balibar, Étienne. 2006. Linie, strefy, warstwy czyli granice w świecie bez granic: gdzie jest Europa? tł. Andrzej Staroń, „Le Monde Diplomatique” nr 10: 20-21. dostępne: http://viva-palestyna.pl/news/felieton.php?news=felietony/000655.info
Okraska, Remigiusz. 2002. Europa jako wola i przedstawienie. „Obywatel” nr 3, 30-34; dostępne: http://www.obywatel.org.pl/index.php?module=pagemaster&func=viewpub&tid=3&pid=140
Teksty uzupełniające:
Bauman, Zygmunt. 2005. Europa: niedokończona przygoda, tłum. Tomasz Kunz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Eco, Umberto. 2004. Europa między odrodzeniem a upadkiem, tł. Katarzyna Pawłowska. „Krytyka Polityczna” nr 5: 158-161.
Savater, Fernando. 2004. Europa potrzebująca i potrzebna; tł. Katarzyna Górna, Marcin Miłkowski. „Krytyka Polityczna” nr 5: 162-163.
Vattimo, Gianni. 2004. Dom Europa, tł. Katarzyna Pawłowska, „Krytyka Polityczna” nr 5: 164-167.
Muschg, Adolf. 2004. Europa: wspólnota losu, tł. Marcin Miłkowski, „Krytyka Polityczna” nr 5: 168-171.
Problemy wielokulturowości w Europie
Tekst obowiązkowy:
Jedrzej-Gawlicz, Krystyna. 2007. Pojęcie wielokulturowości w analizie problemów etnicznych w Europie Środkowo-Wschodniej, „Sprawy Narodowościowe” nr 30: 95-106.
Teksty uzupełniające:
Dudziak, Maciej. 2006. Tożsamość a wielokulturowość: Od dezintegracji do integracji wspólnoty, „Sprawy Narodowościowe” nr 26: 167-180.
Lewandowski, Edmund. 2004. Pejzaż etniczny Europy, Warszawa: MUZA.
Kieżun, Witold. 2007. Zmiany struktury etnicznej ludności Europy - szanse i zagrożenia, „Przyszłość” nr 1: 19-27.
Szahaj, Andrzej. 2004. E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków: Universitas.
Trojan, Mieczysław. 1994. Wprowadzenie do etnologii Europy. Orientacje, problemy, założenia badawcze, Wrocław: Wydawnictwo UW.
Tożsamość Europejska, eurosceptycyzm, antyeuropejskość
Tekst obowiązkowy (proszę zapoznać się z oboma tekstami):
Owadowska, Renata. 2006. Tożsamość europejska: negacja identyfikacji narodowych czy ich wzbogacenie? „Sprawy Narodowościowe” Z. 28: 119-126.
Juberias, Carlos Flores. 2007. Antyeuropejskość i eurosceptycyzm: analiza sytuacji po rozszerzeniu Unii Europejskiej na wschód, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” nr 3 (37): 27-50.
Teksty uzupełniające:
Gołembski, Franciszek (red.). 2005. Tożsamość europejska, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Nauk Politycznych. Zakład Instytucji Europejskich.
Lubiński, Dominik. 2007. Rola kultury w procesie integracji europejskiej „Wspólnoty Europejskie” nr 2: 47-54.
Szahaj, Andrzej. 2004. E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków: Universitas.
Kultura polityczna Europy
Tekst obowiązkowy (proszę zapoznać się z oboma tekstami):
Kondylis, Panajotis. 2006. Europa u progu XXI wieku, „Nowa Europa” nr 1(3): 228-248.
Węgierski, Marek. 2004. Co pozostało z dziedzictwa Marksa? „Obywatel” nr 4: 50-52.
Teksty uzupełniające:
Waluszko, Janusz. 2004. Swobodnie lecz odpowiedzialnie. „Obywatel” nr 2: 40-41; dostępne: http://wiadomosci.onet.pl/1162727,2677,1,swobodnie_lecz_odpowiedzialnie,kioskart.html
Krawczyk, Rafał. 2006. Nowe i stare kraje Europy „Myśl Ekonomiczna i Prawna” nr 2: 121-144.
Kozielecki, Józef. 2007. Od polityki impotencji do polityki nadziei „Odra” R. 47, nr 6: 8-15.
Bokajło, Wiesław 1996. Niektóre teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad kulturą polityczną, w: Wiesław Bajkało, Studia z teorii polityki, kultury politycznej i myśli politycznej, Wrocław: Wyd. UWr.
Jabłoński Andrzej. 1998. Kultura polityczna i jej przemiany, w: Andrzej Jabłoński, Leszek Sobkowiak (red.), Studia z teorii polityki T. II, Wrocław: Wyd. UWr.
Od welfare state do trzeciej drogi - modele polityki społecznej w Europie i ich przemiany
Tekst obowiązkowy:
Wiśniewski, Jakub. 2002. W poszukiwaniu państwa opiekuńczo efektywnego. Od tradycyjnego welfare state do The Third Way, „Studia Socjologiczne” 2 (165): 79-105.
Teksty uzupełniające:
Marciniszyn, Marcin. 2008. Model społeczny Europy Anthony Giddensa w dobie globalizacji: kryzys tożsamości w społeczeństwach ponowoczesnych „Master of Business Administration” nr 2: 94-99.
Świątkowski, Andrzej Marian. 2005. Przyszłość państwa opiekuńczego z perspektywy europejskiej, „Polityka Społeczna” R. 32, nr 11/12: 10-15.
Rutkowski, Wiktor. 2006. Państwo dobrobytu a efektywność gospodarcza, „Ekonomista” nr 3: 285-303.
Gwiazda, Adam. 2006. Zmiany demograficzne w krajach Unii Europejskiej - wyzwania dla polityki, „Wspólnoty Europejskie” nr 10: 25-34.
Wojtczak, Dorota. 2005. Polityka społeczna w krajach Unii Europejskiej, „Praca Socjalna” R. 20, nr 4: 75-95.
Rutkowski, Wiktor. 2005. Państwo opiekuńcze - spór o efektywność „Polityka Społeczna” R. 32, nr 1: 5-8.
Grupy interesu, lobbing i konflikty interesu w Unii Europejskiej
Tekst obowiązkowy:
Jasiecki, Krzysztof. 2002. Lobbing w USA, Europie Zachodniej i Polsce: podobieństwa i różnice, „Studia Europejskie” nr 4: 117-134.
Teksty uzupełniające:
Frania, Patrycja. 2004. Grupy nacisku i lobbing w Unii Europejskiej: aspekty instytucjonalne, „Wrocławskie Studia Politologiczne” T. 4: 118-129.
Jasiecki, Krzysztof. 2004. Związki biznesu z polityka. Pomiędzy lobbingiem a korupcją, w: Henryk Domański, Antonina Ostrowska, Andrzej Rychard (red.), Niepokoje polskie, Warszawa: IFiS PAN, s. 311-344.
Agnieszka Kołodziejska, Wojciech Bąba. 2006. Polski lobbing w Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe” Akademii Ekonomicznej w Krakowie nr 701: 115-139.
Katarzyna Tarnawska. 2003. Teorie integracji a grupy nacisku na poziomie Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe” Akademii Ekonomicznej w Krakowie nr 635: 44-56.
Wojnicki, Jacek. 2002. Grupy interesu w Europie Środkowowschodniej, „Przegląd Europejski” nr 2: 113-125.
Rutkowska, Marzena, Grażyna Wrzeszcz-Kamińska. 2003. Grupy interesu a proces integracji z Unią Europejską, „Ekonomia i Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze” Nr 10: 63-72.
Mrozowska, Sylwia. 2003. Regulacje prawne i zasady lobbingu w Unii Europejskiej, „Gdańskie Studia Międzynarodowe” nr 2: 129-140.
Frania, Patrycja. 2004. Grupy nacisku i lobbing w Unii Europejskiej: aspekty instytucjonalne, „Wrocławskie Studia Politologiczne” T. 4: 118-129.
Matyja, Mirosław. 2001. Grupy interesów w procesie decyzyjnym Unii Europejskiej, „Studia Politologiczne” nr 12: 123-144.
Stępka, Paweł. 2001. Grupy interesu w systemie politycznym Unii Europejskiej, „Przegląd Europejski” „Przegląd Europejski” nr 2: 175-191.
Knast, Joanna. 2006. Lobbing w Unii Europejskiej i w Polsce, „Wspólnoty Europejskie” nr 5: 3-8.
Miejsce Europy w ładzie globalnym i stosunki transatlantyckie
Tekst obowiązkowy (proszę zapoznać się z oboma tekstami):
Milczarek, Dariusz. 2005. Potencjał Unii Europejskiej w stosunkach międzynarodowych. (Część 1 i 2), „Studia Europejskie” nr 1 i 2; dostępne: http://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/1-2005_Milczarek.pdf oraz http://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/2-2005_Milczarek.pdf
Teksty uzupełniające:
Conesa, Pierre. 2008. A może to Stany Zjednoczone są właśnie największym zagrożeniem dla Europy... „Le Monde Diplomatique” nr 4: 4-5. dostępne http://monde-diplomatique.pl/LMD26/index.php?id=10
Fiedler, Radosław. 2006. Transatlantyckie rozbieżności: kryzys przywództwa Ameryki w Europie, „Przegląd Politologiczny” R. 11, nr 1: 51-65.
Lewicki, Grzegorz. 2007. Rywalizacja czy partnerstwo?: relacje transatlantyckie, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” nr 2: 85-99.
Młynarski, Andrzej. 2004. Europa wobec amerykańskiego unilateralizmu, „Rocznik Politologiczny” nr 2: 335-347.
Piasecki, Wojciech. 2006. Polityka USA wobec Europy 2004-2006, „Przegląd Polityczny” nr 3: 73-89.
Paszewski, Tomasz. 2007. Europa i Stany Zjednoczone - nowe partnerstwo? „Sprawy Międzynarodowe” R. 60, nr 1: 31-54.
Robert, Anne-Cécile. 2006. Zachód przeciw Zachodowi: prawdziwe zderzenie cywilizacji, tł. Zbigniew M. Kowalewski. „Le Monde Diplomatique” nr 3: 3. dostępne: http://monde-diplomatique.pl/LMD3/index.php?id=1
Sadowski, Jeremi. 2004. Jak wyjść z cienia Ameryki: perspektywy europejskiej polityki zagranicznej i obronnej, „Res Publica Nowa” R. 17, nr 3: 24-28.
Wordliczek, Łukasz. 2005. Stosunki transatlantyckie w świetle wyników badań opinii publicznej w USA i wybranych krajach europejskich, „Przegląd Politologiczny” R. 10, nr 1:. 7-13.
Zięba, Ryszard. 2003. Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, Warszawa: SCHOLAR.
Bezpieczeństwo, polityka antyterrorystyczna Europy i nowoczesne technologie nadzoru społecznego
Tekst obowiązkowy:
Solana, Javier. 2005. Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE w nadchodzącej przyszłości „Nowa Europa” nr 2: 15-24.
Teksty uzupełniające:
Bigo, Didier. 2006. Polityka walki z terroryzmem po zamachach z marca 2004 roku: spojrzenie z perspektywy europejskiej, „Nowa Europa” nr 2: 165-182.
Conesa, Pierre. 2008. A może to Stany Zjednoczone są właśnie największym zagrożeniem dla Europy... „Le Monde Diplomatique” nr 4: 4-5. dostępne http://monde-diplomatique.pl/LMD26/index.php?id=10
Groenendijk, Kees. 2006. Przywracanie kontroli na wewnętrznych granicach Europy - po co i przeciw komu, tł. Łukasz Sommer, „Nowa Europa” nr 2: 61-98.
Kaleta, Paweł. 2005. Europejski system obronny przyszłości - NATO czy UE? „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” nr 2: 49-76.
Konarzewska, Anna. 2007. Grupy bojowe UE: zaczątek euroarmii? „Bezpieczeństwo Narodowe” nr 1/2: 154-173.
Miszczak, Krzysztof. 2007a. Polska a rozwój Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony „Sprawy Międzynarodowe” R. 60, nr 3: 41-62.
Miszczak, Krzysztof. 2007b. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe” R. 60, nr 4: 105-121.
Romaniuk-Całkowska, Ewa. 2007. Perspektywy rozwoju Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe” R. 60, nr 4: 141-156.
Tálas, Péter. 2007. Polska, tarcza rakietowa i europejska polityka bezpieczeństwa, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” nr 3: 77-86.
Migracje w Europie i problem imigrantów
Tekst obowiązkowy:
Mickiewicz, Piotr. 2006. Bezpieczeństwo europejskie - wymiar śródziemnomorski: źródła, istota zjawiska i formy przeciwdziałania nielegalnej imigracji w basenie Morza Śródziemnego, „ Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”: 37-51.
Teksty uzupełniające:
Burszta, Wojciech Józef, Jacek Serwański (red.). 2003. Migracja-Europa-Polska, Poznań: ZBN PAN.
Leszczyński, Damian. 2005. Koniec zabawy (rec. Patrick J. Buchanan, Śmierć Zachodu: jak wymierające populacje i inwazje imigrantów zagrażają naszemu krajowi i naszej cywilizacji, Wrocław, 2005) „Odra” R. 45, nr 9: 108-110.
Transformacja państw postkomunistycznych
Tekst obowiązkowy:
Kamiński, Antoni Z. i Bartłomiej Kamiński. 2004. Korupcja rządów. Państwa pokomunistyczne w dobie globalizacji, Warszawa: Wydawnictwo TRIO, ISP PAN, (fragment) s. 125-153.
Teksty uzupełniające:
Kamiński, Antoni Z. i Bartłomiej Kamiński. 2004. Korupcja rządów. Państwa pokomunistyczne w dobie globalizacji, Warszawa: Wydawnictwo TRIO, ISP PAN.
Wedel, Janine. 2007. Klany, kliki i zawłaszczone państwa. O przedefiniowaniu „przejścia” w Europie Środkowowschodniej i dawnych replikach Związku Radzieckiego, tłum. Daniel Wicenty, w: Radosław Sojak (red.) Szara strefa przemocy - szara strefa transformacji? Przestrzenie przymusu, Wyd. UMK.
Społeczeństwo informacyjne w Europie
Tekst obowiązkowy (proszę zapoznać się z oboma tekstami):
Castells, Manuel. 2004. Informacjonalizm i społeczeństwo sieciowe, tł. Krzysztof Pietrowicz „Przegląd Politologiczny” nr 64: 137-143.
Krzysztofek, Kazimierz. 2005. Jaka polityka kulturalna w epoce globalizacji i mediów elektronicznych? „Kultura Współczesna” nr 1: 5-18.
Teksty uzupełniające:
Doktorowicz, Krystyna. 2005. Europejski model społeczeństwa informacyjnego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Niedzielski, Piotr, Katarzyna Rychlik. 2007. Kreatywność a rozwój technologii informacyjnych - nowe obszary innowacyjności, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” nr 1: 21-31.
Rozwój technologii a narodziny społeczeństwa ryzyka
Tekst obowiązkowy:
Stankiewicz, Piotr. 2007. Konflikty technologiczne w społeczeństwie ryzyka: przykład sporu o budowę masztu telefonii komórkowej „Studia Socjologiczne” nr 4: 87-116.
Teksty uzupełniające:
Beck, Ulrich. 2004. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa: SCHOLAR.
Bińczyk, Ewa. 2006. Niezamierzone konsekwencje modernizmu, „Kultura i Społeczeństwo” T. 50, nr 4: 157-167.
Stankiewicz, Piotr. 2005. Ekologia w społeczeństwie ryzyka: spór o genetycznie modyfikowane organizmy a zasada ostrożności „Krytyka Polityczna” Nr 9/10: 438-447.
Stankiewicz, Piotr. 2008. W świecie ryzyka. Niekończąca się opowieść Ulricha Becka, „Studia Socjologiczne” nr 3: 117-134.
Przyszłość - prognozy rozwoju społeczeństw Europejskich
Tekst obowiązkowy:
Ziemkiewicz, Rafał. 2009. Gazociąg przyjaźni, (wpis z 05.09.2009), dostępne na: http://www.rp.pl/artykul/358942_Ziemkiewicz__Gazociag_przyjazni_.html; proszę zapoznać się również z komentarzami do tekstu Ziemkiewicza autorstwa Internautów dostępnymi na: http://blog.rp.pl/ziemkiewicz/2009/09/05/gazociag-przyjazni/
Teksty uzupełniające:
Giełżyński, Wojciech. 2008. Co z tą Europą? „Odra” R. 48, nr 2:19-26.
Jodkowska, Lilianna. 2006. Zachód starzeje się, „Dziś” R. 17, nr 10: 49-54.
Kieżun, Witold. 2007. Zmiany struktury etnicznej ludności Europy - szanse i zagrożenia, „Przyszłość” nr 1: 19-27.
Kukliński, Antoni, Krzysztof Pawłowski (red.). 2006. Przyszłość Europy: wyzwania globalne, wybory strategiczne, Nowy Sącz, Pruszków: WSBNLU „Rewasz”.
Lennert, Moritz. 2007. Scenariusze rozwoju Europy do roku 2030 „Przyszłość” nr 1: 10-18.
Materiały z konferencji „Europa w perspektywie 2050 roku”, „Przyszłość” nr 1 (2008): 11-33.
Zajęcia podsumowujące oraz wystawianie ocen
3