LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI
MATERIAŁÓW.
BADANIE LIN STALOWYCH.
SPRAWOZDANIE WYKONALI:
Rałowicz Radosław
Niemiec Robert
Pieracki Michał ITM gr. Cb
Program i opis badań.
Liny powinny być poddane następującym badaniom:
Oględziny i pomiary lin w całości
a/ sprawdzenie wyglądu zewnętrznego liny
b/ sprawdzenie wymiarów liny
c/ sprawdzenie skoku zwicia splotek i liny
d/ sprawdzenie masy liny
e/ sprawdzenie odprężenia liny
Oględziny i pomiary drutów rozkręconych z liny:
a/ sprawdzenie stanu powierzchni drutów liny i rdzeni
b/ sprawdzenie średnic drutów
c/ sprawdzenie jakości powłoki
3. Badanie wytrzymałościowe i technologiczne:
a/ określenie siły zrywającej poszczególne druty liny
b/ określenie liczby skręceń drutów liny
c/ określenie liczby przegięć drutów liny
d/ określenie rzeczywistej siły zrywającej linę w całości
Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego liny należy przeprowadzić poprzez oględziny nieuzbrojonym okiem całej liny podczas jej przewijania. Na powierzchni liny nie powinno być rdzy, pęknięć, rozwarstwień, itp.
Sprawdzenie wymiarów liny polega na sprawdzeniu średnicy liny / do5,0
mm mikrometrem, powyżej 5,0 mm - suwmiarką/. Pomiaru należy dokonać w dwóch prostopadłych do siebie kierunkach jednego przekroju poprzecznego liny.
Sprawdzenie skoku zwicia splotek i liny przeprowadza się linijką z podziałką milimetrową lub suwmiarką, z dokładnością do 1mm. Jako długość skoku zwicia należy przyjmować średnią arytmetyczną długości 3 kolejnych skoków.
Sprawdzenie masy liny odbywa się poprzez ważenie.
Sprawdzenie odprężenia liny przeprowadza się poprzez usunięcie z końca liny splotu zabezpieczającego i oględziny nieuzbrojonym okiem / splotki w linie odprężonej nie powinny rozkręcać się /.
Sprawdzenie stanu powierzchni drutów liny i rdzeni dokonujemy poprzez dokładne oględziny nieuzbrojonym okiem oraz przeliczenie ich ilości w linie.
Średnice drutów mierzy się mikrometrem w dwóch prostopadłych do siebie kierunkach z dokładnością do 0,01mm. Pomiar wykonuje się w dwóch miejscach każdego drutu.
Sprawdzenie jakości powłoki cynkowej drutów rozkręconych z liny polega na:
sprawdzeniu ilości cynku wg. PN-70/M.-80006
sprawdzeniu równomierności powłoki cynkowej wg. PN-68/M.-80021
sprawdzeniu przyczepności powłoki cynkowej wg. PN-65/M.-80004
Określenie siły zrywającej pojedyncze druty przeprowadza się wg. PN-80/H-04310 w sposób określony przez PN-68/M.-80201. Poszczególne druty zrywamy na zrywce uniwersalnej o zakresie nie przekraczającym pięciokrotnej wartości siły zrywającej drut. Odległość pomiędzy szczękami powinna wynosić 100-150mm. a prędkość rozciągania nie może być od 0,5 cm/s.
Określenie liczby skręceń drutów rozkręconych z liny przeprowadza się wg. PN-75/M.-80003. Próba skręcania pojedynczych drutów o średnicy od 0,2 mm służy do określenia podatności próbki na plastyczne odkształcenie przy skręceniu jednokierunkowym, błędów przeróbki plastycznej, wyraźnej niejednorodności materiału oraz do wykrycia wad powierzchniowych, a częściowo i wewnętrznych. Parametry te określa się na podstawie ilości skręceń, jakości przełomu i wyglądu powierzchni skręconej próbki.
Określenie liczby przegięć drutów rozkręconych z liny przeprowadza się wg. PN-75/M80002. Próba przeginania o kąt 180º drutu o średnicy od 0,5 mm służy do określenia podatności próbki na odkształcenia plastyczne przy przeginaniu i wykrycia wad wewnętrznych materiału.
Określenie rzeczywistej siły zrywającej linę w całości przeprowadza się na zrywarce o zakresie nie przekraczającym 10-krotnej wartości siły zrywającej linę- dla lin o średnicy powyżej 10 mm i 5-krotnej dla lin o średnicy poniżej 10 mm.
PRÓBKI DO BADAŃ.
Do badań należy pobrać próbkę z jednego końca liny:
a/ próbkę zwykłą
o długości 1m w przypadku lin wykonanych z drutu gołego
o długości 1,5 m w przypadku lin wykonanych z drutu
ocynkowanego
b/ próbkę do sprawdzania rzeczywistej siły zrywającej linę w całości
OKREŚLANIE WYTRZYMAŁOŚCI LINY.
Rozróżniamy następujące rodzaje wytrzymałości lin:
nominalną wytrzymałość liny, określoną nominalną siłą zrywającą
linę Fn:
obliczeniową wytrzymałość liny, określoną obliczeniową siłą
zrywającą linę Fo:
rzeczywistą wytrzymałość liny, określoną rzeczywistą siłą zrywającą
linę w całości Frz:
Nominalną wytrzymałość liny określa wzór:
Fn = Sn •Rm
Sn - nominalny przekrój sumy drutów nośnych
Rm - nominalna wytrzymałość na rozciąganie drutu
Obliczeniową siłę zrywającą linę / wytrzymałość obliczeniową liny / wyznacza się ze wzoru:
Fo = / F1 + F2+.......+Fz/ n/z [N]
F1 - siła zrywająca drut / i = 1 ....z/
z - liczba drutów nośnych wziętych do badań
n -liczba drutów nośnych
Obliczeniowa siła zrywająca nie powinna być mniejsza od nominalnej siły zrywającej i nie większa niż 10 - 15%.
WYKONANE BADANIA.
1 PRÓBA NA ZRYWANIE
symbol liny : 1x19 -1A1
średnica drutu : 0,55 mm
siła zerwania 39 kg
2 PRÓBA NA ZRYWANIE
symbol liny : 1x19 - 1A1
średnica drutu : 0,55 mm
siła zerwania 45 kg
1 PRÓBA NA SKRĘCANIE
symbol liny : 1x19 - 1A1
średnica drutu : 0,55 mm
liczba obrotów : 137,5
2 PRÓBA NA SKRĘCANIE
symbol liny : 1x19 - 1A1
średnica drutu : 0,55 mm
liczba obrotów : 80
DŁUGOŚĆ PRÓBKI / ŚREDNICĘ PRÓBKI = STAŁA
11 cm / 0,55 mm = 200
Norma mówi, że drut o średnicy 0,55 mm powinien mieć minimalną wytrzymałość na skręcanie >140.
Ponadto norma mówi, że liczba obrotów dla odpowiedniej klasy wynosi odpowiednio:
I kl. - 65 obrotów
II kl. - 53 obroty
I i II klasa jakościowa - 41 obrotów
W przypadku naszego badania liczba obrotów wyniosła 80 i wynika stąd fakt, że lina ta spełnia normy jakościowe i wytrzymałościowe I kl.
BADANIE NA PRZEGINANIE
drut 0,55 mm
ilość przegięć : 8
Według polskich norm badania na przegięcia przeprowadza się dl drutów o średnicach > 0.8 mm.