Wykład 8. DOROSŁOŚĆ, WSFiZ - Psychologia, III semestr, Psychologia rozwoju człowieka


Wczesna dorosłość (18/20 - 30/35 r.ż.)

WCZESNA DOROSŁOŚĆ TO OKRES:

Młodzi dorośli są zdolni nie tylko rozwiązywać problemy, ale również je dostrzegać i nazywać. Są zdolni do wykorzystywania:

MYŚLENIE FORMALNE to myślenie kładące nacisk na czystą logikę, odkrywające podstawowe i niezmienne prawa, pozwalające na systematyczne, metodyczne rozwiązywanie problemów, np. jak wypełnić zeznanie podatkowe.

MYŚLENIE POSTFORMALNE to myślenie charakteryzujące się wyszukiwaniem problemów, związane z kreatywnością, efektywne w radzeniu sobie z problemami, które nie mają wyraźnego rozwiązania lub mają wiele rozwiązań, np. jak zrobić karierę? Istnieje kilka koncepcji dotyczących tego nowego dorosłego typu myślenia, a wśród nich koncepcja myślenia dialektycznego.

MYŚLENIE DIALEKTYCZNE to myślenie pozwalające na zaakceptowanie sprzeczności oraz na znajdowanie ich syntezy; konkrety zostają w nim zastąpione przez mity, metafory, paradoksy.

Powołaniem młodych dorosłych jest kreatywność (twórczość)

Ta szansa nie zawsze jest wykorzystana. Podobnie jak nie zawsze korzysta się z rozwojowo wcześniejszego myślenia formalnego. Logikę formalną stosują najczęściej tylko ci, którzy są do tego zmuszeni, m. in. studenci, ale i oni potrzebują intensywnego w tym zakresie treningu (Bee, 2004).

Tworzyć to potrafić:

TWÓRCZOŚĆ to procesy umysłowe prowadzące do wytworów (rozwiązań, idei, dzieł artystycznych, wynalazków, teorii itd.), których nieodzownymi cechami są nowość
i wartość społeczna.

DWIE DROGI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW:

IDEAŁ, do którego dążymy to POSTAWA TWÓRCZA

Twórcy są: otwarci, dociekliwi, niezależni, wrażliwi, odważni, odpowiedzialni, pełni sprzeczności, mają dodatni stosunek do samych siebie, mają szerokie, ale wybiórcze zainteresowania, wykazują poczucie przeznaczenia. E. Nęcka, autor powyższej syntezy wyników badań nad cechami osobowości twórczej, stwierdza, że: „(…) nasza wiedza o typowych cechach osobowości twórczej obciążona jest wątpliwościami co do regularności występowania, a także co do zakresu specyficzności wyróżnionych przez badaczy cech” (Nęcka, 1997, s. 49).

ZADANIA ROZWOJOWE WCZESNEJ DOROSŁOŚCI

Dla studentów pomyślne ukończenie studiów jest ważnym, choć nie jedynym zadaniem tego okresu życia.

Zadania rozwojowe okresu wczesnej dorosłości wg R. J. Havighursta

To czas podejmowania nowych, niezwykle trudnych ról społecznych: małżeńskich, rodzicielskich, pracowniczych i obywatelskich.

Przeciążenie obowiązkami, konflikty ról, nieustanny „wyścig szczurów”

Efekt: zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń emocjonalnych.

Bardzo ważne jest wyrobienie w tym wieku właściwych nawyków zdrowotnych

DOJRZAŁOŚĆ

WYGRAĆ ŻYCIE W UJĘCIU ANALIZY TRANSAKCYJNEJ

WYGRAĆ ŻYCIE to pamiętać, że:

Cytowana literatura:

O potencjale i ryzyku rozwojowym w okresie dorosłości warto poczytać:

ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ

35/40 - 55/60 LAT

ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ

Jestem tym, komu zapewniam opiekę, jestem tym, co przekazuję innym.

GENERATYWNOŚĆ

7 komponentów generatywności
w ujęciu McAdamsa

To okres indywidualizacji ścieżek rozwoju, coraz większego znaczenia własnej aktywności, potrzeby zachowania równowagi między dawaniem z siebie a troską o siebie (za: Appelt, 2005)

GENERATYWNOŚĆ

to swoista życiodajność

Ciało staje się słabsze, ale…..

Wiek to sprawa wyższości umysłu nad materią, jeśli o niej nie myślisz, to nie ma ona znaczenia”.

ZADANIA
w ujęciu A. Brzezińskiej

CO SIĘ DZIEJE W SFERZE BIOLOGICZNEJ?

U kobiet:

U mężczyzn:

Funkcjonowanie poznawcze

MĄDROŚĆ ŻYCIOWA

Selektywna optymalizacja i kompensacja

Praca zawodowa

Małżeństwo

Dziadkowanie

Osobowość

KRYZYS ŚRODKA ŻYCIA

PÓŹNA DOROSŁOŚĆ

GERONTOLOGIA

Nauka o starzeniu się organizmu, zajmująca się badaniem zmian wstecznych, procesów starzenia się komórek, tkanek i narządów, zaburzeń korelacji czynnościowej między nimi, jak też ustalaniem sposobów leczenia chorób wieku podeszłego.

GERIATRIA

Dział gerontologii, zajmujący się profilaktyką i leczeniem chorób występujących u osób w podeszłym wieku, m.in. miażdżycy tętnic, raka, cukrzycy, choroby nadcisnieniowej, rozedmy płuc itp..

PSYCHOGERIATRIA

i biologiczne procesy towarzyszące starzeniu się.

Gerontolodzy wyróżniają:

AGEIZM

STARSI W ROLI AUTORYTETÓW?

Specyfika starzenia się:

Czasem wyróżnia się w przypadku człowieka starego trzy kategorie wieku:

wiek biologiczny, wiek chronologiczny, wiek psychologiczny.

Teorie starzenia się

Naprawa materiału genetycznego

Codziennie powstają nowe ubytki w DNA, a organizm nie jest zdolny do ich naprawy.

Łączenie krzyżowe

Między proteinami lub tłuszczami osób starszych pojawiają się niepotrzebne łączniki. Powstałe w ten sposób molekuły nie mogą przyjąć poprawnego kształtu potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania

Wolne rodniki
Rodniki to cząsteczki lub atomy posiadające jeden „niesparowany” elektron. Produkt uboczny metabolizmu i środowiska. Wchodzą w wiele szkodliwych reakcji pozostawiając po sobie szkody molekularne.

Granice genetyczne -biolog Leonard Hayflick.
Telomer - fragment chromosomu, który zabezpiecza go przed uszkodzeniem podczas kopiowania. Telomer skraca się podczas każdego podziału komórki odliczając czas do jej śmierci. Skracanie telomerów będące "licznikiem podziałów" chroni komórki przed nowotworzeniem, ale za to przekłada się na proces starzenia się.

Teoria tempa życia

Ilość energii na 1 gram ciała produkowany przez żywy organizm pomnożona przez długość życia daje stałą wartość (ok.. 840 kJ/g). Inaczej mówiąc długość życia jest zdeterminowana przez tempo zużywania energii.

Układ nerwowy

INNE ZMIANY

Otępienie starcze (demencja)

MNOGA PATOLOGIA

terminal drop spadek ostateczny wyników testowych (5 lat przed śmiercią)

PSYCHOSPOŁECZNY WYMIAR STAROŚCI. Straty, koszty starzenia

Teorie adaptacji do starości.

Teoria selektywności społeczno-emocjonalnej. Czas uczy nas pogody

4 ŚCIEŻKI ROZWOJU (Helson, Srivastava, 2001)

TYP OSIĄGAJĄCY

TYP ZACHOWAWCZY

TYP POSZUKUJĄCY

TYP ZUBOŻONY

SAMOOCENA. ZMIANY ROZWOJOWE

EGO

Pierwszy etap (od 65 - 80 r. ż.) - samospełnienie,

Drugi etap - regres i koncentracja na zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych.

Integralność - spójność

Integralność - umiłowanie życia

Bibliografia

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia rozwojowa - Brzezińska - wykład 8 - Szanse i zagrożenia, Psychologia rozwoju człowieka
Ps.R.Cz - wykłady, II rok, Psychologia rozwoju człowieka, wykłady
Psychologia rozwoju czlowieka - wyklady, studia pedagogiczne, Psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwojowa - Brzezińska - wykład 31 - Dziadkowie, Psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwojowa - Brzezińska - wykład 8 - Szanse i zagrożenia, Psychologia rozwoju człowieka
PRC przykładowe pytania z wykładów, WSFiZ - Psychologia, III semestr, Psychologia rozwoju człowieka,
PREMIA ZA UŁOŻENIE PYTAŃ. STUDIA DZIENNE, Prywatne, psychologia wsfiz, semestr III, Psychologia rozw
test 1. wyboru, WSFiZ - Psychologia, III semestr, Psychologia rozwoju człowieka, testy
rozwojowka, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka
Zagadnienia do egzaminu. Część II, Wsfiz-psycho, Semestr III, Psychologia rozwoju człowieka
Psychologia rozwoju, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka
Rozwojowka, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka
Psychologia rozwoju ściąga, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka
rozwojowka, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka
rozwojowka, WSFiZ, III semestr, Psychologia Rozwoju Człowieka

więcej podobnych podstron