Wykład I

FIZJOTERAPIA KARDIOLOGICZNA W ROZNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH

Rehabilitacja pacjentów po przezskórnych interwencjach wieńcowych PCI

Wpływ przezskórnych interwencji wieńcowych PCI na fizjoterapię zależy od:

• Sytuacji klinicznej w której wykonano zabieg

• Stanu klinicznego pacjenta po zabiegu

• Osiągniętego stopnia rewaskularyzacji

• Obecności lub nieobecności powikłań w miejscu wkłucia (krwawienie, krwiak, powikłania zakrzepowe i/lub zapalne, przetoki)

Wystąpienie powikłań zmusza do indywidualizacji postępowania i wydłuża I okres rehabilitacji.

W pozostałych sytuacjach, gdy PCI jest zaplanowanym wcześniej zabiegiem, występują nastepujące odmienności:

• Fizjoterapia przed zabiegiem

• Skrócenie pierwszego etapu KRK w przypadku braku powikłań

Stan kliniczny pacjenta po PCI w celu realizacji II i III etapu rehabilitacji określa się wg ogólnych zasad KRK.

Rehabilitacja pacjentów po pomostowaniu aortalno - wieńcowym CABG (Coronary Artery Bypass Graft):

Przygotowanie przedoperacyjne

Cel:

• Zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo - zakrzepowych

• Zmniejszenie powikłań ze strony układu oddechowego

• Utrzymanie sprawności mięśni obwodowych w celu szybkiego uruchomienia pacjenta po zabiegu

• Minimalizacja stresu pooperacyjnego

• Edukacja pacjenta na temat istoty zabiegu i procesu pooperacyjnego

• Trening mięśni oddechowych

• Nauka oddychania torem brzusznym

• Nauka efektywnego kaszlu

• Lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do stanu chorego

• Przygotowanie psychoterapeutyczne

Okres pooperacyjny etap I:

• Do osiągnięcia stanu klinicznego umożliwiającego samodzielne opuszczenie szpitala. Usprawnianie wg modelu:

• A2 - przebieg niepowikłany

• B - przebieg powikłany

• Miejsce rehabilitacji:

• Sala intensywnego nadzoru 2 - 3 dni

• Oddział kardiochirurgiczny od 3 - 7 dnia

• Oddział kardiochirurgiczny, kardiologiczny, chorób wewnętrznych lub rehabilitacji kardiologicznej od 7 dnia

Okres pooperacyjny etap II:

Powinien trwać 6 tygodni, a w przypadkach powikłanych moze byc wydłużony do 8 - 12 tygodni. Powinien rozpocząć się w przypadkach niepowikłanych po 10 dniach od zabiegu.

Rekonwalescencja - około 7 - 10 dni

• Pielęgnacja ran

• Delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń rozciągających mostek i ćwiczeń na brzuchu)

• Ćw. Ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę odpływu żylnego (szczególnie z kończyny, z której pobrano kończynę)

• Delikatna fizykoterapia zmniejszajaca bolesność klatki piersiowej (zalecane ciepło i lekki masaż)

• Ćw ogólnokondycyjne

Program treningowy - minimum 3 tygodnie:

• W 3 tyg po zabiegu test wysiłkowy - do 70% tętna maksymalnego lub do osiągnięcia poziomu umiarkowanego zmęczenia - 13 punkt wg skali Borga

• Od 3 tyg po zabiegu pacjenci mogą być włączeni do odpowiedniego modelu kinezyterapii zgodnie z tolerancją wysiłku stwierdzoną w teście wysiłkowych i stopniem ryzyka zdarzeń sercowych

• U pacjentów u których wykonano sternotomię, ćw górnej połowy ciała powodujące rozciągnięcie mostka należy rozpoczynać nie wcześniej niż 3 miesiące po zabiegu

• Na zakończenie II etapu rehabilitacji należy wykonać submaksymalna próbę wysiłkową (do osiągnięcia 85% tętna maksymalnego lub do 15 punktów wg skali Borga) lub test typu „symptom limited” (patrz odpowiedni rozdział) hmmm...

Okres pooperacyjny etap III: zgodnie z ogólnymi zasadami KRK

Fizjoterapia pacjentów ze stymulatorem serca

• Prawidłowo działający stymulator praktycznie nie powinien wpływać na zasady definiowania i realizację zadań kinezyterapeutycznych

• Zaburzenia stymulacji mogą byc jednak niebezpieczne. Dlatego rozpoczęcie kinezyterapii wymaga naszej pewności co do stymulatora

• Z tego powodu koniecznym jest:

• Sprawdzenie aktualnych wyników badań stymulacji, wnikliwy wywiad w kierunku objawów mogacych wskazywać na zaburzenia stymulacji (omdlenia, zawroty głowy, napady kołatania serca)

• Wykonanie spoczynkowego elektrokardiogramu

• Analiza funkcji stymulatora w trakcie wstępnego testu wysiłkowego

• Analiza funkcji stymulatora w trakcie wykonanego przed rozpoczeciem treningu badania holterowskiego

• Należy ograniczyć ćw angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego stymulatora

• Częstym problemem jest kwestia zastosowanie elektroterapii w leczeniu schorzeń współistniejacych, szczególnie narządu ruchy. Producenci aparatów do elektrot. Nie zezwalają na zastosowanie ich produktów u tych pacjentów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W związku z tym należy rozważyć mozliwość zastosowania innych alternatywnych do elektroterapii metod leczenia.

Rehabilitacja pacjentów z nadciśnieniem tętniczym

• Zalecając trening u chorych z nadciśnieniem należy kierować się ogólnie przyjetymi zasadami

• Regularny wysiłek w zależności od wieku pacjenta oraz towarzyszących chorób i powikłań narządowych, powinien mieć małą lub umiarkowaną intensywność. W badaniach u chorych z niepowikłanym nadcisnieniem wykazano, że mały i umiarkowany wysiłek powoduje identyczne lub nawet większe efekty hipotensyjne niż ciężki trening

• Regularne wykonywanie ćw fizycznych może powodować konieczność zmniejszania dawek leków hipotensyjnych

• W celu obniżenia ryzyka związanego z treningiem fizycznym należy:

• Wykluczyć obecność nadmiernie presyjnej reakcji na wysiłek

• Unikać nagłego początku ćw fiz

• Nie stosować krótkotrwałych wysiłków o duzej intensywności

• U osób z ciężkim nadciśnieniem nie stosować wysiłków izometrycznych i treningu siłowego

• Ważnym zagadnieniem dot nadcisnienia w rehabilitacji kardiologicznej i prewencji wtórnej, są zmiany nadcisnienia tętniczego po zawale serca, które u pacjentów z nadcisnieniem tętniczym może obniżyć się nawet do wartości prawidłowych. W takich przypadkach terapia hipotensyjna może być na dłuższy okres wstrzymana, o ile ciśnienie z powrotem nie ulegnie podwyzszeniu

---