1. Do podstawowych kategorii semantycznych zaliczamy:

a) nazwy i funktory

b) nazwy i zdania

3. funktory i zdania

2. Reguły określające znaczenie wyłącznie ze słownika języka nazywamy:

a) syntaktycznymi

b) semantycznymi

c) transformacją

3. Wyrażenie, które nadaje się na przedmiot lub orzecznik w zdaniu postaci A jest B, nazywamy:

a) nazwą

b) funktorem

c) kwantyfikatorem

4. W którym z poniższych wyrażeń został użyty zwrot określany mianem kwantyfikatora?:

a) jedynie kasjer ma wstęp do tego pomieszczenia

b) żaden wypadek nie może pozostać poza ewidencją

c) przed tym okienkiem może stać tylko jedna osoba

5. Ze względu na realność lub abstrakcyjność przedmiotów, do których nazwy się odnoszą dzielimy je na:

a) konkretne i abstrakcyjne

b) przedmiotowe i puste

c) jednostkowe i ogólne

6. Która z poniższych nazw jest nazwą ogólną:

a) leniwy student

b) możliwość działania

c) największe jezioro Europy

7. W której z poniższych par zachodzi stosunek wykluczania się:

a) student - sportowiec

b) osoba paląca papierosy - sportowiec

c) amator - zawodowiec

8. Jeśli zakres definiendum jest nadrzędny względem definiensa to definicja jest:

a) za szeroka

b) za wąska

c) niekończąca się

9. Wyrażenie „dokument jest to pismo urzędowe” jest przykładem definiensa:

a) za szerokiego

b) za wąskiego

c) wykluczającego

10. Do jakiej kategorii syntaktycznej należy „Dom, który stoi na wzgórzu”:

a) zdań

b) nazw

c) funktorów

11. Wyrażenie, zdanie i funkcja zdaniowa można stosować zamiennie:

a) we wszystkich sytuacjach

b) tylko w sytuacji, gdy prowadzi to do nieporozumień

c) w ogóle jest to niedopuszczalne

12.

13. Zdanie złożone, które jest prowadzone: wtedy i tylko wtedy, gdy jeden i tylko jeden argument jest prawdziwy, nosi nazwę:

a) koniunkcji

b) alternatywy rozłącznej

c) alternatywy nierozłącznej

alternatywą rozłączną ze względu na prawdę nazywamy funkcję logiczną, która jest prawdziwa wtedy i tylko wtedy, gdy dokładnie jeden jej argument jest prawdziwy, a pozostałe są fałszywe, p ⊻ q

Przykład: Albo Kowalski jest lekarzem, albo Malinowski jest lekarzem.

Objaśnienie: Prawda, gdy dokładnie jeden z nich jest lekarzem. Fałsz, gdy obaj są lekarzami. Fałsz, gdy żaden nie jest lekarzem.

14. W zdaniu „Pociąg niespodziewanie ruszył i szybko minął dworzec kolejowy” nie występuje funktor:

a) n/nn

b) n/n

c) z/nn

d) z/zz

15. Błąd amfibolii dotyczy:

a) składni wypowiedzi

b) zwrotów wieloznacznych

c) zwrotów okresowych

16. Pomiędzy zakresami: „sad i nie sad” zachodzi:

a)

b) podrzędności

c)sprzeczności

17. Między zakresami nazwy jednostkowej a ogólnej istnieje stosunek:

a) podrzędności

b) wykluczenia

c) krzyżowania

d) zamienności

18. Dzieląc definicje na sprawozdawcze i projektujące mamy na uwadze:

a) cel, jaki przyświeca zabiegowi definiowania

b) budowę definiendum

c) występowanie w definicji elementów…

19. Nazwa pełni funkcję denotacyjnej, gdy:

a) oznacza zbiór przedmiotów, w stosunku do których można orzec daną niezgodność z prawdą

b) posiada daną treść

c) nadaje się do tego, by być orzecznikiem w zdaniu typu: „A” jest „B”

20. Podział - logiczny mimo…

21. Wnioskowanie entymematyczne to wnioskowanie, w którym:

a) przedstawia wszystkie przesłanki

b) pominięto przynajmniej jedno przesłanie

c) pominięto wniosek

22. Jeżeli dana jest racja, która stanowi dane uznane, to jest to:

a) wnioskowanie

b) sprawdzenie

c) dowodzenie

23. Jan stwierdził, że nie ma portfela w kieszeni, do której go włożył. Stąd wyciągnął wniosek, że portfel skradziono w tramwaju. Jest to przykład:

a) wnioskowania redukcyjnego

b) wnioskowania z analogii

c) indukcji eliminacyjnej

24. Jaki wniosek wynika z przesłanki „Niektórzy piłkarze są studentami”:

a) niektórzy sportowcy są studentami

b) niektórzy studenci nie są sportowcami

c) niektórzy studenci nie są piłkarzami

25. Które ze zdań wynika logicznie z powyższego zdania: „Nieprawda, że Jan był w kinie. Zarazem uczył się logiki”:

a) Nieprawda, że Jan był w kinie, lub nieprawda, że Jan uczył się logiki.

b) Nieprawda, że Jan był w kinie, albo nieprawda, że uczył się logiki.

c) Nieprawda, że Jan był w kinie i nieprawda, że Jan uczył się logiki.

p - Jan był w kinie

q - Jan uczył się logiki

~ (p _^ q) <=> ~ p v ~ q II prawo De Morgana

26. Sformalizuj następujące wyrażenie i sprawdź metodą nie wprost (skróconą), czy dana formuła to prawo logiczne: „Jeśli Jaś będzie się uczył długo logiki, to Jaś zda egzamin lub będzie uczył Małgosię logiki oraz jeśli Jaś zda egzamin z logiki będzie uczył Małgosię logiki, to Jaś będzie uczył się logiki długo”.

p - Jaś będzie się uczył logiki długo

q - Jaś zda egzamin

r - Jaś będzie uczył logiki Małgosię

[p -> (q v r)] _^ [(q -> r) -> p]

0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 brak sprzeczności, zatem dla p/0; q/0; r/0 formuła jest fałszem logicznym, czyli nie jest tautologią (nie jest prawem logicznym)

1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 w przypadku p/1; q/0; r/0 (brak sprzeczności) formuła także nie jest prawem logicznym

27. W podanym trybie brakującą przesłanką mniejszą jest:

a) SiM

b) SoM PaM na podstawie metody 5 reguł

c) MoS ____

d) MeS SoP

28. Sprawdź, czy podane tryby sylogistyczne odpowiadają warunkom poprawności. Sprawdź i uzasadnij:

a) MoP b) PiM c) PoM 1. termin średni (M) rozłożony w pierwszej przesłance

SaM SaM MiS 2. jedna przesłanka jest twierdząca (Mis)

SiP SiP Sep 3. przesłanka POM jest przecząca, to wniosek też musi być

przeczący (i jest przeczący w tym przypadku)

sylogizm jest zatem poprawny

W żadnej przesłance nie jest rozłożony

termin średni (M)

29. Para zdań: Żaden Francuz nie zna języka hiszpańskiego. Tylko niektórzy Francuzi znają język hiszpański - to zdanie:

a) sprzeczne I. zdanie - SeP sprzeczność wynika z kwadratu logicznego

b) przeciwne II.zdanie - SiP

c) podprzeciwne

30. Jaki wniosek wynika z przesłanki:

a) MeP b) PeM c) PeM

MiS MiS SiM ale nie jestem pewna

SoP ? SoP ? SoP?

31. Marek nie zaliczył trzech pierwszych kolokwiów na studiach. Zmartwiony stwierdził, że następnego kolokwium też nie zaliczy. Jego rozumowanie opiera się na:

a) wnioskowaniu z analogii

b) indukcji eliminacyjnej

c) indukcji entymematycznej

Wnioskowanie przez analogię - jeżeli dana prawidłowość wystąpiła w n przypadkach, wnioskujemy, że wystąpi ona w przypadku (n+1)

32.

33. O danym wyrażeniu należącym do danego języka mówimy, że jest nonsensem, gdy:

a) sposób jego budowy jest inny niż pozwalają na to reguły syntaktyczne

b) jest ono w sposób oczywisty fałszywym

c)

Nonsens (non - nie, sens - znaczenie) - dany układ wyrazów języka jest nonsensem, gdy nie jest spójny syntaktycznie, tj. jest ciągiem wyrażeń zbudowanym niezgodnie z regułami syntaktycznymi tego języka.

34. Które zdanie wynika z danego: „Jeżeli Piotr nadużył wczoraj alkoholu, to dzisiaj boli go głowa”:

a) Piotr nadużył wczoraj alkoholu i dzisiaj boli go głowa.

b) Jeśli Piotr nie nadużył wczoraj alkoholu, to dzisiaj nie boli go głowa.

c) Jeśli Piotra nie boli głowa, to znaczy, że wczoraj nie nadużywał alkoholu.

p- Piotr nadużył wczoraj alkoholu

q - Piotra dzisiaj boli głowa

(p -> q) -> (~q -> ~p) - prawo transpozycji: jeżeli z jednego zdania wynika drugie, to z zaprzeczenia drugiego wynika zaprzeczenie pierwszego

35. Wartości logiczne przesłanki to definiendum:

a) sprawozdawcze

b) regulujące

c) projektujące

36.

37. Napisz w symbolice rachunku zdań:

a) zasadę niesprzeczności ~(p _^ ~ p) zdanie nie może być jednocześnie prawdziwe i nieprawdziwe

b) zasadę wyłączonego środka p v ~ p reguła tertium non datur (trzeciej możliwości nie ma)

c) zasadę podwójnego przeczenia p <=> ~~ p

38. Podaj przykład wnioskowania dedukcyjnego w postaci tautologii.

Jeśli Jan ma dziecko, to Jan jest ojcem. Jan ma dziecko. Zatem Jan jest ojcem.

p - Jan ma dziecko

q - Jan jest ojcem

1 1 0 1 - sprzeczność, zatem wnioskowanie jest poprawne (niezawodne) i stanowi o prawdziwości wniosku

(p -> q); p

q

0

39. Czym różni się wnioskowanie dedukcyjne od redukcyjnego?

We wnioskowaniu dedukcyjnym prawdziwość przesłanek przesądza o prawdziwości wniosku (z prawdziwych przesłanek wynika prawdziwy wniosek), natomiast we wnioskowaniu redukcyjnym przesłanki nie gwarantują prawdziwości wniosku, mogą go jedynie uprawdopodabniać (z przesłanek nie wynika logicznie wniosek, lecz z wniosku wynikaja przesłanki).

40. Zbadaj, czy poniższe wnioskowanie jest prawem logicznym:

„Jeśli dzisiaj jest sobota, to jutro jest niedziela.”

„nieprawda, że jutro jest niedziela, a więc nieprawda, że dzisiaj jest sobota.”

p - dzisiaj jest sobota

q - jutro jest niedziela

1 1 0 1 0

p -> q; ~ q

~ p

0 1

W implikacji (p -> q) występuje sprzeczność, zatem nie istnieją takie p, q, dla których formuła przyjmowałaby wartość 0, zatem wnioskowanie jest prawem logicznym.

---