PRAWO ADMINISTRACYJNE

WYKŁADY 2007/2008

Administracja publiczna - pewien szczególny rodzaj administracji.

Administracja - służenie, kierowanie celowe, podejmowanie pewnych działań zorganizowanych nieprzypadkowych dążących do pewnego określonego celu.

Administracja publiczna - wyróżnia jej publiczny charakter

- dążenie do pewnych działań zmierzających do nie prywatnego celu

Próby definiowania administracji publicznej:

- negatywne :

- coś co nie da się zdefiniować - wskazuje na jej złożoność

- opiera się o 3-podział władzy - władza wykonawcza to adm. publiczna

- pozytywne:

/o charakterze podmiotowym/

● administracją publiczną jest to czym zajmują się podmioty podmioty adm. publicznej

- ma 2 podstawowe wady: ignotum per ignotum, zadania z zakresu adm.

publicznej wykonują różne podmioty np. podmioty pr. prywatnego

/o charakterze opisowym/

● element powinnościowy - administracja ma znamię publiczności, zadania, cele które będzie realizowała nie mogą być celami prywatnymi

O interesie publicznym możemy mówić wtedy gdy ma ono umocowanie w adm. publ.

Wszystkie środki, finanse którymi dysponuje adm. publ. mają być przeznaczone na

realizację celów publicznych

● korzystanie przez adm. publ z władztwa administracyjnego pozwala na rozgraniczenie - adm. prywatna nie ma władztwa administracyjnego

- adm. publ. może podejmować akty prawne które mają charakter władczy,

decydują o charakterze prawnym zwracających się do niej podmiotów

np. pozwolenie na budowę, wstrzymanie, rozbiórkę, specjalny dobóry budynku, koncesję, zezwolenia

- prawo do egzekwowania obowiązków które to akty nakazują

uchwała rady parafialnej uchwała rady gminnej

/jest niczym wg prawa/ /ma umocowanie prawne - tworzy obowiązki/

● administracja publiczna jest związaną prawem - skrępowana przepisami prawa

adm. prywatna - wolność można robić wszystko jeśli nie popada w kolizję np. prawa cywilnego

adm. publ jest związana prawem powszechnie obowiązującym wyjątkowo aktem prawa miejscowego jeśli ustawa/rozporządzenie na to pozwala

- związanie adm. publ. w sferze materialno - prawnej

Jeśli adm. publ. chce podjąć działania w sprawie jednostki musi zajrzeć do

prawa materialnego czy ma do tego kompetencje

pr. materialne adm zakreśla granicę adm. publ ingerowania w sferę praw

jednostki

- płaszczyzna procesowa/ postępowania

Istotne jest czy organ ma kompetencję oraz jak tej kompetencji użyje - może

użyć tylko wg reguł procesowych zawartych w k.p.a

- płaszczyzna ustrojowo-prawna

Uprawnienia organów adm. publ mogą być wykonywane przez konkretne

organy mające odpowiednie umocowanie

● kontrola sądowa administracji publicznej

Adm. publ musi być poddana kontroli sądowej zazwyczaj przez sądy administracyjne

- decyzje administracyjne

- bezczynność administracji

- akty prawa miejscowego podejmowane przez organy adm. publ.

Nie ma takich działań adm. publicznej które nie podlegałyby kontroli

Organy sądowe są podmiotami zewnętrznymi, nie są umiejscowione w adm. publ.:

- apolityczność administracji publicznej

związana prawem lub interes publiczny

o obsadzie organów adm. publicznej/dobór kadr decydować powinny kryteria

merytoryczne

- inne cechy administracji publicznej

- bezosobowość - na wpływ działań nie powinna mieć wpływu żadna osoba,

podmiot

- działania adm. publ. częstokroć powodują określone zmiany w rzeczywistości /odróżnia adm. publ od sądu/

- adm publ działa z własnej inicjatywy, sąd działa na wniosek

- podmioty realizujące zadania adm. publ będą to podmioty szczególne zazwyczaj organy adm. publ.

Cechy te stanowią rozgraniczenie administracji publicznej od prywatnej

Stworzenie pozytywnej definicji materialnej nie jest możliwe, nie ma łącznika który pozwoliłby na zbudowanie definicji materialnej.

FUNKCJE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Historyczny podział

- gestia - funkcja władcza - adm. publ określa uprawnienia o charakterze władczym

- piecza - część adm. świadczącej - udziela świadczenia na rzecz podmiotów

Podział współczesny:

● władcza /reglamentacyjna, reglamentacyjno-porządkowa/ -

dysponuje określonym władztwem administracyjnym

- funkcja policyjna /policja administracyjna/ -

organy adm. publ są zobligowane aby zwalczać niebezpieczeństwo naruszenia

wartości /życie, wolność, klęska żywiołowa/

policja sanitarna - bardzo rozległy zakres zadań i kompetencji

- funkcja nadzorcza

Nadzór nad podmiotami jednostkami organizacyjnymi określa standardy

bezpieczeństwa, obrotu publicznego kontroluje, dba żeby te standardy były w życiu

publicznym przestrzegane np. standard miar i wag

- funkcja reglamentacyjna

Administracja publiczna będzie kompetentna aby reglamentować określone jednostki

Np. koncesja, zezwolenia, pozwolenie na broń

Łączy wszystkie podfunkcje - adm. powinna dbać/chronić pewne dobro wspólne,

życie i zdrowie ludzi, spokój i porządek życia publicznego

● świadcząca

Administracja ma obowiązki wobec obywateli nie tylko uprawnienia

- pomoc społeczna

Jednostki znajdujące się w określonej sytuacji powinny mieć możliwość uzyskania

pomocy od adm. publ aby dalej egzystować np. zasiłki, becikowe, dodatki

mieszkaniowe

- funkcja szczególna - świadczenia szczególne

Wiąże się z rzeczami powszechnego użytku np. drogi publiczne, instytucje adm. publ

- świadczenie pewnych usług

ze strony amd. publicznej musi dbać/zarządzać określa zasady korzystania z tych rzeczy

- świadczenia zakładów

Adm zakłada zakłady aby te usługi publiczne były przez adm realizowane

● właścicielska

Administracja publiczna jest właściciele pewnych przedsiębiorstw o charakterze komercyjnym - przedsiębiorstwa użyteczności publicznej np. wodociągi

Majątek administracyjny - potrzebny do tego aby administracja mogła realizować zadania

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Nie jest skodyfikowane

- ten zespół norm który rguluje organizację oraz zasady działania organów adm. publicznej

III podejścia do definiowania/interpretacji

- prawo adm. - zespół norm które reguluje działanie wszystkich organów administracji publicznej oraz norm prawa cywilnego

- prawo adm. - tylko i wyłącznie zespół norm które nie będą należały do przepisów prawa cywilnego

- prawo adm. - obejmuje część norm cywilno prawnych które zkaładaja podporządkowanie wobec państwa

Systematyka prawa administracyjnego

- prawo ustrojowe - organizacja administracji publicznej - całej struktury, zakładów administracyjnych /brak kodeksu/

- prawo materialne - uprawnienia administracji publicznej, prawa i obowiązki administracji publicznej, prawa i obowiązki jednostki wobec administracji publicznej /brak kodeksu/

-prawo procesowe - zasady podejmowania określonych działań przez organy administracji publicznej /w dużej części skodyfikowane/

Część ogólna prawa administracyjnego - w sensie normatywnym nie istnieje, nie można jej zaliczyć do systematyki, jest wytworem doktryny

Obecnie tendencje do dekodyfikacji postępowania pr. adm

Inna systematyka:

- prawo zewnętrzne - te normy określają relację między państwem/organem adm. publ a jednostką - kreowane tylko w aktach prawa powszechnie obowiązującego!!!!

- prawo wewnętrzne - sfera wewnętrzna działania administracji publicznej - instrukcje, wytyczne, okólniki, zarządzenia

Cechy prawa administracyjnego:

- prawo publiczne - uprawnienia /zadania/ interes państwa

- normy pr. adm mają charakter bezwzględnie obowiązujący /normy IUS CODEX/

- normy w dużej części kształtują układ podporządkowania org. adm. publ dysponuje pewną władzą często dookreślony do sytuacji praw jednostki

Zasady ogólne prawa administracyjnego:

- zasada legalności

Organy administracji publicznej mają prawo czynić to na co prawo im pozwala. Każde działanie organu adm. publ musi opierać się na wyraźnej ustawowej podstawie, stanowiącej legitymacje dla amd. publ, a niezawisły sąd staje się gwarantem tego, aby te działania miały właśnie takie umocowanie.

- sąd jest po to aby można było ocenić czy organ adm publ miał legitymacje ingerując

w interes jednostki

- legitymacja może wynikać z elementu podstawowego:

- legitymacja ma ch. Subsydiarny - uzupełniający wyjątkowy charakter

- akt podstawowy musi mieć umocowanie w ustawie

- art. 7 Konst.

Organy administracji publicznej działają na podstawie i w granicach prawa

- wiąże administrację publiczną na etapie stosowanie i tworzenia prawa

Tworzenie prawa przez org, adm publ musi uznawać nadrzędność Konst i ustaw

Podejmowanie aktor prawotwórczych wymaga legitymacji

Akt prawotwórczy musi mieścić się w zakresie ustawowym

- sądowa kontrola legalności aktów podstawowych

- zasada równości

-Art. 32 Konst

Wszyscy są równi wobec prawa

- może być rozumiana jako równość w sensie formalnym - równość w stosowaniu

prawa

W sensie materialnym - równość w procesie stanowienia prawa, zasada skierowana do

prawotrówrcy - nie może Stanowic praw uprzywilejujących/ dyskryminujących

określonych podmiotów bez uzasadnienia

- zasada proporcjonalności

- konieczność wyważenia dobra publicznego - interesu publicznego i interesu

jednostki

- środki które będzie stosowała adm publ muszą pozostawać w pewnej proporcji do

celów jakie adm chce osiągnąć

III podstawowe nakazy:

● nakaz konieczności - stosowanie środków które są absolutnie konieczne aby

określony cel osiągnąć

● nakaz przydatności - adm może stosować tylko takie srodki które są

użyteczne/przydatne dla realizacji określonego celu

● nakaz miarkowania/adekwatności - ingerencja adm publ powinna być podejmowana

na tyle na ile jest to niezbędne w określonej sytuacji/do określonego celu

- nie ma wyraźnego umocowania w Konst

Art. 31 ust 3 K pośrednie umocowanie

- zasada jawności działań administracji publicznej

Działania w dużej części są tajne

Wszystkie działania powinny być jawne

Art. 61 Konst

Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne

prawo informacji - obywatele, osoby które nie są osobami fizycznymi nie maja dostępu

Ustawa z 2001 poszerza uprawnienia w sensie podmiotowym - dostep ma każdy

Prawo do jawności - wszystkie dzialania podejmowane w zakresie władzy publicznej

- do podmiotów zarządzających mieniem publicznym/majątkiem

- formy dostępu do informacji publicznej - udostępnianie dokumentów, prawo wstepu na posiedzenia organów kolegialnych wybranych w wyborach i nagrywania /utrwalania dźwięku i obrazu/

Ustawa - biuletyn informacji publicznej

- udostępnianie informacji na wniosek

Udostępnianie podlega ochronie sądowej jeśli organ odmawia informacji

- zasada prawa do sądu

Art. 45 ust 1 Konst

Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy niezależny bezstronny i niezawisły sąd

Prawo aby ten organ który gwarantuje ochronę prawną był organem sądowym

Gwarancja dostępu do sądu /gwarancja prawna/

Zapewnienie właściwego przebiegu postępowania sądowego

Gwarancja szybkości i skuteczności wykonywania orzeczeń sądowych

Prawo do procesu

Aby jednostka mogła bronić swojego interesu w postępowaniu prowadzonym przez organy adm publ

ŻRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Kategorie aktów normatywnych które kreują problematykę jednostki wobec państwa

Konstytucja z 1997 - rozchwiany system źródeł prawa

Zamknięty system źródeł prawa / ujęcie przedmiotowe - nie da się go do

ma charakter podmiotowy końca zamknąć/

/rozporządzenia/

Charakterystyka aktów prawa powszechnego

KONSTYTUCJA

Znaczenia dla prawa adm

- K kształtuje standardy praw i wolności obywatelskich

- prawa materialnego adm - ustawodawstwo adm musi się do K dostosować

Stosowanie K - ustawodawca musi uwzględniać standardy zawarte w K

Pojęcie bezpośredniego stosowania nie jest pojęciem czysto technicznym

Normy K są skonstruowane na zasadzie ogólności i nie nadają się do czysto bezpośredniego stosowania

Normy K nie określają sytuacji karnych

III możliwości stosowania bezpośredniego norm K przez organy adm:

● wyjątkowo - samostosowanie

- wtedy kiedy norma K ma charakter samowykonalny - nie odsyła do innych ustawowych regulacji

- wtedy kiedy mimo odesłania tej normy do ustawy - ustawa nie została podjęta

● współstosowanie norm K z normami prawa administracyjnego

Organ adm publ który wykonuje normę ustawową powinien to tak czynić /przy interpretacji/ aby realizować standardy norm Konstytucyjnych

K mówi o pełnym odszkodowaniu za szkody spowodowane przez org. adm.

● teoretyczny

Administracja stosując normy pr adm dostrzega sprzeczność norm adm z normami K

Administracja nie ma prawa stwierdzić niekonstytucyjności

Administracja - odwrócenie hierarchii - bardziej związana jest z aktami prawa miejscowego niż z przepisami ustawy czy Konst

USTAWA

Podstawowe źródło pr. adm

Rola w źródłach :

- zasada zwierzchnictwa ustawy - uprawnienie do wydawania aktów prawa miejscowego wynikają z ustawy i musza być z nią zgodne

- zasada wyłączności ustawy - pewne kwestie mogą być regulowane tylko w ustawie /prawa i wolności jednostki/

- możliwość bezpośredniego stosowania

- samoistność ustawy

UMOWY MIĘDZYNARODOWE RATYFIKOWANE

- umowy ratyfikowane za zgodą ustawową

Art. 89 ust 1 K

Umowy które wiążą się z suwerennością państwa

Mają skutek bezpośredni - stają się automatycznie częścią naszego porządku prawnego

Zasada pierwszeństwa przed ustawami

Umowy zawierane z organizacjami międzynarodowymi lub organami organizacji międzynarodowych - przekazanie uprawnień organów władzy publicznej - akceptacja w drodze referendum lub ustawy

Na równym poziomie z ustawą

- umowy ratyfikowane przez prezydenta

ROZPORZĄDZENIA

Kreowane przez organy administracji publicznej na szczególnych zasadach

● rozporządzenia podejmowane na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie

Definicja ustawowa

- związki między rozporządzeniem a ustawą mają charakter formalny

- związki te muszą mieć charakter merytoryczny - rozporządzenie ma dookreślać ustawę

Rozporządzenie ma charakter wykonawczy - ma zajmować się tym czym ustawa nie powinna

K kataloguje organy które mogą wydawać rozporządzenia :

RM

Prezes RM

Ministrowie resortowo właściwi

Prezydent

KRRiT

Przewodniczący komitetów wchodzących w skład komisji RM

K - zakaz subdelegacji do wydawania rozporządzeń - nie można przekazać tego uprawnienia komuś innemu, innemu organowi

Utrata mocy prawnej przez rozporządzenia - byt rozporządzenia zależy od bytu ustawy

Uchylenie ustawy = uchylenie rozporządzenia

Rozporządzenie może być wydane na określony czas np. dot. klęski żywiołowej

Rozporządzenie może utracić moc w wyniku orzeczenia TK

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO

- problemy o charakterze lokalnym - rozwiązują je organy adm lokalnej

- samorząd terytorialny wykonuje pewną władzę publiczną

- elastyczne reagowanie na sytuację lokalną

- podejmowanie na podstawie i w granicach ustawy

WADY I SKUTKI

Zgodność prawa administracyjnego

- z prawem materialnym

- z prawem procesowym

Wymogi prawidłowego aktu administracyjnego / w przeciwnym wypadku akt wadliwy/

Stopień naruszenia może być różny np. brak któregoś z koniecznych elementów decyzji adm.

Gradacja wad aktu administracyjnego - wady mogą być różne zatem potrzeba uporządkowania

W zależności od wad ich konsekwencje i sposoby ich likwidowania

Wady

- nieistotne - nie maja żadnego wpływu na treść aktu administracyjnego

- istotne - mogą mieć wpływ lub mają go na treść aktu administracyjnego

np. akt został podjęty w wyniku przestępstwa - niezgodność z pr. procesowym lub w oparciu o fałszywe dowody

Podział wad istotnych:

- istotne niekwalifikowane - hipotetycznie mogą wpłynąć na treść aktu

Eliminacja przez uchylenie - przerywa na przyszłość jego egzystencje

Ustawodawca dopuszcza możliwośc pozostawienia aktu wadliwego w obrocie prawnym - stwarza się tylko wydanie aktu naruszającego prawo - podstawa jadynie do odszkodowania

- istotne kwalifikowane - niewątpliwie mają wpływ na treść aktu administracyjnego

np. 156 par 1 kpa - przesłanki nieważności decyzji administracyjnej

- podjęcie aktu bez podstawy prawnej

- podjęcie aktu przez organ niewłaściwy

Sankcja nieważności - eliminacja od momentu jego powzięcia /z mocą wsteczną/

Przyjmuje się brak jakichkolwiek skutków

Ustawodawca również dopuszcza możliwość zachowania takiego aktu w obrocie prawnym - wyjątki - w sytuacji zaistnienia nieodwracalnych skutków /o ch. cywilnoprawnym/ organy adm publ swoimi kompetencjami nie sięga tak daleko by te skutki zlikwidować

Nieważność wzgledna - wymaga podjęcie odrębnego aktu unieważniającego akt wadliwy /wada istotna kwalifikowana/

W konsekwencji wady te powodują nieważność aktu adm

Konsekwencje wad nieistotnych i sposób ich likwidacji:

- ograniczone - akt w obrocie prawnym normalnie funkcjonuje

- podstawową formę likwidacji wady jest sprostowanie aktu administracyjnego

Domniemanie prawidłowości aktu administracyjnego - przyjmuje się ze wydane akty podjęte zostały zgodnie z prawem i przez odpowiedni uprawniony do tego organ

Odmienianie to jest domniemaniem wzruszalnym

Niby akty administracyjne - kategoria aktów nieistniejących

Domniemania te można odnosić wyłącznie do aktów administracyjnych

Co w sytuacji gdy traktujemy akt adm jako nie-akt w przeciwieństwie do organu adm publ

Unieważnienie - unieważnienie czegoś czego nie ma

Trwałość /prawomocność/ akty administracyjnego

Pojawia się już z momentem doręczenia aktu. Uzyskuje wtedy znamię/poziom/ element trwałości

Z momentem doręczenia akt adm wiąże organ / odwołanie strony/

Może się zdarzyć że z powodu swej trwałości w obrocie prawnym funkcjonował będzie akt wadliwy /błąd organu a strona nie złoży odwołania/

Trwałość formalna - akt adm staje się ostateczny

14 dni od jego doręczenia - dopiero od tego momentu mogą być wykonywanie prawa i obowiązki z tego aktu wynikające

Prawomocność materialna - adresat aktu nie może poskarżyć się do sądu adm /skarga w terminie 30 dni od doręczenia/

Absolutna niewzruszalność w praktyce w pr adm nie ma takich aktów

Utrata mocy obowiązującej:

- wywłaszczenie

- uchylenie lub zmiana aktu

- utrata mocy obowiązującej może się wiązać ze śmiercią adresata - uprawnienie ścisłe związek z adresatem

- ustawodawca może uchylić mocą swojej decyzji określoną grupę aktów adm

- możliwość zrzeczenia się uprawnień - wygaśnięcie aktu

- upływ terminu w ramach którego akt obowiązuje

- warunek - ziszczenie się przy rozwiązujących lub nieziszczenie się przy zawieszających/

Inne formy działań władczych zewnętrznych adm publ - akt adm generalny zewnętrzny

np. znak drogowy

- pewne znamiona właściwe dla aktu adm indywidualnych - konkretny zakaz lub nakaz

- znamię dla aktu normatywnego powszechnie obowiązującego - adresatem jest grupa podmiotów określonych w sposób generalny

- treścią są nakazy lub zakazu

- nie są podejmowane o regulowaną prawem procedurę

- nie jest objęty zasadą trwałości

- brak generalnych zasad

- problem ochrony/ kontroli sądowej

FORMY NIEWŁADCZE

Umowy cywilno-prawne:

Nabywania przez adm pub pewnych dórb i usług w związku z realizacją zadań publicznych

Adm świadczy isługi publiczne np. dostarcza wody, energii elektrycznej

Reżim prawny umów cywilnoprawnych zawieranych przez adm publ jest kształtowany przez prawo cywilne i administracyjne

Przepisy prawa administracyjnego powodują że konstrukcja umów cywilnoprawnych ulega zdeformowaniu - to co właściwe dla umów cywilnych /wybór kontrahenta, kształtowanie ceny/ przestaje być aktualne

Umowy cywilnoprawne - stronami są - organ adm publ lub podmiot wykonujący zadania publiczne oraz podmiot prawa prywatnego spory wynikające z takich umów poddawane są kontroli sądów powszechnych

Umowy publiczno-prawne :

- porozumienia dotyczące przenoszenia zadań i kompetencji należących do organów adm publ

- między organami adm publ

- org adm publ i organem nie mającym statusu adm publ

● porozumienia między org adm rządowej a organami jednostek samorządu

terytorialnego / ustawy województw, ustawy rządowe/

jednostronny ruch tylko adm rządowa może przenosić zadania i kompetencje -

przekazywanie zadań i kompetencji wiąże się z przekazywaniem środków finansowych na te cele

● porozumienia - przekazywanie zadań i kompetencji między jednostkami samorządu terytorialnego /ustawy samorządowe/

Z góry na dół - powiat - gmina

● porozumienia zawierane między organami adm publ, a innymi podmiotami które nie mają statusu org adm publ

- umowy publiczno-prawne

Przedmiotem jest ustalenie zasad współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego

● porozumienia komunalne - jednostki sam teryt mogą zawierać porozumienia

komunalne których przedmiotem będzie wspólna realizacja zadnia np. gminy

sąsiednie

związek komunalny - /wyższa forma poroz. komunalnego/ jest nową osobą prawną

nową jednostką organizacyjną, wykonuje zadania na rzecz zrzeszonych jedn teryt.

- umowy publiczno-prawne - kontrakty wojewódzkie

między rządem RP a władzami województwa samorządowego - określenie zasad wspierania określonych przedsięwzięć realizowanych przez samorząd wojewódzki

- umowy publiczno- prawne - porozumienia między org adm rządowej ale takie które nie są org podporządkowanymi np. 2 wojewodów

- inne umowy publiczno-prawne -

- ust o drogach publicznych - miedzy zarządcami dróg publicznych

- ust o strażach gminnych - możliwość stworzenia jednej wspólnej straży gminnej dla

2 lub więcej gmin

Konstrukcja umowy publiczno-prawnej

- reżim prawny jest kształtowany przepisami prawa administracyjnego

- stronami tej umowy będą dwa podmioty prawa publicznego, org adm publ - inny organ przyjmujący kompetencje/ przekazujący kompetencje

- zasady rozstrzygania sporów wynikających z umów powinno regulować prawo administracyjne /zazwyczaj tego nie reguluje/

Czynności materialno- techniczne /1stronne/

Czynności faktyczne /nie są świadczeniami woli/, powodują określone skutki prawne

Podstawowe grupy:

● czynności informacyjne - org adm publ zobowiązuje się do udzielania informacji publicznej /ustawa o dostępie do inf. publ /

Art. 61 K

Odmowa udostępnienia informacji publicznej następuję w drodze decyzji administracyjnej

● czynności podlegające na ewidencjonowaniu, rejestrowaniu określonych czynności przez org, adm publ :

ewidencja działalności gospodarczych

ewidencja klubów sportowych

decyzja adm o odmowie wpisu

● czynności - zaświadczenia

Szczególny akt informacyjny stwierdzający określony stan faktyczny lub stan prawny - nie tworzy niczego nowego w sensie prawnym, wyłącznie relacjonuje to co już jest

Zazwyczaj jest konieczne po to aby poinformować o obecnym stanie faktycznym w postępowaniu o wydanie aktu adm

Kpa reguluje wydawanie zaświadczeń /kto/

Jeżeli nie jesteśmy zadowoleni z zaświadczenia można złożyć zażalenie - następnie skarga do sądu adm

● czynności egzekucyjne - zaskarżalne

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym

Czynności materialno - techniczne:

- czynności faktyczne

- czynności faktyczne z którymi ustawodawca wiąże określone skutki prawne /egzekucja, doręczenie/

Podejmowanie jak również podstawy tych czynności są regulowane pr. administracyjnym wyjątkowo regulowane w oparciu o akt administracyjny akt adm generalny

Maja pewien moment imperatywny /element władczości/

Powstaje problem ochrony prawnej przed tymi czynnościami

Opinie

Działanie org adm publ polegające na wyrażaniu opinii, zajmowanie stanowiska w określonych sprawach.

Zazwyczaj gdy kompetencje org zachodzą na siebie.

Ch. nie władczy, wyrażanie stanowiska nie przesądzające o rozstrzygnięciu

Art. 106 kpa - organ ma 14 dni na wydanie opinii /jest jawna/

Opinia powinna mieć formę postanowienia na które służy zażalenie - następnie skarga do sądu adm

- w procesie koncesyjnym na eksploatacje /opinia - gmina/

- z ustawy o grach i hazardach…. /opinia - gmina/

Zezwolenie na kasyno - minister finansów

Przyrzeczenie administracyjne /promesa/

Promesa daje tylko nadzieje że w przyszłości będzie wydany akt kreujący prawa

Przyrzeczenie:

- zobowiązanie się org adm publ do podjęcia w przyszłości działania określonej treści

- może to przyrzec wyłącznie w zakresie swoich uprawnień

- musi być to przyrzeczenie z całą świadomością

- może mieć bardzo różną formę prawną

- może mieć zwykłą formę pisemną formę ustną

- jest wiążące

Ugoda administracyjna

Bardzo rzadko stosowana w praktyce

- między stronami postępowania zaakceptowana przez org adm pub

- wtedy gdy w postępowaniu adm pojawiają się strony o sprzecznych interesach

- kończy postępowanie adm

- skutki prawne trzeba wiązać z ugodą

Czynności społeczno - organizatorskie

Org adm publ maja obowiązek realizowania pewnych zadań natomiast ustawodawca nie określa w jakich formach mają to zrobić, ponad to nie daje im ch. władczego

np. zabranie z mieszkańcami

-apele

-formy marketingowe

KONSTRUKCJE

Stosunek administracyjno - prawny

Stosunek prawny - jeden ze stosunków społecznych w ramach nich pojawiają się szczególne grupy stosunków - regulowane przepisami prawa

Stosunek adm-pr - regulowany przepisami prawa administracyjnego szczególna specyfika wobec innych stosunków pr, a zwłaszcza stosunku cywilno-prawnego

Określa relację między państwem a jednostką - nie jest podporządkowana państwu

Cechy:

- nie równorzędność stron

Strony tego stosunku nie pozostają w relacji równorzędnej

Jedna zs stron jest stroną przeważającą / reprezentant państwa, org.adm.publ/

- podmiotami będzie z 1 strony org adm publ inny podmiot wykonujący funkcje adm publ a z 2 strony inny podmiot, jednostka nie pozostający w sytuacji podporządkowanej temu organowi

- ma wymiar ściśle indywidualny - w ramach tego stosunku zostaje ukształtowany pewien konkretny obowiązek wobec konkretnego podmiotu

- ma charakter nie ekwiwalentny - dajemy coś państwu, ale państwo nie musi nam niczego dawać w zamian

- w stosunku cywilno prawnym - autonomia woli stron kształtowania stosunku - nie ma w stosunku adm-pr wola albo w ogóle się nie liczy albo liczy się w małym zakresie np. protest

- konflikty które na ich tle powstają są rozstrzygane w trybie administracyjnym - są poza zasięgiem sądów cywilnych

- możliwość kształtowania stosunku adm-pr jest wyznaczona przepisami prawa materialnego administracyjnego, prawa publicznego / są takie umowy których nie ma w pr.cywilnym/

Podstawowe elementy konstrukcyjne:

● podmioty

Organy administracji publicznej , organy reprezentujące państwo - muszą dysponować zdolnością administracyjno-prawną

Jednostka, osoba prawna, jednostka organizacyjna - nie są podporządkowane adm. publ - zdolność administracyjno - prawna

Prawa/obowiązki o charakterze publiczno-prawnym mogą być kształtowane dla adresatów mających zdolność administracyjno - prawną :

- osoby fizyczne

- osoby prawne

- jednostki organizacyjne

- grupa osób

- inne podmioty które nie mają zdolności adm-pr na gruncie prawa cywilnego np. spółki prawa cywilnego

Zdolność administracyjno - prawna - w zasadzie odpowiada zdolności cywilnej ale prawo administracyjne może taką zdolność nadać /nie będą miały zdolności w prawie cywilnym/

● przedmiot

- sprawy które mogą być przedmiotem stosunku adm-pr jest wyznaczony przepisami prawa administracyjnego materialnego

- sprawa o charakterze administracyjnym znajdująca się w sferze kompetencji organu administracji publicznej

- wyrażony wprost przepisami prawa adm. np. obowiązek służby wojskowej, obowiązek szkolny, obowiązek podatkowy

● treść

Obowiązek, uprawnienie, obowiązek zaniechania pewnych działań, nakaz, zakaz

Prawa i obowiązki kształtowane w ramach stosunku adm-pr mają charakter ściśle osobisty - możemy wykonywać tylko i wyłącznie my, a nie inny podmiot

Nie przechodzą one na następców prawnych - wyjątek stosunek adm - pr kształtuje akty administracyjne rzeczowe /w zasadzie kształtuje sytuację prawną rzeczy, brak elementu osobowości/

Powstanie stosunku administracyjno-prawnego :

- akt administracyjny

- bezpośrednio w oparciu o ustawę

- w wyniku działań faktycznych - z określonych działań faktycznych ustawodawca wiąże pewne konsekwencje prawa/obowiązki

Typologia stosunku administracyjno-prawnego:

- stosunki materialno-prawne - w ramach których zostają ukształtowane pewne prawa/obowiązki adresata

Jest to stosunek trwały np. pozwolenie budowlane

Tak trwały jak trwale są prawa/obowiązki z niego wynikające

Trwałość ta ma czasami charakter względny

- stosunki prawno-procesowe - zawiązane na określony czas, który jest konieczny do zawiązania stosunku materialno-prawnego

Mają charakter niesamodzielny - egzystują w pewnym sensie ze stosunku materialno-prawnego

- stosunki niesporne - klasyczne stosunki adm-pr prowadzą do podjęcia aktu adm

Organ adm publ jest arbitrem i stroną postępowania

/w sposób jednostronny/

- stosunki sporne - w ramach których organ adm publ spiera się z adresatem aktu

stosunku adm o rację, legalność

Sąd jest arbitrem

- stosunki egzekucyjne - rozwiązywane w trakcie postępowania egzekucyjnego

Kontynuacja stosunku materialno-prawnego

Oparte o przepisy ustawy

- stosunki zakładowe - nawiązywane na podstawie aktów normatywnych zakładowych

- stosunki nadzorcze - administracja samorządowa vs. adm terytorialna - możliwość ingerowania w te które podlegają nadzorowi

- stosunki kontroli - inspekcje sanitarne, inspekcje ochrony środowiska

Sytuacja administracyjno - prawna

Pozycja prawna jednostki w prawie administracyjnym uwzględniają wiele elementów, które łącznie dają nam sytuację administracyjno-prawną

Sytuacja prawna - oznacza sytuację społeczną danego przedmiotu której elementy zostały ukształtowane prawnie w sposób pośredni lub bezpośredni ze względu na jakieś zdarzenie

Sytuacja administracyjno-prawna - została ukształtowana normami prawa administracyjnego w sposób pośredni lub bezpośredni poprzez podejmowane akty administracyjne

Pozwala na to aby pokazać całą złożoność sytuacji administracyjno-prawnej podmiotu

Publiczne prawo podmiotowe

Służy do opisania relacji między państwem, a jednostką

Idea publicznego prawa podmiotowego - II poł XIX w Niemcy/Austria

Miały być prawami które kształtują pewne roszczenia prawne jednostki wobec państwa dochodzone w drodze sądowej

Wiązano z prawami naturalnymi człowieka

Źródłami były wartości - sprawiedliwość, równość, normy etyczne

Obecnie prawo publiczne podmiotowe - zawiera w sobie uprawnienie ale musi mu towarzyszyć roszczenie

Roszczenie - instrument prawny który pozwoli na to aby jednostka dysponująca uprawnieniem mogła wymusić na państwie realizacje tego co jest uprawnieniem jednostki

Akty administracyjne związane - organ administracji publicznej musi jednostce przyznać określone uprawnienia np. prawo pomocy społecznej /organ adm publ nie może odmówić realizacji świadczeń/

Interes prawny - daje uprawnienie do tego aby o prawach/obowiązkach adresata organ administracji decydował po przeprowadzeniu postępowania dowodowego

Grupy publicznych praw podmiotowych:

- o charakterze pozytywnym - związane z realizowaniem świadczeń państwa na rzecz jednostki

- o charakterze negatywnym - dotyczy kiedy Konstytucja gwarantuje określone prawa/wolności i w takich przypadkach państwo w te prawa/wolności ingerować nie może

ORGANIZACJA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Struktura administracji publicznej:

Organy administracji rządowej:

- organy naczelne

- organy centralne

- wojewoda

- organy administracji zespolonej /związki z wojewodą/

- organy administracji nie zespolonej

● zasada hierarchicznego podporządkowania -

Podporządkowanie osobowe - organ stopnia wyższego powołuje/odwołuje na

stanowiska kierownicze np. prezes RM - wojewoda

podporządkowanie służbowe - realizowanie poleceń służbowych organu stopnia

wyższego

● zasada kierownictwa - kierowanie organami podporządkowanymi, wytyczne, okólniki, rozporządzenia, polecenia itp.

● zasada nadzoru - organy stopnia wyższego mają prawo aby ingerować w sposób władczy do organów podporządkowanych

Organy administracji samorządowej:

- samorząd wojewódzki

- sejmik wojewódzki

- zarząd wojewódzki

- marszałek

- samorząd powiatowy

- rada powiatu

- zarząd powiatu

- starosta

- samorząd gminny

- rada gminy

- wójt /burmistrz /prezydent miasta

Samorząd terytorialny:

możliwość wykonywania zarządu sprawami o charakterze lokalnym przez zarządy lokalne

cechy charakterystyczne:

● jednostka samorządu terytorialnego jest osobą prawną

podmiot ten w sferze prawa cywilnego staje się samodzielnym podmiotem zwłaszcza gdy chodzi o prawo majątkowe

Gmina

- do 1990 gmina dysponowała majątkiem skarbu państwa - po 90' jednostka samorządu terytorialnego staje się właścicielem majątku - proces komunizacji /przejmowanie przez gminy majątku/

- możliwość prowadzenia działalności gospodarczej - we własnym imieniu, na własny rachunek, sama ponosi za to odpowiedzialność

- ta działalność gospodarcza musi być prowadzona z wynikających kompetencji nie może działać ze szkodą dla administracji publicznej

- ponoszenie odpowiedzialności cywilno-prawnej za swoje działania

● posiadanie osobowości publiczno-prawnej

Co czyni ją samodzielnym podmiotem w sferze prawa publicznego

- konieczność wyposażenia jednostki samorządu terytorialnego w określone uprawnienia władcze

- prawo do regulowania praw i obowiązków członków samorządu terytorialnego w

drodze aktów prawa powszechnie obowiązującego /członków wspólnoty

samorządowej/

- prawo do podejmowania aktów administracyjnych indywidualnych

- egzekucje administracyjne

- w żadnej ustawie nie ma przyznania jednostki samorządu terytorialnego osobowości publiczno-prawnej - wynika to z interpretacji

- immanentną cechą samorządu terytorialnego jest posiadanie w pewnym zakresie władztwa administracyjnego

● musi dysponować prawem do podejmowania rozstrzygnięć /w sprawach o charakterze lokalnym/

- rozstrzygnięcia te /lokalne/ nie mogą być podejmowane przez organy wyższe

- zadania własne

- obligatoryjne - gmina bezwzględnie musi je realizować bez względu na to czy ma

środki finansowe czy nie np. pomoc społeczna /decyduje o nich ustawodawstwo/

- pozostałe - gmina powinna je realizować ale SA realizowane na innych zasadach niż

obowiązkowe np. budowanie dróg

- zadania zlecone - jednostka samorządu terytorialnego poza zadaniami własnymi realizuje te zadania które administracja rządowa zleca jednostce samorządu terytorialnego

Muszą być one wykonywane w sposób jednolity na terenie całego kraju np.

-ewidencjonowanie działalności gospodarczych

-prowadzenie aktów stanu cywilnego

- zlecone ustawowo /ewidencja dział gosp , urząd stanu cywilnego/

- przyjmuje pewne zadania ze sfery administracji rządowej przez porozumienie

● administracja rządowa jest uprawniona do tego aby sprawować nad jednostką samorządu terytorialnego nadzór /ograniczony/

- charakter szczególny

- oparty na kryterium legalności

- nie może być to nadzór prewencyjny

- musi być konstrukcja ta precyzyjnie zakreślona - tryb środki musza być precyzyjnie określone przez ustawodawcę

● sądowa ochrona samodzielności jednostki samorządu terytorialnego

Konstrukcja prawa do sądu

- ochrona sądowa w tych przypadkach kiedy samodzielność jednostki samorządu terytorialnego zostaje naruszona

Modele ochrony sądowej:

- ochrona uniwersalna - w każdym przypadku gdy samodzielność jest naruszona możliwość skargi do sądu

- ochrona niepełna - ustawodawca uznaje możliwość ochrony sadowej ale w niektórych przypadkach np. kontrola nadzorcza

Ochroną może się zajmować:

- sąd

- inny organ sadowy

- organ specjalnie powołany przez ustawodawcę

● organy jednostek samorządu terytorialnego działają w jej imieniu i na jej rachunek

● do jednostek samorządu terytorialnego należymy przymusowo - fakt zamieszkiwania na terenie danej gminy

Zadania jednostek samorządu terytorialnego:

● samorządowa gmina: zadania własne /art7ust1/

- związane z infrastrukturą techniczną

- z infrastrukturą społeczną

- utrzymanie porządku i bezpieczeństwa publicznego

- ład przestrzenny i ekologiczny

- inne

Zadania zlecone:

- decyzja ustawodawcy - ewidencja dział gosp

- porozumienie zawarte z organem administracji rządowej

● samorządowy powiat:

Zadania własne /5/ + zadania zlecone + ochrona konsumentów /Powiatowy Rzecznik Praw Konsumentów/

● samorządowe województwo

Zadania własne - zadania mają inny charakter niż gminy czy powiatu

Organizacje

● samorząd gminy

Organy:

- rada gminy /uchwałodawczy i kontrolny/

- wójt /burmistrz /prezydent miasta

- jednostki pomocnicze

- sołectwo - zebranie - sołtys

- dzielnice - zebranie - zarząd + przewodniczący

- inne jednostki pomocnicze np. powoływane do prowadzenia działalności

gospodarczej - zakłady handlowe, spółki

● samorząd powiatowy

Organy:

- rada powiatu - zarząd powiatu

- starosta

- jednostki organizacyjne - powiatowy urząd pracy

● samorząd wojewódzki

Organy:

- sejmik

- zarząd województwa

- marszałek

Nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego

Organy:

- prezes RM

- wojewoda

- Regionalna Izba Obrachunkowa

Środki nadzoru:

- stwierdzenie nieważności uchwały rady gminy

Wojewoda uzna że narusza w sposób istotny przepisy prawa

wojewoda ma 30 dni,

możliwość zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego

- rozwiązanie rady gminy przed upływem kadencji

Sejm

Powtarzające się naruszenia przepisów Konst lub ustaw

- ustanowienie zarządu komisarycznego po rozwiązaniu gminy

Premier

Brak rokowań na szybko poprawę, brak skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy

- zarządzenie zastępcze wojewody

Jednostka samorządu terytorialnego może poskarżyć się do sądu administracyjnego na środki nadzorcze

1

---