Partia polityczna (z łaciny pars, partis - część), dobrowolna organizacja działająca pod wspólną nazwą, reprezentująca interesy określonej grupy społecznej, w drodze rywalizacji wyborczej zmierza do zdobycia lub utrzymania władzy państwowej w celu realizacji swojego programu politycznego.
Początki partii sięgają dawnych zgromadzeń stanowych, których członkowie łączyli się w koterie (grupy) arystokratyczne. Koterie tworzyły się wokół najbogatszych rodzin szlacheckich i realizowały ich interesy. Pierwsze tego typu partie powstały w XVII w. w parlamencie angielskim, torysi dali początek konserwatystom, a wigowie liberałom. W okresie rewolucji francuskiej pojawiły się kluby polityczne, które miały zalążki struktury organizacyjnej. Ich rozwój nastąpił podczas Wiosny Ludów. Pod wpływem upowszechnienia się prawa wyborczego w XIX w. zaczęły powstawać nowoczesne partie o charakterze masowym.
Funkcje współczesnych partii w systemie politycznym:
1) wychowawcza - kształtuje opinię społeczną, propagując programy partyjne, promując postawy obywatelskie;
2) wyborcza - buduje program polityczny, selekcjonuje kandydatów i rywalizuje w wyborach;
3) rządzenia - realizowana jest przez partię, która wygrała wybory. Obsadza ona samodzielnie lub w koalicji z innymi partiami główne stanowisko w państwie. Natomiast partie, które wybory przegrały i nie weszły w skład koalicji, przechodzą do tzw. opozycji politycznej.
Ze względu na program można podzielić partie polityczne na: partie chadeckie, partie liberalne, partie komunistyczne, partie konserwatywne, partie socjaldemokratyczne oraz partie ultraprawicowe.
Konstytucja RP oraz ustawa o partiach politycznych z 1997 określa status prawny partii politycznych w Polsce. Zakazane jest istnienie partii politycznych odwołujących się do totalitarnych ideologii nazizmu, faszyzmu i komunizmu oraz tych, których program lub działalność zakłada bądź dopuszcza nienawiść rasową i narodową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa.