DOROSŁOŚĆ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE

Ujmowanie dorosłości, potrzeb seksualnych, rodzicielskich i partnerskich

STEREOTYPY

1. Na początku XX w. - większość osób jest owładniętych niepohamowanym popędem seksualnym (maniacy seksualni), stwarzają zagrożenie dla innych, żywe postulaty segregacji, powszechna sterylizacja, aby zapobiegać rozmnażaniu się

2. Osoby niepełnosprawne intelektualnie niezależnie od wieku są osobami aseksualnymi (wieczne dzieci), jeżeli gorzej funkcjonują intelektualnie i poznawczo to seksualnie również, trzeba zrobić wszystko, aby wyciszyć te potrzeby seksualne

3. Eliminować potrzeby seksualne, ponieważ są właściwe tylko dla osób pełnosprawnych. Eliminacja przez fizyczne zakazy (ubezwłasnowolnienie), farmakologię (obniżenie libido), procedury medyczne (histerektomia- wycięcie macicy oraz kastracja)

4. Osoby niepełnosprawne intelektualnie są nieatrakcyjne, więc nie są narażone na wykorzystanie seksualne (1\10- głebiej, 1\4- umiarkowani, co 3 osoba lekko narażona na wykorzystanie seksualne- wyniki badań)

POWODY:

• Nie uznaje się praw osób niepełnosprawnych, podporządkowanie opiekunowi (może im wmówić, że to dobre)

• Chcą się przypodobać, nie wiążą seksu z ciążą, osoby niepełnosprawne nie potrafią odmawiać

• Trudno jest zidentyfikować sprawcę przez osobę niepełnosprawną

• Łatwo ulegają groźbom

• Przekupstwo osoby niepełnosprawnej

• brak edukacji

SPECYFIKA ZACHOWAŃ SEKSUALNYCH

• LEKKO- podobne potrzeby i zachowania seksualne jak osoby pełnosprawne, mogą je kontrolować, rozumieją informacje z edukacji seksualnej i wykorzystują je, częściej działają instynktownie niż racjonalnie, zdarzają się kontakty kazirodcze (mogą być zmuszani)

• UMIARKOWANIE- drugorzędne cechy płciowe są opóźnione, rozumieją informacje z edukacji seksualnej, nie zawsze potrafią kontrolować zachowania, ważne stosowanie technik behawioralnych

• ZNACZNIE- słabo kontrolują potrzeby seksualne, słabo przewidują konsekwencje swoich czynów, nie rozumieją norm społecznych (np. rozbieranie się publiczne). Wymagają technik behawioralnych (nagrody, kary)

• GŁĘBOKO- zaspokajają potrzeby przez onanizowanie się (może to powodować uszkodzenie genitaliów), zachowania impulsywne, trudno im zrozumieć normy, zachowanie nieakceptowane społecznie.

POSTAWY RODZICÓW I NAUCZYCIELI DO POTRZEB SEKSUALNYCH

• Negatywny stosunek do ekspresji potrzeb seksualnych przez dzieci, pozytywny stosunek do sterylizacji (rodzice)

• Potrzeby seksualne- temat tabu (nauczyciele)

PROBLEMY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH:

• Nieznajomość zasad jak się zachowywać w miejscach publicznych, nie rozumieją konsekwencji życia seksualnego

• Nierozumienie zmian zachodzących w organizmie

• Publiczne onanizowanie się, rozbieranie się

• Mniejsza kontrola potrzeb seksualnych (np. napastują słabszych w szkole)

• Zbyt otwarci, niestosowne zachowania w stosunku do obcych (np. siadanie na kolana)

• Używanie wulgarnego słownictwa

• Promiskuityzm- zaburzenia zachowania, przygodne, przypadkowe stosunki seksualne (skłonności)

• Problem wykorzystania seksualnego

• Problem z higieną

Sterylizacja i histerektomia- zabronione w Polsce!

PRZYGOTOWANIE DO ŻYCIA W SPOSÓB NORMALNY

PROGRAMY

• I. Wojtczak-Grzesińskiej, A. Malinowskiej

- cel: przygotowanie do samodzielnego życia osoby niepełnosprawnej

- 3 zasady:

1. promowanie dorosłych, antyinfantylnych form komunikacji interpersonalnej

2. budowanie realnego wizerunku własnej osoby (akceptacja potencjału i ograniczeń)

3. nacisk na możliwości dokonywania wyborów

- program jest realizowany tylko wtedy, gdy rodzice wyrażą na to zgodę

- 6 modułów (każda część może być realizowana oddzielnie albo wszystkie razem)

1. elementarna wiedza na temat budowy organizmu człowieka, jakie są funkcje, pokazywanie rysunków, zdjęć, ważne prawidłowe nazewnictwo

2. zasady dbałości o siebie i ciało, higienę osobistą- jak się myć

pierwszy i drugi moduł organizowany oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Uczą mężczyźni mężczyzn, kobiety- kobiety. Następne już razem

3.seksualność człowieka- rola potrzeb seksualnych w życiu człowieka i prawidłowe ich zaspokajanie

4. profilaktyka i zagrożenia zdrowotne związane z życiem seksualnym (choroby weneryczne, metody antykoncepcji, świadome planowanie dziecka)

5. radzenie sobie ze stresem i zdolności asertywne

6. rodzina i jej wartości w życiu człowieka (obowiązki członków rodziny, zasady dobierania partnera, świadome macierzyństwo, odpowiadanie za siebie i partnera)

Programy to zajęcia treningowe, warsztatowe,. Rodzice są często włączani w ten program

PROGRAM KOLOROWYCH KÓŁ

• 
  
  Kiedy chcemy uczyć asertywności, budowanie granic własnej osoby (dotykanie)

• 
  
  
  
  Sześć kolorowych kół, jedno w drugim

• 1 koło- czerwone (intymności)- rysunek serca- są tu osoby najbliższe mojemu sercu

• 2 koło- pomarańczowe (zażyłości)- rysunek kobiety przytulającej dziecko- miejsce dla rodziny, przyjaciół

• 3 koło- żółte (serdeczności)- rysunek- chłopców trzymających się za ramiona- dalsi członkowie rodziny, znajomi

• 4 koło- zielone (oficjalności)- rysunek- 2 chłopców podających sobie dłonie- dla tych co znamy ich imiona

• 5 koło- niebieskie (dystansu)- rysunek- machająca ręka- dla dalekich znajomych

• 6 koło- białe (obcości)- rysunek- jednej osoby- dla osób, których nie znamy i nie możemy ich dotknąć, warto mówić, że są osoby w odpowiednim stroju, które mogą pomóc- lekarz, policjant

PODEJŚCIA DO SEKSUALNOŚCI GŁĘBIEJ UPOŚLEDZONYCH W KRAJACH

• DWA NURTY

- DESEKSUALIZACJA- unikające- przekonanie, że dla niepełnosprawnych intelektualnie seksualność nie istnieje (te osoby są aseksualne)

- SEKSUALNIE TOTALNIE AKCEPTUJĄCE- w każdej dziedzinie życia każdy ma równe prawa, normalizacja seksualnych praw

• 3 ORIENTACJE (K. Nowak-Lipińskiej)

- TOTALNEGO HEDONIZMU SEKSUALNEGO- (w Polsce nie ma)- dopuszczenie seksu, sterylizacji bez nadbudowy psychicznej (seks to potrzeba, nie ma nic wspólnego z życiem emocjonalnym.

- ŁĄCZĄCA SEKSUALIZM- z nadbudową psychiczną- dopuszczanie zachowań seksualnych, do małżeństw, związków i edukacji seksualnej

- SEKSUALNO- SUBLIMACYJNE- seksualność jest integralną sferą życia, ale przejawia się inaczej niż u osób z normą, praktyki seksualne u osób są niewskazane, dostarczać innych potrzeb, zachowań, by zastąpić potrzeby seksualne (sublimacja)

---