Analiza sprawozdań finansowych

Gdzie i przez kogo robiona:

Przedsiębiorstwo;

Komórka analiz ekonomicznych (czy koszty kształtują się jak planowano, czy wystarczy funduszy);

Banki i podobne - udzielanie kredytów - zdolność kredytowa i zdolność bieżąca;

Instytucje, inwestorzy instytucjonalni (fundusze emerytalne, powiernicze), indywidualni - analiza fundamentalna (sytuacja na giełdzie);

Biegły rewident - czy przedsiębiorstwo będzie kontynuowało działalność, sytuacja finansowa;

Instytucje NIK, biegly sądowy - czy dobrze gospodarowane są środki, działania przy niekorzystnej sytuacji;

Rocznik statystyczny - GUS, instytucje rządowe (ministerstwa), województwa, gminy - sytuacje przedsiębiorstw na danych obszarach.

Rodzaje analiz w przedsiębiorstwie:

• Rynku - jak postrzegane są nasze produkty przez klientów, co klienci chcą dostać a my moglibyśmy im dać;

• Konkurencji - jakie są nasze mocne/słabe strony, a jakie konkurentów i jak je wykorzystać;

• Warunków społeczno-ekonomicznych - ocena środowiska, w którym funkcjonujemy np. stopa bezrobocie, i jak ono oddziałuje na nas;

• Techniczno-ekonomiczna - poziom wydajności majątku/pracy, dane finansowe, jednostki naturalne;

• Finansowa - jaka jest sytuacja finansowa firmy, efekty finansowe.

STRUKTURA ANALIZY FINANSOWEJ

1. Analiza wstępna - prosty charakter, sformułowanie pierwszych hipotez co do sytuacji firmy. Np. możliwość zbyt wysokich kosztów - prymitywne metody, ale łatwiej ustalić czego się szuka. Kwestia branży, etapu życia jednostki, rodzaju produktu, bazy. Aminy procentowe jeśli chodzi o skutek nie są symetryczne - zależność od bazy. Czy przetrwa się:

a) analiza pozycji znaczących - wyszukiwanie pozycji o najwyższych wartościach, które mają duży wpływ na sytuację finansową. Bazowanie na wartościach bezwzględnych, trudno ocenialnych. Kwestia skali działalności.

b) analiza struktury - nie skomplikowana przy bilansie, ale przy RZiS, RPP - trudniej.

• pionowa - brana każda pozycja bilansu i dzielona przez sumę bilansową - jaki procent całości stanowi pozycja. Trudności przy RPP i RZiS:
  

1. ogólna - bazą odniesienia jest suma bilansowa, sytuacja finansowa całej firmy

2. szczegółowa - bazą porównawczą jest jakaś zbiorcza kategoria finansowa (zob.krótk.). Interesuje nas tylko pewna dziedzina sytuacji; pozycja o małej wartości (rozliczenia międzyokresowe)

• pozioma - brana pozycja z aktywów i dzielona przez pozycję z pasywów. Brak większej logiki. Zasada każdy z każdym - problem co to znaczy.

c) analiza czasowa (pozioma) - służy by określić jak zmieniają się pozycje w czasie (zysk rośnie czy maleje)

• Metody statystyczne - trendy, wahania sezonowe, to co wiadome porównywane do pożądanego

• Analiza dynamiki lub przyrostu. Utrudnienia przy wartościach ujemnych. W zależności od techniki liczenia interpretacja. Specyficzny układ cyfr - np. baza stała gorzej, baza zmienna lepiej => wrażliwe trendy. Warianty:

a) Dynamika - nie ma reguły kiedy stosowana która baza. Jeśli >1 dana wielkość z okresu na okres rośnie i względnie dobrze/źle. Interpretacja zależna od analizowanej wielkości. Baza stała (A3/A1; A2/A1 - wielkość zawsze do okresu bazowego; baza łańcuchowa; interesuje nas dłuższy okres), zmienna (A3/A2; A2/A1; interesuje nas teraz). Po dynamice poznajemy co najszybciej rośnie/ maleje. D= 1+ przyrost

b) Przyrost - rzadko używany wg bazy stałej (
)- stan dzisiejszy minus bazowy do bazowego). Baza zmienna - baza względna zawsze jako poprzedni okres. Jeśli >0 dana wielkość z okresu na okres rośnie. Względna interpretacja.

2. Analiza dynamiczna (przepływów pieniężnych) - strumień gotówki zmienny w czasie.

a) Analiza pozycji znaczących - pomaga określić skąd wzięły się źródła pieniędzy, jak je wydano w przekroju działalności. Brane to co daje największe kwoty (np. rodzaj działalności - spłata kredytów, sprzedaż ŚT). Połączenie wpływów z wydatkami.

b) Wykorzystanie analizy znaków do wskaźników finansowych. Liczenie wskaźników.

c) Analiza znaków PP - kombinacja na zasadzie każdy z każdym. Każdy z CF pokazuje wpływy i wydatki z pewnych sfer. CFO+ więcej wpływów niż wydatków, nadwyżka gotówki. CFO- wydano więcej niż uzyskano. CFI+ sprzedaż nadwyżek np. ŚT, akcji jako aktywów. CFF- spłata kredytów.

grupa 1: +++ restrukturyzacja, zmiany, zbieranie gotówki; ++- (charakterystyczne dla firmy dojrzałej, firma nie zaciąga tylko spłaca, gratyfikuje); +-+; +--. CFO+ firmy o ustabilizowanej sytuacji na rynku (długi czas funkcjonowania), działanie w dojrzałej branży (stała ekonomia - wzrost o kilka procent to sukces).

grupa 2: --+; -++. CFO- firmy funkcjonujące w dynamicznych branżach, szybko się rozwijają (strata przy rozpoczęciu działalności). Są zyski ale konieczne spore inwestycje - dawanie dużych kredytów kupieckich, zakupy materiałów. CFF+ pożyczka z banku.

grupa 3: -+-; --- (zależność od CF w innych okresach; przeżycie gdy zgromadzona gotówka wcześniej; zagrożenie upadkiem). CFO- duże starty i wydatki. CFF- duże spłaty. CFI+ zyski z inwestycji. CFI- jeszcze inwestycje.

3. Analiza statyczna (wskaźnikowa). Czy przeżyje się do końca i powyżej roku. Kluczowy jest okres porównawczy. Wzorce do porównań:

wewnętrzne - z własnymi sprawozdaniami:

- w czasie - wyliczane wskaźniki finansowe za kolejne okresy np. bilans otwarcia i zamknięcia. Wady: konieczny odpowiednio długi okres czasu, porównanie tylko do własnych wyników;

- wzorzec wbudowany - konstrukcja pozwalająca odczytać co jest dla nas dobre, a co złe. Zalety- nie trzeba innych wzorców. Problem- mało wskaźników;

- nierówność wzorcowa - zestawienie wskaźników logicznie powiązanych (stopniowo lepsze). Zalety- wskazówki do wskaźników, jak domino. Problem- mało układów;

- porównanie do wielkości planowanej - liczony na poziomie sprawozdań pro-forma;

- porównanie do wielkości modelowej - wielkości wyznaczane jak w sprawozdaniu, ale ze zmianami (wartość wskaźnika gdyby się lepiej zarządzało- co zmienić);

- porównanie międzyzakładowe - rentowność poszczególnych hurtowni. Wada- działalność i firmy muszą być jednorodne.

zewnętrzne - z cudzymi sprawozdaniami

- wzorzec terytorialny - średnia wartość wskaźnika dla firm na danym obszarze np. na terenie Krakowa. Robiona najczęściej przez instytucje np. gminy;

- średnia branżowa - średnia rentowność dla firm z branż wśród których funkcjonujemy. Zaleta- co się dzieje wokół. Wada- zdobycie informacji;

- porównanie do najlepszego - zastanowienie jak można osiągnąć takie wyniki;

- porównanie do najsłabszej firmy z branży - obawa osłabienia gospodarczego- co nie tak;

- standard - wielkość wskaźnika uznawana w branży za prawidłową (od do). Wada- brak potwierdzenia empirycznego- nie odzwierciedlają prawdziwej sytuacji, większość branż się nie kwalifikuje;

- wartość progowa - wartość wyznaczona dla firm upadłych - oddzielenie od nie upadłych. Wyznacza szarą strefę, z której jeszcze można wyjść lub upaść. Zaleta- sygnalizacja bardzo poważnych problemów;

- średnia branżowa terytorialna.

Źródła danych: PKD; Monitor Polski B; Monitor Sądowy i Gospodarczy; czasopismo Rachunkowość; New-connect; wywiadownia gospodarcza; baza np. Analityk Finansowy.

WYJAŚNIENIA:

• Koszty operacyjne= koszt działalności operacyjnej v k.sprzedanych produktów, towarów, materiałów+ k.sprzedaży i ogólnego zarządu;

• Przychody netto ze sprzedaży= przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów v przychody netto ze sprzedaży produktów+ przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów;

• VAT- stopa podatku VAT (od towarów i usług);

• Finansowe zobowiązania długoterminowe= zobowiązania dł.wobec jednostek powiązanych+ kredyty i pożyczki+ zob.dł.z t.emisji dłużnych papierów wartościowych+ inne zobowiązania finansowe;

• Finansowe pasywa bieżące= zobowiązania krótkoterminowe wobec jedn.pow., inne+ kredyty i pożyczki krótk.+ zob. krótk.z t. emisji dłużnych papierow wartościowych+ zobowiązania wekslowe+ inne zob.finansowe;

• Odsetki=odsetki z kosztów finansowych RZiS;

• Rata płatności= (finansowe pasywa bieżące na koniec roku- na początek okresu), tylko gdy rata płatności <0;

• Przepływy operacyjne= przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej;

• Operacyjne koszty zmienne= (zużycie mat.i energii+ wartość sprzedanych towarów i materiałów+ usługi obce) v koszt sprzedanych produktów, towarów, materiałów;

• Korekty przychodów= pozostałe przychody operacyjne- zysk ze zbycia niefinansowych AT+ przychody finansowe+ zyski nadzwyczajne.

Wskaźnik wyższy/niższy niż wartość progowa (niekorzystnie)- wskaźnik jest podobny/ porównywalny/ analogiczny jak u upadłych. Robimy coś równie długo jak bankruci

Wskaźniki:

1. Płynności finansowej - zdolność przedsiębiorstwa do regulowania bieżących zobowiązań (czy jest wystarczająca ilość gotówki na nie). Wymienna z rentownością.

• Wskaźnik bieżący=AO/(zob.krótk.+rozl.międzyokresowe bierne). Inne nazwy: trzeci stopień płynności. A)Informuje ile zł aktywów o wysokiej zbywalności zabezpiecza spłatę zobowiązań krótkoterminowych. B) Ile zł przypada na 1zł zobowiązania. C) Ile zł aktywów operacyjnych pokrywa zł zobowiązań. Licznik pokazuje czym spłacić mianownik. Ujęcie likwidacyjne- upłynnienie składników. Przyjęcie, że wszystkie rozliczenia międzyokresowe mają charakter krótkoterminowy. Im większy tym lepszy, dobrze mieć wysoką płynność, ale to kosztuje (utrzymanie AO). Płynność i rentowność są niejako wymiennikami (jedno wyższe powoduje drugie niższe). Powyżej 2 nadpłynność. Kluczem jest specyfika branży.

• Wskaźnik szybki=(inwestycje krótkoterminowe+należności krótkoterminowe)/ (zobowiązania krótkoterminowe+rozl.międzyokresowe bierne). Inne nazwy: drugi stopień płynności, mocny. Ile zł aktywów podwyższonej zbywalności (łatwo zbywalnych) zabezpiecza spłatę zobowiązań bieżących. Przyjęcie co jest nam najłatwiej sprzedać np. zapasy (zależne od branży), rozliczenia międzyokresowe. Wartości zależne od wskaźnika bieżącego i może być traktowany jako jego zamiennik. Dążenie by był jak najwyższy, ale nie przesadnie by nie marnotrawić zapasów. Im większa różnica między wsk. bieżącym i szybkim tym więcej zapasów i zamrożonej w nich gotówki; im wskaźnik szybki wyższy od bieżącego - dużo inwestycji krótkoterminowych i należności.

• Wskaźnik przyspieszony=inwestycje krótkoterminowe/(zobowiązania krótkoterminowe+rozl.międzyokresowe bierne). Inne nazwy: środków pieniężnych, pierwszy stopień płynności. Ile zł gotówki i jej ekwiwalentów zabezpiecza spłatę zobowiązań bieżących. Pozwala na manipulacje księgowe. Rzadko występuje przy upadłości.

• Wskaźnik pokrycia zobowiązań bieżących przepływami pieniężnymi=przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej/ (zobowiązania krótkoterminowe+rozl.międzyokresowe bierne). Ile zł przepływów pieniężnych zabezpiecza spłatę zł zobowiązań bieżących. Z nadwyżki CFO płacone zobowiązania. Potrzebny strumień informacji: A) brana średnia wartość w ciągu roku (bilans otwarcia+ zamknięcia)/2 - w przypadku dużych różnic między okresami, gdy posiadany RPP. B)Gdy brak RPP: Zysk Netto+Amortyzacja lub Zysk z dział.operacyjnej+ Amortyzacja. Porównanie wysokości, wzrostu z wagą. Problem gdy niepełny okres czasu, bo trzeba korygować, PRZELICZAĆ CF: a) cofanie do poprzedniego okresu i wzięcie 12mies, b) korekta licznika (CF) współczynnikiem korygującym np. miesiąc*12. Im wyższy wskaźnik tym lepiej. Trudny do interpretacji przy wartości ujemnej. Rodzaj wzorca wbudowanego.

• Cykl zapasów= (zapasy*liczba dni w okresie)/ koszty operacyjne. Wskaźnik rotacji zapasów w dniach. Ocena zarządzania zapasami: A) Informuje w ciągu ilu dni wyczerpują się zapasy; B) Na ile dni przedsiębiorstwo zamraża gotówkę w zapasach. Jak najkrótszy. Budowa hybrydowa. Problemy- rozwiązania: a) uśrednienie zapasów; b) liczba dni w okresie oznacza z jakiego dnia pochodzą dane o kosztach. c) jak półrocze mnożymy przez 180 w liczniku. Koszty brane w zależności od układu. Konieczne dostosowanie do okresu. Firmy upadłe: dużo niezbywalnych zapasów, prawie nic w magazynie= za krótki cykl.

• Cykl należności= (należności krótkoterminowe*liczba dni w okresie)/przychody netto ze sprzedaży*(1+VAT). A) w ciągu ilu dni przedsiębiorstwo inkasuje swoje należności (kontrahenci realnie regulują swoje należności); B) przez ile dni przedsiębiorstwo chce lub musi kredytować swoich kontrahentów; C) przez ile dni gotówka jest zamrożona w należnościach. Udzielanie swoistej pożyczki. Problemy obliczeniowe: a) budowa hybrydowa- konieczność uśredniania należności; b) liczba dni w okresie pochodzi z danych o przychodach; c) obliczanie przychodów w wariancie kalkulacyjnym; d) należności krótk. ujmowane z VATem a przychody nie- trzeba wyrazić przychody z VATem (konto podatek należny; sprawozdanie GUS F01 przychody pomnożyć przez VAT; pomnożenie przez domniemaną stawkę. Przy krótszym okresie co lepsze dla przedsiębiorstwa. Firma nie zawsze chce aktualizować wartości należności. Problemy gotówkowe- nie kredytowanie, większe rabaty.

• Cykl zobowiązań operacyjnych=(zobowiązania krótkoterminowe- kredyty i pożyczki krótk.- zob.krótk.z t.emisji dłużnych papierów wartościowych- inne krótk.zob.finansowe)* liczba dni w okresie/ koszty operacyjne. Rotacja zobowiązań z tytułu dostaw i usług w dniach. A) Informuje w ciągu ilu dni przedsiębiorstwo reguluje swoje zobowiązania wobec dostawców i innych wierzycieli; B) przez ile dni dostawcy lub inni wierzyciele chcą lub muszą kredytować działalność przedsiębiorstwa; C) przez ile dni dostawcy i inni wierzyciele zamrażają gotówkę w przedsiębiorstwie. Forma pożyczki rzeczowej. Zobowiązania krótkoterminowe bez charakteru operacyjnego. Np. leasing finansowy w informacji dodatkowej (inne)! Uśrednienie zobowiązań. Liczba dni w okresie odpowiada temu w sprawozdaniu. Za długi i za krótki cykl sygnalizują problemy. Patrzeć na inne wskaźniki np. przyspieszony, pokrycia zob. CFO, stan gotówki u konkurentów - dlaczego różnica (np. nie płacą bo nie chcą, a nie że nie mają)

• Cykl konwersji gotówki=cykl zapasów+ cykl należności- cykl zobowiązań operacyjnych. Cykl CFO netto, kapitału obrotowego. A) ile dni upływa od momentu wydatkowania gotówki na materiały, towary i usługi poprzez produkcję, sprzedaż aż do zainkasowania należności; B) na ile dni przedsiębiorstwo potrzebuje swojej własnej gotówki na prowadzenie działalności. Im niższy tym lepszy- krócej trzeba mieć gotówkę by się utrzymywać. Pokazuje wszystkie kluczowe operacje w przedsiębiorstwie w czasie. Dobrze widać specyfikę branżową. Hipermarkety- krótki cykl zapasów, dłuższy cykl zobowiązań bieżących, krótki cykl należności=> gotówka do inwestycji firmy usługowe, finansowe mogą mieć ujemny. Cykl zobowiązań operacyjnych krótki-> dużo zapasów, nie kredytuje, nie jest kredytowane.

Zadłużenia - zdolność przedsiębiorstwa do regulowania wszystkich zobowiązań (czy wystarczająca ilość gotówki na nie). Wskaźniki poziomu zadłużenia (poziom długów w pasywach) i pokrycia długów (zdolność do obsługi długów).

• Wskaźnik zadłużenia ogólnego= zobowiązania i rezerwy na zobowiązania/ aktywa ogółem. Informuje ile zł aktualnych i potencjalnych zobowiązań obciąża aktywa. Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Kombinacja niskiej płynności i wysokiego zadłużenia jest bardzo niebezpieczna. Wyrażony procentowo.

• Wskaźnik długu=zobowiązania i rezerwy na zobowiązania/ Kapitały Własne. Ile zł aktualnych i potencjalnych zobowiązań obciąża KW. Im niższy tym lepszy. Współzależny od wskaźnika zadłużenia ogolnego. Gdy firma ma ujemny KW wtedy ujemny wskaźnik i patrzenie na zobowiązanie wpisane w KW (w interpretacji nie patrzy się na minus).

• Wskaźnik długu odsetkowego= (finansowe zobowiązania długoterminowe+ finansowe pasywa bieżące)/ KW. Jak wskaźnik długu

• Wskaźnik pokrycia aktywami operacyjnymi= (rzeczowe AT+WNIP)/ (dł.kredyty i pożyczki+ dł.zob.z t.emisji dłużnych papierów wartościowych+ dł.inne zob.finansowe). Informuje ile zł aktywów operacyjnych zabezpiecza spłatę zobowiązań je finansujących. Aktywa operacyjne- służące do zwykłej, statutowej działalności, wszystkie niefinansowe. Inne- leasing finansowy. Wzorzec wbudowany. Im większy od 1 tym bezpieczniej. Jeśli więcej- możliwe, że bardziej działalność finansowana KW bez niepotrzebnego zaciągania np. pożyczek.

• Wskaźnik pokrycia odsetek=(zysk/starta z działalności gospodarczej+ odsetki)/odsetki. Informuje ile zł zysku przed spłatą odsetek zabezpiecza spłatę odsetek. Nie powinien być większy niż 1, ale im większy tym lepiej. Gdy WF ujemny wskaźnik też może być ujemny wtedy: a) nie liczy się bo nie jest się w stanie spłacić odsetek; b) jaki deficyt na spłacenie odsetek.

• Wskaźnik pokrycia obsługi długu=(zysk/starta netto+ odsetki)/(|rata płatności|+ odsetki). Informuje ile zł WF przed zapłaceniem rat i odsetek zabezpiecza splatę obsługi długu. Odsetki zawsze z plusem. Gdy WF ujemny nie liczymy bądź poznajemy deficyt. Rata płatności: a) do umów; b)wyliczenie jak spłata w CF (stany końcowy i początkowy finansowych pasywów bieżących. Gdy różnica dodatnia- nie interesuje mnie spłata, gdy ujemna- spłata zobowiązania). Nie powinien być niższy niż 1- im wyższy tym lepiej.

• Wskaźnik pokrycia obsługi długu przepływami pieniężnymi= przepływy operacyjne/ (|rata płatności|+ odsetki). Informuje ile zł przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej zabezpiecza spłatę obsługi długu. Nie powinien być mniejszy niż 1. Wszystkie wielkości są strumieniami. Oparcie na tym czym rzeczywiście się płaci.

3. Sprawności zarządzania - jaka jest sprawność zarządzania przedsiębiorstwem i jego częściami (czy zarządzanie jest dobre, sprawne, umiejętne).

• Wskaźnik kosztów operacyjnych= koszty operacyjne/ przychody netto ze sprzedaży. Informuje ile zł kosztów działalności operacyjnej obciąża przychody z tej działalności. Ile kosztów normalnej działalności obciąża przychody. Im niższy tym lepszy. Koszty silnie zależą od branży- już 80% to bardzo dobrze. Powyżej 1 - dopłacamy do produkcji i sprzedaży zwiększając deficyt.

• Wskaźnik kosztów zmiennych= operacyjne koszty zmienne/ przychody netto ze sprzedaży produktów. Informuje ile zł zmiennych kosztów działalności operacyjnej przypada na przychody z tej działalności. Ważny dla RZ i controllingu. W wariancie porównawczym- dodanie usług obcych tylko jeśli mają bardzo dużą wartość (w tym kooperacja, podwykonawstwo. TKW zawiera koszty wydziałowe (prawie całość to koszty zmienne). Duże zawyżenie w firmach produkcyjnych. Przy wyższym wskaźniku np. wysokie koszty usług obcych.

• Rotacja aktywów= (przychody netto ze sprzedaży+korekty przychodów)/ (aktywa+ aktywa operacyjne pozabilansowe). A) informuje ile zł przychodów ze sprzedaży wypracowują aktywa; B) ile razy w okresie rotują aktywa. Pokazuje produktywność majątku. Sprzedaż tego co się ma i kupno nowych. Im szybciej tym rentowniej. Problemy: a) budowa mieszana; b) uśrednienie aktywów z mianownika i korygowanie aktywów z mianownika o odpowiedni współczynnik; c) w liczniku wszelkie przychody oprócz ze zbycia niefinansowych AT; d) aktywa operacyjne pozabilansowe- ŚT wynajmowane, dzierżawione, leasing operacyjny- produktywność majątku użytkowego. Skutki funkcjonowania aktywów pozabilansowych widoczne są w przychodach. Niekiedy aktywa mogą być całkowicie umorzone, ale wypracowują przychody- można się zorientować po wskaźnikach. Inwestycje w ŚT w budowie i przyjęte inwestycje zwiększają mianownik ale nie przychody => zniekształcenia. Im wyższy tym lepszy. W branżach bardzo kapitałochłonnych niski jego poziom. W branży informatycznej np. produktywność jest dość kapitałochłonna dlatego mniej rotacji. Gdy spada- źle, bo aktywa wypracowują coraz mniejsze przychody.

• Wskaźnik produktywności aktywów operacyjnych= (przychody netto ze sprzedaży+ pozostałe przychody operacyjne- zysk ze zbycia niefinansowych AT)/ (rzeczowe AT+ WNIP+ zapasy+ należności krótkoterminowe). Informuje ile zł przychodów ze sprzedaży wypracowują aktywa operacyjne. Problem- jak oddzielać skuteczność poszczególnych składników. Zapasy i należności niezbędne do funkcjonowania są dodawane. Jeśli przedsiębiorstwo posiada AF pokazuje wpływ innych pozycji, jeśli nie ma - podobny wynik do poprzedniego. Problemy: a) budowa mieszana; b) trzeba uśredniać aktywa i dodać aktywa pozabilansowe jeśli istnieją.

• Cykl zapasów=1) (przychody netto ze sprzedaży lub koszty działalności operacyjnej)/ Zapasy; 2) liczba dni w okresie/ zapasy. Informuje ile razy w okresie odnawiają się zapasy. Niski stan magazynowy i wysoka sprawność zarządzania dają jego niski stan.

• Struktura czasowa należności: NB/N.B.; NP./N.B.; NN/N.B. 1) z kont info; 2) tabela; 3) przedziały procentowe. Informuje jakie jest przeciętne przeterminowanie należności, jaka część nie została jeszcze spłacona, jak długi okres przeciętnie upłynął od momentu wystawienia Fa. W informacji dodatkowej informacje. Pokazuje kiedy rzeczywiście klienci płacą. Zniekształcenia możliwe związane z sezonowością. Struktura na wartość brutto nie netto. Jako NN- aktualizacja należności.

• Wskaźnik ryzyka kredytowego= aktualizacja należności z tytułu utraty wartości/ przychody netto ze sprzedaży *(1+ VAT). Wskaźnik złych długów, należności nieściągalnych. A) informuje jaka część przychodów została utracona w postaci NN; B) jakie jest prawdopodobieństwo upadłości kontrahentów. Jaka część obrotów jest przez nas tracona. Im wyższy tym gorzej. Aktualizacja tylko tego okresu, w którym się jest a nie całość NN. Tu brane dane „odpisy z t. aktualizacji/ utraty wartości”.

4. Rentowności - jaka jest zyskowność prowadzonej działalności i jakie są korzyści z jej prowadzenia. Każda różnica jest tu bardziej znacząca.

• Wskaźnik rentowności operacyjnej= 1- wskaźnik kosztów operacyjnych= zysk/strata ze sprzedaży/ przychody netto ze sprzedaży. Informuje ile zysku z działalności operacyjnej wypracowują przychody z tej działalności. Rentowność z podstawowej działalności. Ile zysku dostarcza podstawowa działalność (stosunek kosztów do przychodów - co przewyższa)

• Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży= zysk/strata brutto/ (przychody netto ze sprzedaży+ pozostałe przychody operacyjne+ przychody finansowe+ zyski nadzwyczajne). A) informuje ile zł zysku przed opodatkowaniem wypracowują wszystkie przychody; B) informuje jaka jest rentowność podstawowej działalności po uwzględnieniu struktury finansowej oraz operacji kapitałowych w %. Ile zysku przed opodatkowaniem. Stopa zysku z działalności operacyjnej z uwzględnieniem w zysku (możliwość poprawy WF innymi rodzajami działalności) 1) operacji kapitałowych- sprzedaż aktywów finansowych, odsetki z aktywów finansowych; 2)zmiany struktury finansowania- spłacanie kredytów, zmiany źródeł kapitału. Zależność uboczna: a) Rent.Oper.↑, RB↓- coraz więcej zarobków na podstawowej działalności, ale straty np. na operacjach kapitałowych (sprzedaż aktywów jako nietrafionej inwestycji); b)RO↓, RB↑- niska RO- jakie są koszty operacyjne sprawdzić, ale poprawiana innymi działaniami (np. duże dywidendy, odsetki, obligacje). Im wyższy tym lepszy. Nie powinno by dużych różnic między wskaźnikami rentowności- kilka procent to już dużo.

• Wskaźnik rentowności netto sprzedaży= zysk/strata netto/ (przychody netto ze sprzedaży+ pozostałe przychody operacyjne+ przychody finansowe+ zyski nadzwyczajne). A) informuje ile zysku po opodatkowaniu wypracowują wszystkie przychody; B) jaka jest rentowność operacyjna po uwzględnieniu operacji kapitałowych, struktury finansowania, opodatkowania (niezależny). Ile zysku naprawdę zostaje. Gdy ujemny oznacza straty z działalności. Zależności: a) RB↑, RN↓- coraz więcej się zarabia, ale coraz więcej inkasuje fiskus, straty podatkowe; b) RB↓, RN↑- coraz mniej RB do opodatkowania, ale coraz więcej proporcjonalnie zostaje, zyski podatkowe. Wzorcowo: RO>RB>RN, ale spółki giełdowe: RO<RB>RN. (Rent.netto/Rent.brutto)-1= Efektywna stopa opodatkowania. Po RN widać czy straciliśmy i ile. Jeśli RO i RN rosną- brak większych zmian stóp opodatkowania.

• Wskaźnik rentowności netto aktywów=ROA= zysk/strata netto/ aktywa. Ile zł zysku wypracowują wszystkie aktywa. Trzeba uśrednić aktywa i korygować WF odpowiednim współczynnikiem przy niepełnym okresie czasu. Wersja analityczna: A=rotacja aktywów*rentowność sprzedaży. Rentowność sprzedaży= ZN/ S. Gdy ROA ujemne- majątek skurczył się o tą wartość.

• Wskaźnik rentowności netto KW= ROE=zysk/strata netto/ |KW|. A) ile zł zysku netto przypada na KW; B) jaka jest stopa zwrotu na KW, C) O ile powiększył się majątek. Korygowanie WF i uśrednianie KW. Porównanie do minimalnej stopy zwrotu (bony skarbowe skarbu państwa na rok lub obligacje), inflacji. ROA/(1-ZO/A)- dźwignia finansowa. Porównanie np. do bonów skarbowych 5% i co dało lepszy efekt i o ile punktów procentowych.

• Model du Ponta=ROE= (rentowność netto sprzedaży* rotacja aktywów)/ (1- wskaźnik zadłużenia ogólnego). ROE= (S/A * ZN/A)/ (1- ZO/A) - im większe zadłużenie tym większa dźwignia i ROE. ZO/A - dźwignia polega na angażowaniu kapitału obcego, żeby powiększać ROE. Dodatni efekt dźwigni daje kapitał obcy, który powiększa wynik przypadający na właścicieli. Ujemny efekt dźwigni oznacza przyspieszony spadek zysku, aż do uzyskania straty. Dodatnie ROE- zysk przeznaczony na inwestycje i rozwój, ale lepiej jest mieć kapitał od razu; przyspieszony wzrost zysku dzięki inwestowaniu cudzych pieniędzy. Ujemne ROE- zainwestowane i pożyczone pieniądze, a nie ma sprzedaży na oczekiwanym poziomie co może spowodować upadek firmy.

5. Papierów wartościowych - jakie są korzyści z posiadania papierów wartościowych (łączy się z analizą sprawności zarządzania).

Opinia. Żeby sformułować jednorodną opinię potrzebne są:

• Metody najprostsze (nie wymagają dodatkowej wiedzy; są w wysokim stopniu subiektywne) np. wystawianie ocen za wskaźniki. Budowa skali ocen (cyfrowa, literowa)- raz określona dla całej analizy, odpowiednio szeroka, proporcje skali (punkty odniesienia). Średnia branżowa musi być w środku skali. Wartość progowa jest granicą, a nie punktem końcowym. Oba punkty nie mogą być za blisko siebie. Ocena wystawiana na podstawie usytuowania na skali. Średnia ocena to ocena syntetyczna!

• Metody graficzne- specjalne wykresy (analityk finansowy), uporządkowana synteza, ale trzeba umieć je sporządzić!

• Metody rachunkowe (ilościowe)- odpowiednie obliczenia o charakterze statystycznym lub po podobnym. Całkowicie obiektywne, mogą być w formie programu komputerowego. Są skomplikowane i nie uwzględniają doświadczenia analityków.

4. Analiza czynnikowa - określenie wpływu skutków finansowych działających na firmę np. zmiany cen materiałów. Czy są korzyści. Mierzenie wpływu czynników na daną wielkość finansową. Metoda podstawień łańcuchowych. Założenie: wielkość finansowa jako wzór matematyczny z kilku elementów. S1=a1*b1*c1; S0=a0*b0*c0. 1) ∆S=S1-S0, 2) ∆Sa= a1*b0*c0- a0*b0*c0 odchylenie względne czynnika a, wielkość S zmieniła się o wartość ∆Sa na skutek zmiany czynnika a z poziomu a0 do a1; 3) ∆Sb= a1*b1*co- a1*b0*c0 wielkość finansowa S zmieniła się o wartość ∆Sb na skutek zmiany czynnika b z poziomu b0 do b1; 4) ∆Sc= a1*b1*c1- a1*b1*c0 wielkość finansowa S zmieniła się o wartość ∆Sc na skutek zmiany czynnika c z poziomu c0 do c1. 5) ∆Sa+∆Sb+∆Sc=∆S suma odchyleń cząstkowych daje wartość odchylenia bezwzględnego. Nie musi być co do grosza. Interpretacja czynników zależy od jednostki. Kolejność przedstawiania: a,b,c lub c,b,a. można stosować do każdej wielkości, która jest iloczynem, ilorazem, sumą, różnicą lub ich kombinacją. Np. przyjęcie modelu du Ponta jako wzoru do podstawienia i wnioski: rentowność poprawiła/pogorszyła się; spadek/wzrost rotacji aktywów; spadek/wzrost zadłużenia ogólnego.

1. Sprzedaży

2. Kosztów

3. Rentowności

---