1) Podział automatów i półautomatów tokarskich:

W zależności od stopnia mechanizacji cyklu obróbkowego rozróżnia się półautomaty i automaty .

Półautomaty charakteryzują się tym że dostarczanie przedmiotu obrabianego na obrabiarkę jego zamocowanie , odmocowanie i zdjęcie z obrabiarki dokonywane jest ręcznie . Natomiast sam cykl obróbkowy odbywa się samoczynnie bez udziału obsługującego robotnika. Na automatach zarówno cykl obróbkowy jak też czynności pomocnicze (zamocowywanie i odmocowywanie przedmiotów obrabianych) wykonywane są samoczynnie bez udziału robotnika który tylko nadzoruje pracę mechanizmów obrabiarki i narzędzi . Ponieważ półautomaty i automaty są obrabiarkami bardzo złożonymi , przygotowywane one są do produkcji określanych przedmiotów przez pracowników ( nastawiaczy ) o wysokich kwalifikacjach . Natomiast podczas pracy nadzorowane są przez robotników o niższych kwalifikacjach. Istnieje duża liczba rodzajów półautomatów i automatów i różne kryteria ich podziałów . Najbardziej podstawowe kryterium podziału to liczba wrzecion. Zatem ogół półautomatów
i automatów można podzielić na półautomaty i automaty jednowrzecionowe oraz półautomaty i automaty wielowrzecionowe. W oparciu o tę podstawę podział, klasyfikacja półautomatów i automatów przedstawia się w sposób następujący :

I) półautomaty tokarskie:

a)Półautomaty jednowrzecionowe:

• Wielonożowe, kłowe lub uchwytowe

• Kopiowe ( kopiarki )

• Rewolwerowe

II) automaty tokarskie:

a) automaty jednowrzecionowe

• Poprzeczne , kłębkowe lub prętowe

• Wzdłużne

• Rewolwerowe

b) automaty wielowrzecionowe

• Poprzeczne

• Rewolwerowe

Półautomaty wielonożowe - mogą być budowane jako kłowe lub uchwytowe. Półautomaty kłowe mogą mieć dwa suporty lub więcej , mogą być zwykle , bramowe lub pionowe. Półautomaty wielonożowe uchwytowe spotykane są nader rzadko.
W krajowym przemyśle maszynowym najczęściej spotykane są półautomaty wielonożowe kłowe zwykle z dwoma suportami . Półautomaty te odznaczają się następującymi właściwościami:

• Mogą być „ uzbrojone „ w znaczną liczbę noży ( do 20 ) ;

• Przeznaczone są w głównej mierze do obróbki zgrubnej wałków wielostopniowych ( obróbka odkuwek matrycowych ) ;

• Na skutek jednoczesnej pracy wielu noży wydajność wielonożówek jest większa od wydajności zwykłych tokarek kłowych ; dlatego stosuje się je w produkcji seryjnej

• Na skutek jednoczesnej pracy wielu noży dokładność obróbki na wielonożówkach jest stosunkowo niewielka ( drgania ) . Ekonomiczna dokładność średnic otrzymywanych na wielonożówkach odpowiada klasie 12 do 11 , na zwykłych tokarkach kłowych - kl. 10 do 9 . Podobnie przedstawia się sprawa z gładkością powierzchni przedmiotów obrabianych ;

• Długość drogi suportu przedniego jest mniejsza od długości toczenia ;

• Nastawianie narzędzi jest czasochłonne (od dokładności nastawienia narzędzi w znacznym stopniu zależy dokładność obróbki )

Półautomaty wielowrzecionowe - spotykane są różne odmiany półautomatów wielowrzecionowych . Można je podzielić na dwie grupy : poziome i pionowe .

Na poziomych półautomatach obrabia się przedmioty średnich i małych wymiarów i ciężarów . Półautomaty poziome pod względem budowy są podobne do wielowrzecionowych automatów uchwytowych.

Na półautomatach pionowych obrabia się przedmioty ciężkie i przedmioty
o znacznych wymiarach ( do f 400 ´ 250 ) wymagające niekiedy zastosowania urządzeń dźwigowych. Na półautomatach wielowrzecionowych obrabia się przedmioty wymagające wielu zabiegów ( np. toczenia , wytaczania , wiercenia itp. ) .

Automaty tokarskie - automaty jednowrzecionowe poprzeczne przeznaczone są do masowej i wielkoseryjnej produkcji przedmiotów krótkich ( długości do 25 ¸ 100 [ mm ] ) o małej średnicy ( do 25 rzadko więcej mm ) i o prostych kształtach . Automaty poprzeczne budowane są jako kłębkowe lub prętowe. Przy automatach kłębkowych materiałem obrabianym jest kalibrowany drut o przekroju kołowym , sześciobocznym lub kwadratowym nawinięty na bęben . Dlatego materiał obrabiany nie obraca się podczas obróbki .

Automaty jednowrzecionowe wzdłużne służą do toczenia za pomocą noży nieruchomych lub przesuwających się promieniowo przy wzdłużnym roboczym przesuwie obrabianego pręta. Z reguły obróbki dokonuje się na podtrzymce pręta .

Obrabiany pręt przesuwa się wraz z wrzeciennikiem lub wraz z tuleją wrzecionową . Przez kojarzenie poprzecznych i wzdłużnych ruchów można otrzymać w wyniku obróbki powierzchnie stopniowane , stożkowe kształtowe bez potrzeby stosowania noży kształtowych. Automaty tego typu są przeznaczone do wykonywania stosunkowo długich stopniowanych części o złożonym kształcie i średnicy 4 ¸ 25 [mm] . Dokładność obróbki jest znaczna i wynosi 0,1 ¸ 0,2 [mm] dla wymiarów wzdłużnych . Pręty przed obróbką muszą być starannie przygotowane . Zalecane jest przeszlifowanie prętów na szlifierkach bezkłowych . Tolerancja średnicy takich prętów wynosi 0,01 ¸ 0,02 [mm]

Jednowrzecionowe automaty rewolwerowe - przeznaczone są do masowej produkcji przedmiotów obrabianych z prętów okrągłych , sześciobocznych i kwadratowych .

Automaty rewolwerowe są najwydajniejsze spośród wszystkich automatów jednowrzecionowych . Dlatego też są one najbardziej rozpowszechnione .

Automaty wielowrzecionowe - cechą charakterystyczną automatów jednowrzecionowych jest to , że operacje wykonuje się w ścisłej kolejności według planu - jedna po drugiej . Gdy wykonywana jest jedna operacja wówczas narzędzia przeznaczone do wykonania innych operacji nie pracują .

Na automatach wielowrzecionowych można obrabiać jednocześnie kilka przedmiotów . Dlatego wydajność automatów wielowrzecionowych jest 3 - 4 krotnie większa od wydajności automatów jednowrzecionowych. Przedmioty obrabiane są przez narzędzie pojedyncze lub zespołowe zamocowane w suportach poprzecznych i suportach wzdłużnych . Planowanie obróbki na automatach wielowrzecionowych jest trudne
i bardzo czasochłonne. Czas przygotowania produkcji na automaty wielowrzecionowe jest przeciętnie 3 - 4 krotnie dłuższy niż na automaty jedno wrzecionowe. Koszt automatów wielowrzecionowych jest znacznie większy od kosztu automatów jedno wrzecionowych. Z tego powodu automaty wielowrzecionowe stosowane są przy produkcji nie mniejszej niż 500 ¸ 800 sztuk .

2. Opis stanowiska:

Automat tokarski ATD-45

• Na tych automatach są robione przede wszystkim pręty ciągnione, ponieważ automaty te mają tolerancje +/- 0,1 mm;

• Materiał obrabiany jest mocowany w tulejkach;

• Walcowe pręty nie mogą być użyte, ponieważ odbiegają wymiarami do +/- 0,5 mm;

• Nie ma problemu ze zmianą obrotów (lewe, prawe), możemy nastawić ich prędkość;

• Możemy wykonywać kilka operacji jednocześnie;

• Wodzik steruje 2 pionowymi i tylnym imakiem;

• Przedni imak jest sterowany ręcznie poprzez dokręcanie go;

• Możemy załączyć każdą operacje po kolei;

• Za pomocą czerwonej igiełki załączamy proces, pokazuję które suporty się poruszają;

• Chłodziwo stosujemy takie jakie wymaga dany materiał (do aluminium, mosiądzu używamy specjalnych płynów chłodzących. Na każdym płynie jest określona jego przydatność do pracy;

• Płyn należy wymieniać, aby zapobiec zużyciu narzędzi oraz po to, aby otrzymać odpowiednią chropowatość.

3. Wnioski:

Prowadzący, na zajęciach, pokazał nam automat tokarski ATD-45. Widzieliśmy tylko jak wygląda, ponieważ automat ten nie jest na chodzie i nie mogliśmy zobaczyć jak pracuje. Bardzo szczegółowo została opisana zasada działania tego urządzenia oraz jakie czynności należy wykonywać podczas pracy z tym automatem tokarskim.

---