09.12.2010
Wykład 9
Minister finansów opracowuje bardzo ogólną, wstępną wizję budżetu.
Jest ona wynikiem prac analitycznych w wyniku, których Minister Finansów poddaje analizie prognozy podstawowych wartości ekonomicznych dla roku, w którym realizowany będzie budżetu.
Prognozy dotyczą:
PKB
Wielkości zatrudnienia i bezrobocia
Wielkości cen
Inflacji
Mierników charakteryzujących kontakty zagraniczne(bilans płatniczy, prognozowane kursy walutowe)
Stopy procentowe
Prognozy demograficzne
Wydanie przez Ministra Finansów tzw. Noty budżetowej
Nota budżetowa - rozpoznanie Ministra finansów w sprawie sposobu, trybu i termin opracowania projektu budżetu.
Jest to harmonogram prac. Ważne:
Zasady planowania wydatków
Formularze, które wypełniają właściwe podmioty
Sporządzanie przez dysponentów części założeń rzeczowych do budżetu państwa
Nota budżetowa jest zasadniczo skierowana do ministrów i wojewodów.
„RZ” założenia rzeczowe - formularz z założeniami rzeczowymi, które zasadniczo nie mają charakteru wielkościowego( brak wymiaru pieniężnego)
,„Jakie zadania chcą realizować ministrowie?”
PLANOWANIE BUDŻETU
0)Minister Finansów
1)Minister Finansów
2) dysponenci części - założenia rzeczowego budżetu Państwa
3) Minister finansów- założenia projektu Budżetu państwa
4)Rada ministrów- debata
5) dysponenci części - opracowanie wycinkowych projektów budżetu państwa + kancelaria sejmu, prezydent RP, NIK itp.
6) Minister finansów - projekt budżetu państwa
7) Rada ministrów - obrady
8) Rada ministrów - uchwała
9) pokazanie sejmowi ( do 30 września)
Ogólny zagregowany szacunek ministra finansów
„Co można zrobić ze względu na analizę”
„Co trzeba zrobić”
Podanie przyjętych prognoz
Prezentowanie ogólnych założeń dotyczących dochodów i wydatków(w ramach tych założeń należy uwzględnić ustalenia tzw. „wieloletniego planu finansowego państwowego”- jest on corocznie weryfikowany
Limity wydatków dla poszczególnych części budżetu
Założenia projektu są przedmiotem debaty Rady Ministrów
- możliwość wynegocjowania przez ministrów zwiększenia limitów
(5)Każdy minister opracowuje wycinek budżetu jest to też uregulowane „notą budżetową”
W formie formalnej, która znajduje się na nocie budżetowej - tym razem w wielkościach o charakterze pieniężnych
Sprawdzenie pod względem formalnym i merytorycznym agregowanie celu (scalanie) przez ministra finansów
Na podstawie wycinkowych budżetów- na tym etapie Minister Finansów włącza w projekt projekty budżetów kancelarii etc.(, bo nie mają one ograniczeń budżetowych)
Projekt na obradach Rady Ministrów zamknięcie … uchwała projektu ustawy budżetowej
Przekazanie go do sejmu do 30.09 roku poprzedzającego rok budżetowy
Etap II
Parlament ma na uchwalenie ustawy budżetowej ograniczony czas
W ciągu 4 miesięcy od wpływu projektu ustawy budżetowej do Sejmu
Jeśli nie uchwal ą- prezydent może rozwiązać sejm
PROCEDURA BUDŻETOWA
Pierwsze czytanie projektu budżetowego - prezentacja przez ministra finansów projektu ustawy budżetowej uchwalonego przez Radę Ministrów (tzw. Expose budżetowe); debata (bez … merytorycznego - wystąpienia szefów klubów poselskich)
Prace w komisjach sejmowych- komisje patrzą na budżet ze strony `ministerstw”(komisja zdrowia, rolnictwa). Zgłaszają poprawki dyskutowane na posiedzeniu KFP-> KFP może też swoje poprawki zgłaszać
Drugie czytanie projektu budżetu- odbywa się właściwej merytoryczna dyskusja nad budżetem, poprawkami komisji posłowie mogą proponować poprawki, rząd może wprowadzać tzw. „autopoprawki”
Prace komisji Finansów publicznych- dalsze prace
Trzecie czytanie- wystąpienie przedstawiciela KFP, głosowaniu projektu budżetu nad całym budżetem (bez poprawek)
Uchwalenie przez sejm
Senat poprawki- senat głosuje każdą własną poprawkę, poprawki zgłoszone przez senatorów muszą być rozpatrzone przez KFP
Komisja finansów publicznych- rozpatrzenie poprawek sejmu
Sejm - przyjęcie lub odrzucenie poprawek senatu- bez głosowania nad cała ustawą tylko poprawka za poprawką
Parlament ma ograniczenia kompetencyjne w zakresie wprowadzania zmian do projektu. Nie można wprowadzać zmian, polegających na:
Zmniejszeniu dochodów
Zwiększeniu dodatków
Zwiększenie deficytu budżetowego określonego w projekcie ustawy
Prace w parlamencie koordynuje Marszałek Sejmu.
Odbywa się wg tzw. trybu trzech czytań
Ustawa budżetowa zostaje skierowana do Prezydenta RP. Prezydent ma pewne ograniczenia, co do ustawy
Nie może zawetować ustawy budżetowej
Może skierować ustawę do trybunału konstytucyjnego lub podpisać
Ma 7 dni na podjęcie decyzji
Ustawa budżetowa powinna być uchwalona do końca roku kalendarzowego, poprzedzającego rok budżetowy (istnieją przewidziane rozwiązania na wypadek nie uchwalenia budżetu przed końcem poprzedniego roku budżetowego
Prowizorium budżetowe - ustawa o prowizorium budżetowym, które obejmuje dochody i wydatki BP do uchwalenia ustawy budżetowej
Procedura …………… w zakresie prowizorium jest analogiczna jak w przypadku ustawy budżetowej( długotrwała, trudna)
Finanse publiczne w oparciu o projekt ustawy budżetowej przygotowany przez RM
Regulacje dotyczący budżetu w innych krajach również zawierają rozwiązania na wypadek braku budżetu przed początkiem roku budżetowego
PREROGACJA- uchwalenie budżetu z roku poprzedniego na rok bieżący( w Polsce nie obowiązuje)
Etap III - wykonanie ustawy budżetowej- ogół działań administracji rządowej związanej z wdrożeniem w życie ustawy budżetowej
Sporządzenie układu wykonawczego
Gromadzenie środków budżetowych
Wydatkowanie środków budżetowych
Dokonywanie zmian w budżecie
Analiza i bieżąca kontrola gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych
Rok akademicki 2010/2011
Semestr I, prof. dr hab. T. Famulska
Przedmiot: Finanse publiczne (wykłady)
1