Technologie
Ocena właściwości gleby:
Wartość przewodności elektrycznej gleby jest uzależnione od następujących właściwości gleby:
-skład granulometryczny
-pojemność wodna
-głębokość warstwy ornej
-pojemność sorpcyjna
-przepuszczalność gleby
-zawartość gleby w składniki pokarmowe
-zasolenie i właściwości podglebia
w/w właściwości gleby rzutują na produkcyjność roślin.
Mapy EC dobrze korelują z mapami plonów.
Udział części ilastych ma duży wpływ na pojemność wodną i sorpcyjną gleby
Zmapowanie tych właściwości gleby daje dobry początek do wnioskowania o zróżnicowaniu różnych części pola pod względem jego potencjału produkcyjnego
Wilgotność i temperatura mają wpływ na EC gleby, ale wartości względne EC pozostają stałe
Części pola wyróżniające się wyższymi pomiarami EC powtarzają się przy kolejnych pomiarach
Wartość przewodności elektrycznej będzie się zmieniać ale wyznaczone strefy obrazujące jej przebieg nie
Gleby ciężkie mają wyższą przewodność elektryczną, zaś gleby lekkie przeciwnie
Analiza EC wykazuje zróżnicowanie w warunkach glebowych na polu, zmiany te można obserwować na bardzo krótkim dystansie
Mapy plonów pokazują jaki był plon - a my chcemy wiedzieć jaki będzie
Mapy EC mogą pomóc dostarczyć odpowiedzi na pytanie pojawiające się w trakcie analizy map plonów ziarna. Analiza zależności pomiędzy EC i plonem może pomóc w podejmowaniu decyzji agrotechnicznych
Uzyskana mapa EC może być pomocna przy wyznaczaniu miejsc pobierania próbek gleby oraz przy podejmowaniu decyzji o stosowaniu zabiegów agrotechnicznych
Gęstość pobierania próbek i koszty analiz można obniżyć poprzez podział pól na strefy produkcyjne, wydzielone w oparciu o EC gleby i zmienność składu granulometrycznego
Pomiary EC są wykorzystywanie do:
-ograniczenie tradycyjnego pobierania prób gleby na polach produkcyjnych tylko do miejsc wyraźnie różniących się właściwościami gleby
-wyodrębnienia stref produkcyjnych na polu i odrębnego „traktowania” wydzielonych stref w trakcie wykonywania zabiegów agrotechnicznych
-wydzielanie stref produkcyjnych, które mogą bezpośrednio wskazywać na rejony pola o różnej dostępności mineralizowanego azotu dla roślin (zawartość substancji organicznej)
Wyodrębnienie fragmentów pól o podłożu bardzo przepuszczalnym co może być podstawą do zalecenia dzielonych dawek azotu lub wręcz ograniczenia jego stosowania w tych częściach pola
Oznaczenie głębokości warstwy ornej na glebach z podeszwą gliniastą
Określenie głębokości piasku na terenach wylewu rzek
Określenie stopnia rozkładu substancji aktywnych herbicydów
Dlaczego nie wykorzystywać odczytów EC do sterowania siewnikiem nasion czy nawozów w czasie rzeczywistym?
1.zależność pomiędzy przewodnością elektryczną a nakładami środków produkcji nie jest limitowana
2.najlepszy efekt ekonomiczny przy stosowaniu pomiarów EC wraz z innymi danymi: historia produktywności, termin pobierania próbek gleby i wiedza agronomiczna na temat konkretnego pola
3.w niektórych częściach pola wyższe wartości EC wskazujące wyższą zawartość części ilastych i większą pojemność sorpcyjną co skutkuje założeniem że możemy uzyskać w tych miejscach pola wyższe plony po zastosowaniu jeśli poniesiemy dodatkowe nakłady
4.w innym rejonie wysokie wartości EC wskazują nadmiar części ilastych co może ograniczać produktywność i sygnalizuje obniżanie nakładów
5.w obu przypadkach mapy EC identyfikują określone strefy na polu i pozwalają na tworzenie indywidualnych zaleceń agrotechnicznych.
pH gleby - pomiar podczas jazdy
Zasady pobierania:
-próby pobierane na głębokość ok. 5-10cm co 10-12 sekund
-dwie jonoselektywne elektrody w ciągu 5-10 sekund dokonują pomiaru pH i przekazują wynik do komputera
-w każdym przypadku gdy odczyty z obu elektrod różnią się o 0,50 pH wynik jest odrzucany
-po każdym pomiarze próbnik jest czyszczony
-na powierzchni 1ha zaleca się pobieranie 12-25 prób gleby
-odległość między kolejnymi przejazdami platformy - 15metrów, w ciągu 1 godziny możliwe jest wykonanie pomiarów na powierzchni 75ha
-trwałość elektrody wystarcza na 2-3 tys. pomiarów co daje koszty rzędu 1,25-1,90$ na 1ha
-koszty wykonania w |USA oceny pH platformą wynoszą 20-25$/ha
Technologia odkamieniania gleby pod uprawę ziemniaków na cele spożywcze
•jesienią stosowanie głębosza na głębokość 45-50cm
•zwyżka plonu przeciętnie 0,4t/ha na 1cm wzrostu głębokości ornej
-głębokie spulchnianie gleby
-poprawienie stosunków wodno-powietrznych
-poprawa struktury gleby
•ziemniak: gleby pulchne (1,1-1,4g/cm3. przepuszczalne)
•orka zimowa na głębokość 25-30cm
•nie wskazana jest orka wiosenna - przesuszenie gleby
•wiosną po wysuszeniu pola - wyredlacz w kierunku prostopadłym do głębosza, głębokość pracy jak przy orce
•redliny o szerokości 180cm i wysokości 40-45cm
•w powstałe koleiny wjeżdża glebogryzarka, redło glebogryzarki ponownie usypuje redlinę
•odkamieniacz o szerokości 180cm
•metalowe taśmy oddzielają glebę od kamieni
•gleba przetrząśnięta opada między pręty
•kamienie wędrują na hydraulicznie sterowany przenośnik
•wydajność 3,3h/ha
•zakamienienie pól (masa kamieni w warstwie ornej 30-35cm, 200-500 t/ha
•główny czynnik powodujący wzrost uszkodzeń mechanicznych bulw i ciemną plamistość pouderzeniową
•ograniczenie wykorzystania bulw do przerobu na frytki, chipsy
•2 lub 4 rzędowe sadzarki
Zalety zwiększania międzyrzędzi
-zmniejszenie energochłonności produkcji
-zwiększenie wydajności pracy
-ograniczenie szkodliwego wpływu ugniatania kół ciągnika na system korzeniowy oraz rozwijające się stolony i bulwy
-większa masa gleby dla rozwoju części podziemnej rośliny
-ograniczenie niektórych wad bulw: zazielenienie, deformacje, uszkodzenia mechaniczne, ograniczenie porażenia bulw zarazą ziemniaka
-zmniejszenie podatności redlin na deformacje i rozmywanie w przypadku nawadniania
Ważna jest precyzja podczas zbioru
Korzenie z redlin wędrują do międzyrzędzi
Prędkość robocza 3-5km/1h
Głębokość zespołu kopiącego 12-15cm
Wysokość spadania bulw na maszynę <30cm
Temperatura powietrza powyżej 10°C
Niszczenie naci: obcinanie, desykacja, obrywanie
Technologie podsiewania użytków zielonych
Degradacja użytków zielonych:
- degradacja runi UZ to stan runi, będący rezultatem zmian naturalnych, siedliskowych oraz zmian o charakterze antropogenicznym, związanym z wadliwym użytkowaniem łąk i pastwisk przez człowieka.
Degradacja runi:
- zanikanie w runi traw o dobrej wartości pokarmowej oraz roślin motylkowych
- wkraczaniem i ekspansją roślinności niepożądanej mało wartościowej lub wręcz szkodliwej lub trującej
- spadek plonów pod względem jakości i wielkości
- rozluźnianie darni, powstawanie pustych miejsc, luk w darni
- uproszczenie składu gatunkowego, zanikanie różnorodności gatunkowej
Wynikiem degradacji jest użytek o obniżonej wartości gospodarczej dający obniżone plony o niskiej jakości .
Zjawisko degradacji jest skutkiem działania wielu czynników przyrodniczych i antropogenicznych.
Do czynników przyrodniczych zaliczyć można:
- systematyczny spadek naturalnej żyzności gleby
- niewłaściwe zmienne stosunki wodne w tym nadmierne uwilgotnienie lub przesuszenie siedliska, co jest zagrożeniem zwłaszcza na glebach organicznych
- naturalne zmiany zachodzące w runi na tle właściwości alleopatycznych i konkurencyjności roślin
Do czynników antropogenicznych zalicza się:
- ograniczenie nawożenia lub zmianowania
- nawożenie nieracjonalne, jednostronne szczeg.azotem co powoduje intensywny rozwój niepożądanych gatunków nitrofilnych,
- błędy w użytkowaniu kośnym, opóźnienie terminu koszenia lub całkowite zaniechanie
- nadmierna eksploatacja pastwisk, zbyt intensywny wypas, niewykaszanie niedojadów, niszczenie darni przez zwierzęta
- używanie zbyt ciężkich maszyn lub za duża częstotliwość przejazdów
- brak konserwacji urządzeń melioracyjnych i pielęgnacji rowów
- błędy w zakładaniu nowego UZ - zły dobór komponentów miesznki, niewłaściwy terin siewu , brak pielęgnacji nowego zasiewu.
Renowacja runi:
- metoda nawożenia
- metoda podsiew - częściowa renowacja
- metoda pełna renowacja
Wprowadzenie nasion do gleby -
siewnikiem specjalnym to jest podsiew nowoczesny
Wysiewanie nasion traw na pow. gleby - tj.podsiew tradycyjny
Dobór właściwej "strategii" renowacji zadegradowanych UZ:
warunki siedliskowe ( uwilgotnienie, rodzaj gleby, położenie)
- stopień degradacji użytku ( skład florystyczny runi, zadarnienie, zachwaszczenie uciążliwymi gatunkami, itp.)
- przewidywane użytkowanie
- możliwości organizacyjno - techniczne i ekonomiczne gospodarstwa
- zapotrzebowanie na paszę ( względnie ekstensywne użytkowanie)
Metodę podsiewu zaleca się na:
- użytkach o wyrównanej pow.
- tam gdzie miąższość nie rozłożonej warstwy organicznej ma nie więcej niż 1 cm.
- darń jest silnie przerzedzona, rozluźniona, występują luki w runi na skutek wypadnięcia roślin po wymarznięciu czy z powodu ich przykrycia kretowiskami.
- w runi brak gat. wartościowych zwłaszcza traw wysokich i motylkowych
- udział traw niskich o dobrej wartości wynosi 20%
- udział chwastów w runi nie przekracza 50%
- udział śmiałka darniowego i sitów nie przekracza 20% pokrycia ale bez skupisk kęp
- wszędzie tam gdzie niemożliwe jest zastosowanie pełnej uprawy, a samo nawożenie i racjonalne użytkowanie nie rokuje poprawy tj. na terenach wyżynnych, górzystych, zagrożonych erozją, na kamienistych, płytkich glebach oraz glebach organicznych
Warunki sukcesu podsiewu:
- warunki wilgotnościowe siedliska
-dobór gatunków i odmian
-technologia podsiewu - dostatecznie osłabienie żywotności pierwotnej runi ( np. b. niskie wykaszanie lub wypasienie, stosowanie herbicydów)
- skład i stan starej darni
- staranna pielęgnacja w roku podsiewu
Termin podsiewu
- wiosenny
- po zbiorze I pokosu - gdy występują sprzyjające warunki pogodowe lub użytek leży na wilgotniejszej glebie
-późnoletni (II/III dekada sierpnia)
- jesienny - ryzyko złego przezimowania siewek
Polecane gatunki:
- krótkim okresie kiełkowania i szybkim tempie początkowego wzrostu i rozwoju, zarówno części naziemnej i podziemnej
- gat. o większych nasionach wytwarzające większe i silniejsze siewki
- gat. konkurencyjne wobec roślin pierwotnej darni
Najczęściej polecane są z traw:
-życica trwała - gat.niski szybkorozwijający się
kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa, tymotka łąkowa,wyczyniec łąkowy, mieszaniec kostrzewy łąkowej(duża trwałość) i życicy wielokwiatowej(mała trwałość, dużo cukru)
Motylkowate:
koniczyna łąkowa?, koniczyna biała
Do podsiewu najlepiej nadaje się jedynie życica trwała oraz mieszniec kostrzewy łąkowej i życicy wielokwiatowej.
Rodzaje podsiewów:
- rotacyjny- gryzowanie darni
- szczelinowy- oparty o nacinanie darni
1