Mariusz Rutowicz

Administracja zaoczna

III rok , gr.2

TEMAT: „Oznaczenie statków według Kodeksu morskiego i ustawy o

rybołówstwie morskim”

W myśl obecnie obowiązującej ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. Kodeks Morski ( tekst jednolity Dz. U. z 1998 r. Nr 10 poz. 36 z późn. zm.) , zgodnie z tej że artykułem 3 - statkiem morskim jest każde urządzenie pływające przeznaczone lub używane do żeglugi na morzu i wodach z nim połączonych, a uczęszczanych przez statki morskie, jak również mówi § 2 tegoż artykułu morskimi statkami handlowymi są statki morskie przeznaczone lub używane do przewozu ładunku lub pasażerów, do rybołówstwa morskiego lub eksploatacji innych bogactw morskich, do holowania lub ratownictwa statków morskich i innych urządzeń pływających, do wydobywania mienia zatopionego w morzu lub do innej działalności gospodarczej. Dodatkowo Ustawa o rybołówstwie morskim precyzuje statek rybacki jako : statek przeznaczony lub używany do połowów, przetwórstwa lub transportu złowionych organizmów morskich oraz do celów szkoleniowych i naukowo-badawczych w zakresie rybołówstwa morskiego, a także statek używany do obsługi hodowli organizmów morskich.

Definicja statku morskiego , pozwala określić szereg praw i obowiązków związanych z jego użytkowaniem , stosownie do szerokiej gamy zastosowań statków morskich. Jednym z obowiązków ciążącym na właścicielu statku jest obowiązkowy wpis do Rejestru okrętowego. Zasady ewidencjonowania i czynności rejestrowe reguluje Rozdział 2 Kodeksu Morskiego , a w odniesieniu do statków rybackich szczegółowe przepisy stosuje się zgodnie z ustawą o rybołówstwie morskim.

Zgodnie z ustawą statek stanowiący polską własność podlega obowiązkowi wpisu do polskiego rejestru okrętowego, prowadzonego przez izbę morską właściwą dla portu macierzystego statku. Statek, który nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego, a także statek w budowie może być wpisany do rejestru okrętowego na wniosek właściciela. Statek uważany za stanowiący polską własność wpisuje się do rejestru okrętowego na wniosek właściciela lub wszystkich współwłaścicieli. Statek budowany w Polsce może być wpisany do rejestru okrętowego, jeżeli położona została jego stępka lub wykonana została równorzędna praca konstrukcyjna w miejscu wodowania. Dotyczy to również statku w budowie, nie stanowiącego polskiej własności. Rejestr okrętowy dla statków, prowadzi izba morska właściwa dla portu polskiego wskazanego przez armatora jako port macierzysty statku.

Rejestr okrętowy składa się z ksiąg rejestrowych prowadzonych odrębnie dla statków stanowiących polską własność i uważanych za stanowiące polską własność (rejestr stały),które uzyskały czasową polską przynależność (rejestr tymczasowy),w budowie (rejestr statków w budowie). Za czynności rejestrowe pobiera się opłaty rejestrowe, które stanowią dochód budżetu państwa.

Statek wpisany do rejestru stałego za granicą może być wpisany do rejestru stałego w Polsce dopiero po wykreśleniu z rejestru zagranicznego. Statek wpisany do rejestru stałego za granicą może być wpisany do rejestru tymczasowego w Polsce dopiero po zawieszeniu jego dotychczasowej przynależności. Wpis do rejestru zagranicznego statku stanowiącego polską własność lub statku uważanego za stanowiący polską własność nie wywołuje skutków prawnych przed wykreśleniem tego statku z polskiego rejestru okrętowego. Czasowe nadanie statkowi, obcej przynależności nie wywołuje skutków prawnych przed dokonaniem w polskim rejestrze okrętowym wpisu zawieszającego polską przynależność.

Rejestr okrętowy jest jawny. Osoby zainteresowane mogą żądać uwierzytelnionych wyciągów i odpisów z rejestru.

W rejestrze stałym wpisuje się:

- kolejny numer rejestrowy statku i datę wpisu,

• nazwę lub oznaczenie identyfikacyjne, międzynarodowy sygnał wywoławczy oraz

rodzaj i przeznaczenie statku,

• poprzednią nazwę lub oznaczenie identyfikacyjne oraz dane dotyczące

poprzedniego rejestru i datę wykreślenia z tego rejestru,

- nazwę portu macierzystego statku,

• rok, miejsce budowy i nazwę stoczni, jeżeli dane te są znane, oraz określenie

materiału głównego i rodzaju napędu statku,

- wymiary rejestrowe oraz pojemność statku,

• oznaczenie i adres właściciela lub wszystkich współwłaścicieli z określeniem ich

udziałów we współwłasności oraz podstawę nabycia własności statku,

- oznaczenie i adres armatora statku,

- hipotekę morską i ograniczenia w rozporządzaniu statkiem,

- stwierdzenie przez izbę morską polskiej przynależności statku,

- stwierdzenie przez izbę morską zawieszenia polskiej przynależności statku,

- podstawę i datę wykreślenia statku z rejestru.

W rejestrze tymczasowym, oprócz danych wymienionych powyżej wpisuje się:

- poprzednią przynależność statku i datę jej zawieszenia,

- okres, na jaki statek uzyskał polską przynależność,

- oznaczenie i adres przedstawiciela armatora w Polsce, jeżeli taki został ustanowiony.

W rejestrze statków w budowie wpisuje się:

- kolejny numer rejestrowy statku w budowie i datę wpisu,

- oznaczenie identyfikacyjne statku w budowie,

- nazwę stoczni budującej statek,

- oznaczenie i adres właściciela statku w budowie,

-oznaczenie umowy o budowę statku,

- hipotekę morską.

Każda zmiana danych w rejestrze okrętowym podlega wpisowi.

Wpis do rejestru okrętowego następuje na podstawie zgłoszenia zainteresowanych, chyba że prawo przewiduje wpis na wniosek lub z urzędu. Do zgłoszenia okoliczności podlegającej wpisowi, w stosunku do statków stanowiących polską własność i statków uważanych za stanowiące polską własność, wpisanych do rejestru okrętowego, obowiązany jest właściciel statku.

Wykreśla się z rejestru okrętowego statek, który:

- zatonął lub uległ zniszczeniu,

- zaginął,

- utracił polską przynależność,

- utracił charakter statku morskiego.

W powyżej wymienionych przypadkach wykreślenie statku z rejestru okrętowego wymaga zgody wierzyciela hipotecznego, wyrażonej na piśmie. Wykreśla się z rejestru statków w budowie statek, który uległ zniszczeniu w trakcie budowy albo którego budowa została zaniechana, został wpisany jako statek do rejestru stałego w Polsce lub za granicą.

Zgłoszenie do rejestru okrętowego powinno być dokonane w ciągu sześciu tygodni od dnia, w którym obowiązany do zgłoszenia dowiedział się o okoliczności podlegającej wpisowi do rejestru. W razie nie zgłoszenia statku lub okoliczności podlegających wpisowi do rejestru okrętowego izba morska stosuje, w celu przymuszenia do zgłoszenia, przepisy o postępowaniu przynaglającym w zakresie prowadzenia ksiąg wieczystych. Jeżeli obowiązany nie dokona zgłoszenia pomimo wezwania, izba morska może po przeprowadzeniu dochodzenia dokonać wpisu z urzędu, zaznaczając to w osnowie wpisu.

Izba morska bada, czy zgłoszenie lub wniosek i dołączone do nich dokumenty odpowiadają pod względem treści i formy obowiązującym przepisom prawa, zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistością, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości. Do oceny skutków wpisu do rejestru okrętowego stosuje się przepisy o prawach jawnych z księgi wieczystej.

Odnośnie ewidencjonowania i oznakowania statków rybackich oraz sprzętu rybackiego, szczegółowe przepisy zawiera Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. Nr 34 poz. 145 z późn. Zm.). Zgodnie z jej treścią każdy polski statek podlega ewidencji w okręgowym inspektoracie rybołówstwa morskiego właściwym dla jego portu macierzystego. Okręgowy inspektor rybołówstwa morskiego, dokonując ewidencji statku rybackiego, ustala dla niego oznakę rybacką oraz wystawia zaświadczenie o wpisie do ewidencji i nadaniu oznaki. Statek rybacki oraz sprzęt rybacki powinny być oznakowane trwałą oznaką rybacką. Dla statków poniżej 300 ton rejestrowych oznaka rybacka zastępuje oznaczenie nazwy i portu macierzystego.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi dodatkowo określił sytuację prawną statków rybackich rozporządzeniem z dnia 25.02.2000r. w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji oraz zasad oznakowania statków rybackich, wzoru zaświadczenia o wpisie do ewidencji i nadaniu oznaki rybackiej oraz wysokości pobieranych opłat za wpis do ewidencji i wydanie zaświadczenia o wpisie (Dz. U. Nr 15 poz. 193).

Po wpisaniu do rejestru okrętowego statek otrzymuje certyfikat okrętowy , który stanowi dowód polskiej przynależności statku a statek w budowie - certyfikat statku w budowie.

Statkowi nabytemu za granicą polski urząd konsularny może wydać tymczasowe świadectwo polskiej przynależności statku (świadectwo o banderze) ważne na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. O wydaniu świadectwa polski urząd konsularny zawiadamia właściwą izbę morską. W razie wydania certyfikatu okrętowego statkowi, który uzyskał czasową polską przynależność, dokumenty wydane takiemu statkowi przez organ prowadzący jego rejestr stały powinny zostać temu organowi zwrócone. O zwrocie armator statku zawiadamia izbę morską w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania certyfikatu okrętowego. W razie zawieszenia przez izbę morską polskiej przynależności statku stanowiącego polską własność lub uważanego za stanowiący polską własność, właściciel statku obowiązany jest zwrócić izbie morskiej certyfikat okrętowy w terminie trzydziestu dni od dnia wydania statkowi odpowiedniego dokumentu przez zagraniczny organ rejestrowy. Izba morska zawiadamia właściwe władze państwa rejestru stałego o ustaniu czasowej polskiej przynależności statku.

Minister Transportu i Gospodarki Morskiej określił , w drodze rozporządzenia z dnia 12.11.1996r. w sprawie rejestru okrętowego (Dz. U. Nr 141 poz.659), sposób prowadzenia rejestru okrętowego i postępowanie rejestrowe, wzory ksiąg rejestrowych, wzór certyfikatu okrętowego, certyfikatu statku w budowie i świadectwa o banderze, tryb ich wydawania oraz koszty postępowania rejestrowego.

Statek stanowiący polską własność, który nie podlega obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego i nie został wpisany do tego rejestru, powinien być zarejestrowany w urzędzie morskim właściwym dla swojego portu macierzystego. Obowiązek ten nie dotyczy statków używanych do celów sportowych lub rekreacyjnych o długości do 5 m, nie uprawiających żeglugi międzynarodowej.

Dokument rejestracyjny wydany przez urząd morski stanowi dowód polskiej przynależności statku nie wpisanego do rejestru okrętowego. Za wydanie dokumentu rejestracyjnego urząd morski pobiera opłatę , która stanowi dochód budżetu państwa.

4

1

---