TYPY DEFINICJI WG DOROSZEWSKIEGO
Wg Doroszewskiego definicje mają charakter słownikowy, a nie encyklopedyczny tzn. ich celem jest wyjaśnienie znaczenia ale nie obejmuje podawania informacji natury historycznej
Doroszewski dzieli definicje na 6 typów pod względem sposobów interpretowania :
REALNOZNACZENIOWA
Wyjaśnia treści znaczeniowe bez odwoływania się do budowy słowotwórczej
Np. Aksamit - tkanina z jedwabiu i wełny lub bawełny lub z czystego jedwabiu, pokryta z jednej strony miękkim, krótkim włosem
STRUKTURALNO- ZNACZENIOWA
Uwypukla się budowę słowotwórczą i precyzuje się charakter rzeczowy stosunku desygnatu wyrazu pochodnego do desygnatu wyrazu podstawy słowotwórczej
Np. Donosiciel- osoba która donosi
STRUKTURALNA
Wskazuje relację objaśnianego hasła do jej podstawy słowotwórczej. Przeważnie stosuje się ją przy zdobnieniach i zgrubieniach
Np. Maleńki - zdrobienie, o odcieniu intensywniejszym, od mały
ZAKRESOWA
Wskazuje na zakres desygnatów, do których może się odnieść dane hasło.
Gdy następuje konieczność użycia tego typu definicji oznacza to, że nie jesteśmy w stanie wydzielić konkretnych, odrębniających cech znaczeniowych
Np. Beczeć: - o owcy - wydawać głos
-w przenośni- głośno płakać
SYNONIMICZNA
Jak mówi nazwa, wyjaśnia hasła poprzez podstawienie synonimów
Np. Miło - serdecznie, życzliwie, dobrze, przyjemnie, błogo, uprzejmie
GRAMATYCZNA
Określa wyraz przez kategorię gramatyczną.
Definicja gramatyczna może mieć charakter składniowy, tj. gdy określa funkcję danego wyrazu w zdaniu
Np. Lepszy - stopień wyższy od dobry
Tekst źródłowy:
- Wstęp do Doroszewskiego.