Profesja Centrum Kształcenia Kadr
Imię i Nazwisko:
Wojciech Pietrzak
Przedmiot:
PODSTAWY LOGISTYKI
Temat pracy:
Wymień i podaj definicje i formuły obliczeniowe mierników wykonania planu
Prace przyjęto:
Praca napisana pod kierunkiem:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ocena:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kalisz dn.
1. Mierniki wykonania planu
Efekt wykonania planu logistycznego może być mierzony miernikami ilościowymi (naturalnymi), wartościowymi (przeliczonymi na jednostki pieniężne) oraz wieloma innymi złożonymi miernikami strukturalnymi (produktywności, sprawności, poziomu wykorzystania, niezawodności, rentowności), a także miernikami chłonności (pracochłonności, materiałochłonności, kosztochłonności). Mierniki są wykorzystywane do oceny wykonania planów logistycznych, np. mierniki naturalne - ciężaru, ilości, powierzchni, pojemności -umożliwiają pomiar wyniku realizacji procesów logistycznych, np. liczby rozładowanych samochodów, ciężaru przewiezionych ładunków, ilości zmagazynowanych produktów.
Miernik to informacja pochodząca z pomiaru, wynika z zastosowanej formuły obliczeniowej i jest podana w jednostkach miary właściwych dla mierzonych wielkości. Dokładna definicja miernika obejmuje ponadto warunki pomiaru i zakres czasowy pomiaru danych służących do obliczenia wartości miernika.
Mierniki proste wyrażane są najczęściej w naturalnych jednostkach miary, natomiast mierniki złożone (syntetyczne, zagregowane) wyrażają wartościowo dane składowe formuły obliczeniowej miernika.
Do grupy uniwersalnych mierników oceny wykonania zadań i realizacji planów należą: produktywność, sprawność, stopień wykorzystania. Przyjmując, że plan obejmuje 100% wartości wyniku, który należało osiągnąć, zastosowane mierniki pozwalają ocenić rzeczywisty wynik w odniesieniu do założonego.
Produktywność - jest mierzona najczęściej w odniesieniu do wykonanych działań lub wykorzystanych zasobów. Jest miarą określającą relację rzeczywistego wyniku mierzonego w określonym czasie (np. liczby produktów, liczby zrealizowanych zamówień) - wyjścia, do wartości wykorzystanych zasobów (nakładów) - wejścia. Miernik jest definiowany jako:
Nakład (wejście)
Produktywność = -----------------
Wynik (wyjście)
Wyniki i nakłady mogą być wyrażone w kategoriach pieniężnych lub w innych (naturalnych) jednostkach miary. Miernik często określa wielkość produkcji (wyrobów, usług) uzyskanej z jednostki określonego zasobu, np. (wyjście):
— liczba rozładowanych palet,
— liczba dostarczonych ładunków,
— liczba wytworzonych produktów,
— liczba zrealizowanych zamówień,
— do rzeczywistej wielkości zużytych zasobów, np. (wejście):
— liczby przepracowanych godzin (godzina, zmiana robocza, doba, tydzień, miesiąc),
— ilości zużytego materiału lub paliwa,
— wielkości wykorzystywanej powierzchni,
— poniesionych kosztów.
Do określenia kolejnych dwóch mierników oceny wykonania planu - sprawność i stopnia wykorzystania - przypomnijmy jaka może zostać wytworzona w określonym czasie (okresie planistycznym). Określa pełny potencjał rozpatrywanego zasobu przedsiębiorstwa (np. mocy produkcyjnej maszyn i urządzeń, pojemności magazynowej), który teoretycznie może być wykorzystany. Przykładowa potencjalna (maksymalna) wydajność wyciągu narciarskiego wynosi 2000 osób na godzinę.
Przykład - potencjał dostawczy hurtowni stali na plac budowy odcinka autostrady wynosi 1,8 tys. ton wyrobów konstrukcyjnych stalowych (w kilku kategoriach: elementy konstrukcyjne, łączniki, pręty zbrojeniowe, wyroby ogólnobudowlane) na kalendarzowy tydzień pracy.
Miernik to informacja pochodząca z pomiaru, wynika z zastosowanej formuły obliczeniowej i jest podana w jednostkach miary właściwych dla mierzonych wielkości. Dokładna definicja miernika obejmuje ponadto warunki pomiaru i zakres czasowy pomiaru danych służących do obliczenia wartości miernika.
Mierniki proste wyrażane są najczęściej w naturalnych jednostkach miary, natomiast mierniki złożone (syntetyczne, zagregowane) wyrażają wartościowo dane składowe formuły obliczeniowej miernika.
Do grupy uniwersalnych mierników oceny wykonania zadań i realizacji planów należą: produktywność, sprawność, stopień wykorzystania. Przyjmując, że plan obejmuje 100% wartości wyniku, który należało osiągnąć, zastosowane mierniki pozwalają ocenić rzeczywisty wynik w odniesieniu do założonego.
Produktywność - jest mierzona najczęściej w odniesieniu do wykonanych działań lub wykorzystanych zasobów. Jest miarą określającą relację rzeczywistego wyniku mierzonego w określonym czasie (np. liczby produktów, liczby zrealizowanych zamówień) - wyjścia, do wartości wykorzystanych zasobów (nakładów) - wejścia. Miernik jest definiowany jako:
Nakład (wejście)
Produktywność =----------------------
Wynik (wyjście)
Wyniki i nakłady mogą być wyrażone w kategoriach pieniężnych lub w innych (naturalnych) jednostkach miary. Miernik często określa wielkość produkcji (wyrobów, usług) uzyskanej z jednostki określonego zasobu, np. (wyjście):
-liczba rozładowanych palet,
-liczba dostarczonych ładunków,
-liczba wytworzonych produktów,
-liczba zrealizowanych zamówień,
-do rzeczywistej wielkości zużytych zasobów, np. (wejście):
-liczby przepracowanych godzin (godzina, zmiana robocza, doba, tydzień, miesiąc),
-ilości zużytego materiału lub paliwa,
-wielkości wykorzystywanej powierzchni,
-poniesionych kosztów.
Do określenia kolejnych dwóch mierników oceny wykonania planu - sprawność i stopnia wykorzystania - przypomnijmy (rozdział 7.8) miary zdolności (mocy) produkcyjnej.
Potencjalna (maksymalna, teoretyczna) zdolność (moc) produkcyjna - to maksymalna ilość produktów, jaka może zostać wytworzona w określonym czasie (okresie planistycznym). Określa pełny potencjał rozpatrywanego zasobu przedsiębiorstwa (np. mocy produkcyjnej maszyn i urządzeń, pojemności magazynowej), który teoretycznie może być wykorzystany. Przykładowa potencjalna (maksymalna) wydajność wyciągu narciarskiego wynosi 2000 osób na godzinę.
Przykład - potencjał dostawczy hurtowni stali na plac budowy odcinka autostrady wynosi 1,8 tys. ton wyrobów konstrukcyjnych stalowych (w kilku kategoriach: elementy konstrukcyjne, łączniki, pręty zbrojeniowe, wyroby ogólnobudowlane) na kalendarzowy tydzień pracy.
Efektywna (oczekiwana, możliwa) zdolność (moc) produkcyjna - to możliwa do osiągnięcia liczba produktów, jaka może zostać wytworzona w określonym czasie (okresie planistycznym), np. ze względu na prace remontowo-konserwacyjne, prowadzone równolegle inwestycje, problemy z dostawcami. Innymi słowy, jest to maksymalna (wielkość produkcji) liczba produktów, której można oczekiwać w warunkach normalnych. Dla wspomnianego wcześniej wyciągu narciarskiego nie zawsze wszystkie miejsca są zajęte, występują awarie (przestoje) wyciągu i efektywna wydajność może wynosić 1750 osób na godzinę.
Przykład - awaria dwóch samochodów ciężarowych, brak ciągłej dyspozycyjności kierowców oraz problemy z dojazdem i lokalne objazdy na plac budowy spowodowały, że aktualna zdolność dostawcza hurtowni stali na piać budowy autostrady zmalała do 1,5 tys. ton wyrobów konstrukcyjnych stalowych, w bieżącym kalendarzowym tygodniu pracy.
Kolejne dwa mierniki - sprawność i stopień wykorzystania - służą do oceny wykonania planu.
Sprawność - jest miarą określającą relację rzeczywistego wyniku (wielkości produkcji) do efektywnej (dostępnej) zdolności produkcyjnej w określonym czasie (okresie planistycznym).
Rzeczywista wielkość produkcji (wynik, wyjście)
Sprawność =----------------------------------------------------
Efektywna zdolność produkcyjna
Przykład - problemy z zaopatrzeniem hurtowni, błędy w bieżących uzgodnieniach specyfikacji załadunkowych pomiędzy działem zaopatrzenia odcinka robót na autostradzie a hurtownią stali spowodowały, że rzeczywista wielkość dostaw wyniosła 1,35 tys. ton wyrobów konstrukcyjnych stalowych w ostatnim kalendarzowym tygodniu pracy, co spowodowało sprawność (1,35 tys. ton / 1,5 tys, ton) = 90%._
Stopień wykorzystania - jest miarą określającą relację rzeczywistego wyniku (wielkości produkcji) do potencjalnej (maksymalnej) zdolności produkcyjnej (zdolności produkcyjnej maszyn I urządzeń, maksymalnej powierzchni magazynowej) w określonym czasie (okresie planistycznym).
Rzeczywista wielkość produkcji (wynik, wyjście)
Stopień wykorzystania =---------------------------------------------------------
Potencjalna (maksymalna) zdolność produkcyjna
Rozdział 8
1