Rola ćwiczeń kształtujących na drabinkach przyściennych w procesie wychowania fizycznego i kultury fizycznej.
Przydatność drabinek przyściennych w ćwiczeniach kształtujących i użytkowo - sportowych.

Drabinki przyścienne są przyrządem najczęściej spotykanym w salach gimnastycznych, jednak najrzadziej stosowanym na lekcjach wychowania fizycznego. Sami uczniowie niechętnie ćwiczą na drabinkach przyściennych dlatego, że ćwiczenia te , wymagają zwiększonego wysiłku fizycznego oraz dlatego, że są one wykorzystywane do jednostajnych cwiczeń, bez urozmaicenia a szkoda , bo na drabinkach przyściennych można przećwiczyć wszystkie partie mięśniowe: ramiona, nogi szyję, tułów we wszystkich płaszczyznach. Mają one tę zaletę, że może na nich ćwiczyć większa ilość uczniów. Ponadto drabinki przyścienne działają mobilizująco na słabszych , którzy starają się dorównać sprawnością do całości. Inną zaletą drabinek przyściennych jest to, że zastępują pomoc współćwiczącyh, powodują zwiększenie obszerności wykonywanego ruchu, powiększają siłę mięśni oraz maksymalnie je rozciągają.

Warto wspomnieć także, że drabinki nie tylko służą do przećwiczenia wszystkich partii mięśniowych, ale można je także wykorzystać do ćwiczeń akrobatycznych i równoważnych. Można je także wykorzystać przy nauce skoków.

Cwiczenia kształtujące na drabinkach przyściennych służą między innymi do wyrobienia i kształtowania poprawnej postawy ciała. Osiągnięcie tego celu jest jednak uwarunkowane długookresowym procesem zmian strukturalnych stawowo-kostnych zachodzących wraz z harmonijnym rozwojem mięśni pod względem ich długości i siły.

Wyrabiają poprawną postawę , wzmacniają i hartują organizm, umożliwiają poprawną pracę narządów wewnętrznych: płuca serce, narządy trawienia. Organizm bowiem wzmacnia się przez ogólny rozwój układu mięśniowego i narządów wewnętrznych.

Prawidłową postawę, krótko ujmując, można uzyskać przez wzmacnianie mięśni nadmiernie wydłużonych i wydłużanie skróconych, w ścisłym związku z ogólnym wzmacnianiem organizmu.

Cwiczenia kształtują przy pomocy drabinek przyściennych, również koordynację pracę nerwowo-ruchową, wyrabiają zręczność, szybkość, siłę i wytrzymałość .Rozwijają pamięć, uwagę, wyobrażnię, wyrabiają orientację w czasie i przestrzeni. Cwiczenia te są jednym z warunków prawidłowego i pełnego rozwoju osobowości uczniów.

Dzielimy je na :
- ćwiczenia ramion
- ćwiczenia kończyn
- ćwiczenia tułowia
- ćwiczenia głowy i szyi

Cwiczenia kształtujące wpływają na:
1. wyrabianie koordynacji ruchowej /piękna, estetyki, harmonii ruchu/
2. wyrabianie nawyków bezpośredniej celowości ruchu
3. wyrabianie obszerności, miękkości i płynności ruchu
4. wyrabianie czucia kierunku ruchu, położenia ciała w przestrzeni
5. wyrabiania poczucia rytmu

Stosując ćwiczenia kształtujące przy drabinkach należy uwzględnić:
1. pozycję wyjściową
2. kierunek ruchu
3. lokalizację ruchu
4. tempo i rytm ruchu
5. rodzaj pracy pod względem obciążenia
6. pomoc współćwiczących
7. ruchy kontrolne

Ćwiczenia te oddziaływują również wychowawczo, kształtują charakter , siłę woli, wyrabiają poczucie odpowiedzialności indywidualnej i zespołowej.

Inną grupą ćwiczeń , które można wykonywać na drabinkach przyściennych są ćwiczenia użytkowo sportowe, W tej grupie ćwiczeń znajduje się bogaty zasób ruchów naturalnych, które mają zastosowanie w życiu codziennym, jako ruchy utylitarne, praktyczne. Stanowią one podstawowe przygotowanie zdrowotne i ogólno sprawnościowe organizmu do poszczególnych dyscyplin sportowych. Cwiczenia użytkowo- sportowe podnoszą wartość gimnastyki podstawowej tym więcej ,im szybszy i bardziej zaawansowany jest rozwój cywilizacji.

Oto niektóre pozycje wyjściowe do zapoczątkowania ćwiczeń. Pozycje wyjściowe gwarantują poprawne wykonanie ruchu.

1. Ustawienie się przy drabinkach w staniu -przodem
- bokiem
- tyłem
2. Postawy zwieszone:- przodem, bokiem, tyłem ,łukiem

Postawy zwieszone uzyskujemy z postawy przy drabinkach na pierwszym szczeblu lub wyżej przez odchylenie tułowia w tył, w bok lub w przód.
3. Pozycje siedzące: siad klęczny zwieszony, siad prosty zwieszony, siad skrzyżny zwieszony, siad kuczny zwieszony, rozkroczny zwieszony wykroczno -rozkroczny zwieszony
4. Pozycje wyjściowe w leżeniu /ustawienie przy drabinkach - leżąc/leżenie tyłem, przodem, bokiem, leżenie przerzutne, przewrotne,

Pozycje wyjściowe w leżeniu to takie pozycje, w której ciało niezależnie od powierzchni oparcia o podłoże, znajduje się w połozeniu poziomym.

5. Postawy kuczne: półprzysiad zwieszony stojąc na szczeblu, połprzysiad zwieszony stojąc na podłożu, przysiad zwieszony jednonóż przysiad zwieszony jednorącz.
6. Zwis postawny przodem załamany: z uchwytem na wysokości głowy, z przysiadu zwieszonego, z uchwytu na wysokości pasa.
7. Zwis postawny tyłem

Zwis postawny przodem wykonuje się z postawy zwieszonej lub przysiadu zwieszonego przez odchylenie tułowia w tył i załamanie w biodrach.
Zwis postawny tyłem wykonuje się z postawy tyłem do drabinek na podłożu lub szczeblu, chwytem na wysokości głowy, opustem do połprzysiadu przez wykrok jedną nogą lub dwoma.

8. Zwis postawny łukiem: o nogach wyprostowanych, o nogach ugiętych, zwis leżąc łukiem.
9. Zwisy przerzutne: tyłem, przodem.

Do zwisu przerzutnego przechodzimy z postawy przodem do drabinek przez głęboki skłon tułowia w przód, oparcie pleców o drabinki, przenos RR w tył i chwyt za drabinki. Z postawy zwieszonej tyłem odbiciem NN przenosimy nogi bokiem w górę.

10. Zwisy przewrotne: przodem , tyłem.
11. Zwis podparty bokiem " chorągiewka"

Wykonuje się go z połprzysiadu przodem lub bokiem do drabinek. Jedna ręka podchwytem ujmuje szczebel nisko, druga nachwytem wysoko.

Zadania ćwiczeń ramion:
a/ kształtowanie obręczy kończyny górnej i pośrednio klatki piersiowej
b/ kształtowanie mięśni ramion pod względem długości i przekroju
c/ wyrabianie obszerności ruchowej w stawach ramiennych
d/ wyrabianie podstawowej koordynacji ruchowej oraz czucia położenia ramion

Zadnia ćwiczeń nóg:
a/ wyrobienie ruchomości we wszystkich stawach kończyn dolnych
b/ prawidłowe ukształtowanie sklepienia stóp
c/ kształtowanie i wzmacnianie mięśni pod względem długości i siły
d/ wyrabianie prawidłowej postawy przez prawidłowy układ miednicy.

Zadania ćwiczeń szyi i tułowia.
a/ kształtowanie prawidłowej krzywizny szyjnej przez wzmocnienie mięśni głowy i szyi
b/ pośrednie kształtowanie krzywizny piersiowej, łączone z ćwiczeniami ramion i tułowia.

Zadania zeskoków:
a/ wyrabianie ogólnej siły mięśni - szczególni nóg
b/ kształtowanie cech charakteru: odwaga, siła woli, opanowanie, szybka świadoma decyzja

Oto przykłady wykorzystania drabinek przyściennych do przygotowania sprawnościowego ćwiczących , do budowania prawidłowej postawy, do zagospodarowania czasu wolnego, do dbania o własne zdrowie - bo ono jest najważniejsze.

---