Świetne zabawy na zaadoptowanie się dziecka w nowym towarzystwie
Ewa Baranowska Pierwszaku, pobawisz się ze mną?
„Zabawa jest nauką, nauka jest zabawą” Dzieci przekraczające po raz pierwszy próg szkoły przeżywają duży stres. Boją się nieznanego, dlatego wychowawcy klas pierwszych powinni zadbać o to, aby mali uczniowie jak najszybciej zaadoptowali się w nowym środowisku. W takiej sytuacji są pomocne zabawy, w których dzieci poznają swoich kolegów, otoczenie, a przy tym relaksują się, odprężają i przeżywają radość. Aby jednak zabawa sprawiała pierwszakom przyjemność, nauczyciel musi wyeliminować lub w bardzo dużym stopniu ograniczyć współzawodnictwo oraz sam aktywnie uczestniczyć w grze. Pamiętajmy także, że podstawową zasadą udanej zabawy jest dobrowolne w niej uczestnictwo. Każde dziecko chce być zauważone i docenione, dajmy mu więc w zabawie odczuć jego godność. W pierwszych, jakże trudnych dla nowych uczniów miesiącach, bardzo ważne jest wzajemne poznanie się, dlatego warto przeprowadzić szereg zabaw zapoznawczych. Chciałabym przypomnieć kilka z nich.
1. WITAMY CIĘ WŚRÓD NAS Uczestnicy są ustawieni w kole, twarzą do jego środka. Po kolei skandują lub śpiewają na dowolną melodię tekst, np. Kasia, Kasia, Kasia to jedna z was, witamy, witamy, witamy cię wśród nas. Gdy dzieci razem z nauczycielem skandują lub śpiewają - Kasia, Kasia, Kasia to jedna z was - trzymają się za ręce i zbliżają do osoby, której imię wymieniają. Gdy natomiast skandują lub śpiewają - witamy, witamy, witamy cię wśród nas - machają rękami i odchodzą na obwód koła. Zabawa trwa do momentu, aż wszyscy uczestnicy zostaną wymienieni (łącznie z nauczycielem).
Cele zabawy to - utrwalanie imion dzieci w grupie oraz spowodowanie, aby każdy uczestnik poczuł się jednakowo ważny. 2. WPADŁEM DO DZIURY
Uczestnicy siedzą na dywanie, tworząc koło. Wybrane dziecko siada w środku i mówi: Wpadłem(łam) do dziury Na ile metrów? - pytają chórem uczestnicy Na 10 - odpowiada dziecko siedzące w środku Wszyscy klaszczą 10 razy (oczywiście zakres liczenia uzgadniamy przed rozpoczęciem zabawy). Kto mnie wyciągnie? - pyta dziecko siedzące w środku koła Grzeczne dziecko - odpowiadają uczestnicy A które to jest? Wybierz sam - odpowiadają uczestnicy
Dziecko siedzące w środku wybiera kolegę, podając mu rękę i głośno wymienia jego imię. Wybrany uczeń „wyciąga” rówieśnika z dziury, a następnie zajmuje jego miejsce w środku koła. Nauczyciel również bierze udział w zabawie. Cele zabawy to - utrwalanie imion kolegów i koleżanek, liczenia w przewidzianym zakresie oraz rozwijanie poczucia bezpieczeństwa.
3. NIETYPOWE POWITANIE Dzieci chodzą tyłem po sali na szeroko rozstawionych nogach. Gdy spotykają kolegę lub koleżankę, pochylają się, wyciągają do niego prawą rękę przez nogi i witają się mówiąc - Witam cię (wymieniają imię kolegi).
Cele zabawy to - utrwalanie imion kolegów, integracja grupy rozluźnienie atmosfery, odczucie radości i zadowolenia.
4. PAJĘCZYNKA PRZYJAŹNI Dzieci są ustawione w kole, twarzą do jego środka. Jedno ma kłębek nici. Trzymając za koniec, rzuca kłębek do kolegi lub koleżanki i mówi - Nazywam się ..., mieszkam w ..., na ulicy ..., nr ..., chciałbym się zaprzyjaźnić z (wymienia imię kolegi, do którego rzuca kłębek). Następni uczniowie robią to samo, odrzucając kłębek. W ten sposób tworzy się PAJĘCZYNKA PRZYJAŹNI Uwaga! Pajęczynka przyjaźni musi dotrzeć do wszystkich uczestników zabawy.
Cele zabawy to - utrwalanie imion kolegów i koleżanek oraz przypominanie swego adresu.
5. IMIONA - SYLABY
Dzieci siedzą w kole. Zaczynają od dzielenia na sylaby imienia kolegi siedzącego z prawej strony, a następnie dzielą na sylaby imię kolegi siedzącego z lewej strony, mówią: Po mojej prawej stronie siedzi np. Adam, a po mojej lewej stronie siedzi Monika itd. Zabawa trwa do momentu, aż wszyscy uczestnicy, łącznie z nauczycielem, dokonają podziału imion na sylaby.
Cele zabawy to - utrwalenie imion dzieci w grupie oraz stron prawa - lewa.
6. KTO SZUMI? Jeden uczeń wychodzi z klasy, inny zaś, wybrany wśród pozostałych otrzymuje kartkę z dwuznakiem „sz”. Uczeń ten kładzie ręce na kartce i pochyla głowę. Reszta uczestników też pochyla głowy, a gdy uczeń, który wyszedł, wraca - dziecko z kartką wymawia po cichu głoskę „sz”, podczas, gdy inni uczniowie pochyleni, milczą. Uczestnicy mogą siedzieć w kole lub w luźnej gromadce. Po odgadnięciu uczeń, który „szumiał”, wychodzi i teraz to on będzie odgadywał Cele zabawy to - rozwijanie zmysłu słuchu, orientacji oraz przypomnienie imion kolegów.
7. ŻYWA FIGURA Dzieci siedzą w kole. Jedno stoi w środku z przepaską na oczach. Podchodzi do niego uczestnik z grupy i tworzy przed nim „ŻYWĄ FIGURĘ”. Zadaniem dziecka w środku koła jest odgadnięcie za pomocą dotyku, kto jest „ŻYWĄ FIGURĄ” (wymawia głośno imię kolegi), po czym następuje zmiana miejsc, a dziecko, które odgadywało, wybiera kolegę z koła do utworzenia żywej figury. Cele zabawy to - rozwijanie zmysłu dotyku, wyobraźni oraz utrwalenie imion kolegów. Chciałabym teraz przypomnieć kilka zabaw, w które bawili się nasi dziadkowie.
8. MAŁO NAS DO PIECZENIA CHLEBA Dzieci chodzą w kole (dwoje uczestników w środku), trzymają się za ręce i śpiewają piosenkę: Mało nas, mało nas do pieczenia chleba, tylko nam, tylko nam ciebie tu potrzeba. Po słowach „tylko nam, tylko nam ciebie ...” dwoje dzieci w środku koła wymienia imię kolegi, którego chcą zaprosić do siebie. Z kolei dziecko, które weszło do kółka wymienia imię następnego uczestnika, aż wszyscy kolejno powiększą koło w środku. Cele zabawy to - utrwalenie imion kolegów, odczucie radości i zadowolenia oraz ogólne odprężenie.
9. STOI RÓŻYCZKA Dzieci chodzą w kole i śpiewają piosenkę na melodię „Ojciec Wirgiliusz”. W środku koła stoi „różyczka”. Stoi różyczka w czerwonym wieńcu, my się kłaniamy jako książęciu. Zamiast słów „różyczka” można wymieniać imię kolegi stojącego w środku koła. Na słowa „my się kłaniamy” wszyscy wykonują ukłon w stronę właśnie tego kolegi (koleżanki). Dalsza część piosenki brzmi: Ty różyczko dobrze wiesz, dobrze wiesz, dobrze wiesz, Kogo kochasz, tego bierz, tego bierz. Tę część piosenki uczestnicy wyklaskują zgodnie z rytmem, a dziecko stojące w środku koła wybiera kolegę (wymawiając głośno jego imię), który zajmuje miejsce „różyczki”. Cele zabawy to - utrwalenie imion kolegów, rozwijanie poczucia rytmu, rozluźnienie atmosfery oraz spowodowanie, aby każde dziecko odczuło swoją godność (poczuło się ważne).
10. MAM CHUSTECZKĘ HAFTOWANĄ Dzieci ustawione w kole podskakują w rytmie piosenki. W środku krąży jeden uczestnik, powiewając chusteczką. Słowa piosenki są następujące: Mam chusteczkę haftowaną, co ma cztery rogi, kogo kocham, kogo lubię, rzucę mu pod nogi. Tego kocham, tego lubię, tego pocałuję, a chusteczkę haftowaną tobie podaruję. Po słowach „tobie” uczestnik z chusteczką wymienia imię kolegi, któremu oddaje chusteczkę, zamienia się z nim miejscami i zabawa trwa dalej. Cele zabawy to - utrwalenie imion dzieci, integracja grupy oraz ogólne odprężenie i rozluźnienie atmosfery.
Literatura: I. Flemming, J Fritz, Zabawy ruchowe, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2001. W. Hemmerling, Zabawy w nauczaniu początkowym, WSiP, Warszawa 1985. K. Zachwatowicz - Jasieńska, Co babcia i dziadek śpiewali, kiedy byli mali, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005. |