1. Pneumoencefalografia - zabieg diagnostyczny polegający na usunięciu części płynu mózgowo-rdzeniowego i zastąpieniu go gazem, najczęściej powietrzem lub tlenem, stosowany podczas schorzeń ośrodkowego układu nerwowego.

Wskazania: zapalenie opon mózgowych ( wykonanie punkcji mózgowo rdzeniowej).

2. Do najważniejszych odruchów patologicznych zaliczamy:
Objaw Babińskiego, który polega na drażnieniu skóry podeszwy stopy wzdłuż bocznego jej brzegu za pomocą tępego narzędzia (najczęściej szpatułki). W rezultacie dochodzi do wyprostowania palucha. Natomiast pozostałe palce stopy najczęściej rozczapierzają się (tzw. objaw wachlarza). Odruch ten może również wystąpić u osób nieprzytomnych i po upojeniu alkoholowym. Należy pamiętać, że występuje on fizjologicznie u dzieci do 2 roku życia.
Objaw Oppenheima wygląda tak samo, jak odruch Babińskiego. Różnica polega na sposobie wywołania tego odruchu. Objaw Oppenheima wywołuje bolesne przeciągnięcie kciukiem i zgiętym palcem wskazującym wzdłuż przedniej powierzchni kości piszczelowej.
Objaw Rossolimo bada się w pozycji leżącej (na plecach). Powstaje on w skutek szybkiego uderzenia w opuszki palców stopy (za pomocą młotka neurologicznego) prowadząc do ich podeszwowego zgięcia i rozczapierzenia.

ODRUCH ŚCIĘGNA ACHILLESA - jest odruchem głębokim wyzwolonym przez nagłe jego rozciąganie. Badany klęczy na krześle , uderzamy lekko młoteczkiem neurologicznym w ścięgno Achillesa i obserwujemy ruch stopy osoby badanej. Polega on na podeszwowym zgięciu stopy wskutek skurczu mm łydki. Ośrodek ruchu - rdzeń kręgowy, odruch rdzeniowy, monosynaptyczny, proprioreceptywny.

3. Autoagresja : zjawisko polegające na zaistnieniu odpowiedzi układu immunologicznego skierowanej przeciwko własnym, prawidłowym komórkom organizmu (tzw. reakcja autoimmunologiczna).Inaczej rozkład swojej tkanki mielinowej.

4. Brak mieliny: powoduje spięcia i powstają wieloogniskowe uszkodzenia.

5. Mielina: otacza włókna nerwowe ( izolacja)

6. Choroby powiązane z autoagresji to np. stwardnienie rozsiane. Choroby z autoagresji to choroby z demielizacją.

Objaw: wzmożone RR czaszkowe ( powód wzrost tkanki)

7. Wynaczynnienie to przesunięcie tkanek wobec siebie. Objawem podstawowym jest ból głowy . Są to objawy narastania. RM i TK - dobre efekty przy rozpoznaniu tych chorób.

8. Stwardnienie rozsiane- - ( autoimunizacja - uszkodzony 2 nerw czaszkowy ) u podłoża stwardnienia rozsianego leży demielinizacja włókien nerwowych w mózgu oraz rdzeniu kręgowym. SM ma podłoże immunologiczne, co oznacza, iż dużą rolę w powstawaniu patologicznych zmian w układzie nerwowym odgrywają wirusy. Przebieg choroby to sprawa indywidualna, jednak zasadniczo wyróżnia się: postać rzutową, przewlekłą i wtórnie przewlekłą.

Do najczęstszych objawów SM zalicza się:
- Zaburzenia czucia kończyn, twarzy, a nawet tułowia
- Kłopoty z poruszaniem się
- Niesprawność kończyn górnych
- Zaburzenia motoryki jelitowej
- Drżenie kończyn
- Zaburzenia połykania
Jednym z pierwszych objawów choroby bywa pogorszenie się wzroku, chorzy skarżą się na:
-Nieostre widzenie
-Zawężenie pola widzenia
-Podwajanie się obrazów

W leczeniu SM można wyróżnić trzy etapy: łagodzenie dolegliwości związanych ze świeżym rzutem choroby, leczenie objawowe oraz modyfikujące chorobę.

W leczeniu świeżego rzutu choroby stosuje się glikokortykosteroidy, które podawane są dożylnie lub doustnie. W przypadku ciężko przebiegających rzutów - leki immunosupresyjne. W początkowym okresie choroby podaje się także leki, które mają chronić błonę neuronu przed reakcją układu immunologicznego.
W leczeniu objawowym wykorzystuje się środki redukujące napięcie i spastyczność mięśni oraz leki przeciwbólowe.

9. Oftalmoskopia - (wziernikowanie dna oka, fundoskopia ) - badanie dna oka. Ważna diagnoza , powinna być wstępem do wykonania punkcji mózg- rdzen. Podanie środka rozszerzającego źrennice. Nie reaguje ona wtedy na światło.

10. Objawy występujące w czasie zaburzeń krążenia mózgowego można podzielić na ogniskowe i rozlane uszkodzenia mózgu.

OBJAWY OGNISKOWE: dają określony objaw , pochodzenie ściśle z określonego miejsca np. guzy , krwiaki , ropień

- objawy ruchowe: osłabienie lub niezgrabność w zakresie kończyn po jednej stronie ciała, równoczesne osłabienie po obu stronach, zaburzenia połykania,
- zaburzenia mowy i zaburzenia językowe, trudności w rozumieniu i/lub wyrażeniu języka mówionego, trudności w czytaniu i/lub pisaniu, zamazana mowa (tylko w przypadku współistnienia z innymi objawami ogniskowego uszkodzenia mózgu),
- objawy czuciowe: zmienione czucie na bodźce dotykowe w zakresie kończyn i tułowia po jednej stronie ciała lub równoczesne po obu stronach,
- utrata wzroku w jednym oku w całości lub częściowy ubytek pola widzenia, utrata połowy pola widzenia (lewostronne lub prawostronne), obuoczna ślepota, podwójne widzenie.
OBJAWY UOGÓLNIONE.
- uogólnione osłabienie i/lub rozlane zaburzenia czucia,
- upadki i/lub zaburzenia równowagi,
- zaburzenia świadomości, upadki z uczuciem zaburzeń widzenia w obu oczach,
- zaburzenia funkcji fizjologicznych,
- zaburzenia pamięci, orientacji.

Objawy rozsiane: SM , Alzheimer - atakują struktury UN na różnych poziomach jednocześnie będą róznorodne w danym momencie.

Objawy układowe / systemowe: uszkadza wyłącznie struktury które pozostaje w anatomocznym lub czynnościowym związku anatomicznym np. ukł piramidowy.

11. Parkinson jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego przejawiającą się spowolnieniem ruchowym, drżeniem kończyn i sztywnością mięśni.

Przyczyną choroby Parkinsona jest obumieranie komórek nerwowych znajdujących się w istocie czarnej (substantia nigra) i wytwarzających dopaminę, w wyniku czego zostaje uszkodzony lub nawet całkowicie przerwany system wewnątrzmózgowych połączeń komunikacyjnych.

Główne symptomy Parkinsona to:

-Drżenie

-Spowolnienie ruchowe (bradykinezja)

-Sztywność mięśniowa (zwiększenie napięcia mięśniowego)

-Zaburzenia równowagi

-Niewyraźna mowa

-Trudności w przełykaniu

-Demencja

Leczenie
-Najczęstszą formą terapii jest leczenie lekami, zalecane są również zabiegi fizykoterapeutyczne, masaże i kąpiele.
Standardem w leczeniu Parkinsona jest lewodopa , może to zlikwidować wiele uciążliwych objawów choroby.
-Leki należące do agonistów dopaminy - ich zadaniem jest jedynie naśladowanie lewodopy i pobudzanie neuronów do reakcji tak jakby w mózgu istniały wystarczające ilości dopaminy.
-Selegilina to lek, który może być stosowany razem z lewodopą i ma za zadanie hamowanie enzymu rozkładającego dopaminę.
- Najczęściej wykonywanym zabiegiem jest palidotomia polegająca na przecięciu struktur w obrębie tzw. gałki bladej. Celem zabiegu jest zredukowanie bądź wyeliminowanie drżenia.

-Talamotomia podczas której chirurg niszczy niewielki obszar zwany wzgórzem (skupisko istoty szarej), co ma na celu wyeliminowanie drżenia jednostronnego.

12. Pojęcie triady Charcota może się też odnosić do objawów z układu nerwowego:

-oczopląs

-mowa skandowana

-drżenie zamiarowe

13.Zespół Westa jest związanym z wiekiem zespołem padaczkowym cechującym się współwystępowaniem napadów zgięciowych i hypsarytmii w zapisie EEG oraz towarzyszącym opóźnieniem w rozwoju psychomotorycznym. Ze względu na etiologię dzielony jest na przypadki objawowe oraz skrytopochodne. Podejrzewa się, że za część przypadków skrytopochodnego zespołu Westa może być odpowiedzialna mutacja w genie ARX.

14. Padaczka -- choroba o złożonej, różnej etiologii cechująca się pojawianiem napadów padaczkowych. Napad padaczkowy zaś jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności mózgu polegających na nadmiernych i gwałtownych, samorzutnych wyładowaniach bioelektrycznych w komórkach nerwowych.

rodzaje:

• pierwotnie uogólnione

• wtórnie uogólnione

• nieokreślone uogólnione

• Padaczki częściowe

• Padaczki nie sklasyfikowane

Przyczyny:

• urazy mózgu

• bodźce świetlne

• zmiany hormonalne

• zmiana aktywności falowej mózgu -stany gorączkowe

• stan fizjologiczny organizmu

• zmęczenie, brak snu oraz zmiany emocjonalne

inne

1. Badanie ruchomości gałek ocznych: odpowiadają za nie 3 nerwy czaszkowe: 3- okoruchowy , 4 - bloczkowy , 6-obwodzący.

2. Badanie czucia: 5 nerw trójdzielny.

3. Unerwienie mimiki - 7 nerw twarzowy. ( mięśnie twarzowe)np.: marszczenie czoła , zaciskanie gałek ocznych.

4. Nerw czuciowy zaczyna się na obwodzie a kończy w mózgu np.: ból . Może być powierzchowne lub głębokie np.: powierzchnie stawowe.

5. Badanie słuchu - nerw przecionkowo - ślimakowy ( skł się z 2 części: przecionkowa - odp równowadze i słuchowa - odp słuchowi)

6. Bad ukł błędnikowego = badanie stanu rónowagi

7. Nerw 9 językowo - gardłowy odpowiada za przełykanie , kształtowanie głosek.

8. 10 Nerw czaszkowy - odp za wątrobę

9. 11nerw czaszkowy tzw dodatkowy - unerwia do do mięśnia sercowego- obojczykowo - sutkowo.

10. 12 nerw podjęzykowy - odp za czucie smakowe oraz czy nie ma uszkodzenia opuszkowego czyli = zaburzenia mowy pochodzenia korowego ( afazja) lub obwodowego ( dysartia).

11. -Afazja : ruchowa , amnestyczna , słuchowa

12. Nierówne źrennice to objaw krwiaka podpajęczynówkowego.

13. Komory mózgu: boczna , trzecia i czwarta.

14. Płyn mózg- rdzen znajduje się w kanale rdzenia. Wydostaje się z komory czwartej przez 3 otwory: parzysty , nieparzysty , luszki.

15. Mamy 3 opony mózgu: twarda( kształt czaszki) , pajęczynówkę ( splot naczyn , tętnic i żył) , opona miękka ( mkształt mózgu)

16. Zbiorniki płynu rdzeniowego w mózgu: 1. Wielki ( przy otworze wielkim) , . mostu , 3. Międzykomorowy

17. Miejsce wytwarzania płynu: sploty naczyniówkowe ( boczna , trzecia , czwarta)

18. Dobowa produkcja płynu: 150m3. Zaburzenia tej produkcji to wodogłowie - czyli nadprodukcja lub z łe wchłanianie.

19. Złe wchłanianie: 1. Wchłaniamy przez ziarnistości Patiniego , 2. Przez naczynia tętnicze i żylne- wchłanianie zwrotne.

20. Płyn powinien być bursztynowo zółty bez krwinek , ew. leukocyty.

21. Przeciwwskazania do pobrania płynu: podejrzenie guza tylnego czaszki , gruźlica , zmiany skórne w obrębie wkłucia , wielkie zmiany zwyrodnieniowe krękosłupa , wiek.

Miejsce wkłucia: L3- L4 - przechodzimy przez przestrzeń pomiędzy wyrostkami kolczystymi do kanału kręgosłupa do przestrzeni podpajęczynowej.

22. Próba Pinsceta: w czasie punkcji wzrost ciśnienia płynu mózg - rdzen po przez ucisk żył szyjnych. Dowód że sa drożne , gdyz przepływ jest większy.

23. Pleuocytoza - duża ilość leukocytów w płynie.

24. Gadolina - środek kontrastowy

25. Zaburzenia czynnościowei odżywcze: np. Akroparestezja ( w chorobie Randa , Twardzina skóry)

26. Odruch rogównowy: tzw obronny zanika ostatni.

---